Morgunblaðið - 03.01.1952, Blaðsíða 9

Morgunblaðið - 03.01.1952, Blaðsíða 9
Fimmtudagur 3. janúar 1952 MORGUNBLAÐIÐ 9 Vér ffiiifniiiiiii m@iri sanngifni umbnrðarlyndis osf góðvildar ENN er ár liðið í andanna skaut. Eins og önnur ár, skilur það eftir misjafnar minningar, gumar sárar, aðrar Ijúfar. Ég hef ástæðu til að þakka sérstaklega fyrir gamla árið, — alla þá alúð og hlýju, sem mér var sýnd sjötugum og í sjúk- leika mínum að undaníörnu. Einnig vil ég þakka viðtök- ur þær, er ég hlaut á ferðum mínum um landið. Eg kom á nýjar slóðir, hitti margt fólk, sem mér var ókunnugt um áður eða kunnugt af afspum einni. Náttúrufegurð íslands er rómuð af útlendum og innlend- um, formfegurð fjallann hríf- ur hvern mann. Sífelldur breyti leiki í línum og litum mætir auga ferðamannsins. En fulla nautn af fegurð landsins og annan skilning á því fá menn aðeins með því að kynnast fólk- inu, sem byggir það. Þetta hef- Ur verið fyrri reynsla mín á ferðum mínum um landið og staðfestist hún fullkomlega á ferðum mínum í sumar. Kynni mín af fólkinu voru mér mikil uppörvun og ollu mér aldrei vonbrigðum. Hvergi varð ég var við barlóm, vonleysi um fram- tíðina né vantrú á landið og gæði þess. Víða máttí sjá mikl- ar framkvæmdir undanfarinna ára og fullur áhugi ríkti um að halda í horfinu, bæta við, sækia á brattann. Á þetta við bæði um jarðrækt og aðrar verkleg- ar framkvæmdir. Ég kom á fæðingarstað Jóns Sigurðssonar, Hrafnseyri, við Arnarfjörð. Þótt fátt minni þar nú á bernskuspor hinnar miklu frelsishetju og aðeins standi eft- ír af baðstofunni, sem hann fæddist í, einn fsdlandi vegg- ur, er enn ilmur úr jörðu á þessum stað. Byggðin þar er fá- menn og víða annarsstaðar þar sem ég kom, hafði safnazt sam- an fleira fólk. En þarna var þó meira af ungu fólki, að því er mér virtist. Á Hrafnseyri er óbrotinn minnisvarði um Jón Sigurðsson. Það er gott að hóggva í stein minningar um forna frægð og unnin afrek til örvunar síðari kýnslóðum, en þjóð, sem horf- ir fram og vill ekki einungis una við íjóma liðins tíma, þarf fyrst og fremst að Ieggja alúð við menntun og uppeldi æsku- lýðsins, sem innan stundar á að leysa hina eldri af hólmi. Nú á tímum heyrast oft radd- ir um það, sem míður er í fari íslenzkrar æsku, hóglífi hennar, gleðifíkn og eyðslusemi. Margt nf þessu er rétt og fullkomið áhyggjuefni. En mér finnst ekki ástæða til þeirrar bölsýni, sem stundum gætir í þessu sam- bandi. Vér skulum minnast þess, að slíkum dómum hefur ekki einungis æska vorra tíma orðið að una. Æskuna og oss hin eldri, sem slíkan dóm felld- um, virðast stundum skilja mik- 51 höf. Rosknir menn gleyma því stundum furðu Ijótt, hvern- ig þeir voru sjálfir í æsku. Ég vil með þessum orð'um benda á, hve skeikulir dómar vorir geta verið og hvetja menn til að vera ekki miður skyggnir á kosti unga fólksins en galla þess, til að sýna skilning og mildi í dómum og leita orsaka þess, sem aflaga fer. Vera má, að nokkur sök finnist hjá þeim, sem eldri eru.