Morgunblaðið - 22.03.1953, Qupperneq 9

Sunnudagur 22. raarz IS.S3 1
MORGUNBLAÐIÐ
Mey kf aví kurbréf:
21. reicsrz
Batnandi atviimuhorfur —
i Bretlandi
aroaritiiaum —
i ílfii „titeismans" meðul isl. komnúiista
Bæít fréííaþjoriusta
I MÖRG ár hefur hin mrkia frétta
stofnun Reuters verið aðal frétta-
heimild Morgunbíaðsius £rá Bret-
landi. En auk þess befur blaðið
á undanförnum árum, eins og
kunnugt er, haft dagíegt frétta-
samband við NTB, $em er frétta-
stofa norskra blaða.
En fyrir síðustu mánaðamót
gerðist sú nýjung við frét.taöflun
Morgunblaðsins, að ritstjórnin
hefur tryggt sér fréttagreinar
víðsvegar að úr heimmum frá
fréttastofu brezka stórbiaðsins
„ObserVer."
Blaðið ,,Observer‘* var st;ofnað
árið 1791 og kemur út um hverja
faelgi. Það er sjálfseiguarstofnun,
sem rekin er með það íyrir aug-
um að afla sér og öðrurn áreið-
anlegra heimilda um heimsvið-
burðina, og hefur þvi í þjónustu
sinni fjöida sérfræðinga .til að
skrifa um það markverðasta. sem
gerist fjær og nær. En þar sem
biaðið kemur aðeins út tim helg-
ar, gefur það fjölda Waða úti
uim heim kost á að njóta hinnar
alhliða fréttaöflunar sánrsar og er
þessi fréttastofa rekia £ sam-
bandi við ritstjórnma. Aðeins
fátt eitt af því, sem fréttastofan
aflar sér af góðum og merkum
greinum, er rúm fyrir i blaðínu
sjálfu.
Lesendur MorgunWaðsins hafa
veitt því eftirtekt að með grein-
um þeim, er birzt hafa hér frá
MObserver“-fréttastofurmí, fylgir
sú athugasemd, að „öll réttindi
séu áskilin" þ. e. a, s. ekki er
leýfilegt að endurprenta þessar
greinar upp úr Mdrgnhblaðinu,
því eins og gefur að skilja get-
Ur fréttastofan ekkí leyft öðrum
að prenta greinarnar ea þeim,
sem hafa gert samnmg við hana.
Er það óvenjulegt S okkar
Mtla afskekta „blaðaheími", að
greinar séu birtar »eð þeirri
kvöð, og er þessa þvi getið hér
sérstaklega. En vissulega hyggur
ritstjórn blaðsins gott til þessa
fréttasambands, er gefor Morg-
unblaðinu óvenjulegt tækifæri
til þess að hafa 'aðgang að vönd-
uðum greinum fróðra manna um
það, sem gerist í heimmum á
hverjum tíma.
Löndunarbaíiníð
að rofna
SAMNINGAVIÐRÆSTJR full-
trúa íslenzkrar togaraútgerðar
og brezka kaupsýslumannsins
George Dawson et-ii tvímælalaust
mikilsverðasti atburðurr þessarar
viku í atvinnmnálum okkar.
Virðist það ekki órökstudd bjart-
sýni að gera sér von um, að lönd-
unarbann brezkra útgerðarmanna
á íslenzkum ísíískl kunni að
rofna á komandi sumri Hafa is-
lenzkir togaraútgerðarmenn o"
hinn bre7ki kauns.ésftirmeður nú
gert með sér samkomulag, sem
miðar að fpstbundnum samning-
um um sölu og dreifingu ís’enzk
fisks í Bretlandi. Hefur-veri'
rætt um að flutningur á fisk
þangeð hefjist ekki síðar en ;
ágústmanuði í sumar.
FylTsta ástæða er til þrss sí
fagna þessari titraun til þess
að sniðganga offteldisaðgerðir
brezkra útgerðarmanna. Þær
hafa ekki aðeins valdið ís-
lenzku atvirsiralífi miklu ó-
hagræði og týóní heSdur og
almenningi í Bretlandi, sem
fengið hefur minni, dýrari og
lélegri fisk til neyxlix.
En ekki er ólíklegt að útgerðar-
mannaklíkan í Bretlandi reyni í
lengstu Iög að hinclra a1f þessi til-
Þegar Churchill og Eden tóku á móíi Tító marskálki.
raun takizt. Eru þegar hafnar
svæsnar árásir i brezkum blöðum
á Mr. Dawson fyrir áform hans.
Situr illa á íslenzkum blöðum að
taka á einn eða annan hátt undir
þær. En ekki virðist örgrannt um
að blað hins íslenzka forsætisráð-
herra hafi gerzt bert að því.
