Morgunblaðið - 05.10.1952, Blaðsíða 7

Sunnudagur 5. okt. 1952
MORGUNBLAÐIÐ
Xíkan þeíta sem er á Iðnsýningunni sýnir hvern % nmhorfs verði að Reykjalundi, þegár allár fyrir-
hugaðar byggingar eru komnar upp. Nú bafa ver'ð byggð 11 smáhús og aðalbyggingin. Vinnuskál-
í DAG eX xiæst síðasti dagur garð'
yrkjusýningarinnar. Ekki vitum
vér hve margir hafa skoðað hana,
en hitt er auöijóst að enn geta
margir Reykvffeingar, konur og
karlar skoðað sýninguna, ef dag-
urinn í dag og á morgun eru vel
notaðir.
Reykvíkingar eiga að skoða
arcir f jórir, sem æílað er að koma upp sjásí aft sí á mynðinni. Byggingu eins þeirra er nú langt Þessa sýningu. Efeki ax. því að hún
komio.
„ÁN IÐNAÐAR enginn Reykja-
lundur“, sagði Árni Einarsson
.framkvæmdastjóri vinnuheimilis
ins að Reykjalundi, er ég hitti
hann að máli í gær. Vistmenn-
irnir að Reykjalundi eru menn
sem náð hafa bata eftir berkla-
veikina, en geta þó ekki heilsu
sinnar vegna unnið fulla vinnu.
En það starf sem þeir þola bezt
er einmitt ýmiskonar iðnaðar-
vinna. Því eru starfrækt þar m. a.
smíðaverkstæði fyrir karlmenn
pg saumastofur bar sem konurn-
ar starfa. Ég kom að máli við
Árna til s:ð- spyrja hann hvernig
rekstur vinnuheimilisins gengi.

reyíS framíiiisíœíer!
ppíjðsí visimemi fíl vfmtt vfS sift hafi,
vlð km iinanson framkvæmdasfjéra
sé svo mikilfengleg, heldur nf
því að garðyrkjan er svo sam-
ekkert til sín sjá á sýningunni.
Verri er framganga Grænmetis-
verzlunar .ríkisins og Áburðar-
sölu ríkisins. Þar sést eymdin upp
máluð og annað ekki. Þessar
trautu stofnanir, sem geta ver-
ið og eiga að vera máttarstoðir
garðyrkjunnar, taka að sjáifsögðu
þátt í sýningunni, en hvílík þátt-
taka. Vonandi er hún ekki rétt
mynd af starfsemi þessara stofn-
ana og forsjá þeirra fyrir þörfum.
ofin kjörum íólksins í bessari garðyrkjunnar í landinu.
Samta
i FJOLDASAKÐI
! STÁLHÚSGAGNA
i — Og að hvaða iðr.aði er helzt
unnið?
— -Ilann er nokkuð margþætt-
u.r, en þó er helzt um að ræða
ýmiskonar smíðar fyrir karlmenn
og s-aumaskapur fyrir konur. E£
við snúum okkur fyrst að smíð-
90 MANNS FÁ ÞAR VINNU unum, þá ber fyrst að nefna að í
VIÐ SITT HÆFI Reykjalundi eru smíðuð stálhús-
— Vinnuheimilið að Reykja-'gögn og -þarf til þess bæði íré-
lundi, sagði hann, tók til starfa ‘ smíði, járnsmíði og bóistrun. Nú
1945. í byrjun voru þar aðeins er t. d. unnið að því að smtða 240
20 vistmenn en eftir að aukið sjúkrarúm. Mim þetta vera fyrsta
hefur verið við byggingar á síð- ^ innlend framleiðsla á sjúkrarúm-
ari árum, dveljast þar nú 90 vist- um. Fram til þessa hafa þau verið
menn. Staðurinn er þó ekki full- i'lutt inn. Nú sem gténdur hafa
byggður. Er eftir að reisa góða m. a. eliiheimilið Grund, elli-
vinnuskála og mörg smá íbúðar- heimilið í Hafnarfirði pg Loft-
hús. Það er Samband íslenzkra varnarnefnd pantað hjá okkur!
betklasjúklinga, sem safnar fé til sjúkrarúm og líkur til að ýmis
byggingaframkvsemda með ýmsu sjúkrahús önnur fái þau á næst-
móti og höfum við átt því láni unni. Þá smíðurn við skóiahús-
að íagna, að almenningur hefur gögn í .flesta skóla á landinu og
jafnan skilið, að hér er um þióð- fjöJmargar veitingastofur, kaffi-
þrifamál að ræðá og verið fús á rtofur fvrirlækja og félagsheim-
að styrkja okkur í hvívc-tna. j ili hafa kevot af okkur hús"rö,en.
