Morgunblaðið - 21.10.1952, Qupperneq 2

r 2
MORGUNBLAÐIÐ,
Þriðjudagur 21. október 1952
Ör framsiipræk Sigurðar
Bjarnasonar á Alþiogi
FIMM mál voru til umræðu í neðri deild i gær. Yar hið fyrsta
Jieirra frumvarp um atvinnubótasjcð ríkisins, sem sjö Sjálfstæðís-
J?ingmenn flytja. Var það fyrsta umræða og kélt 'fyrsti flutnings-
maður, Sigurður B.iarnasou, framsöguræðu um málið. Áður befur
frumvarpsins verið getið hér í blaðinu, j: sgar það var lagt frarn,
en hlutverk sjóðsins er að lána fé til atvin- uframkvcemda á þeim
stöðum, er skortir framleiðslutæki, til þess að fuilnægt verði at-
vinnuþörf íbúa þeirra.
ORSAKiK •
ATVINNULEYSISINS
Sigurður Bjarnason vék að því
i ræðu sinni, að álkunnugt væri,
að einkum væru tvær orsakir til
þess atvinnuleysis í landinu, er.
gjört hefði nokkuð vart við sig
á seinustu árum. I fyrsta lagi
hefði aflabresturinn s.l. ár við
síJdveiðar og fiskveiðar þrengt
mjög fyrir dyrum hjá flestum út-
gerðarmönnum í landinu. Afla-
bresturinn hefði skapað þeim
gcysimikla lánsfjárþröng, er æ
ykist, og sökkt útgerðinni jafn-
framt í skuldir. En þar með væri
sagan ekki öll.
AFLINN GEROUR
V.ERÐMÆTARI
Af þessu hefði leitt að hrað-
frystihúsin og fiskvinnslustöðvar
liefðu skort verkefni og starfs-
hostur þeirra ekki verið nýttur
nær til fulinustu.
í öðru lagi væri orsökin til
atvinnuleysisins sú, að ýmis
Þyggðarlög við sjávarsíðuna
skorti atvinnutæki til þess að
vinna úr aflanum og hagnýta
hann ííl hlítar. Frystihús skorti
xíða til þess að gera aflann verð-
mætari og atvinnuna öruggari.
IÐNAÐURINN DREGST
SAMAN I
Að síðustu mætti svo nefna að
við rýmkun innflutningsins
hefðu sufnar greinar iðnaðarins
átt við þröngan kost að búa og
erfitt uppdráttar.
Vinnuaflið er dýrmætasta eign
hverrar þjóðar, og það yrði að
nýta út í æsar. Eftir styrjöldina
hefði verið unnið að aukningu
framleiðslutækja landsmanna. En
þrátt fyrir að atvinnumálin hafi!
á síðustu árum komizt í betra
horf, er þó enn fjarri því að jafn-1
vægi hafi spapazt í atvinnumál-
iim þjóðarinnar.
TRYGGING ATVINNU
AL.MENNINGS
Með frumvarpi þessu um - at-
vinr.ubótasjóð hvað Sigurður
vera gerða tilraun til þess að
tryggja á varanlegan hátt at-
vinnu alls aimennings. Fé væri
með frumvarpinu ætlað til þess
að skapa atvinnu á þeim stöðum
út um land, þar sem atvinnutæki
hefðu áður skort, en slík stefna
ynni einnig mjög gegn fólksflótt-
anura úr strjálbýlinu í stærri bæi.
EINSTAKLINGSFRAMTAKI3
NÝTIST
Flutningsmenn frumvarpsins
gera ráð fyiýr að fyrst og fremst
verði einstaklingum, samtökum
þeirra og bæjar- og sveitafélög-
itm falin atvinnutækin í hendur,
en á þeim verði ekki ríkisrekstur.
I frumvarpinu er gert ráð fyrir
að ríkið ieggi á næsta ári fram 4
milljónir króna til sjóðsins og
verði það stofníé hans, auk þess
sem ríkissjóður • greiði í sama
skyni 2 millj. króna árlega í 10
ár,.. .
