Morgunblaðið - 05.10.1952, Blaðsíða 6

MORGUNBLAÐIB
Sunnudagur 5. okt. 1952
S.L. SUMAR var eitt hið allra
bezta og hagstæðasta, sem við
munum á Ströndum. Spretta var
að vísu léleg framan af en mjög
vel rættist úr um hana. Nýting
heyja var ágæt og var heyskap
lokið í endaðan ágúst.
Þannig komst Guðfinnur
Jakobsson bóndi í Reykjarfirði á
Ströndum m. a. að orði er Mbl.
hitti hann snöggvast að máli í
gær, en hann er staddur hér í
bænum um þessar mundir.
NORDAN STÓRIIRÍB
í MAÍLOK
— En hvernig voraði hjá ykk-
ur?
— Vorið var mjög kalt. Þ. 26.
maí skellti á einni hinni mestu
stórhríð, sem ég hef verið
úti í, með töluverðu frösti.
Kyngdi þá niður snjó. Enginn
gróður var kominn fyrr en í end-
aðan júní og allt sauðfé varð að
bera inni. Vegna gróðurleysis
mjólkuðu ærnar ekki og misstum
við af þeim sökum um 20 lömb-
En þrátt fyrir alit hefur féð
reynst vænt og feitt í haust.
Þyngsti dilkurinn hjá okkur var
tvilembingur. Vóg skrokkurinn
af honum 43 pund.
ÓHEMJUMIKILL REKI
íFYRRAVETUR
— Hefur rekið mikið hjá ykk-
ur undaníarið?
— Töluverð áraskipti eru að
rekanum. Hann var heldur iítill
s.l. vetur, en óhemju mikill í
fyrravetur. En töluvert af viðn-
um var þá maðksmoginn.
— Hvaðan álítið þið að þessi
trjáviður komi?
— Aðallega frá Síberíu, held
ég. Töluvert af honum er höggv-
inn og merktur viður, sem fleytt
hefur verið fram úr ánum. Stund-
urri höfum við einnig fundið
flöskuskeyti í trjáviðnum. Eru
það stuttir trjábútar sem hola er
boruð innan í. I henni er svo lítið
glerhylki með skeytinu. í því er
sagt, á þremur tungumálum, hve-
nær skeytinu hafi verið sleppt og
hvaðan. Jafnframt er upplýsinga
óskað um rekastað, og þann tíma,
er það bar að landi. Vanalega eru
þessi skeyti á ensku, rússnesku
og frönsku eða þýzku. Trjábútur-
inn sem þau eru innan í er oft-
ast málaður rauður á litinn. Verð
ur hann auðkennilegri við það.
Við sendum þessi skeyti til veð-
urstofunnar.
TÖLUVERÐAR tekjur
AF REKANUM
Er ekki töluverður arður af
rekanum?
— Jú, við hpfum oft haft álíka
miklar. tekjur af honum og af
búinu. Undanfarin ár höfum við
haft sögunarvél í Reykjafirði og
vinnum við viðinn vor og vetur.
Er hann bæði seldur til húsbygg
inga og í girðingastaura.
— Er ekki stundum erfitt að
bjarga trjáviðnum undan sjó?
— Jú, það er mikið verk og
erfitt að hirða rekann, sem er
dreifður um langa strandlengju.
— En ber ekki stundum fieira
að landi hjá ykkur en trjávið?
— Jú, oft rekur ýmislegt brak
úr skipum. Sérstaklega var það
algengt í stríðinu. Þá heyrðum
við stundum rkothríð frá. sjó-
orustum sem fram fóru norður í
hafinu. Einnig rak þá lík eriendra
sjómanna þarna á Ströndunum
Voru nokkur þeirra grafin í Euru
fírði.
ERFIÐAR SAMGÖNGUR
— Hvaða samband h.afið þið við
umheiminn?
— Við höfum talstöðvarsam-
ban^ við Isafjörð og getum gegn-
um það haft símasamband t. d.
við Reykjavík.
