Morgunblaðið - 22.10.1952, Blaðsíða 6

6
MORGUN BLAÐIÐ
Miðvikudagur 22. okt. 1952
Útg.: H.f. Arvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 20.00 á mánuði, innanlands.
lausasölu 1 krónu eintakið.
N ástandi yleymir enyinD
AB-BLAÐIÐ og leiðtogar flokks
þess. hafa undanfarið haldið því
ákaft fram, að eiginlega hafi
aldrei orðið vart atvinnuleysis
nema s.l. þrjú ár. Telur AB-
liðið að það sé eingöngu „stjorn-
arstefnunni" að kenna.
Hvortveggja þessara staðhæf-
inga er hin grófasta blekking.
Því miður hefur skuggi atvinnu-
leysisins oft grúft yfir almenn-
ingi við sjávarsíðuna í þessu
landi. Heldur AB-blaðið t. d. að
íslenzkir verkamenn og sjómenn
muni ekki ástandið í atvinnu-
málum þessarar þjóðar síðustu
árin íyrir seinni heimsstyi jöld-
ina? Þá var oft mikið atvinnu-
leysi, ekki aðeins í kaupstöðum
og sjávarþorpum víðsvegar um
land, heldur og hér í Reykjavík.
Þá var þröngt í búi hjá mörgum
verkamannafjölskyldum. Raunar
n’átti segja að um algera neyð
'’eeri að ræða á þúsundum heim-
iia í landinu.
Þessu ástandi gleymir enginn,
sem átti við það að búa. — En
hvaða flokkar voru það, sem þá
mótuðu stjórnarstefnuna?
Það voru Framsókn og Alþýðu
flokkurinn. Svo að segja allan
tímann frá 1927—1939 mátti
heita að þessir flokkar bæru
sameigi/ilega ábyrgð á stjórn
landsins.
Á þessum árum þegar krata
broddarnir sátu að kjötkötl-
unum, riktu í nefndum og
ráðum og hrúguðu gæðingum
sínum í stöður og bitlinga,
var móðureyra Alþýðuflokbs-
ins ekki ákaflega þunrí gagn-
vart kröfum fólksins, sem átti
við atvinmierfiðleika að etja.
Þá talaði Stefán Jóhann ekki
um það að atvinnuleysið væri
„stjórnarstefnunni" að kenna.
Nei, þá var atvinnuleysið
eitthvað allt anrars eðlis en
það er nú, að áliti þessara
herra.
En skyldi alls ekki hafa orðið.
vart atvinnuleysis meðan „fyrsta
stjórn AlþýðufIokksins“- sat að-
völdum á árunum 1947—1949?
Því miður gætti töluverðs skorts
á atvinnu víðsvegar um land á
þeim árum. Og það sem verra
var: Þegar Stefán Jóhann „dró
sig út úr pólitík“ eftir kosninga-
ósigur flokks síns haustið 1949
blasti hrun atvinnulífsins og stór
fellt atvinnuleysi við öllum al-
menningi.
AB-flokkurinn benti ekki á
neitt úrræði til þess að koma í
veg fyrir að þessi vandræði
steðjuðu að almenningi. Hann
gat ekkert gert nema að berjast
gegn öllum tillögum þeirra, sem
höfðu manndóm og ábyrgðartil-
finníngu til þess að ráðast gegn
erfið’eikunum. Það var eina lið-
semdin, sem Stefán Jóhann og
flokkur hans gátu veitt fólkinu,
sem horfði fram á atvinnumissi
og þrengingar.
Sjálfstæðisflokkurinn kaus
allt önnur vinnubrögð. For-
maður hans tók að sér að
mynda ríkisstjórn þegar Stef-
án Jóhann var stokkinn fyrir
borð. Sú ríkisstjórn krufði
vandamál þjóðarinnar til
mergjar cg hikaði ekki við að
Ieggja fram rcttækar tillögur
til viðreisnar framleið'slunni
og efnahagsiífinu. Þessar til- j
Iögor voru ekki sérstaklega
geðþekkar. Gengislækkun er
aldrei ánægjvleg ráðstöfun.
