Morgunblaðið - 26.10.1952, Qupperneq 8

8
MORGVJSBLAÐIÐ
Sunnudagur 26. okt. 1952
Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600,
Áskriftargjald kr. 20.00 á mánuði, innanlands.
lausasölu 1 krónu eintakið.
Mikilvægt hagsmuna-
mál sjá varútvegsins

FJÓRIR þingmenn Sjálfstæðis-
flokksins hafa fyrir skömmu lagt
fram á Alþingi tillögu til þings-
ályktunar um að fela ríkisstjórn-
inni að athuga til hins ítrasta,
hvernig bætt verði aðstaða ís-
lenzkra skipa og sjómanna, er
•stunda fiskveiðar á fjarlægum
miðum, til þess að geta hagnýtt
afla sinn sem bezt og notið sem
bezts aðbúnaðar við störf sín.
Á síðasta landsfundi Sjálf-
stæðisflokksins bar þessi mál
mjög á góma. Vöktu útgerðar-
menn og sjómenn, sem þar áttu
sæti athygli á því, að brýna
nauðsyn bæri til þess að efla að-
stöðu íslenzks sjávarútvegs til
þess að senda skip sín til fisk-
veiða á fjarlægum miðum. Var
samkvæmt tillögu þeirra skorað
á þingmenn flokksins að beita
sér fyrir aðgerðum í þessa átt.
Þingsályktunartillagan, sem nú
hefur verið fram borin er því í
fullu samræmi við yfirlýstan
vilja landsfundarins.
Um það blandast engum
hugur, að þess stopulli sem
afli verður á heimamiðum
ckkar, því meiri nauðsyn er
á því að íslenzk veiðiskip geti
sótt á fjariæg mið, sem enn-
þá eru auðug af góðfiski. Þau
mið, sem aðallega koma til
greina í þessu sambandi eru
við Grænlandsstrendur. Und-
anfarin ár, og þó fyrst og
fremst á s.I. sumri hefur tog-
arafloti okkar einkum lagt
þangað leið sína. Má raunar
segja að veiðarnar þar hafi á
þessu tímabili borgið sumar-
vertíðirni.
Tilraunir hafa einnig verið
gerðar með veiðar íslenzkra
vélskipa við Grænland. En
segja má að þær séu ófram-
kvæmanlegar við núverandi
aðsíæður.
Á s.l. sumri munu togararnir
um skeið hafa notíð einhverrar
fyrirgreiðsiu um öflun nauðsynja
sinna í Grænlandi. En ekkert
samkomulag hefur ennþá tekizt
um framhald hennar.
Á það er bent í greinargerð,
er íylgir þingsályktunartillögu
þeirri, er Sjálfstæðismenn hafa
flutt á Alþingi, að það sem mestu
máli skipti fyrir íslenzk veiðí-
skip á þessum miðum, sé að fá
aðstöðu til þess að leggja afla
sinn upp í grænlenzkri höfn. Þau
þurfi ennfremur að fá leyfi til
þess að kaupa þar nauðsynjar
sínar, svo sem salt, olíur, kol og
vistir. En slíka aðstöðu hafa
norsk veiðiskip haft í Grænlandi
um nokkurra ára skeið.
hefur fiskileysi grunnmiðanna
valdið þrengíngum og vandræð-
um meðal alls almennings.
•k
Hin aukna vernd, sem friðun-
arráðstafanir núverandi ríkis-
stjórnar veita miðunum, er stórt
spor í rétta átt. En hún, bætir
samt ekki á skömmum tíma upp
þá eyðileggingu, sem áratuga
rányrkja hefur valdið. — Þess
vegna er óhjákvæmilegt að gera
jafnhliða aðrar ráðstafanir til
þess að bæta aðstöðu útgerðar-
manna og sjómanna.
í tillögu Sjálfstæðismanna
er lagt til, að ríkisstjórninni
verði falið, að gera ítrustu
ráðstafanir til þess að bæta
aðstöðu okkar til sóknar á
erlend mið. Kemur þar fyrst
og fremst til greina samkomu-
lag við dönsku stjórnina um
fyrirgreiðslu í Grænlandi. —
Verður ekki annað séð, en að
Danir geti auðveldlega leyft
íslendingum svipaða aðstöðu
og Norðmenn hafa haft þar
um rokkurt árabil.
