Morgunblaðið - 05.02.1952, Page 5

MORG b-NBLAÐIÐ
i í>riðjudagur 5. febrúar 1952
!tikfyl«dm í Austursíræti, er líkvagninn £c:- tiam lijá Ísaí'old, bernskuheimili forseta. —
(Ljósm. Mbl.: Ól. K. M.)
Snjóhengja fél! gegnum
glugga í Landsfcankanum
í HLÁKUNNI í gær féllu víða snjóhengjur .af húsþökum, en ekkí
e; kunnugt um að slys hafi hlotizt af,. þó vít»> hafi legið nærri.
— Hér í Austurstræti var snjó mokað af þökuhl nokkurra húsa,
t. d. Reykjavíkur Apóteki. — í Landsbankanum féll snjóhengja
gegnum glugga í afgreiðslusal og munaði þar litlu að slys hefði
orðið á afgreiðslustúlku.
Þetta var í viðbyggingunni í'
hlaupareikningsdeild bankans. —
Gluggar eru þar í loftinu yfir
afgreiðslunni, en rúðurnar í þeim
eru úr þykku gleri, vírbundnu,
sem er því sem næst skothelt,
svo þykkt er það.
Snjóhengjan féll af þaki aðal-
byggingarinnar, kom beint.niður
á einn loftgluggann. Voru þyngsl
in svo mikil og fallið hátt, að
rúðan þvkka brotnaði og kom
spjóskriðan öll niður yfir reikni
vél sem stúlka var að vinna við,
og gjaldkerastúku hlaupareikn-
ingsins. Ur glerinu kringum stúk
una kvarnaðist og á skrifborfT
( markaði undan gödduðum snjón-'
, um. Engan sakaði... og ,.má það
hreinasta mildi teljast, því þetta
var í miðjum afgreiðslutíma, uirt
klukkan 2.30.
Strax á eftir voru starfsmenn
úr Héðni fengnir til að setja Rlöt-
ur yfir gluggana, því mikil hætta
var á að fleiri skriður myndu
hlaupa fram af þaki byggingar-
innar yfir viðbygginguna. Þegar
plöturnar höfðu verið settar yfir
gluggana, var snjónum sópað nið
ur af bakinu.
Fólki farið til aðstoðar
á Ssitdskeiði í fyrrakvöld
Ðr. Jakob Sigurðsson:
Ummæli Jóns Gunnarssonar um sölur
Fiskiðjnvers ríkisins í Bandarikjunum
\ MORGUNBLAÐINU þ. 24. þ.m.
birtist enn ein grein hr. Tóns
Gunnarssonar um sölur Fiskiðju-
vers ríkisins á frystum fiski til
Bandaríkjanna. Virðist J. G. að
yanda taka sér sölur þessar mjög
nærri, og má hann að því^r virð
ást vart stinga niður penna án
þess að fara með óábyggilegar
■eðá alrangar staðhæíingar um
þessi mál. Hefir þetta verið mjög
áberandi bæði á fundum Sölu-
miðstöðvar Hraðfrystihúsanna,
þar sem ég af eðlilegum ástæð-
um hefi ekki verið viðstaddur til
sandsvara, og einnig talsvert í
blöðunum í seinni ííð.
Ég hefi hingað til látið hjá liða
að svara þessum skrifum. Hefi
■ég litið svo á að vafasamur hagn
sður væri að slikum ritdeilum
•á epinberum vettvangi, enda hef-
ár uppistaðan í greinum Jóns
hingað til, meira verið staðhæf-
5ngar almenns eðlis um hina þjóð
hættulegu starfsemi, sem Fisk-
iðjuverið ræki með því að selja
írystan fisk í Bandaríkjunum,
heldur en raunhæf dæmi þessu til
EÖnnunar.
Auk þessa munu flestir seljend
ur telja það heldur óhyggilegt, ef
þeir hafa náð hagkvæmari sölum
■en aðrir, og lítt örfandi til frek-
ari viðskipta, að hælast um yfir
því, að þeir selji dýrt, og að betra
hefði verið fyrir kaupandann að
kaupa ann^rs staðar. Einnig
vegna þessa hefi ég leitt hjá mér
ritdeilur um þessi mál.