Þeir eru margir, sem vanda um við æskulýðinn, en hve margir eru þeir, sem hann getur með stolti teMð sér til fyrirmyndar? Ef menn krefjast reglusemi, clju og hófsemdar af fólkinu, sem er að vaxa upp, þá verður það að finna þessa kosti i fari' þeirra, sem ráða fyrir þvi. Ann- árs er engin von um árangur. Nauðsynlegt að leggja al- úð við uppeldi æskuit.nai' ÁramótaávaEfp »veins ssta IMorrænri sumarháskóli Norrœni sumarháskólinn 1951 . . var í sambandi við skólann, ýmiss I SUMAR var fyrsti samnorræni konar hljómleikar, söngur, up'p- háskólinn haldinn í Danmörku. lestur skáldverka, erindi um al- Megintilgangur þessarar ungu mennan fróðleik og farin voru stofnunar er að víkka sjónarsvið sameiginleg ferðalög til að kynn- hins sérgreinda náms með því að ast merkisstöðum á .Tótlandi. henda á raunveruleg sérkenni vís-! Héðan fóru til skólans 7 stúd- indagreinanna og ræða viðfangs- entar, en þrír bættust við hópinn efni, sem þeim eru að einhverju í Höfn. Islendingarnir innrituðust sameiginleg. Valið er ákveðið verk- í ýmsar deildir, dreifðust því efni árlcga cg það einnig ítarlega nokkuð og kynntust þátttakend- i'ætt í deildum, svo að þátttakend- um annarra Norðurlanda. Mun um gefizt þess kostur að kynnast óhætt að fullyrða, að íslenzku öllum helztu nýjungum, er ofnið stúdentarnir nutu einstakrar vin- varða. Loks er markmið skólans semdar í skólahum, en harmað að auka skilning á samhengi vís- var, að enginn prófessor kom héð- indaiðju og annarra greina menn- an, þótt margir prófessorar kæmu ingar- og þjóðfélagslífs. I frá hverju hinna Norðurlandanna, Norræni sumarháskólinn var I Rektor, prófessor Paul Diderich settur 11. ágúst s. 1. í aðalbygg- sen, sleit skólanum með viðhöfn ingu Askovskólans, sem er á Suður laugardaginn 25. ágúst. Á leið Jótlandi. Saman höfðu safnast sinni til Hafnar komu íslenzku f jölmargt gesta, sem sumir voru þátttakendurnir við í Árósum, þar alllangt að "komnir, auk útvarps- sern merkisstaðir voru skoðaðir, fregnritara og blaðamanna frá mótttaka hjá borgarstjóra og loks flestum stórblöðum Norðurlanda, setið höfðinglegt hóf hjá frú Helgu en við hún blöktu hinir norrænu Brynjólfsdóttur og manni hennar þjóðfánar. Auk rektors skólans 1 Oscari Ándreasen verkfræðingi. talaði kennslumálaráðherra Dana, | Einnig kynntumst við íslending- sem sagðist hafa tekizt þessa löngu arnir, að tilhlutan Karls 0. ferð á hendur, þrátt fyrir miklar Christiansen lektors í sakfræðum embættisannir, til að sýna um- við Hafnarháskóla, lögreglu- og ] heiminum, hvei'jum augum. danska 1 stjórnin liti þetta fi-umkvæði. Taldi hann kennsluna orðna of stífa og því þörf meiri rökræðna j en færri fyrirlestra og vísindin I yrðu að varast að losna úr eðli- legum tengslum við þjóðfélagslíf- ið í heild. Rektor Árósaháskóla ; bauð stofnunina velkomna í hóp fangelsismálum á Jótlandi og Sjá- landi. Að sumri verður Norræni sum- arháskólinn í Noregi og hefst fyrri hluta ágústmánaðar. Aðalnáms- efni hans verður: Maðurinn og umhverfi hans. Skiptist það í fjölda aukaefna, svo sem borgar- menning, sveitamenning, auðæfi j háskóla, finnskir, íslenzkir, norsk- jarðar og ráðstjórn mannsins á í ir og sænskir fulltrúar töluðu og þeim, maður og siðareglur, ein- Vér skulum gera oss ljóst, að æskulýður nútímans hefur ekki ástæðu til að vera hrifinn af allri sinni arfleifð. Vá og voði hafa sjaldan verið tíðari gestir í mannheimi. Þegar æsk- an og ellin horfast í augu, þá er .meiri ástæða fyrir hina eldri til að