Er mikil bót að þessu talstöðva-
sambandi, sem við fengum fyrir
nokkrum árum. Undanfarin tvö
ár höfum við fengið póst einu ,
sinni í mánuði en nú eru tveir j
næstu bæir við Reykjafjörð, sem
póstleiðin lá um, kcmnir í eyði.
apdt Sfmndabænd*
nm drjúgar tekjnr
S.i. sumar eitt hið hag-
stæðasta, ci mercoi mifni
S^nfal við 6aðfinn Ja';efcs:on bánda í Revkjafi.Si
Eftir ÁRNA SNÆVARR og BALDUR MÖLLER
Guðfinnur Jakobsson.
Eru þá tvær dagleiðir að vetrar-
lagi til næsta bæjar, innan okk-
ar hrepps. Það er Höfði í Jökul-
fjörðum. Norður á Ströndunum
eru Drangar í Strandasýslu næsti
bærinn við okkur. Þangað er 4
klst. ferð á landi, en 1 Vz tíma ferð
á sjó, ef farið er á vélbát. Nú vilj-
um við fá póstinn þá leiðina og
helzt einu sinni í hálfum mánuði.
REFUM FJÖLGAR
-— Er refum að íjölga á Strönd-
um?
— Já, þeim fer mjög fjölg-
andi, sérstaklega kringum fugla-
björgin og eyðijarðirnar. Við í
Reykjafirði skutum 45 tófur, vet
urinn 1950 og yfir 20 s.l. vetur.
En það er lítið verð á tófuskinn-
um um þessar mundir. Hins veg-
ar borgar hið opinbera 60 krónur
fyrir hvern skotinn ref.
— Hvernig gengur með sel-
veiðina?
— Hún er ekki mikii. Við höf-
um þó fengið upp í 30 kópa á vor-
in. Þorskafli var ápætur á fæn í
sumar skammt undan landi. Ata
var óvenju mikil í sjónum og
hvalagengd töluverð.
— Hvað verður margt heim-
ili í Reykjafirði í vetur?
— Það verður 12 manns á þeim
tveimur heimilum, sem-þar eru.
Við vorum 18 í sumar. En aðeins
7 af 13 systkinum verða heima í
vetur.
— Hafið þið búferlaflutninga í
hyggju?
— Nei, við viljum helzt ekki
þurfa að flytja burt úr Reykja-
firði, en það er orðið erfitt að
búa þar síðan nálægir bæir fóru
í eyði. En við sem erum uppaldir
þarna í Reykjafirði, trúum á fram
tíðina þar og förum þaðan ekki
ótilneyddir, segir Guðfinnur
Jakobsson að lokum.
Fyrsfa ísl. krisfnMssföÍ-
ii! erlendis verður í Efícpíu
Við hana starfa þrír ungir Reykvikingar.
Eip að booa kristna trú meðal Konsémanna
ÁKVEÐIÐ hefur verið að fyrsta
ísienzka kristniboðsstöðin í fram-
andi landi, skuli verða reist suð-
ur í Etíópíu, en við hana munu
starfa um 6 til 7 ára skeið,
tveir lærðir kristniboðar, Felix
Ólafsson og Benedikt Jasonarson.
Með þeim- mun starfa ungfrú
Kristín Guðleifsdóttir. — Horfur
eru á því, að þau muni halda
suður neð vori komanda.
TILMÆLIN FRÁ NOREGI
Það er Samband ísl. kristni-
boðsfélaganna, sem að máli þessu
stendur, en tilmæli komu til þess
frá hinu norska kristniboðsfé-
laga sambandi, um að íslending-
ar kæmu á fót sjálfstæðri kristni j
boðsstöð í Etíópíu — í landi
Konso-þjóðflokksins. Á þingi ■
Samb. ísl. kristniboðsfélaga, er
haldið var í sumar er leið, var
ósk Norðmanna tekin fyrir og
samþykkt að verða við henni.
Jafnframt var ákveðið að þeir
Benedikt og Felix skyldu veita1
stöðinni forstöðu. Þeir luku báð-
ir 6 ára námi við kristniboðs-
skólann í Osló á s.l. sumri.
