Morgunblaðið - 02.09.1952, Page 8

8
UORGVNBLAÐítí
Þriðjudagur 2. sept. 1952
itgtsttMa&ft
Útg.: H.f. Arvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
i.uglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Askriftargjald kr. 20.00 á mánuði, lnnanlands.
í lausasölu 1 krónu eintakið.
Hin neikvæða afstaða
FLESTUM hugsandi mönnun í öllum umræðum um stjórn-
mun vera það ljóst, að aldrei mál verður að vera viss sann-
herúr nokkur stjórnarandstaða leikskjarni, einhver snefill af
verið eins gjörsamlega neikvæð rökréttri hugsun og skynsemi.
í allri framkomu sinni og má'a- Núverandi stjórnarandstaða í
fylgju og sú, sem kommúnistar þessu landi virðist þó ekki geia
og AB-menn hafa haldið uppi slíka kröfu til málafylgju sinn-
gagnvart núverandi ríkisstjórn. ar. AB-menn og kornmúnistai
l*að liggur fyrir sannað cins halda að þeir*geti boðið fólkinu
áþreifanlega og bægt er.' ?-ð allt. Þeir þurfi ekki að gera neiit
ef engar ráðstafanir Uefðu nema skamma stjornina* fyrir
verið gerðar í efnahagsmálun- allt, sem hún gerir. Þá hafi þeir
um þegar ríkisstjóm Stefáns fullnægt skyldu srnni.
Svarta ærín ó Reykjanesskaga
var unnin s. 1. lcngardag
Einhver harðgerðasta og íöí-
fráasta sauðkind, sem almenn
ingur þessa iands hefur heyrt
getið um var felld s.l. laug-
ardag. Um eins árs skeið hef-
ur Suríla, eins og hún var
nefnd, verið cina sauðkindin
á cllum Reykjanesskaga og
svo hafði hún gert yfirmönn-
um fjárskiptanna heitt í
hamsi, að lagðar höfðu veHð
2000 krónur til höfuðs ’ienni,
lifandi cða dauðri.
GIRNILEGT TILBOf)
Mörgum sinnum hefur Surtlu bíl sinum, er þeir sáu i kiki sín
á þessu ári verið veitt aðför og um hvar menn voru á hlaupum
margir fótfrair sauðfjárloitar- uppi á Brúnunum.
Tíl tiecir.íi höIHu vcrrið
lacjðaa0 tvö þúsurcd krónica1
ANNAR LIETARFLOKKUR ’ Hún var í þremur reifum en blað
Er hér er komið sögu, ber að inu er ekki kunnugt um éiganda
geta annais leitarflokKy, sem rór hennar, en hún var mörkuð
frá Jteykjavík nokkru siðar en greinilega.
hinir. í þeim hópi voru Sigurgeir
Stefánsson, Kristinn Hanr.esson
og Jóhanncs Guðmundsson. Þoir
lejtuðu Surtlu lengi dags, en voru
nokkru vestar en "jórmenning-
MISKUNNARLAUS LOG
Margar raddir höíðu heyrst um
það, að handtaka bæri Surtlu
lifandí og gefa lienr.i Líf, þar sem
Jóhanns fór frá völdum, hefði
allt atvinnulíf hlotið að stöðv-.j
ast og almennt atvinnuleysi
og hallæri skapast í land-
inu.
★
Alþýðuflokkurinn benti ekki
á neina leið til þess að afstýra
þeim voða, sem við blasti. Hann 1
lét sér nægja að „draga sig úr
úr pólitík“. • I
Ríkisstjórnin gerði hinsyegar
raunhæíar ráðstafanir að ráði
hagfróðustu manna, til þess að
koma í veg fýrir hrun og al-
menn vandrseði. Kommúnistar
og kratar snérust hvatlega gegn
þeim, án þess að geta þent á
nokkur önnur úrræði. Einn aí
þingmönnum kommúnista viður- :
kenndi jafnvel í umræðum á AI- (
þingi að togaraútgerð væri gjöi- '
samlega dauðadæmd án gengis-
breytingai.