Hér er um mjög mikið hags
munamál íslenzks sjávarút-
vegs, útgerðarmanna og sjó-
manna að ræða. Er það því
vel farið, að því hefur verið
hreyft á Alþingi.
AB-FLOKKURINN er ákaflega
fingralangur flokkur. Ef ein-
hverju þörfu og nytsömu máli
hefur einhvern tíma verið kom-
ið fram til hagsbóta fyrir ein-
stakar stéttir þjóðarinnar eða
hana í heild, þykist Stefán Jó-
hann og nafni hans við AB-blað-
ið eiga af því allan heiður. Þann-
ig reyna þeir nafnarnir að eigna
sér forystu um flest öll fram-
faraspor, sem stigin hafa verið
í þessu landi.
Ef samkomulag gæti tekizt um
hliðstæða fyrirgreiðslu við ís-
ienzk skip mundi af því leiða
stórbætta aðstöðu fyrir sjávarút-
veg okkar til arðvænlegrar út-
gerðar við Grænland.
Sennilega hafa fáar þjóðir orð-
ið jafn harkalega fyrir barði
rányrkju af völdum erlendra
veiðiskipa o.g við íslendingar. Að
ströndum þessa Iands hefur sótt
geysilegur floti margra þjóða. —
Þessi erlendi floti hefur í marga
áratugi ausið hér upp óhemju
fiskmagni. Er nú svo komið að
efnahag íslendinga er stefnt í
beinan vcða af völdum þessarar
rányrkju. í heilum landshlutum
Þctta er ákaflega afkáralegur
málflutningur og lítt til þess fall-
inn að skapa traust á þessum
tveimur Steíánum. Alþjóð veit
að AB-flokkurinn hefur al'taf
verið lítill flokkur hér á landi.
Þegar hann var liðsterkastur' á
þingi átti hann þar 10 fulltrúa.
Það var á árunum 1934—1937.
En einmitt það tímabil mótaðist
af kyrrstöðu, atvinnuleysi og
þrengingum alls almennings, eins
og nýlega hefur verið bent á hér
í blaðinu.
Nú á flokkur þeirra nafnanna
aðeins 6 menn á þingi.
En miklir menn erum við Síef-
án minn, segja þessi ofurmenni
hvort við annað. Þau segjast hafa
lagt grundvöllinn að öllum um-
bótum á íslandi, enda þótt flokk-
ur þeirra væri ekki einu sinni
til þegar mörgum þeirra v. \
hrundið í framkvæmd.
★
Ofurmennin scgja líka, að
Sjálfstæðisflokkurirn hafi
barizt gegn öllum umbátum,
enda þótt sannað sé að hann
hafi borið mörg hin stærsíu
þeirra fram til sigurs.
Þessi ofvöxtur í afrekum
AB-flokbsins í dálkum blaðs
hans bætir árciðanlega lítið
fyrir honum. íslenzkur al-
menningur lítur með góðlát-
legri kímni á hina raups 'r ::
naí na!!
EIGANDI eins stærsta teppaút-
fluíningsfirma í índlandi Ii. R.
Meherally er um þessar mundir
á ferð hér á landi í viðskipta-
erindum. —— Er hann hingað
kominn á vegurn verzlunar-
firma Gísla Jónssonar & Co.,
cn það firnia hefur haft viS-
skipti viS E. R. Meherally frá
1946.
Firma E. R. Meherally stendur
á gömlum merg. Faðir hans hóf
verzlunarrekstur um aldamótin,
fyrst í smáum stíl en ávann sér
fljótlega trausts og firma hans óx
hröðum skrefum. Er Meherally
eldri lézt árið 1940 tók Meherally
yngri við verzlunarrekstrin um sem
rtú er orðin mjög víðtækur. — Má
v'ð? í heiminum sjá vörur frá Me-
herally-firmanu, m.a. á Norður-
löndum.
VII,L K.4UPA ÞORSU * IASI
Tíðindamaður blaðsins hitti E.
