Morgunblaðið - 04.06.1952, Blaðsíða 9

Miðvikudagur 4. juní 1952.
MORCUNBLAÐIÐ
9
IHI mðFlBS
innsæi oaj næmri lnndðrf orslnlkun
í KVÖLD gefst reykvískum leik-
hússgestum tækifæri til að sjá í
fyrsta sinn eina snjöllustu og
dáðustu leikkonu Noiðurlanda, á
sviðinu hér í Þjóðleikhúsinu. Hún
ér noi sk'a leikkonan Tore Seg-
elcke og er komin hingað til
lands sem gestur Þjóðleikhússins
til þess að fara með hlutverk
Nóru í leikriti Ibsens, „Brúðu-
heimilinu" og verður það frum-
sýnt hér í kvöld. Leikkonan hef-
ur dvalizt hér á landi ásamt
manni sínum síðan á Uppstign-
ir.gardag og þegar heimsótt Þjóð-
ltikhúsið nokkrum sinnum. Þetta
er í fyrsta sinn, er hún stígur
fæti á íslenzka grund.
Tore Segelcke kom fyrst fram
ú leiksviðið árið 1921 og var það
við „Det norske Teater'* í Osio.
Eftir að hún hafði starfað nokkra
hríð við „Det frie Teater't hélt
hún árið 1922 til Björgvinjar og
lék við „Den nationale Scene“
þar í borg. Fór hún þar m. a.
með hlutverk Ófelíu í Hamlet og
Desdemonu í OtheSio, sem eru
sð jafnaði talin einhyer erfiðustu
kvenhlutverkin i öllum leikritum
tneistara Shakespears.
Árið 1928 hóf hún að leíka við
„Nationalteatret" í Oslo og hefur
leikið þar lengst af síðan við sí-
váxandi orðstír og hinar ágæt-
tistu undirtektir.
Tore Segelcke hefur með leik
sínum skapað sér eínstætt sæti
-— sannmæltan öndvegissess, i
Jeiklistarlífi Norðurlandanna
allra og þótt víðar væri faríð.
Leikur hennar og framsögn
jmótast af frábærri túlkun og
raunsannri innlifun í öll þau
inörgu hlutverk, er hún hefur
leyst af hendi síðan hún. hó£ leik -
íeril sinn fyrir um þrem áratug-
um síðan. Jafnframt því hefur
leikur hennar þótt í senn einkar
Ijóðrænn, mjúkur, skýr og áhrifa-
ríkur. Henni er sérstaklega lagið
að túlka sálarlíf og skapgerð
ungra stúlkna og kveima, tjá
flókið tilfinningalíf þeirra, sálar-
stríð og innri baráttu á eínstakan
snilldarhátt.
Hún hefur ávallt leitazt víð 8ð
vera öfgalaus, en sönn og heil í
leik sínum, og þanníg hefur per-
sónutúlkun hennar þroskazt og
leikur hennar fengið á síg sjálf-
stæðan raunveruleikablæ.
Af þessum sökum er það hlut-
verk, er henní hefur látið
eínna bezt á leikferlí sínurrs, ein-
mitt Nóra i Brúðuheimilinu, hin
sjálfstæða en þó tilfínningaríka
Isona, er vill sjálf lifa lífinu, en
ckki aðeins sem ósjáHsíæð eigin-
kona innan þröngra veggja.
Önnur hlutverk, sem Tore Seg-
elcke hefur farið með eru m. a.
Agnes í Brandi eftir Ibsen, Be-
trice í „Stor Stahej", Klara Sang
í „Over Evne“ og Anna Hielrn
í „Kong Midas".
Hlutverk Nóru hefur Tore
Segelcke farið með 250 sinnum
og leikið það auk heimalanas
síns í Danmörku, Svíþjóð, Finn-
landi og Frakklandi
,,Það er uppáhalctshlutverkið
jnitt" segir hún, „og þótt Ibsen
hafi skrifað „Et Dukkehjem"
fyrir 73 árum síðan, þá er samt
leikritið og boðskapur þess í fullu
gildi enn þann dag i dag.“
Norski skáldjöfurínn Henrik
Ibsen (1828—1906) ritaði leikrit-
ið „Et Dukkehjem" árið 1879 og
Jiefur það hlotið mikla og verð-
skuldaða frægð um heim allan.