Núverandi ríkisstjórn hefur
jafnframt unnið að því að létta j
höftum og hömlum af verzlun- j
inni, útrýma svarta markaðs-
braski og vöruskorti, sem setti j
svip sinn á öll vTðskipti í stjórn-
artíð Stefáns Jóhanns. Hefur
henni orðið mikið ágengt í þeirri
viðleitni. Innflutningur margs-
konar nauðsynja hefur verið stóv-
aukinn og vöruhungur þjóðar-
innar hefur verið satt eftir
margra ái'a skort. Verulegar
En þessum flokkum skjátl-
ast hrapalega. Gagnrýni er að
sjálfsögðu nauðsynleg og eðli-
Ieg á gerðir núverandi ríkis-
stjórnar eins og allra annara
í lýðfrjálsum löndum. En hið
neikvæða þóf krata og komir.-
únista hér á landi undanfarið
á ekkert skylt við heilbrigða
gagnrýni, sem ekki aðeins ríf-
ur niður heldur byggir upp og
bendir á nýjar leiðir. íslenzk-
ur almenningúr, sem vissulega
á við ýmsa erfiðleika að etja
af völdum óhagstæðs árferð-
is og vaxandi dýrtíðar, getur
því ekkert traust sstt á þessa
flokka. Þeir hafa sjálfir firrt
sig öllum trúnaði fólksins með
hinni neikvæfjji og yfirborðs-
legu afstöðu til vandamála
þess.
Gengisbreyting
og atvinna
ÞAÐ ER ástæða til þess að vekja
athygli á þeim ummælum Jóns
Árnasonar, foiseta bæjarstjórnar
Akraness í samtali, sem birtist
hér í blaðinu í dag, að géngis-
breytingin hafi lagt grundvöll-
j menn hafa svitnað í viðureign
| við hina harðgerðu sauðkind. —
' Ailtaf hefur Surtla borið. hærri
hlut, en í einni eftirförinni náð-
ist lamb 'icnnar.
Eftir að fjárupphæðin hafði
verið lögð til höfuðs Surtlu,
fjöigaði þeim, er að henni lcit-
uðu. Eftir hádegi s.l. laugardag
fóru m. a. fjórir menn, bræð-
urnir HákoriT Hallgrímur og
Jón Kristgeirssynir, sem allir eru
þaulvanir fjármenn, ásamt Ósk-
| ari Ólafssyni brunaverði og
! hugðust reyna að ná Surtlu á
I lífi. Mbl. átti tal við Jón Krist-
geirsson kennara í gær, um fcrð
þeirra iélagá.
SUUTLU VERÐUR VART
Þeir óku Krýsuvíkurvcginn
allt tií þess, er þeir komu að
mæðiveikigirðingu nokkurri vest
an Herdísarvíkur. Þar hófu þeir
gönguna upp með hraunjaðrin-
um og leituðu ummerkja eítir
.sauðfé. Er þeir höfðu gengið
nokkuð á aðra klukkustund,
fundu þeir slík merki. Tókst
þeim að rekja för eftir sauðkind
með fram hraunjaðri á svo
arnir. Voru þeir á heimleið að hún væri þá eina sauðkfndin, sem
lifði fjárskiptin. Þeirra á meðal
voru fjórmenningarnir, sem elt
höfðu hana tímunum saman að-
eins búnir göngustöfum.
SURTLA UNNIN
— Við fórum þegar á vcttvang,
sagði Kristinn er Mbl. átti tal
Hins veröur lnca að gæta að
lög höíðu verið sctt um niður-
skurð alls fjár. Þó Surtla hefði
náðst iifandi, hefði hennar aðoins
birgðir munu nú vera til í land- inn að möguleikum þess, að hægt
inu af ýmsum nauðsynjum. Yar að vinna togarafisk og þá
Gegn þessari stefnu hefur Al- fyrst fremst karfann, i fisk-
þýðuflokkurinn hamast eins og iðjuverum bæjanns. Þar með
hafi þessi raðstofun att rikastan
við hann í gær, og komum þar beðið dauðinn. Annað hefði ver-
að er Hallgrímur stóð noðan jg á móti lögum. Margar góðar
Brúnanna, en hinir uppi, en sauðkindurnar, sem æskilegt
Surtla var að kasta mæðinni í hefði verið að láta lifa, hafa orð-
klettunum. ið bráð niðurskurðarlaganna. En
— í kíki okkar sáum við á Þessum iögum verður að fylgja,
Surtlu, hélt Kristinn áfram, Þó að okkur finnist þau, þegar
j inni á milli kletta. Við Sigur- skepnur eins og Surtia eru ann-
geir fórum þá upp í klettana. ars vefsar> vera miskunnarlaus og
Ég að vestanverðu við Surtlu, ströng.
Sigurgelr að austanverðu. Er '
við höfðum komið okkur íyrir Slejpur þjófur.
skaut Jóhannes í klettana rétt ÁRÓSUM — Það bar við í skrif-
við bæli Surtlu. Hún tók á rás stofu hafnarverkamanna í Árós-
vestur éftir, sneri við austur á um, að skrifstofumaðurinn brá
bóginn og lenti i íang Sigur- sér frá i 4 mínútur, en læsti vita-
geirs, sem hæfði hana í þriðja skuld á eftir .sér. Þegar hann kom
skoti. aftur, hafði um 40 þús. króna
Þannig éndaði æfi þessarar verið stolið. Enginn var þjófsins
harðgerðu svörtu sauðkindar. — var.