Þéss utan er lagt til að 14 hluta
mótvírðissjóðs verði beint í sjóð-
ínn, eftir því sem lán innheimt-
gst. Mótvirðissj.óður er nú 320
jmJffl^ErSSaT ..............
OxrNUK MAL
Önnur mál.til fyrstu umræðu
voru m.a. írumvaro um stofr,-
lánadeild landbúnaðarins, er Jón
Pálmason fylgdi úr hlaði, ásamt
frumvarpi um húsmæðrafræðslu
og einnig frumvarp um lagabreyt
ingu um tekjuofiun til íþrótta-
sjóðs, er komið var frá efri deild.
Björn ólafsson, viðskiptamálaráð
herra, flutti þar framsöguræðu.
AUra þessara mála vaj ítarlega
gctið í þingfréttum .blaðsins í s.l.
vjku. _____
Tveir af djúpmiða
i gær me<
l!i
SIGLUFIRÐI, 20. okt. — Hingað
kom í morgun vélskipið Ingvar
Guðjónsson, sem er meðal rek-
netjaskipanna, sem eru á veið-
Um á milii íslands og Færeyja.
Yar báturinn með 607 tunnur.
Eftir hádegi kom af' sömu veið-
Um Snæfell frá Akureyri, með
600 tunnur.
Þðnnan afla höfðu skipin eftir
fimm lagnir. — Var Snæfell 9
sólarhringa úti. Síldin er bæði
stór og falleg og við fitugreiningu
kom í ljós að fitumagnið var
21%.
Bátarnir fengu sæmilegt veiði-
veður. Á miðum þeirra, 210 sjó-
mílur suðaustur af Langanesi,
eru nú engin erlend skip að veið-
um, sögðu skipverjarnir.
— guðjón.
Hausfmót Teflfélags-
ÖLL ritverk og íjóðabækur
Davíðs skálds Stefánssonar fr’
Fagraskógi, koma út í nýrri út-
gáfu nú fyrir árarr.ótin. í íjcrum
bindum, á vegum Helghfefsút-
gáfunnar. — Davíð frá Fagra-
skógi hefur um langt skeið vcrið
fjöllesnastur alira rithöíunda cg
skálda hér’ á lanclj, en bækur
hans hafa verið ófáaníegar v.m
langt skeið.
[LJÓÐ OC SÓLON
Fyrstu bindin tvö i þessaii
heildarútgáfu, cru komin, út. —
í öðru bindanna „Að no:ðan“,
eru fj.órar Ijóðafcækur skáldsins:
Svartfjaðrir, en það er fyrsta
ljóðabókin, sém hann gaf út árið
1919. í þessu bindi eru svo þess-
ar Ijóðabækur hans þrjár:
Kvæði, Kveðjur og Ný kvæðí.
í hinu bindinu er skáldverkið
Sólon Islandus, skáldsagan um
Sölva Helgason.
LJÓD OG LEIKRIT
í öðru síðari bindanna tveim,
sem fcæði munu koma út fyrir
áramót, verða önnur ljóð skálds-
ins. I fjórða bindinu verða leik-
rit Davíðs: Munkarnir á Möðru-
völlum, Gullna hliðið, sem er í
tölu vinsælustu leikrita, sem rit-
uð hafa verið hér á landi, og
leikritið Vopn guðanr.a.
SMEKKLEC ÚTGÁFA
Heildarútgáfa þessi á verkum
Davíðs frá Fagraskógi tekur yfir
HAUSTMÓT Taflfélags Reykja-
Ivíkur hefst á miðvikudaginn. —
Hefur þegar verið dregið um
röðina, en þátttakendur í mótinu
■ eru 30 talsins. Skiptast þeir
þannig í flokka. Meistaraflokkur
12, 1. fk: 10, 2. fl.: 8. í méistara-
flokki tefla þessir menn saman:
Haukur Sveinsson: Guðtnund
líí- Ágústsson. Lárus Johnsen:
Guðjón M. Sigurðsson. Jón Páls-
son: Steingrímur Guðmundsson.