STENDUR HÆRRA EN
ÖRÆFAJÖICULL
Konso-þjóðflokkurinn, sem tal-
ar sína eigin tungu, býr á háslétt- j
unni skammt frá landamærum
brezku nýlendunnar Kenýa. —
Konso-menn eru bændur góðir. j
Höfuðborg þeirra, sem stendur.
allmiklu hcerra en Öræfajökull,
eða í 2960 metra hæð, er um
sex gráðum fyrir norðan mið-
baug og hcitir hún Bakálí. í þjóð-
flokki þessum munu vera um 30
þúsund manns.
FYRST TIL BRETLANDS
Er Mbl. átti í gær stutt samtal
við Felix Óláfsson kristniboða,
sagði hann, að mikill tími færi
í að undirbúa svona ferð. En
eftir því, sem næst verður kom-
izt, þá er sennilegt, að við för-
um héðan upp úr áramótum,
sagði hann. Er sennilegt að við
förum til Bretlands og leggjum
þár stund á enska tungu í nokkra
mánuði.
SKÓLI OG KIRKJA
Hið opinbera tungumál Etí-
ópíumanna, sem heitir ahamer-
iska, er kennt í öllum skól-
um landsins. — Keisarinn Haile
Selassie, hefir óskað eftir að fá
kristniboða frá Norðurlöndum íil
að starfa í landi sínu og óskaði
eftir því, að jafnframt kristni-
boðsstarfinu yrðu reknir almenn-
ir skólar fyrir æsku landsins,
þar sem henni gefst kcstur á
góðri menntun. Húsið, sem reist
verður í hinni íslenzku kristni-
boðsstöð í Bakálí, verður því
hvorttveggja í senn, skóli og
kirkja.
í samtali sínu við Mbl. kvaðst
Felix ekki ganga þess dulinn, að
í hinu mjög svo framandi landi,
Framh. á bls. 12.
ÍSLENZK skákiðkun hefur á
undanförnum 2 áratugum náð
furðu góðum þroska, miðað við
fámenni og einangrun. En skort-
ur á fjölbreytni í skáklífinu er
þröskuldur í Vegi stórkostlegra
framfara skákmanna. Það skort-
ir ekki á að góðir hæfileikar finn
ist, til árangurs, og ekki hitt
(sem e. t. v. er undirstaða hins
fyrra) að íslendingar hafi yfir-
leitt yndi af skákiðkun. — Það
sem skortir er tækifærin, fleiri
' skákfélög, f jölbreytilegri keppnis
möguleikar, fjölbreytni í bóka-
og blaðakosti. — Skákin er ein-
hver ódýrasta íþrótt (tímafrek þó
löngum), sem hugsazt getur,
mjög holl upprennandi æsku,
sem hugarþjálfun og rökvísi og
til einbeitingar viljans, en hug-
1 ljúf dægradvöl þeim, sem eldri
eru, og þannig leikin, hentug til
hvíldar og til að „spenna hugann
frá“ daglegu amstri. — En —
hvernig skal úr bæta? Bættan
I húsakost skákfélaganna þarf og
aukna starfsemi inn á við. Flokka
keppnir bæði innan og utan
I skákfélaga og einkum í skólum
og milli skóla. — Skákin er upp-
I eldistæki, ef rétt er að farið. —
, Vekja 4þarf aftur símskáka-
keppnir milli bæja og þorpa. —
Þeir, sem áhuga hafa fyrir lífi,
þurfa sjálfir að lifna, og vera
virkir í skáklífinu, í félögum og
blaðadálkum. Stjórnir skákfélaga
og samband þeirra þarf að lifna
við og skipuleggja nýtt og marg-
þættara starf.
Lesendur ættu að skýra skák-
þættinum frá hugmyndum sín-
um um sitthvað, sem til örvunar
og upplyftingar má vera fyrir
skákiðkunina.
ÞEIR TEFLDU FJÖRLEGA
í GAMLA DAGA!