— Ég vil taka það fram. segir j Fyrir nokkru smíðuðum við 00
Árni, að fjársöfnun SIBS fer að- ívírúm (kojur) fvrir barnaheim-
eins til hyggingaframkvæmda og j ilið í Laugarási og þannig :pætti
stofnkostnaðar, því að vinnuheim lengi telja.
I uni að ræða smíði leikfanga nr
I tré og einnig að saumaðar eru
brúður, dýr o. s. frv. og stoppað
| út. Heíur jafnan verið mikil eft-
(.irspurn eftir lcikföngunum :’rá
Reykjalundi. _____
4 Vinnuheiiiiilinu að Reykjalunái er eina vélin á lanáinu, sem
nægt er að gera húsgagnafjáðrir með. Fullnægir hún þöiíinr.i inn-
anlanðs. Mynain sýnir vistmenn að star.fi við vélina.
10 ÞUS. ÐUSIN AF
VINNUVETTLINGUM
Á saumastofunum eru m. a.
saumaðir vinnusloppar og hvít-
ar vinnubux.ur, náttföt karl-
manna pg á börn, svo nokkuð sé
nefnt. Ekki má heldur gleyma
vinnuvettlingunum. Hefur fram-
leiðsja þeirra farið mjög vaxandi
á þessu ári. Búurnst við við að
framleiða um lO þúsund dúsin af
þeim í ár eða næstum því eina
vettlinga á hvern landsmanna.
Starfa 12—15 stúlkur að beirri
framleiðslu. í byrjun þessa árs
hófum við framleiðslu á svoköll-
uðum triplon-vettlingum. Er
klséðinu bá difið 5 sérstakt cfni,
sem gér'ir þ,að að verkum, að
vettlingarnir verða miklu end-
ingarbetri.Þá byrjuðum við einn-
ig fyrir nokkru á fraird. vinnu-
vettlinga úr íslenzku ullarefni
frá Gefjun. Vcnjulega eru vinnu
vettlingar úr baðmullarklæði og
þóttu ullarvettlingarnir dýrir tii
að byrja með. En um þessar
mundir hefur okkur tekizt að
læltka verðið til muna á þeim og
teljum okkur því mega búast við
aukinni sölu. Sjómenn hafa sagt
að þeim líki ágætiega við pessa
nýju vinnuvettlinga, einkum
vegna þess hve þeir eru hlýir.
Á sýningardeild okkar á Iðn-
sýningurini geta menn kynnst
hinni íjölbreyttu framleiðslu írá
okkur.
RÚMGÖÐ HÚS
í STAÐ BRAGGA
— Hvernig hafa starfsskilyrði
verið við þessa framlciðslu að
Reykjalundi?
— Hún heíur ekki verið góð í
alla staði. Fyrstu árin varð cins
og við má búast að einbeita sér
að því að koma upp íbúðum, mat-
borg, miklu samofnari en :narg
ur hyggur.
Garðyrkjan á eins og nú er
komið að lang mestu leyti rót sína
að rekja til hitans úr iðrum jarð-
ar,,hins sama hita, sem vér meiri
hluti bæjarbúa vermum oss ’.úð
dag hvern í hýbýlum vorum. En
vér seilumst lengra til hitans held
ur en upp að Suður-Reykjum og
Norður-Reykjum. Austan úr
Biskupstungum og oían úr Borg-
arfirði streymir hitinn til Reykja
víkur eftir að garðyrkjubændurn-
ir hafa brevtt honum :í blóm,
tómata, gúrkur, gulrætur, salat
o. s. frv.
Garðyrkjusýningin er yfirlist-
sýning með skemmtilegum heild-
arblæ, sem gefur góoa innsýn í
hvað hægt er að geza og hvað ver-
ið er að gera.