Þar kryfur hann og lýsír sam-
Ibandinu milíi manns og tveggja
kvenna, ólíkra að skaphöfn Og
eðli, — efni sem.hann ritaði um
þegar í fyrsta leikrití sínu„Cata-
,lina“ og vék að æ stðan ii flestum
terkum sínum. -i >,
Brúðuheimilið er hér heldur
engin undantekning. En það er
jr.eira en eingöngu hið nána, per-
apicie i lyrna smn
á ísíenzku leiksviðl í kvöld
IVórcí í BsriaðiDheiinilinii
við æfingsr á SandÉesði
Uflendinpr vifja komasf hfngað fil nárm í sviffliigE
Á FIMMTUDAGINN koma hingað til Reykjavíkur með Gullfossi
sjö svifflugmenn frá Þýzkalandi, og dvelja þeir hér í þrjár vikur.
Verða þeir við svifflugsæfingar á Sandskeiði, aðalbækistöð Svif-
Fugfélags íslands, en hinir þýzku svifflugmenn eru gestir félagsins.
stuttorðar og gagnorðar og naut
I marzmánuði síðastliðnum VILJA LÆKA HER SVIFFLUG
fóru sex meðlimir Svifflugfélags ! í Þýzkalandi er mikill áhugi
íslands til borgarinnar Duisburg fyrir svifflugi. Tii Svifflugfélags-
í Vestur-Þýzkalandi, í boði svif- ins hafa borizt mikill fjöldi 'yrir-
Ibsen þar ís’enzku fornsagnanna flugfélagsins þar. Þar dvöldu ís- spurna um hvort hægt sé að köm-
og Eddukvæðanna, er hann hafði lendingarnir í þrjár vikur og ast á námskeið hjá því. — Ekki
mjög kynnt sér. Einkum gætir kynntu sér svifflugmál. ; eru það eingöngu íyrirspurnir
þess í leikriti hans „Kongsemn- | Þessi kynnisför tókst mjög vel, frá Þýzkalandi, heldur frá fjölda
erne“, en þar sækir hann cfnið ' sagði Helgi Filipusson Mbl. í annárra landa. — Ég er ekki í
beir>t til S'orra, en form og fram- gær. Hann mun leiðbeina svif- | nokkrum vafa um að hér gæti
setninpu til Shakespeares. flugmönnunum þýzku meðan Svifflugfélagið haldið 5—8 sv.if-
En þó að Ibsen bendi ekki á þejr dvelja á Sanöskeiði. Fiestir flugnámskeið á sumri og vsffri
algildan hcmingjusaman endir á þeirra hafa þó fengizt við svif-
þeim vandamálum, er hann ritar flUg, en hér eru allar aðstæður
um í leikritum sínum, og svo aðrar, sagði Helgi.
snilldarlega í Brúðuheimilinu, bá
felst bó e.t.v. svar hans við lvkt-
um þess í lokaatriði 4. þáttar
Brands: „Evigt ejes kun det
tabte".
A SANDSKEIÐI
Á Sandskeiði verður dvalið í
tiöldum og verða sex með’irnir
Svifflugfélagsins með Þjóðverj-
unum, meðan þeir eru gestir okk
ar, sagði Helgi. Sjö svifflugúr
verða í notkun og ein vclfluga.
leikur einn að hafa þau öll með
meiri og minni þátttöku erlendra
svifflugsá’nugamanna, r.agði
He'ci.
Þjóðverjarnir, sem koma á
fimmtudagmn, munu fara upp að
Sandskeiði á föstudaginn. Farar-
stjóri þeirra er Bruno Bauman,
en hann var hér árið 1938 og var
þá fararstjóri fyrir hópi þýzkra
svifflugsmanna.
B,-úðuheimilið var sýnt hér í
Iðnó árin 1904—1905, og á Akur-
Tore Segelcke í hlutverki Nóru. evri var það leikið fyrir tæpum
áratug.
sónulega samband milli manns Sú leiksýning verður öllum ó-
og konu, sem Ibsen tekur þar til gleymanleg. sem hana sáu, en þá
meðferðar. Hann setur dæmið lék frú Alda Möller Nóru, sem
upp slíkt, að það er ekki síður gestur, og frú Gerd Grieg setti
aístaða einstaklingsins gagnvart leikritið á rvið.
þjóðfélaginu, en karlmannsins Fjórar sýningar eru begar
gagnvart konunni, sem vanda- ákveðnar á Brúðuheimiiinu í
málinu veldur. Það er hin eilífa þetta sinn, sú síðasta á sunnu-
spurning um svigrúm og óskert dagskvöld.
tjáningarfrelsi hvers manns og Auk þess að leika aðalhlutve-k ítrð tU Vestmannaeyja. Það hefur verið venja sveitarinnar að
hverrar konu, sem þjóðfélagið, ið Nóru stiórnar frú Segelcke úalda til nálægra kaupstaða og bæja undanfarin sumur og hressa
umhverfið, heirniiið, vinir og Brúðuheirnilinu. Aðrir leikendur UPP á bæjarlífið með fjörugum hornablæstri, sem hvarvetna hefur
jafnvel maki hljóta að binda eru: Valur Gíslason, Indriði mælzt mjög vel fyrir.