í síðustu grein sinni tekur Jón
Jiins vegar upp þá aðferð að nefna
sérstakt dæmi máli sínu til sönn-
unar, og gefur þetta röksemda-
færslu hans við fyrstu sýn nokk-
urn styrkleika. Sé þetta hins veg-
ar aúlað sem sönnunargagn fyrir
hinni margendurteknu staðhæf-
ingu um að Fiskiðjuverið selji á
Jægra verði en J. G., hygg ég að
þegar allt kemur til alls, muni þó
verr farið en heima setiðc Kemst
ég ekki hjá því að ræða þetta
jiokkru nánar.
Jón segir: „Einnig í ár samdi
Fiskiðjuverið við firma hér j New
”York, sem heitir Duane Import
& Export Corp., um að selja því
freðfisk c.i.f. Firmað keypti c.i.f.
eina mjög smáa sendingu. Þeg-
ar næsta sending kom, sem var
mikið stærri (leturbr. mín), en
þó aðeins um 35 smálestir af
þgrskflökum, þá var þessi cif sala
eitthvað ekki í lagi“. Segir hann.
svo að þorskurinn úr þessari
seinni sendingu hafi verið seldir
á 1 14 centi undir markaðsverði.
Hið sanna í þessu máli er þetta:
1 maí s.l. sendi Fiskiðjuverið til
Duane Import & Export Corp,
2260 kassa, eða liðlega 51 tonn,
af þorsk- og karfaflökum. Hafði
kaupandinn sett „rembourse“ fyr
ir andvirðinu, og var varan
greidd að fullu, strax ag hún kom
til New Yqrk. Andvirðið var
$20.360.—. Verð á þorskinum Var
16 cent per lb cif, og var það
nokkru betra netto en þau 20
cent, sem Jón sagðist þá fá fyrir
samskonar vöru út úr geymslu i
New York, eftir að hafa greitt aj:
henni toll, löndunarkostnað,
geymslukostnað, umboðslaun o.
s. frv. Ýmsir kaupendur .Tónr
sögðu að vísu þá, að þeir greidc’n
aðeins 19 cent fyrir fisk frá S.H.
og skal ósagt látið að sinni hvort
hefir verið réttara. Verð á karf-
anum var 22 cent per lb cif. Jón
var um þetta leyti að selja sams-
konar vöru á 23 cent út úr
geymslu i New York, samkvæmt
upplýsingum frá stjórn S. H. og
ýmsum öðrum. Þegar tekið or
tillit til kostnaðarins við löndun,
geymslu, greiðslu á tolii, umboðs
launa o. s. frv., er óhætt að full-
yrða að okkar sala á 22 cent cif
hafi verið a. m. k. 2—3 centum
ner lb hagstæðari en 23 cent út
úi geymslu. Var því þessi fyrri
sala í alla staði hin hagstæðasta.
Það er rétt, að samið hafði ver-
ið um aðra sendingu til sama
firma. Var hér um að ræða 39.5
tonn. —r J. G. fullyrðir að vísu að
seinni sendingin hafi verið „mik-
ið stærri" en sú fyrri, sem var 51
tonn, —Þegar afgreiða átti seinni
sendinguna 28. júni stóð umrætt
firma ekki við.samninginn og opn
aði ekki „rembourse". Var því
borið við, að Jón Gunnarsson
seldi samskonar fisk á miklu
lægra verði. Auðvitað gaf bctta
fyrirtækinu ekki rétt til að íalla
frá gerðum samningi, og er enn
.ekki útséð um hverjar skaðabæt-
ur það muni þurfa að greiða
vegna þessa.
Hið Sanna um þessar tvær send
ingar er því í stuttu máli það, að
, hin fyrri, sem var talsvert stærri,
var greidd að fullu undir eins,
með hagstæðu verði. Hina seinni
tók fyrirtækið ekki og bar því við
að fiskurinn væri fáanlegur írá
Sölum. Hraðfrystihúsanna á
miklu lægra verði.