R. Meherally sem snöggvast áð
máli í gær á heimili Gísla Jónsson-
ar alþ m., og fórust honum oið á
þessa leið:
— Korha m'n hingað til lands
að þessu sinni er í sambandi við
verzlunarmál, þó það hafi vft und-
jr að miir langaði til að lítast um
á landi ykkar.
I Ég hef átt nokkur viðskinti við
firma Gísla Jónssonar frá 1946 og
tfd að slík viðskipti mættu vera
meiri og báðum aðil.ium til hags-
bóta. Ef samningar takast nu, mun
firma mitt kaupa nokkurt. magn af
þorskalýsi, sem í Indlandi verðui
not»S til framleiðslu læknislyfja.
Á hínn bóginn hafa Indver.iar á
beðstólum margs konar vörur er
íeleudinTar verða eð flyt.ia inn og
v'éruverð í Indlandi er mjög lágt,
sérstaklega verð bómullarafurða,
or mun þær vart fást annars stað-
ar fvrir Iægra verð.
Aðalframleicsluvara firma m'ns
eru teppi, en auk þess húðir,
sV-"n, vefnaðarvara aiv konar,
ark ství'ra t. d. í fiskumbúðir g
,poVo. Útflutninp-sverzlun okka- er
m’ög umfangsmikil m. a. höfum
v;ð selt mikið af vefnaðarvöru og
s'.iiga til Norðurlanda.
' "'u-oGI FK'LMENNS
TRÚ a RFLOIÍKS
E. R. Heherally er mikils met-
maður í heimalandi sínu. —
Tbnn er m. a. einn helzti leiðtogí
I-’hoia félagsskaparins, sem er
ernn af mörgum trúarflokkum inn
Muslamtrúahreyfingarinnar.
Tnrvn þess trúarflokks hefur Me-
verið falin mörg trúnaðar-
’-'örf m. a. það, að veva hinn nafn
’-nnua Aga Khan er fjölmargir trú
'"-Uokkar gáfu honum þvngd hans
ef d"möntum á sext.ue-safmæli hans
á’-ið 1946. Viðstaddir þá athöfn
i-nru á aðra milljón manna. Sem
Vnnnugt er endurgalt Ava Khan
hessa veglegu gjöf með því að gefa
andvirði demantanna aftur til
Gelraunaleikimlr
Hve marga réfla
HaSið þér!
ÚRSLIT leikjanna á 20. getrauna
soðlinum urðu nokkuð með öðr-
um hætti en gert var ráð fyrir,
einkum komu sigrar Sheffíeld W.
í Blackpool og Preston i Ports-
mouth mjög á óvart. Úrslit leikj-
ar.na urðu þessi:
A-senal 3 — Neweastle 0 1
A'-ton Villa 0 — Manch. City 0 x
B’ackpool 0 — Sheffield W. 1 2
Eo’ton 2 — Stoke 1 1
Gharlton 0 — W. Bromwich 0 x
Che’sea 2 — Tottenham 1 1
Pe- bv 1 — Cardiff 1 x
Trarch. Utd 1 — Burnley 3 2
Portsmouth 2 — Preston 5 2
Sunderland 3 — Liverpool 1 1
Wolves 3 — Middlesbrough 3 x
Sheffield Utd 2 — Birmingh. 2 x
Gísli Jónsson, aipm., og lnuverjinn E.R. Meheraiiy, sem hér cr í
yiSskiptaerinðum. (Ljósm.: Ól. K. M.).
mannúðarstárfsemi, en Aga K'han héðan eftir mjög stutta heimsókn.
er einn dáðasti trúarhöí'ðing-i Hann kvaðst hverfa héðan með
Indlands, og tekur viikan þátt í endurminningar um fagurt land,
trúarstarfsemi. vingjarnlega og kurteisa þjóð,
sem á ótrúlega möguleika fram-
ER A FCRUM undan ónýtta, sérstaklega á sviði
E. R. Meherally er senn á förum iðnaðar. —-
Velvakandi skiifar
UB DAGLEGA LÍFINU
Fermingar.
IDAG er mikill hátíðisdagur í
lífi margra ungra pilta og
stúlkna í Reykjavík. Þetta unga
fólk á að fermast. Það á að stað-
festa skírnarheit sitt fyrir altari
kirkju sinnar.