En hún var nauðsynleg, alveg
eins og gengislækkun brezku |
jaf2iacrjmaniiasíjórnarinnar
nokkrum mánuðum áður.
Um það þarf ekki að fara í
neinar grafgötur að gengisbreyt-
ingin kom í veg fyrir algera
stöðvun útflutningsfram’eiðslunn
ar. Vegna hennar hefur megin-
hluti útvegsins getað rekið skip
sín og önnur framleiðslutæki. —
Þetta veit hver einasti maður.
Þessi staðreynd breytist ekki
við það, að síðar varð að gera
frekari ráðstafanir til stuðnings
bátaútveginum.
Kjarni málsins er þá sá, að nú-
verandi stjórnarstefna hefur af-
stýrt því allsherjarhruni, sem yf-
ir vofði þegar „fyrsta stjórn Al-
þýðuf’okksins“ hrökklaðist frá
völdum. Öryggisleysi og vaxandi
dýrtíð í heiminum hefur hins-
vegar, ásamt erfiðu árferði, skap-
að okkur íslendingum ýms vand-
kvæði. Þess vegna hefur undan-
farna vetur verið um verulegt at-
* vinnuleysi að ræða í ýmsum kaup
stöðum og kauptúnum landsins.
Úr því hefur ríkisstjórnin reynt
að bæta með nokkrum "járveií-
ingum til atvinnubóta á þeim
stöðum, sem við erfiðast ástand
'búa.
Sjálístæðismenn hafa nú
Iagt fram frumvarp á Alþingi
um stoínun atvinnubótasjóðs,
sem hefur það markmið, að
vinna gegn því, að atvinnu-
leysi geti skapast í landinu.
Þeir viija að lögð verði á-
herzla á, að hvert byggðarlag
eigi framleiðslutæki. sem £'»ti
fullnægt atvinnuþörf íbúa
þess. Sjálístæðismenn vilja
byggja atvirsnubætur á varan
legum úrræðum og aukningu
atvinnutækjanna en ekki á
neinskonar ldakahöggi.
mm
leiddar, óður en laíigt isi
S.L. MÁNUDAG var 14. Iðnþing
Islendinga sett í hinni nýju bygg-
ingu Iðnskólans. Við það tæki-
færi flutti Helgi Hermann Eiríks-
son, formaður Landssambands
iðnaðarmanna, ræðu, þar sem
hann ræddi hagsmunamál og
framtíð íslenzks iðnaðar.
Formaður landssambandsins
komst m.a. þannig að orði, að það
hefðu verið sjálfsbjargarhvötin
og athaínaþráin, sern ríkastan
þátt hafi átt í þróun íslenzks iðn-
aðar undanfarna ára tugi.
Þessi ummæli eiga við fyllstu
rök að styðjast. Fjölniargir dug-
andi iðnaðarmenn hafa haft ror-
ystu um stoínun nýrra iðnfyrir-
tækja og aukna fjclbreytni á
sviði iðnaðaiframleiðslu. Stund-
um hafa þessir brautryðjendur
ekkí átt nægum skilningi að
fagna af hálfu þeirra, sem með
völdin hafa farið í landinu, enda
þótt yfirleitt megi segja að lands-
menn séu sammála um, að hollt
sé heima hvað og vilji því efla
innlenda framleiðslu. I
Helgi Hermann Eiríksson vitn-
aði í eftirfarandi orð Páls S. Pá’s- '
sonar í grein, er hann ritaði í
Mbl. á s.l. sumri, og gerði þau að
sínum:
„Við liöfum ekki efni á að
Iáta nokkurn möguleika ónot-
aðan til innlendrar iðnaðar-
framleiðslu, einkum í þeim
greinura, þar sem framleiðslu-
tækin eru þegar fvrir hentíi,
á meðan nokkur íslendipgrtr
er rtvinnular.s".
RÚMLEGA 24.5 millj. manna
ferðuðust loftleiðis á s.l. ári. Vél-
flugur hinna 221 flugfélaga, sem
starfa í heiminum, fljúga samtals
3 millj. km. á dag. .