Þá segir J. G., að þorskurinn úr
þessari seinni sendingu hafi ver-
ið seldur á 18 Ú2 cent pundið, en
kveðst sjálfur hafa selt á 20 cent
um sama leyti. Þetta er að mestu
leyti ranghermi. Garðar Gísla-
son seldi meiri hlutann af þess-
um fiski á 18% cent, dálítið á
1914 cent og . aðeins um einn
þriðja á 1814 cent, og greiddi þá
kaupandinn þar að auki hér um
bil allan kostnað við löndun og
meðferð á vörunni vestra, sem
getur ekki hafa verið minni en
V2 cent per lb. J. G. segir -mark-
aðsverð hafa verið 20 cent út úv
húsi, að öllum kostnaði áfölln-
um. Vitað er þó áð mikið af sams
■ irnr íslenzkum fiski var raun-
vc ul"'á selt á 1914 cent og lík-
V a ;.ilt niðu,- í ,19,cent að öllupi
! -istnaði áföllnum. Það er því
óhætt að t ilivrða, að raunveru-
legur mi«r! ,$irur á verði hafi ekki
verið yfir Vi sent, ef bann þá var
nokkur, í stað 114 eins og J. G.
staðhæíir, Eigi að síður skal það
viðurkennt að þessi sala var
heldur lág, og efast ég þó um að
frystihús S. H. hafi fengið meira
netto fyrir þann fisk sem J. G.
seldi á sama tíma. En, sannarlega
má það heita furðulegt kæru-
leysi af J. G. um öflun eða með-
ferð heimilda, sem notaðar eru til
alvarlegrar ádeilu á aðra að’la,
að í fyrsta lagi skuli slegið fram
alröngum staðhæfingum um vörú
magn þeirra tveggja sendi.nga,
sem um ræðir og í öðru lagi
margfaldaður með a. m. k. þrem-
ur ;sá verðmismunur sem ef til
vill hefir verið okkur í óhag á
annari og minni sendingunni.
Ilins ekki getið, að stærri send-
ing Fiskiðjuversins var seld á
talsvert hærra verði en hann fékk
sjálfur og þar að auki gegn stað-
greíðslu.
Jón Gunnarsson segir meðal
annars í grein sinni 9., okt í>? end
urtekur.það 24. jan., að Fiskiðju-
verið hafi gert „einhverjar til-
raunir“ til þess að selja fisk cif.
„Þetta gekk iila og endirinn hef-
ir oftast verið sá að taka hefij^
þurft fiskinn til geymslu til sölu
síðar“, r.egir hann.
Hér vætir mikils misskilnings.
"Flestar cif sölur bessa fyrirtækis
hafa gengið vel, bæði.þær, sem
gerðar hafa verið beint, og þær,
Fr-.mh. á bls. 12.
Á SUNNUDAGINN lögðu nokkr-
ir verkfræðingar og starfsmenn
Sogsvirkjunarinnar ásamt konum
sínum, af stað héðan úr bænum
með snjóbilnum, áleiðis til Ljósa
foss. Svo óheppilega vildi til að
bíllinn bilaði. Ekki tókst að gera
við bílinn, fyrr en komið var
fram undir morgun í gær, en þá.
var haldið til Reykjavíkur. Hjálp
arleiðangur var sendur héðan úr,
bænum, með varastykki og
sjúkrasleða, ef með þyrfti.
AUSTAST Á SANDSKEIÐI
Ferðafólkið lagði af stað héðan
úr bænum upp úr hádegi á sunnu
dag. — Þegar komið var austast
á Sandskeiðið, brotnaði gírkass-
inn í snjóbílnum. — Talstöðin var
eitthvað ekki í lagi, svo ekki
tókst að koma boðum til bæjarins
um að bíllinn hefði bilað, gegnum
stöðina. — Tveir af ferðalöngun-
um fóru því á skíðum niður að
Lögbergi og gerðu Rafmagnsveit
unni við.vart, en hún leitaði síðan
til plysavarnafélagsins.
Oskað var að sendir yrðu skíða
menn með gírkassa i bílinn og þar
eð ein af konunum í bílnum var
lasin, var talið öruggara að hafð-
ur yrði sjúkrasleði með, til þess
að flytja konuna á til byggða, ef
með þyrfti.