Jí>n Einarsson: Þórður Jörunds-
son. Þórir Ólafsson: Arinbjörn
Guðmundsson. Þórður Þórðar-
son: Sveinn Kristinsson.
Mótið fer fram á Þórsgötu 1 og
fá skuldlausir félagsmenn ókeyp-
is aðgang.
Davíö Stefánsson
1600 blaðsíður, og er furðulega
ódýr, kostar um 450 kr. við
áskriftarverði. — Það jafngildir
verði eins sjálfbíekungs. Spjöld
bókarinnar eru lögð í nælondúk.
Munu þær vera fyrstu bækur
Helgafells sem eru klæddar
nælon. — Eiginhandarrithönd
Davíðs Stefáiíssonar prýðir káp-
una.
Frágangur allur er gó.ður á
bókunum.
Hamiiðaskólinn efnir fil
slu
HANÐÍÐA- og mýndlistarskólinn mun í vetur efna til síðdegis-
og kvöldnámskeiða, þar sem kennd verði almenn stílsaga og stíl-
greining með sérstöku tilliti til íslands og Skandinavíu. Auk
þess heldur hann uppi kvöldkennslu í almennri listasögu og í til-
raunaskyni er áformað að koma á listfræðslu fyrir börn og
unglinga.
Ausiurbær slgraðf
4gegn0
UM miðjan þerman mánuð var
ungur, islenzkur læknir, Björn
Guðbrandsson skipaður kennari
í læknisfræðum við Georgctown
University School of Medieir.c,
Warhington D. C. Björn er Skag-
firðingur að ætt, lauk kandidats-
prófi frá Háskólanum hér
skömmu eítir stríðslok og hélt til
Bandarikjanna til iramnalds-
náms. Starfaði hann þar um skeið
á sjúkrahúsum á austurströnd-
inni, en réðst árið 1950 læknir
til bandarísku herstjórnarinnar
í Tókíó. Lét hann af því starfi
í -sumar, en frá því sem þar bar
fyrir augu skýrði hann í viðtali
við Morgunblaðið í águstmánuði
í sumar. Auk þess sem Björn
gegnir störfum við áðurr.efndan
læknaháskíSla scm „Clinical
Instructor in Pediatrics" starfar
hann rð lækningum í bænum
Silvar Springs í Washington
D. C-
Mun mjög sjaldgæft að íslend-
íngar rneð læknapróf héðan frá
Háskólanum hafi gerzt kennarar
í læknisfræði vestan hafs.
Björn er kvæntur Sigríði Guð-
brandsdóttui' Magnússonar.
ic Er liðin voru rúmlega 25
ár frá dauða Lenins, kornu íull-
trúar hinan norrænu verka-
inannásíjórna saman fii fundaí í
Kaupmannahöín íil að ráðgast
um hvernig Narðuriandaþjóðirn-
ar ættu að snúast gegn þeirri
hættu, er þjóðum þeirra væri
búifi; áf ’stéfnu' og 'Starfl Lenifis.
LEIKNUM á sunnudag milli
Austurbæmga og Vesturbæinga
í III. flokki lyktaði með sigri
Austurbæinga, 4:0. Vegna for-
falla var lið Vesturbæinga veik-
ara en efni stóðu til, en engu að
síður veitti það hinu sterka og
•jafna liði Austurbæinga mjög
harða keppni framan.af og stóðu
leikar 1:0 þar til 10 mín. voru
eftir. Mörkin skoruðu Árni Njáls-
son, Kristinn Baldvinsson og
Guðmundur Óskarsson (2). Eftir
leikinn afhenti Sveinn Zoega,
form. KRR, bikar þann og 11
konfektpoka, sem Sælgætisgerð-
in Freyja hefur gefið til þessa
leiks, sem nú hefur farið fram
árlega um nokkurt skeið.
alli í Bandarikj-
STiLSAGA OG <
STÍLGREININ G
Námskeiðin verða í fyrirlestra
og viðræðuformi með skugga-
myndum og vcrður m. a. rak-
in þróun stíls : listum og list-
iðnaði Norður-Evrópu ;. d. Jivað
snertjr húsgagnagsrð, békagerð,
sitfursmíði, húsagerð, ■ veínað,
tréskurð, járnvirki o. s. írv. EfnV
ir skóiinn til þessarar kennslu
vegna þess að hana er annars
hvergi að fá hérlendis o.g engar
bækur til um efnið her.