100.000 FLUGUR YFIR
ATLANTSHAF
Á s.l. ári flaug tólf sinnum
fleira fólk á einum degi en allt
árið 1927, þegar Lindberg fór
hina fífldjörfu ferð sína yfir
Atlantshafið, eins og frægt er
orðið. Síðan 1927 hafa yfir 100,000
farþegavélflugur flogið yfir
Atlantshafið, og á s.l. ári einu sam
an fóru 340.000 farþegar loftleiðis
milli meginlands Evrópu og
."rmeríku.
^ 140 LÖND
Samanlögð vegalengd allra flug
leiða heims er því sem næst
I 1.100.000 km. Ná flugsamgöngurn
I ar til 140 landa, og er búizt við að
þeim löndum ,'jölgi mjög, sem
verða þessara góðu samgangr.a
aðnjótandi. A. m. k. 4145 flugleið-
ir eru um heim allan og þrjár af
hverjum 10 flugum, sem um heim
inn fljúga, annast innanlandsflug
í Bandaríkjunum, þar sem vélílug
ur lenda eða taka sig á loft á sjö-
undu hverri sekúndu allan rólar-
hringinn.
i
REYNT AÐ MINNKA
KOSTNADINN
> En það er, eins og kunnugt er,
ekki einungis fólk, sem flutt er
í vélflugum, heldur er ýmiss kon-
I ar varningur einnig fluttur með
í þeim í stórum stíl. — Þvi miður
er það að vísu svo, að kostnaðar-
samt er eð fljúga, en sérfræðing-
ar vinna öllum árum að því að
gera það ódýrara, og ekki er búizt
við, að líði á löngu, áður en menn
geti keypt sér vélflugur fvrir lít-
ið meira verð en t. d. bifreiðar nú.
Fyrsta flugfélag heimsins var
stofnsett árið 1914, en varð þó
ekki langlíft, því að það lognað-
ist út af eftir aðeins 4 mánuði. En
þrjú flugfélög eru enn við lýði,
sem sett voru á stofn fyrir 1920.
E u það danska flugfélagið DDL
(1918), hollenzka flugfélagið
KLM (1919) og Air France, sem
einnig er stofnað 1919, en þó
r.okkrum mán. síðar en KLM.
JARNORKUKNÚDAR
. ÉFLUGUR
Enda þótt f'ugið hafi tekið stór-
stígum framförum á undanförn-
um árum, er það samt aðeins lít-
ið brot af því, sem menn ætla að
verða muni í framtíðinni. bví að
vafalaust verður kjarnorkan inn-
an skamms tekin í þjónustu flues
ins. Bandaríkjamenn gera ráð
fvrir, að fyrsta kjarnorkuknúða
vélflugan þeirra verði tekin í
notkun á árinu 1955 eða 1956. —
Kjarnorkan eykur hraða flugn-
anna um allan helming, og er
cfalaust, að kostnaðarhliðin fær-
ist niður til muna.
Sérfræðingar í flugmálum álíta
að 1970 verði hraði vélflugnanna
Ein af nýjustu þrýstiloftsfiugum Breta, Avro-698.
kominn upp í 1800—2300 km. á^rétt niður á flugbrautina, er þær
klst. Verða þær aigerlega hljóð- lenda. — Að öðru leyti þora menn
lausar, komast upp í geysilega ekki að fullyrða, hvernig vélflug-
hæð og koma næstum því lóð- ur framtíðarinnar líti út.
Velvakandi skrifar:
ÚB DAGLEGA LÉFINV
Bandaríkjamenn
kaupa brezkar
fiupélar
LUNDÚNUM, 20. okt. — Pan-
American flugfélagið ameríska
heíir pantað 3 brezkar þrýsti-
loftsknúnar farþegaflugvélar af
Cometgerð. Jafnframt hefur félag
ið tryggt sér forkaupsrétt að 7
öðrum flugvélum af sömu gerð.
Vélarnar þrjár eiga að vera
tiibúnar til afhendingar 1956. Þær
eiga að geta flutt 60 farþega og
meðalflughraði þeirra verður 800
i<.rn á klst. —Reuter-NTB.