þeim böndum, er almennings- Waage. Arndís Björnsdóttír, Har-1 . ..
álitið hnýtir lokahnútinn á. | aldur Björnsson, Þóra Borg og .^.ð sinnl var halt,1° s:|0‘
, leiois til Vesimanneevia og vovu
ferðalangarnir 46 að tölu, að eig-
, inkonum hljómsveitarmanna með
töldum, en í Lúðrasveitinni eru
22 menn.
jRvíkur fil Ye$tmannaey|a
I'ÖSTUDAGINN 30. þ. m. fór Lúðrasveit Reykjavíkur hljómleika-
málaði leik-
G.G.S.
Á konan fyrst og fremst að lifa Brvndis Pétursdóttir.
sínu eigin lífi sem einstakiingur Lárus Ingólfsson n
á borð við bónda sinn, eða hlýtiur tjöld.
hún sökum stöðu sinnar að lúta
annarri framkomu og lífsháttum? •
Það er um tvenns konar and-j
leg lögmál að ræða, segir Ibsen,
og tvenns konar mannlega éam-
vizkuhyggð.
Onnur þeirra er karlmanninum
eiginleg og hin konunni, sem er
gjörólík þeirri fyrri. En samt sem
áður er konan dæmd í heimi NÁMSKEIÐ Handíðáskólans
rt unveruleikans eftir
H, A.
r
I
GTP t MERKI VETTT
Til Evja var komið laust eftir
hádegi á föstudag og heilsað upp
á lúðrasveitina þar á staðnum,
en að því loknu var haldið í ferð
1 kriner um Eyjar og þær skoðaðar
frá sjó.
í Um kvöldið sat L.R. kvöldverð-
lögum tréskurði byrjaði í gær. Þátttak- arboð, sem Lúðrasveit Vést-
þeim, sem karlmennirnir einir endur eru 16 að tölu, en þar á manneyja efndi til og var það há-
hafa sett og framfylgt. meðal nokkrir af kunnustu lista- líð hin bezta. Kerl Guðjónsson.
Avörp Gíj kveðjur í
lambendi við
geiíaleíkinn
EFTIRFARANDI ávarp flutti
þjóðleikhússtjóri Konunglega
leikhússins í lok síðustu sýningar
hér í Þjóðleikhúsinu um leið og
hann afhenti lárviðarsveiginn.
..Heiðruðu gestir, leikarar Kon-
kennari, ritari sveitarinnar. bauð unglega leikhússins.
Nóra hagar breytni sinni og rnönnum þjóðarinnar.
framferði eingöngú eftir því, er Næstkomandi föstudag, 6. þ.m. Revkvíkinpa ve^komna og árn-
hún telur sjálf vera rétt. Sjónar- kh 8>30 síðdegis, flytur prófessor- að>’ þeim pllra b°il!a. Fo-naðnr
jyi'q karlmannsins er aftur á irlrl erindi í Haskolanum um L.R., Guðjon Þorðarson, s»>arsði
móti: Hvernig dæmir þjóðfélagið svartlist. Aðgangur er ókeypis.
íþróftamól á ísafirði
1 s. I. mánudag
af fo”mr,r'"i hennsr Itp'
o- 08H.
geir Kristiánsso*’. bekkt tó»
í Vestmannaevjum, o® ' riir
hann stjórnað sveitinni þar í ára-
lug.
mig'
Það er eftirtektarvert, að Ib
sen mælir ekki með hinni póli
tísku kvenréttindahreyfingu
Bi úðuheimilinu, hún skiptir
hann engu, aðeins það að hver • f„ , ,
maður og hver kona megi og eigi j ÍSfIRÐI’ 3' 'Úni ~ Hyitasunnu-
að brevta á þann hátt, er þau iþrottafelaganna a ísafiréi TT * ” IAD HKKTr?
| for fram a íþrottavellmum annan A h'’itrsuT'»'”''la2 v?r hr
máli
hjónabandinu „ _______ __________
sýnir, er verðugt hins skarp-, huast hetð* mátt við.