I þess.um hálparleiðangri voru
þeir Engilbert Sigurðsson, Hrólf
ur Benediktsson, Jón Oddgeir
Jónsson og Jón Eldon, er ók þeim
í bíl sínum upp i Lækjarbotna,
í slóð kranabíls frá Rafmagns-
veitunni.
TVO TÍMA Á GÖNGU
Skíðamennirnir lögðu af stað
frá Lögbergi um klukkan 11 á
sunnudagskvöld, ásamt Tómasi
Tryggvasyni verkfræðing, er beð
ið hafði þeirra þar. — Var móti
skafhríð og nokkru veðri að
sækja og snjór ekki heppilegur
til göngu. — Voru þeir komnir
u.pp að snjóbílnum, með gírkass-
ann í bílinn á sjúkrasleðanum,
eftir tveggja stunda göngu, en
þessa leið ganga vanir skíðamenn
á 45 mínútum.
Fólkinu leið sæmilega í snjó-
bílnum og ekki talin ástæða til að
flytja konuna á sleðanum niður
að Lögbergi. Var strax farið í að
setja hinn nýja gírkassa við og
tók það nokkra stund.
HEIMFERÐIN
Þegar því verki var lokið var
ákveðið að halda heim til Reykja-
víkur: Ferðin niður að Lögbergi
sóttist mjög seint. Snjórinn var
orðinn blautur og hlóðst undir
skíði. Gengu skiðamennirnir á
undan bílnum til-að þjappa slóð-
ina og gekk ferðin betur það.
Á Lögbergi beið kranabíllinn
stóri og flutti hann farþegana til
j Reykjavíkur og munu þeir hafa
komið hingað til bæjarins um
• klukkan 6 í .gærmorgun. Skíða
mennirnir sem fóru fólkinu til
aðstoðar komu um klukkan 8.
Vaifýr Siefánsson ,
kjörinn formaður
Blaðamannafélags
íslands
AÐALFUNDUR Blaðamannafél-
lags Islands var haldinn s.l.
sunnudag. Fráfarandi formaður.
Jón Bjarnason, skýrði frá störf-
um félagsins á liðnu ári og for-
maður Menningarsjóðsins, Sig-
urður Bjarnason, frá hag sjóðsins.
Sjóðurinn hefir aldrei starfafS
eins vel og á s.l. ári, en þá hiutu.
sex blaðamenn ferðastyrki úr hon
um. I sjóðnum eru, nú tæp 112-
þús. króna.
Við stjórnarkjör var Valtýr
Stefánsson, ritstjóri, einróma
kjörinn formaður félagsins, en
aðrir í stjórn: Guðni Þórðarson,
Jón Magnússon, Ingólfur Krist-
jánsson og Jón Bjarnason.
I stjórn Menningarsjóðs voru
kjörnir: Sigurður Bjarnason,
Hendrik Ottósson og Jón H. Gu(F
mundsson.
Ráðherrann iagði
blómsveig é leiði
Færeyinga
KIRKJUMÁLARÁÐHERRA.
Dana, C. Hermansen, lagði í gær-
blómsveig á leiði tveggja fær-
eyskra skipshafna í gamla kirkju
garðinum við Ljósvallagötu.
Viðstödd athöfnina vcu'u .sendi-
herrta Dana, frú Bodil Begtrup og-
formaður Færeyingafélagsins hér,
Peter Wigelund, skipasmiður.
Hermansen ráðherra, var á sín-
um yngrj árum prestur í Þórshöfn.
í. Færeyjum og á færeyska konu.
iÆ'A- * 1
10 þús. kr. minníng-
argjöf um forsefa
íslands
tJTVEGSBANKI fSLANDS færði
í gær Byggingarsjóði dvalarheim-
ilis aldraðra'sjómanna 10 þúsuml
krónur aíj gjöf, til minhingar mrv
forseta íslands hr. Svein Björns-
son.
Stjórn sjóðsins hefur beðiA
blaðið að færa gefandanum bezta.
þakklæti sitt.