Morgunblaðið - 21.10.1951, Blaðsíða 9

1
Sunnudagur 21. okínbsr 1951
MORGUNBLAÐIÐ
9
REYKJAVÍKURBRJEF
Lsusardagur
20. cfcíóbsr.
V'- í dagsljósl
staðreynduíœa
FYRIR viku síðan birtost hjer í
blaðinu nokkrar tilvilnanir úr
bók breska sagnfræðingsins Ed-
Ward Crankshaw, „Riissland í
dagsljósi“ þar sem hanrs iýsir því,
hvernig bylting Lenins gersam-
lega og auðvirðilega hefir farið
át um þúfur. Hann segir m. a.:
í staðinn fyrir lýðveidi verka-
tmanna og bænda er algjört ein-
ræði, sem verður aðeíns ennþá
verra með því að Iáta sem það
sje lýðræði.
í stað sjálfstæðis eínstakra
þjóðflokka er þeim stjómað með
liarðri héndi frá höfuðborginni.
I staðinn fyrir jafnaðarstefnu
•er ríkisauðvald.
I staðinn fyrir samfoíand af
Æamvinnu- og sjálfseignarbúskap,
-ei harðhentur samyrfcjubúskap-
flur, sem gert hefur hlut bænd-
anna verri og verri, svo áö nú eru
foeir naumast annað og meira en
iríkisþrælar.
I stað þess að verfcamennirnir
ráði yfir iðnaðinum, þá eru þeir
seldir undir harkalegustu vinnu-
löggjöf í heimi, sem haldið er
uppi af verkalýðsfjelögum, sem
eru orðin að verkfæri í höndum
Árangur aí byltingu Leníns • Þjóðviljinn heíur talið sjer
vænlegast að þegja • Kommúnistar uppgeínir í Bretlandi •
Austræn hótun til Norðmanna • Heimavarnarlið Noregs öílugt
og einhuga • Sæmilegar aflasölur togaranna í bili © Slld-
veiðin á haustvertíðinni stopul • Merkilegar tilraunir um
skynjunarfæri fiskanna • Starfsíþróttahreyfingunni vel fagn-
að • Hver ber sigur úr býtum í bresku kosningunum?
Lehin, upphafsmaður rússnesku
byltingarinnar.
ixíkisstjórnarinnar. Þeir eru rekn-
ír áfram af nýrri forstjórastjett,
sem lítur á verkalýð sinn sömu
augum og nítjándu aldar verk-
smiðjueigendur í Lancashire litu
á verkamenn sína.
I staðinn fyrir jöfn laun og af-
nám forrjettinda hefur ójöfnuður
inn orðið meiri en í nokkru öðru
Candi í heimi, að undanteknu
einstaka landi í Indlandi. For-
.fjettindareglan er alger. Konur
hafa að vísu náð jafnrjeíti við
iarlmenn; en aðalþáttur þess
Jafnrjettis er sá að neyða þær til
-<að vinna erfiðustu skítverkin.
Bendir höfundurmn á, að í
'Sngu landi í Evrópu hafí bylting
•til samúðar við Sovjetríkin náð
tökum á hugum manna. En nú-
verandi stjórnendur Rússlands
hafi ekki önnur ráð, 30 árum eft-
ir daga Lenins, en að varpa öll-
.'um virkum andstæðingum sínum
:1 þrælabúðir, þar sem þeir eru
3átnir deyja hrönnum sarnan.
Hjer í blaðinu voru ritstjórar
jþjóðviljans spurðir, hvort þeir
•treystu sjer til að reyna að hagga
nokkurri ofangreindra stað-
reynda. Þeir hafa nú fengið viku
umhugsunarfrest. Ekki hefir
þeim enn tekist að stvnja upp
<einu orði til að bera brigður á,
að þessi lýsing á „á angrinum"
af byltingu- Lenins sje r ett og
sannleikanum samkvr. ..