ALMENN LISTASAGA
Fáist næg þátttaka er gert ráð
I fyrir að í vetur svo sem undan-
j gengin ár verði haldið uppi kvöld
kennslu í almennri listasögu fyr-
ir áhugamehn um þau efni. Eru
j sýndar skuggamyndir með fyrir-
lestrunum.
' LISTFRÆÐSLA FYRIR BÖRN
J í haust er áformað að koma
á skipulagðri listfræðslu fyrir
börn og unglinga. Fyrst um sinn
verður þó aðains efnt til eins
I námsflokks í tilraunaskyni og
j verða þar einkum börn á aldr-
inufn 3—12 ára.
Kenr.ari á öllum þessum rjáms-
skeiðum hefur verið ráðinn Björn
Th. Björnsson.
unum
PITTSBURG, 20. okt. — Meira en
helmingur verkamanna í brún-
kolanámi Bandaríkjanna hiófu í
dag verkfall í mótmælaskyni við
þá ákvörðun yfirvaldanna að
lækka kaup þeirra. — Leiðtogi
némamanna J. Lewis, hafði í s. 1,
mánuði undirritað samning við
atvinnurekendur um tæplega 30
króna launahækkun á dag, er
launaeftirlitsnefúdin skai hækk-
unina niður um 2,1%.
!.... ' —Rentar-NTB. * ‘
Bezfi árangurinn
réffir
VEGNA óvæntra úrslita i ensku
deildarkeppnínni 'á laugardag,
komu ekki fram fleiri en 9 rétt-
ir leikir í röð. Jafnhiiða veldur
það íjölgun vinningsraða og er
1. vinningur því aðeins 77 kr.
7’mnar vinningur, fyrir 8 réttar
I dr kr. 25,00.. Hæsti ivinningur,
I á 'kerff, • reyndist kr. -2;35.
I
® PARIS og LONDON, 20.
okt. — Miklar umræSur
hafa um þessar mundir
spunnizt um Evrópulierinn
og lýsa Frakkar yfir mik-
itli éánægju vegna þess aS
Bretar skuli ekki vera full-
gildir aðilar að hernum.
® Talsmaður brezka utanrík-
1 isráðuneytisins lét svo urn
mælt í dag að Bretar hefðis
skuldbundið sig til þess að
koma tii aðstoðar við
hverja þá þjóð er aðili er
að Evrópuhernum, ef á
^ana verður ráðizt.
9 Ýmsir franskir þingmenn
eru mjög óánægðir með af-
stöðu Breta. Skora þeir á
frönsku stjórnina að láta
ræða samninginn um Evr-
ópuherinn innan veggja
þingsins og Schuman að
gcra þar grein fyrir afstöðu
sinni til þessara mála. —*
Reuter-NTB.
WiM tenáa á Mranesí
AKRANESI, 20. okt. — 2 trillu
bátar réru frá Akranesi s.l. sunm
dag. Bvæðurnir Jósep og Hall
varður Eínvarðssynir öfluðu 50
kg af ýsu, 200 kg af smálúðu oí
30 kg af kola.
Eileyfur Sg Ásgeir fengu 45
kg.
Bátarnir reru með ýsulói^ ein
Og fyrr. Beittu síld og brytjuði
hverja í um 20 teninga.
Bræðurnir munu hafa róið me
30 lóðir. 100 öngla á hverri lóf
etí hifiirvotu'iíisð 25 lóðir,- ■