skyggna rýnara er greinir aðeins! Guðmundur Hermannsson ,iáði • ’ða' <■'■ *'»' ' c
tilfinningar og mennskar hvatir ágætum árangri í kúluvarpi. Varp- hhomleika i uy P»a f-
og bendir með því á leið að mark-) *ði hann kúlunni 14,51 m., og er stæð-mmna mð hmar a^ætuytu
inu án þess þó að segja hveTt' Það bcKtl árangur íslendmgs í ár u"dirtekt'r ahevre»'da Toða
það sé, og því segir Ibsen: „Jeg, 1 beirri Kreitl- Átti haM 4 köst aðscVn- SUornanda ha-ust b'om
spörger kun, — mit Kald er ej at, yfir 14 m- Guðmundur er i ágætr
Vér höfum nú haft þá ánægju
að fagna yður sem gestum hér
á leiksviði Þjóðleikhússins. Vér
af beirra hálfu þakkaði góð höfum fengið að kynnast yðar
orð o» veitinfar. T veizh, bessari ágæta klassiska Holberg og séð
var stiórrmndi L.V. smmd’’” rnll- ygur leika af sannri leikni og
mm-ki Lúðrasveitar Fevk’RVt'Mm menningarbrag, sem yður einum
er lagið.
Ekki er mér unnt að þakka yð-
ur í orðum þá list, sem þér færð-
uð oss. Þær þakkir verða aðeins
látnar i Ijós með æðsta tignar-
merki listarinnar — lárviðar-
sveig, sem ég bið vður, herra
< vor,, p’iVslÖP'
svare" I þjálfun og á hann örugglega að kvöldið vorn h=V1»"r itihúóm-
Ibsen bnut nvinr hrantir i leik geta komið kúlunni yfir 15 metra leikar n» sið”n leikið a F>emmt,-
ibsen braut nyjar brautir i leik í krinelukasti náði hann ,,n Siá’fp+^ðismanna við orýði-
ntagerð með Brúðuheimilinu, I 1 °urnar- 1 KringiuKasti naoi nann
hvað hið dramatiska íorm snert- j einnlS a*ætum arangri, þar sem
ir, og því fylgir hann síðan í cll-
hann kastaði kringlunni 42,76 :n.
um seinni leikritum sínum. I sem er n'7tt Vestfjarðamet. - í
Hann nevtir miög þcss að skýra! sPj6tkasti sigraði Albert Ingi-
það, sem fyrr hefur gerzt með bjartsson _ (Herði). Kastaðí hann
samtölum hinna fáu ■nðalpersóna i spjótinu metra, og ey hao ^eytíí
]ec>ar viðtökur.
var hP'»r>lr'i:?Tr<7 k]. A iit-i
prit'-!, na komið til Rvikur eftir
hádeai á .ttman h»»ítPs'7Tr>uda«.
ins, en hann er þakklætisvottur
Þjóðleikhússins til yðtr allra fyr-
ii komuna og til Konunglega
leikhússins í heild.“
Eftirfarandi þakkarskeyti barst
þjóðleikhússtjóra á annan í hvíta-
"fjm sunnu frá leikhússtjóra Konung-
lega leikhússins:
„Við heimkomuna til Kaup-
mannahafnar sendi ég alúðar-
fvllstu og hjartanlegustu kveðj-
ur og þakkir frá öllu r.tarísliði
Konunglega leikhússins og
sjálfum mér fyrir bjarta og ó-
og lætur þannig fortíð renna inn elnm,f iiytt Vestfjarðamet.
;í nútíð, efnið þjappast um tvær,
þr»ár höfnðpersóhuc. sem eigari
| djúpu tilfinningastríði og allir
ytri atburðir eru smækkaðir sem
framast er unnt.
' Eetr.ingarr.ar cm rr.eitle.3ar,
Re»>kiavík"r er Paul P'>m»»iohlor gleymanlega daga í yðar fagra
St'órnpndi Túðrasvéitar IancJi' Vér ; attum, öll frábæpri
„i ■PorrÁicbiIer gestrisni og vinsemd að heilsa pg:
------— ' góðar og fagraf endurrpiiíningar
stókki jjigyaði Albert Karl Sand- HONGKONG — Samband kín- endast oss, fyrir lífstíð. Þakka
ers (Herpi). Stökk hann 1,70 m. verskra hjúkrunarkvehna hefur yður, kæri herrg Rosinkranz fyf,ir
Á eftir íór fram knattspyrnu- ]ýst, Florence Nightingale alls yðar hlut í gestaleiknum, s,em
kappleikur milli Harðar og Vestra, ómerka parsónu í sögunni, þar tókst. svo giftusamlega. ,,n:.
og sigraði Hörður með 3 mörkum sem hún haíi tekið þátt í árásar- H. A. Eröndsted.“
1 (Frá Þjóðleikhúsinu).
ogn cngu.
Etyrjöldum yfirstcttanna.