Hver er slík „fonvsía“
iHVAÐ skyldu óbrc yttir liðsmenn
Jiinnar íslen- u t'im ntu herdei’d
ar hugsa uir. slika „ferustu?" Ilve
'lengi geta ben tiua ->\t i bli: ''m
ð í Sovr c.íkjvni -*ióti h I-
irnar lýð vcðis og ir ra
beir ár n t ' -
ríkir;þræidóm‘Ji .tubú-
pkapuriiis iæii þ .i-
uigu, sem í •’.pphaii var til .
.ve Jengi ■ h;" le!" -eiiia
mönnum í okkar afskekkta landi
trú um það, að vinnulöggjöfin1
rússneska sje mannsæmandi þeg- |
ar vitað er og víðurkennt með1
þögninni af broddum hinnar útl.1
flokksdeildar koromúnista, að
verkalýðurinn er rekinn áfram af
nýrri hálaunastjett, er lítur niður
á verkalýðinn eins og vinnudýr?
Og hve lengi getur nokkur :s-
lensk kona talið sjer trú um, að
hið rússneska „jafnrjetti“ kvenna
sje eftirsóknarvert, úr því ávöxt-
ur þess jafnrjettis er sá, að kven-
þjóðinni er þrýst niður á við, til
þess að hún sameínist um þyngsta
erfiðið, verstu skítverkin, er
vinna þarf fyrir ofjarlana auð-
ugu í Kreml?
Hin „talandi“ þögrt.
Þegar Þjóðviljanum er bent á,
ivaða verkefni hin íslenska
rlokksdeild hefir í áróðri sínum
’yrir ofbeldi og kúgun Moskva-
valdsins, hefir bann síðastliðna
/iku farið öldungis rjett að. Að
legja, steinþegja, og reyna að
gleyma hvernig þessi svokailaði
itjórnmálaflokkur síendur að
/ígi hjer á landi.
En það vill svo til, að þögniri
sjálf getur verið talandi. Hún
getur best lýst vandraeðum og
irræðaleysi þeirra manna, sem
,ettir hafa verið til að stjórna
clokksdeild Stalins hjer á landi.
En það er engin furða, þó hin-
ir íslensku svokölluðu „foringj-
ar“ kommúnista hjer á landi,
Kippist við, þegar fregnir heyr-
ast um, að flokksbræður þeirra
erlendis, er lengi hafa unað
í þjónustu landráðaflokksins,
eins og Douglas Hyde, hverfi frá
landráðastefnunni, og ákveði að
vinna framvegis fyrir þjóð sína.
Vitað er að þeir menn, sem
hafa tyllt sjer hæst í hinum ís-
lenska kommúnistaflokki, muni
aldrei reynast menn til þess, að
brjótast undan hinu rússneska
oki. Þá skortir til þess manndóm.
— Þótt einhverntíma reki að því,
að þeir sjái og viðurkenni með
sjáifum sjer, hvar þeir eru á
vegi staddir. En samkvæmt al-
mennri dómgreind, sem er ís-
lensku þjóðinni i blóð borin, er
það blátt áfram óeðlilegt að ó-
breyttir liðsmenn hinnar komm-
únistisku flokksdeildar haldi
lengi áfram að láta þræla sjer
til að vinna þau eyðileggingar-
störf, sem stjórn hins alþjóðlega
kommúnisma fyrirskipar að unn
in skuli innan okkar fámenna
þjóðfjelagi.
Uppgjöf kommúnista
í Bretiandi
VIÐ kosningarnar, sem nú standa ]
fyrir dyrum í Bretlandi, hafa i
kommúnistar gefist upp að heita
má. Þeir höfðu menn í framboði
í kosningunum í fyrra í 100 kjör-
dæmum. Allir fjellu þeir. Enda
var útkoman sú, að fylgismenn
þeirra reyndust vera þrír af þús-
undi hverju, meðal breskra kjós-
enda.
Ef fylgi kommúnista hjer í
Reykjavík væri t. d. álíka, þá
mætti ætla, að þeir nytu fylgis
10—20 manna meðal reykvískra
kjósenda.