VelvaJcandi skriíar:
ÚES DAGLEGA' LtTIltftr
óður væri. Allar verðiagshækk
anir á heimsmarkaðinum haía
verið skrifaðar á reikning hir.s
aukna verzlunarfrelsis.
Vegna stórfeilds aflabrests
síldveiðunum áttunda sutnarið
þátt í þeirri miklu atvinnu, sem
bæjarbúar hafa notið vegna land-
ana togaranna.
| Þessi ummæli hafa við fyllstu
rök að styðjast. Rekstur hrað-
. frystihúsanna var orðinn von-
a laus áður en hið skráða gengi
krónunnar var fært til samræmis
röð, hefir ríkisstjórnin nu orð.o vjg jjið raunverulega gildj heno-
að beina viðskiptunum nokkru ar Framleiðsian, útvegsmenn og
meira til þeirra landa, er skipta sjómenn, höfðu um skeið verið
við okkur á grundvelli jafnvirðis gKyldaðir til þess að láta gjald-
kaupa. Hefir skortur á frjálsum eyririnn af höndum á allt öðru
gjaldeyri gert þá ráðstöfun óhjá- Verði en hinu raunyerulega.
kvæmilega. AB-menn eiga engin Þessi rangskráning gengisins
orð nógu sterk til þess að for- bitnaði svo á landverkafólkinu í
dæma þá ráðstöfun. þverrandr atvinnu.
Kjarni málsins er sá, að öll
nefndar Brúnir, sem eru háar og
snarbrattar, en frá þeim er all- !------— ------------------------------------------------
langur spölur fram að sjó. , í áfangastað að þessi fyrirtæki taki stakka-
Á Brúnunum dreifðu þeir íé- A7ARLA geta það kallazt tíðindi, skiptum vegna þessara nýju
lagar sér og héidu í austurátt. T þó að komi mánaðamót, en 4-eglna, bæði um þrifnað og
Jón gekk á brúninni og er þeir einhvern veginn er það svo, að snyrtimennsku, jafrivel að verð-
höfðu skammt gengið, kom hann flestir telja til þeirra i fylgsnum ið hjá þeim iækki.
auga á Surtlu, þar sem stóð á huga síns. Menn eru nú einu Það vekur athygli, að eftir
klettasyllu alllangt neðan brún- sinni þannig gerðir, að þeir gleðj- reglunum er torgsala úr skúr-
arinnar. ast yfir hverjum áfanga, sem þeir um óheimil, þar sem skúrarnir
ná. Og þó að menn hafi raunar verði að teljast léiegar söiubúðir
ekki Unnið nein afreksverk með frekar en torgsala og allt af til
því að lifa einn mánuð til enda óprýði. Hér eftir er torgsala
í viðbót við alla hina, þá fá þeir ekki leyfð nema undir berum.
þó alltjent „útborgað“ eins og himni eða í yfirbyggðum vögn-
það er kallað, og það kemur sér um.
sannarlega vel. I
' Stutt skref í áttina
Sitt hvað að snúast r?LEIRI merkisákvæði eru í
EN MARGIR kvarta um, að F reglunum eins og að torgsal-
kaupið endist ekki ýkjalengi. anum er skylt að auglýsa á sölu-
Segjast rétt skrimta af mánuðinn stað verð hverrar vörutegundar
út, en undrast um leið hvernig með greinilega áletruðum verð-
það má verða, þar sem mest allt spjöldum. — Og þessu ákvæði
kaupið fari þó fyrstu dagana. fylgja þau rök, að verðspjöidin
afstaða stjórnarandstöðunnar
er svo neikvæð að undrum
sætir. Leiðtogar fiokka hern-
ar virðast beinlínis hafa siitið
sig úr sambandi við allan
raunveruleika. Þeim kercur
t. d. ekki í hug að aflabrestur-
inn á síldveiðunum geti átt
einhvern þátt í þeim erfiðieik- j
um, sem þjóðin á nú við að
etja. Að þeirra áiiti skiptir
það efnahagsafkorcu þjóðar- 1
innar engu máli, hvort hún
framleiðir síldarafurðir til út-
Gengisbreytingin hefur þvi
rétt hlut mikils fjölda verka-
fólks við sjávarsíðuna. Vegna
aflatregðu hefur hún að vísu
ekki náð tilgangi sínum al-
gerlega. En án hennar hefði
öllu athafnalífi sjávarsíðunn-
ar verið siglt gjörsamlega i
strand. Það var það, sem
kommúnistar og kratar buðú
fólkinu upp á. Það var þeirra
cina „úrræði“.