Versnandi samgöngur.
AUSTFIRÐINGUR skrifar mér
nýlega á þessa leið:
„Okkur hér fyrir austan þykir
það einkennileg ráðstöfun hjá
Skipaútgerð ríkisins að hafa
strandferðaskipið Heklu í
skemmtiferðum milli landa mest-
an hluta sumars. Á haustin er það
svo tekið upp í slipp til margra
mánaða viðgerðar. En þá er ein-
mitt mest þorf fyrir greiðar r.am-
göngur á sjó. Þá þarf fólk mjög
mikið að ferðast og þá er sjaldn-
ast hægt að treysta nokkuð á flug
samgöngurnar.
Það er ósk mín, að þú vekir
athygli á þessu, Velvakandi góð-
ur, og beinir þeim tilmælum til
hlutaðeigandi ráðamanna, að úr
þessu verði bætt hið allra fyrsta.“
Það er rétt hjá Austfirðingi, að
mjög er bagalegt fyrir fólk út um
land að Hekla skuli ekki geta
annast strandferðir á þeim tíma
er hennar er hvað mest þörf til
fólksflutninga. Ætti Skipautgerð-
in að gæta þess framvegis, að
haga viðgerðum á skipum sínum
þannig, að þær beri ekki upp á
mesta annatíma ársins.
Var það Rússi?
SVO er hér bréf um allt annað
efni frá J. G. Kemst hann að
orði á þessa leið: I
„Kæri Velvakandi. i
Það vakti :nikla eftirtekt þeg-
ar blöðin sögðu frá því wm dag-
inn, að skipverjar á varðskipínu
Þór hefðu komið að óþekktum út-
lendingf, þar sem hann var að
skoða siglingatæKÍ þessa nýjasta
og fullkomnasta gæzluskips okk-
ar. Við höfum heyrt svo mikið um
njósnir og alls konar moldvörpu
starfsemi af hálfu ákveðins stjórn
málaflokks í nálægum löndum,
að það vekur beinlínis hálfgerð-
an óhug þegar grunur vaknar um
að svipuð starfsemi sé rekin hér
á meðal okkar.
Nú vildi ég segja þér frá því að
meðal okkar sjómanna hefur sú
saga komist á kreik, að béssi
ókenndi náungi, sem var að skoða
fæki vafðskipsins í leyfisleysi
hafi verið einn af starfsmönnum
rússneska sendiráðsins hér í
Reykjavík.
Einkennilegar aðfarir.
EG skal ekkert fullyrða um,
hvortt þetta er satt. En ef svo
væri verður það að teljast mjög
einkennilegt að starfsmaður er-
lends sendiráðs skuli véra að
snuðra um borð í íslenzku varð-
skipi án þess að hafa beðið um
nokkurt leyfi til þess. Slík fram-
koma hlýtur að vekia tortryggni
og gefa til kynna að ekki sé hreint
mél í poka slíkra manna.
Ilvaða maður var að snuðra um
bcrð í varffskipinu Þór?
Nú vildi ég beina þeirri spurn-
ingu til þeirra blaða, sem fluttu
J fregnina af ferðum þessa huldu-
manns, hvort ekki hafi verið fram
kvæmd nein rannsókn í þessu
máli? Það er mín skoðun að hún
sé sjálfsögð og almenningur eigi
kröfu á frekari upplýsingum um
niðurstöður hennar.
Þessu vildi ég biðja þig að
ltoma ó framfæri. J. G.“
Málið var rannsakað.
ÞESSU bréfi er aðeins því að
svara, að ég hygg að athugun
hafi farið fram á máli því, sem
það fjallar um. Engin tilkynning
hefur hins vegar verið gefin út
um niðurstöður hennar. Það er
alveg rétt hjá J. G. að ekki er
ócðlílegt að slíkt shuður um borð
í varðskipunum af hálfu útlendra
manna er mjög tortryggilegt á
þeim tímum er allt löðrp.r í njósn-
um og moldvörpustarfsemi.