líta undan. Ef vér tileinkuðum oss meira af kjarna kristindómsins, þá myndi ferill mannkynsins ekki sýna eins* miklar sjálfskapar hörmungar og raun ber vitni. Vér þurfum að tileinka oss meiri sanngirni, meira umburð- arlyndi, meiri góðvild, meiri mildi. Vér þurfum að læra að bera meiri virðingu fyrir skoð- unum hvors annars, þótt oss greini á, en ætla okkur ekki að dæma eða ráða einir. Það er trúa mín, að þau vandamál séu fá, seni eigi er unnt að leysa með góðvild og gætni. Æskan og íramtíðin eru óað- sltiljanleg hugtök. Ef vér vilj- um skapa þessari þjóð betri ííð en vér búum sjálfir við, þá þurfum vér að leggja alúð við uppeldi ungu kynslóðarinnar. Vér megum ekki láta oss nægja, þótt vér vitum, að cft vaxi styrkir stofnar umhirðulaust á víðavangi, því að kræklurnar eru miklu algengari við slík skilyrði. Ræktun lýðsins er ekki vandaminni en ræktun lands- ins, en allir vita hvernig fer í þeim efnum, ef menn leggja sig ekki alla fram. Hver kynslóð á að ala næstu kynslóð upp og láta hana njóta þess bezta, sem hennar eigin og fyrri kynslóða reynsla hefur skapað, gera hana skyggna á bresti, sem háðu fortíð og nú- tíð og benda á brautir, sem geta leitt til meiri farsældar. Góð rnenníun, samúð og góð- vild eru þaij leiðarljós, sem munu leiða oss til betra lífs í landi voru, því að hvorttveggja er gott: landið og fólkið. í þeirri trú, árna ég öllum íslendingum árs og friðar.' ■ ■ Brjósfmynd af Onmi Borg á uppboói MEÐAL ýmiss konar listmuna, sem voru um daginn á uppboði í Lundúnum, var brjóstmynd af leikkonunni Önnu Borg. — Hafði brjóstmyndinni verið komið fyr- ir í geymslu, ásamt fjölda ann- arra listmuna, málverka og högg- mynda, fyrir þrem árum. — Var hér um nokkurs konar óskila rauna uppboð að ræða. I Blaðið News Chronicle sagði frá þessu 29. nóv. — Brjóstmynd þessa af Önnu Borg hafði högg- myndarinn Richard C. Lee gert og var hann á uppboðinu. Blaðið segir, að hann hafi alveg verið búinn að gleyma brjóstmyndinni, sem er í bronze, þar til daginn áður, að hann frétti um upp- boðið. Á uppboðinu lét hann þau orð falla, að hann yrði að fá brjóst- myndina, þar sem hún væri gerð eftir pöntun. — Ég tel ekki ó- sennilegt að henni verði valinn staður í Þjóðleikhúsinu, sagði hann. Brjóstmynd leikkonunnar var svo boðin upp ásamt þrem öðr- um brjóstmyndum. Voru þær allar þrjár slegnar Mr. Lee fyrú’ sjö sterlingspund alls. lesin voru kveðjuorð frá rektor Hafnarháskóla, sem af sérstökum ástæðum varð að hætta við för síná til skólans. Rösklega 240 nemendur voru innritaðir, og var um fjórðungur þeirra prófessorar, en allir þátt- takendur skólans eru taldir nem- endur. Flestir hinna voru orðnir kandidatar eða rétt komnir að embættisprófi, enda er skilyrði, að nemandi hafi aflað sér nokkurr- ar þekkingar á námsefni sínu. Auk Dana sátu skólann C0 Norðmenn, 40 Svíar, 10 ísÍKjthngar og 3 Finnar. Skólinn skiptist 5 12 námsdeild- ir, er að jafnaði störfuðu sjálf- stæti morgun hvern frá kl. 9—12. Fýrir kom þó, að tvær eða fleiri deildir héldu sameiginlega íundi. I deildunum fór fram kennsla í þessum fræðigreinum: Eðlisfræði, stærðfræði, líffræði, hugmynda- sögu, lögfræði, læknisfræði, bók- menntum þjóðfélagsfræði, sál- fræði, málvísindum og fagurfræði. Auk