Það er sanngjarnt að hrela
henni þegar á aðstæður er litið;
og þeir eigi þakkir skilið sem lagt
hafa á sig mest ómök og erfiði
til þess að koma sýningunni upp
Og.ganga frá henni.
En það er líka auðvelt að setja
út á og gagnrýna sýninguna. ÞaS;
er Reykvíkingum, og raunar öll-I
um Jandsmönnum h.vaðan ,sem
þeir eru, hollt að sjá og skoða
sýninguna með bæði þessi sjónar-
mið í huga. Að öllu samanlögðu
er sýningin þó miklu frernur
vakningarsýning og auglýsing
sem borgarbúum er ætluð til
hvatningar og neitendafróðleiks,
‘heldur en lærdémssýning fyrir
garðyrkjubændur og bændaefni
og sjálfboðaliða í r-æktunaríþrótt
inni. Þessi smekklega auglýsing
er Reykvíkingum þörf, þeir ciga
að ,,lesa“ bana og leggja sér á
minni. Notið daginn í dag og á
morgun til a-ð gera það.
Vér nefndum r.ð rrænmetis-
verðið ætti eftir að lagast. Já,
vissulega.á það eftir .að gera það,
með aukinni ræktun, au.kinn
þekkingu og bættri dreifingu.
Á sama hátt þarf meiri fræoslu
í .garðyrkjunni, meiri leiðbein-
ingasarfsemi, og þetta þarí áð
byggjast á (meiri) úlraunastarf-
semi. Orðið ,,meiri“ er hér með
fullum vilja sett í sviga. Hvar er
tilraunastarfsemin á þessu sviði,
begar frá eru taldar tilraunir með
kartöfluræktun á tilraunabúun-
um á Sámsstöðum og við Afeur-
eyri. Og hvar er leigbcininga-
starfsemin?
Búnaðarféiag íslands hefir
1.400.000 króna framlag nr ríkis-
sjóði í ár og yfirleitt mun það
ekki taiiö eftir. Féiagið hefir garð
yikjuráðunaut í þjónustu sinni
svo sem sjálfsagt er. Hvar eru til-
En dapurleg er myndin, og það
er svo mikið alvörumál, að því-
líkt skuli geta átt sér stað nú sem
komið er, að það er mikið lær-
dómsefni 'yrir aila forsiáraðila
landbúr.aðarins að sjá og skoða
sýningu Áburðarsölunnar og
Grænmetisverzlunarinnar á Garð
yrkjusýningunni. Alþingismenn-
irnii' eiga sannarlega crindi á
sýninguna til að sjá hvað hér er
í efni. Engin fræðsla, engin úpp-
crvun, ekkert sem gleður aúgað
né skýrir málefnið fyrir sýning-
argestum, engar talandi tölur.
Ekki einu sinni upplýsingar um
hvar eða hvernig þær hafa verið
ræktaðar kartöflurnar sem þarna
eru í fáeinum kössum, ósmekk-
lega frágéngnum og rneð undar-
legum merkimiðum.
Garðyrkjan er í framför þrátt
fyrir márga erfiðleika, það er
tilgangslaust að reyna að draga
strik fyrir framan neíið á garð-
yrkjubændum og segja hingað og
ekki lengra,.eins og Magnús sálar
háski sagði við hundinn sinn. Það
á að lofa garðyrkjunni að þróast
Og það á ekki ,að hundsa garð-
yrkjubændur né aískipta þá um
leiðbeiningastarfsemi eins og.gert
Það á að lofa þeim að byggja
gró'ðurhús íhlutunarminna held-
ur en gert er. Og það á ekki ein-
ungis að loía þeijn að byggja
sómasamlega miðstö'ð fyrir sölu
qg dreifingu grænmeíis hér í
Rcykjavík, bæði ríki og borg eiga
að efla þá til þess Qg greiða götu
. þeirra í því máli, engum ætti að
vera það meira áhugamál heldur
en neytendlim í þessari borg.
*
Armann
hleöur með vörur til Hornafjarð-
ar, mánudaginn G. október. Vöru-
móttr.ka við skipshlið.
ilið er sjá’ístæð stofnun, sem ber
sig íjárhEgslega.
— Hvernig er vinnu vistmanna
á vinnuhcimilinu hagað?