Breskir kjósendur eru allmikið
lengra komnir í skilningi á ávöxt
um og árangri rússnesku bylting-
arinnar, en við íslendingar.
Skyldu margjr hjerlendir menn
telja, að þessi áberandi mismun-
ur stafi af því, að breska þjóðin
sjeu frumstæðari í politískum
þroska, en við íslendingar?
Jafnvel forystumenn hinnar ís-
lensku deildar Kommúnista-
flokksins eiga erfitt með að halda
því fram, að svo sje, einkum síð-
an þeir gáfust upp við að verja
stjórnmálastefnu þá, sem þeim
hefir verið fyrirskipað að verja,
eins lengi og þeim endast lífi og
heilsa, ekki síst hin andlega.
Moskvahótun til
Norðmann
SNEMMA í vikunni, sem leið, af-
henti utanríkisráðherra Moskva-
stjórnarinnar sendiherra Norð-
manna i Rússlandi harðorða orð-
sendingu út af þátttöku þeirra í
Atlantshaísbandalaginu.
j í orðsendingunni var einkum
vikið að samningi þeim, er Norð-
menn gerðu við Rússa árið 1920,
I og gerður var í París viðvikjandi
Svalbarði og Bjarnarey, og marg-
j ar Evrópuþjóðir viðurkenndu
samtímis. Samningurinn er þess
’ efnis, að Norðmenn skuldbindu
sig til að gefa ekki samþykki
sitt til, að herstöðvar nokkurrar
þjóðar yrðu settar á þessar eyj-
ar.
Orðsending Moskvastjórnarinn
ar var bersýnilega gerð íil þess
eins, að skapa óróa meðal norsku
þjóðarinnar, Öllum var Ijóst, að
þetta %rar fullkomin hótfyndni frá
hendi Moskvamanna. Enda svar-
aði norska stjórnin fullum hálsi,
að um ekkert brot á Parísarsamn
ingnum um eyjar þessar væri að
ræða.
Eins og menn muna, var dálítið
hik á sumum Norðmönnum hvort
þeir ættu að ganga í Atlantshafs-
bandalagið. Talið er, að Moskva-
stjórnin hafi með þessum hótun-
um viljað þreifa fyrir sjer, hvort
nokkuð eimdi eftir af ágreiningi
meðal Norðmanna í þessu efni.
En áhrifin urðu þau, eins og
vænta mátti, að samhugur meðal
norsku þjóðarinnar í þessu máli
kom greinilegar í Ijós en nokkru
sinni áður. Enda er það í fullu
samræmi við alla framkomu
Norðmanna síðustu misserin.
Heimavamarlið
Noregs
ÍBÚAR Noregs eru samtáls 3.2
milljónir. í heimavarnaliði þeirra
er nú 100.000 manns. Af því liði
er 60 þús. kvaddir til herþjónustu
og 40 þús. sjálfboðaliðar.
Er Noregi skift í 18 beimavarna
liðshjeruð. 52 heimavarnaliðs
sveitir, og 560 heimavarnaliðs
hverfi.
í öllum sveitum Noregs, allt
frá Liðendisnesi og norður að
rússnesku landamærunum, er nú
skipulagt heimavarnarlið. Sam-
hliða herstjórn er trúnaðarmanna
ráð starfandi í hverri sveit til að
trýggja góða samvinnu almenn-
ings og heimavarnaliðsins.
í þessum fullti'úaráðum eru
fulltrúar frá íþróttafjelögunum,
frá sefingafjelog-um skotmanna,
frá stjóm loftvarna, Rauða krossi,
verkalýðssambandi Noregs, Bún-
aðarfjelagi Noregs, Smábændafje-
lagi, Fiskimannafjelaginu og Sam
vinnunefnd ungmennafjelaga.
Hver sá maður, sem vill ganga
í heimavarnaliðið, verður að sækja
um það skriflega. Verður umsókn
%
bans tekin til athugunar, &£ full-j
r.«úa hjeraðsstjórnar og lögregjfc
unní Nijrðm. hafa vakandi auga
á því, að enginn fái að taka þátt.