Þetta er stór stund í lífi allra
unglinga. Margir líta svo á, að
íermingin sé nokkurskonar landa
mæri milli bernzku og fullorðins-
ára. Að henni lokinni séu ungling
arnir komnir í tölu hinna full-
orðnu og geti hagað hegðan sinni
í samræmi við það.
Ólvmpíumynd frumsýrd
HEl.SINGFORS. — Álitið er, að
finnska ólympíumyndin verði
frumsýnd hinn 15. nóv. næst-
komandi.
WT
En úr þessu er oft of mikið
gert. Það er engan veginn æski-
legt að fermingarbörnin áliti sig
svo skyndilega hafin upp úr
bernzku shinni. Þau eru nefni-
lega áfram ungiingar, sem eiga
eftir að njóta mikils af yndisleik
æskunnar.
Viðborfin breytast.
EN öllum unglingum er það
samt sameiginlegt að vilja
sem fyrst láta líta á sig sem full-
orðið fólk. Það er þessi óþreyja,
sem einkennir okkur öll meðan
við erum börn. En svo breytast
viðhorfin. Eftir því sem árin líða
viljum við halda sem lengst í
æsku okkar. Og þegar hún er lið-
in söknum við hennar og um
fermingardaginn leikur hugþekk-
ur bjarmi minninganna um
áhyggjulausa og glaða daga.
Beðið um Kantötukór
Akureyrar.
SVO er hér bréf frá Vestmanna-
eyjum, þar sem beðið er um
meiri söng Kantötukórs Akur-
eyrar í útvarpið.
„Kæri Velvakandi!
Það mun hafa verið snemma í
júní s. 1., að ég las í dálkum þín-1
um lofsamleg ummæli frá „söng-
vini“ um söng Kantötukórs Akur-
eyrar í útvarpinu, og ósk var
látin í ljós um að söngur Kántötu-
kórsins heyrðist oftar í útvarpinu,
en verið hefur undanfarin ár. Ég
gladdist rnjög, er ég las þessi orð,
því að þau voru sem töluð út úr
hjarta mínu.
Þar eð ég véit, að þú, kæri Vel-
vakandi, gerir mörgum greiða,
bið ég-þig gera svo vel að koma á
framfæri þeirri ósk minni, að
fluttur verði tíðar en hingað til,
söngur Kantötukórsins í útvarp-
inu, og lög Björgvins Guðrnunds-
sonar betur kynnt þjóðinni en
fram til þessa.
Með vinsamlegri kveðju,
Söngelsk.“
Utanfcr prófessorsins.
ITILEFNI ummæla hér í dag-
lega lífinu fyrir nokkrum dög-
um hefur mér borizt svohljóðandi
bréf frá Gylfa Þ. Gíslasyni
prófessor:
„I bréfi, sem þér birtuð í dag,
er vikið að þriggja mánaða dvöl
minni í Bandaríkjunum á síðast
liðnu sumri í sambandi við um-
ræður um, hvort embættismenn
eða opinberir starfsmenn eigi að
halda launum sínum, meðan þeir
dvelja eríendis. í framhaldi áf
þessu óska ég þess getið, að það
kom aldrei til nokkurra álita,
hvort ég héldi launum mínum eða
ekki, af þeirri einföldu ástæðu,
að ég var erlendis í sumarleyfi
mínu, þ. e. ég fór ekki utan fyrr
en ég hafði lokið allri kennslu
minni og öllum prófum. Hins veg-
ar notaði ég mestan hluta tíma
míns í Bandaríkjunum í sam-
bancli Við starf mitt við háskól-
ann, þ. e. til þess að kynna mér
nýjungar í kennslugreinum mín-
um og afla ýmislegs efnis í
kennslubók í reikningsskilum,
sem ég er að ljúka við að semja
og kemur út á næsta ári, auk þess
sem ég flutti fyrirlestra.
24. október 1952
Gylfi Þ. Gislason.
Breytir engu
ESSI ummæli prófessorsins
breyta engu um það, sem áð-
ur var sagt hér um hin rætnu
skrif AB-blaðsins um ungan.
menntamann, sem dvelur um
þessar mundir á svipuðum slóð-