— Það er íilgangur Vinnulieim-
ilisins að Reykjalundi e3 veita
viðtöku “ólki, er glatgð hefur’
þrótti til starfa af völdum berka-
veiki. Þjálfa það á ný til vinnu
við þei-rra hæfi og freista þess a.ð
ger
sta
* 3IÆNEK : ’RAMLEraSLA
HÚSGAGNAFJADRA
Þá vildi ég minnsst á það, að
fyr-ir nokkrum árum fengum við
vclar til þess að gera húsgagna-
fjaðrir. Er Reykjalundur eini
staðurinn hér á landi þar sem
þær eru framleicfdar. .-Síðan við
hcfum þá fram'.eiðslu hefur svo
tll ekkert verið flutt inn nf þeim.
:a því feleift ríðarmeir-að'íieÉiú- x fj<-ðiiinai vo.-u cð | ckála og er bygging eins þeirr
rf við hJÍð ' hihfla heílbrigðu..:1 ^ káuuum : þe|ör larigt komið. Þessir vinnl
• við vírinn . óunnipn (aðalloga í
yald-1
Þetca -teljum við r.ð verði em- _ , .. ...
j ,, . , . ... Lnglandi., Bparast mikill
nngis gert með þvi að gefa.vist- : ._ ,
, . , . .. • eynr við þao.
monnunum tæ.kuæri til ao.vmna J 1
aS hægurn innístörfum og þá ér il Leikfangagerð hefur jafnan
aðeins um að ræða ýmiskonar j verið verulegur þáttur í frarn-
iðnað. „ .• leiðslu Reyfejalundar. Þar er bæði
• t
stofum c. s. frV. fyrir vistfólkið. 1 raunaskýrslurnar frá þeirri starf-
En vinnustaðirnir hafa. verið semi undanfarna áratugi? Qg leið
gamlir nermannaskálar, sem bciningaritin? Hver er þáttur
þarna haía staðið x:á því á stríðs þeirrar starfsgreinar Búnaðar-
árum. Þeir eru nú mjög farnir að félærs í«lt»»»ds ó p,o*'ðvrfe»usýning-
láta á sjá, eru m. a. farnir að leka unni? Garðyrfejufélag íslands —
surris staðar og’á vetrum vill-vatn (félagið bét áður Hið islenzfea
flæða inn í þá. Þeir hafa líka garðyrkjufélag) af smekkleygi
alltaf verið káldir, enda þótt hita og misskilningi á íslenzku máli
leiðaJur hafi verið lagðar um þá. var sú óbæfa íramin að breyta
Það ssm við snúum okkur þvi nafninu) — nýtur árlega 2000 —
að tiúna, er að koma upp vinr.u- tvö þúsund króna framlags úr
skálum. Ætlunin er að byggja ríkinu. Það hefir því engan ráðu-
í'jóra rúmgóoa og vistlega vinnu- naut starfandi en verciur að setja
a allt sitt traust ó Búnaðarféiagið
mnu- og garðyrkjuleiobeinttigar. hess
skálar eru okkur mjög náuðsyn- Hvergi sést þáttur Tilrsuna-
legir, grundvöllurinn undir starf- ráSs jarðræktar á sýningimni eða
semi og rekstri vinnuheimilisins. tilraunabúanna í jarðræki. Kart-
Þegar þéir komast upp verður og öflurækin kemur þó mjög til
hægt að skipuleggja starfið bet- kasta þessara aðila. Það er þó
Pramn. ö bls u hrcinlegí er þessir aðilar • láta
•- ' ‘! ; ■ h' ' ;■() r• i I .• ■ . . , ;,1.,
austur um land til Siglufjarðar,
hinn 11. þ.m. Tekið ó móti flutn-
ingi til Hornaíjarðar. Djúnavogs,
Breiðdalsvífeur, Stöðvarf jarðar,
Mjóafjarðar, Borgarfjarðar, —-
Vopnafjarðar, Dakkafjarðar, Þórs
h.áfnar, Raufarhafnar, Kópaskers
og Flatcyjar á Skjálfanda , á
þriðjudag og miðvikudag. — Far-
seðlar seldir á fimmtudag.
til . Vestmannaeyja
Vörumóttaka daglega.
, jl /Uv
á þriojudag.
BEZT AÐ AVGLYSA
I MPRGUKBLAÐIM