í heimavörnum, Jiema sannir lett-’
jarðarvinir.
Innan liðssveita heimavamaliðs*
ins, þekkjast menn svo náið, að
hægt er að koma í veg fyrir, að
í iiðssveitir þessar slæðist nokkrir
sem eru óverðugir þess heiðurs, :ið
ber.jast fyrir ættjörð sína, ef á
reynir.
Heimavam&liðið á ákaflegs
sterk ítök og er í miklum metum
hjá almenningi. Ekki síst meðal
ráðamanna landsins. Hefir land-
vamaráðherra Noregs, Hauge, ný«
lega skýrt frá því, að á einu til
tveimur árum, væri hægt að hafs
til taks 270.000 vígra karla til
landvarna, eða hátt upp í 10% af
alh'i þjóðinni.
Lögð verður mikil áhersla á cfl-
ingu heimavamarliðsins. Hafa
liðsm. þess nú í haust fengið nýja
einkennisbúninga úr amerísktuö
dúkum.
Útgjöld til heimavamaliðsing
hafa verið 20 milj. kr. s.l. ár, en
til hersins hafa á sama tíma far«
ið 115 milj. norskra króna.
Frf. stari'síþ’ót' .xe'i
mörgu n greinu .i alg:
sveit, þar sem mjöltui
m?’ c ’iío,’.• þc'ii
nni í Noregi. Lngm* cnafjí
v ustu búverku, þ. á ».i. mjc
nni er nýloki'ð. Mjólkurpen
ijuiln' Vex'ði uppicveðinn.
akafiega stopul. Einl
þess, hve tíðarfarið .
stirt. Algerar land’eg
í norskum sveitum iðka starfskeppni í fjöl- verstöðvunum, kan:
. Myndin er frá einni slíkri bepp.ni í norsk~! vikur í gegnum
l inn til riægri % LnyricUnni. ‘fin jr.úgur og w ^ur
Einar Olgeirsson, sem þreyttur er
orðinn á að þræta fyrir stað-
reyndirnar í Rússlandi.
Frá éíg’erðinni
ISFISKSÖLUR togaranna hafa
gengið sæmilega upp á síðkastið,
Verðið á fiski verið viðunandi,
bæði í breskum og þýskum höfn-
um. Fiskverðið í Bretlandi er all-
hátt, vegna þess, að afli breskra
togara yfirleitt hefir verið treg-
ur. En þar í landi hefur verið
skortur á öðrum matvælum. Kjöt-
skorturinn t. d. sifellt tilfinnan-
legri. Hefur kjötskammturinn
nýlega verið minnkaður og var
hann þó alllítill áður.
En Þýskalandsmarkaður hefur
verið sæmilegur vegna þess, að
meginhluti þýskra togara er á sild
veiðum um þessar mundir, og
þess vegna skortur á öðrum í ski
þar í landi.
Auk þorsks, selst þar karfi og
upsi, sem fiskaður er hjer við
land. En afli togaranna fyrir
Þýskalandsmarkað hefur verið
hjer fremur tregur. Samanborið
við veiðina í fyrra, hefir karfa-
veiði verið stopul í ár. Sumir
fiskimenn líta svo á, að karfa-
miðin h.jer við land, þoli ekki
mikla veiði. En aðrir hallast að
því, að karfaveiði hafi verið svo
Ijeleg að þessu sinni, vegna þess,
að sjómenn okkar hafi ekki enn
haft tækifæri til að kynnast þvi
hvernig karfinn flytur sig til í út-
jöðrum landgrunnsins. Notin af
karfaveiðum ge.ti þess vegna orðið
mun meiri, þogar meiri þekking
er fyrir hendi í þessu efni.
Síldveiðin í haust
SÍI.DVEIDIN í haust hjer við
tur-landið, hef'r verið
vegna
• verið
5 aðal-
heilar •
;ar svo
öi.ei< a.
,mi á öls. 10.