deildamóta voru haldnir 2—3 almennir fyrirlestrar dag- lega, en að þeim loknum urðu að jafnaði fjörugar umræður, þar sem auðið var að koma fram gagn- stæðum skoðunum eða gera íyr- irspurnir. Meðal margra þekktra prófessora, sem í sumar fluttu erindi um orsakaviðfangsefnið, má nefna Joh. Andenæs, Niels Bohr, H. V. Bröndstad, Mogens Fog, Henning Friis og íng. Hede- nius. Danska útvarpið íók fyrir- lestra alla og megnið af umræð- unum á stálþráð, sem útvarpað verður í vetur. Einnig er í prentun helztu fyrirlestrar, er fluttir voru í sumar og það úr umræðunum, sem fengur má íeljast í. 1 háskólaborgum Norðurlanda er á veturna háð námskeið til und- 1 irbúnings sumarstarfinu. Er þá skeggrætt um aðalverkefni næsta sumars, cn prófessorar stjórna * þessum námskeiðum. Að sumrum ■ verða síðan nðurstöður hverrar i námsdeildar frá hinum ýmsu há- j skólaborgum grundvöllur umræðn- anna. Nokkru fyrir skólaslit eru loks úrlausnir hverrar fræðigrein- ar raktar með tilliti til úrlausna annarra fræðigreina og rætt um I samhengi í vísindum. Þótt sjálfur ' skólatíminn sé skammur næst oft ótrúlegur árangur, þar sem við- staklingur fjölskylda og þjóð- félag, o. s. frv. Vonandi kornast þangað fulltrúar íslenzkra próf- essora, kandidata og stúdenta, þótt styrkur til skóians se enn enginn í fjárlögum okkar. Pað er full ástæða til að veita markmiði þessa sérstæða skóla at- hygli og mjög vafasamt, hvort ís- lendingar hafi efni á að láta slíkt tækifæri ónotað. Aukin framleiðslu geta hlýtur að haldast í hendur við öflun andlegra og verklegra vísinda, og full nauðsyn er að sam band þeirra verði sem nánast. Eða þurfum við Islendingar ekki að fylgjast með vísindanýjungum? Rólegl gamlárs- kvöld hér í bæ GÖTULÖGREGLAN telur gaml- árskvöld hafa verið rólegt. —- Reyndar gerði strákaskríll harða hríð að glbggum lögreglustöðvar- innar með snjóboltum og brutu þar nokkrar rúður. — Heimatil- búnar sprengjur, stórhættulegar voru sprengdar. Var slíkri sprengju varpað að lögreglumanni og slasaðist hann. — Frá því er skýrt hér á öðrum stað. Lögreglan handtók nokkra ung- linga og hafði þá í geymslu, en fluttí síðan heim til sín. Var það áberandi hve ungir drengir voru í þessum ólátum og bendir það til að heima virðist foreldrunum ganga erfiðlega að ráða yfir þess- um unglingum. Áramótadansleikir voru í öll- um samkomuhúsunum og fóru þeir yfirleitt vel fram. Áramótabrennurnar þóttu tak- ast vel og var mikill mannfjöldi þar, enda hið fegursta vetrar- veður, frost og stilla. Flugeldar voru nú með færra móti. KFUM sfofnað á Akureyri AKUREYRI, 2. jan. — Stofn- fundur félags ungra manna á Akureyri, var haldinn laugardag- inn 1. des. s.I. Framhaldsstofn- fundur var svo haldinn daginn eftir. Stofnendur voru 45 að tölu. 20 í eldri deildunum og 25 í yngri deild. í stjórn voru kosnir, for- maður Björgvin Jörgensson kenn fangsefnið er svo vel undirbúið. ari( ritari Reynir Valdemarsson, Ennþá hefur ekki cekizt að koma stud. art. og gjaldkeri Anton á stofn undirbúningsnámskeiðum Kristjánsson. Verkstjóri og fram hérlendis, en til þess standa vonir. kvæmdarstjóri félagsins er Stór myndlista- og bókasýning Björgvin Jörgensson. — H. Vald.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.