Þessir flokkar standa því uppi
flutnirgs fyrir 200 miilj. kr. berir að tilræði við atvinnu og
meira eða minna. Nei, aliir afkomu fólksins. Ef stefnuleysi
erfðiieikar eru stjórninni að
kenna, segja þeir.
Hún er „íhaldssíjóm“ og
þessvegna er alít ilit henni
að kenna, iíka vandkvæðln,
sem fyigja í kjölfar síldarieys-
inu!!
þeirra hefði fengið að móta af-
stöðu valdhafanna gagnvart
vandamálunum, hefðu eríiðleik-
arnir orðið margfalt verri viður-
eignar en þeir þó hafa orðið,
vegna óhagstæðs áríerðis til lar.ds
'og sjávar.
A SIFELLDUM SPRETTI
Auðséð var fljótt, sagði Jón,
að hún hafði orðið okkar vör.
Og skyndilega tók hún sprettinn
niður klettabeltið. ‘ Hallgrímur
fór á eftir .henni niður, en Jón,
Hákon og Óskar fylgdu henni
eftir uppi á Brúnunum. Var farið
aligeyst.
Litlu síðar heyrðu þeir félagar,
að stúlka ein hrópaði frá veg-
inum, að Surtla hefði snúið við
og hélti upp klettana að baki
þeirra félaga upp á Brúnunum.
Kom þá til kasta Jóns og Hákon-
ar að elta hana og komust þeir
félagar eftir langan sprett og
harðan fyrir hana með því að
hlaupa yfir hraunin, en Surtla
hafði sveigt fyrir þau. Stefndi
Surtla nú aftur að Brúnunum,
en þar hagar þannig til, að ó-
kleifir klettar eru þar á köflum
en á milli er kleift.
Margt að snúast.
eigi að auðvelda kaupendum
samanburð á verði.
j En ef verðspjöldin eru nauð-
synleg á torgsölum, þá er ekki
síður óhjákvæmilegt að hafa þau
til leiðbeininga í verzlunarglugg-
um, þar sem enginn er til and-
svara 15—16 stundir a sólarhring.
Ungir þéra ekki
RAKARAR, bílstjórar, búðar-
menn og ýmsir fleiri, sem a)I-
En skýringin er ofureinföld á
því, hversu kaupið hverfur
Skipti það engum togum, skyndilega, og hversu leifarnar
sagði Jón, að Surtla fer fram hrökkva iangt. Allir, sem til ur almenningur hefur einna mest
af klettabrún og niður klettabelti, skuldar teija við þig, hyliast til skipti við, segja þá sögu, að þér-
sem ég hafði ekki ímyndað mér að heimta skuld sína einmitt þá ingunum hríðminnki iylgi.
að væri fært nema fljúgandi dagana’ sem helzt er peninga Unglingar og fullorðnir eru svo
fugli. í klettunum stanzaði húniVon' ,, . hispurslausir, segja þeir. að ekkí
Skatturinn, utsvanð, bloðin og virðist hvarfla að þeim að þéra,
tímaritin og ótal innheimtumenn þó að þeir kannist ekkert við
stað og hiiÓD alvec niður oe ýmist borðalagðir eða skraut- Þann, sem skipt er við.
_; __snurulausir sækja þig heim og^ Aftur á móti halda allir roskn-
krefjast hver síns skammts. —
Það er mikið að snúast um mán
um stund.
Litlu seinna hélt hún enn af
stefndi í austur. Hallgrímur hélt
á eftir henni og komst um síðir
fyrir hana og hélt hún aftur upp áðamótin
i klettana, en þar var illt að
greina hana vegna litar hennar.
Hallgrímur hafði hins vegar séð
á henni þreytumerki, því Surtla
var farin að reyna að fela sig
í gjótum og lautum. En í klett-
unum fékk hún gott næði.
E
Skúrarnir eru lélegar
sölubúöir
ir menn og ráðsettir allfast við
þéringarnar enn og siaka
hvergi á.
Nú er eftir að vita, hvort þeir,
sem nú eru ungir og telja þér-
ingar hégómaskap, eiga ekki eft-
INS ög ljóst er af fréttum ir að skipta um skoðun og hverfa
ur um torgsölu blóma og græn- Að minnsta kosti mjcg ósenni-
Jmetis í Reykjavík. Má búast við, legt, að þær líði undir lok.