Einn frægasti skákmaður 19.
aldar var þýzki stærðfræðipró-
fessorinn, Adolf Andersen, sem
var sérstaklega frægur fyrir
hugmyndaauðgi og leiksnilld, og
teflt hefur skák þá, sem nefnd
hefur verið „ódauðlega skákin“
og margar aðrar, litlu síðri. Hann
tefldi skák þá, sem hér fer á
eftir, sem ekki gefur þeirri ó-
dauðlegu mikið eftir, en auk þess
J er það skemmtilegt við hana, að
það er hinn leiksnjalli Andersen,
sem er fórnarlambið að þessu
sinni!
Hvitt: A. Andersen.
Svart: Dr. M. Lange.
Tefld í Breslau 1859.
Birds vörn í spænsku tafli.
14. g4xh5 DxIIÍð
Hvítur átti ekki annars kost!
| 15. g3—gl IIxh5t!! .
16. g4xH DÍ5—e4!
17. Ddl—Í3 Ds4—h4t
15. Bf3—h3 Ðh4—elt
Gefst upp. Sv. mátar í 2. leik.
Allt mjög fallegt, en ef sett eru
upti gleraugu rausæis, sézt, að
hvítur gat betur gert í 10. leik,
ef hann þiggur ekki mannfórnina
heldur þá og leikur Ddí—el. Þá
stöðvast hann á fossbrúninni,
þrátt fyrir allt!
VÍSDÓMSORÐ
UM SKÁKTAFLIÐ
' Það gengur í lífinu eins og í
skáktaflinu: vér gerum áætlanir,
en þær eru í taflinu því háðar
hvað andstæðingnum — en í líf-
inu hvað örlögunum þóknast að
gera. (Schopenhauer).
I *
A. D’Orville, 1842
Hvítur mátar í 4. leik.
Ungur íslenzkur
söngvari kominn
frá námi á fialíu
UNGUR íslenzkur söngvari, ÓI-
afur Jakobsson, er kominn hing-
að til lands eftir þriggja og hálfs
árs nám í Mílanó á Ítalíu, en þang
að hafa nokkrir íslenzkir söngv-
arar leitað sér menntunar á und-
anförnum árum, eins og t. d.
1. e2—e4
2. Rgl—f3
3. Bfl—b5
e7—e5
Rb?—C6
Rc6—d4
Ekki eins slæmt og menn hsfa
haldið!
4. RxRd4
5. Bb5—c4
e5xRd4
Nú er algengast 5. 0—0.
5. -------Rg8—f6
6. e4—e5 d7—d5!
Nú mundi sennilega bezt fyrir
hv. að leika Bb5t því sv. yrði að
( svara með Rd7. Staðan væri jöfn.
Næstbezt væri Be2.
7. Bc4—b3? Bc8—g4!
Nú hrekst hv. með ómótstæðilegu
afli fram af fossbrúninni!
8. f2—f3
Rf6—e4!
Nú dugir ekki De2 vegna Dh4f
10. g3, Rxg3. 11. Df2, Bxf3!
9. 0—0 d4- -d3!
10. f3xBg4? Bf8—c5f
11. Kgl—hl Re4— -g3t
12. h2xRg3 Dd8 -g 5
ar Dh6 mát!
13. Hfl—Í5 h7— -h5!!
Ólafur Jakohsson.
Ketill Jensson, Þuríður Pálsdóttir
og Magnús Jónsson. Tveir eru og
enn ytra.
Ólafur Jakobsson er tenór-
söngvari. Mun hann væntanlega
syngja hér opinberlega innan
skamms, eða í næsta mánuði.
Verður það fyrsta söngskemmtun
hans hér á landi, þar sem hann
k.om hér ekki opinberlega fram
áður en hann fór til námsins ytra.
Máthótun úr annarri átt!
TOGARINN Guðmundur Júní
kom til Hafnarfjarðar 2. október
og lagði þá upp 130 smál. af karfa
sem fór til frystihúsanna í Hafn