Kjarni þessa máls er sá, að
við þuríum að selja fiskimi og
brezkir neytendur þurfa á
honum að halda. Við hljótum
því að semja um sölu á hon-
um við hvern þann, sem vill
við okkur scmja og hefur
möguleika til þess að greiða
sæmilegt verð fyrir hann.
Baínandi
atvinnuhorfur
HÉR á landi mega atvinnuhorfur
nú heita allgóðar. Hið góða veð-
urfar í vetur hefur gert vinnu
að ýmiskonar framkvæmdum
mögulega.
Verurega hefur greiðst úr fyrir
iðnaðinum vegna ráðstafana rík-
isstjórnarinnar til stuðnings hon-
um, enda þótt ýmis vandkvæði
séu enn á vegi hans.
í marzmánuði hafa ógæftir
j valdið vélbátaútgerðinni miklu
tjóni. Heíur varla gefið nema í
örfáar sjóferðir það sem af e-
þessum mánuði, sem oftast er þc
mesti aflamánuður vetrarvertío
. rinnar.
A línu má heita að afli haf
erið góður við Breiðafjörð
Taxaf'óa og í Vestmannaeyjum
Tetaveiðin hefur hins vegar
Vur ðist að verulegu levti og tjó
ðið mikið á veiðarífB'um — T
!ð"otu ’óðrum hefur afli þ
glæðst nokkuð í netin.
Á Vestfjörðum hefur afli hir
egar vt- ið ákaflega lélegur. Me
okun flóanna fyrir Vesturland
efur togaraflotinn svo að segj
’lur haldið á Vestfjarðamið. -
Telja siómenn þar vestra rð han-
’-'afi bókstaflega girt fyrir fiski-
ðöngur á mið bátaflotans.
Víkl.un landhelginnar hefur
því síður en svo orðið vest-
f'rzkri útgerð að g.'tgni enn
sem komið er. Er sem togara-
fiotanum hafi verið stuggað
úr túni útgerðarinnar hér
syðra vestur á mið vélbátaúí-
gerðar Vestfirðinga. Veldur
þetta sjómenhum og útgerðar-
mönnum vestra miklum
áhyggjum. Verður ekki annað
séð en að rányrkjan sé þar
nú stórvirkari en nokkru sinni
fyrr.
Til þess að mæta þessum álög-
um þurfa Vestfirðingar að fá
stærri skip, sem sótt geta til veiða
á fjarlægari mið. Eru þeir þegar
byrjaðir að senda stærstu vél-
báta sína til veiða suður á Breiða-
fjörð og jafnvel hingað í Faxa-
ílóa.
Þegar undan er skilin afla-
tregða í einstökum landshlutum
má segja að ekki horfi illa um
atvinnu á næstunni. Miklar verk-
legar fjramkvæmdir verða í land-
inu á komandi sumri.
Voiibrígði stjórnar-
andstöðunnar
HINNI „konunglegu stjórnarand-
stöðú“ eru þetta töluverð von-
brigði. Kommúnistar og kratar
hafa staðið eins og kargir klárar
í vegi hverskonar viðleitni stjórn
ar.flokkanna til þess að lejisa erf-
ðk’ika atvinnulífsins. Þeir höm-
uðust gegn gegnisbreytingunni oc
gjaldeyrisfríðindum Aiélbátaút-
ægsins, enda þótt þeir vissu, að
bessar ráðstafanir væru óumflýj-
anlegar til þess að koma í v^g
'yrir stórfellt atvinnuleysi og
ar.dræði.
Nú þsgar þessir þversummenn
á hinn jákvæða árangur stjórn-
■stefnunnar finnst þeim súrt í
rotið. því auðvitað varðar þó
VVort um hrvsmuni aTmennincs.
Kjarni málsins er sá, að þrátt
marevjslega erfiðleika und-
r.nfarin ár .af völdum aflabrests,
markaðstregðu og vaxandi rekst-
urskostnaðar framleiðslutæki-
anna hefir þótekistaðkomast stór
ajlaiaust yfir þessi ár Mikium
’ramkvæmdum hefur verið hald-
ið uppi og grundvöllur verið lagð
ur að vaxandi fjolbreytni í fram-
leiðsluháttum landsmanna. Veru-
legur hluti þeirra á rætur sínar
að rekja til þátttöku okkar í efna-
hagssamvinnu hinna vestrænu
lýðræðisþjóða.
Að sjálfsögðu ber þessari
þjóð aS Stefna að því, að
bygg.ja sem mest á eigín aflafé.
Engu að síður hefði það verið
hið mesta glapræði að haína
þátttöku í efnabagssamvinnu
frjálsra þjóða og þar með því
erlenda fjármagni, sem í skjóli
hennar hef'ur runni&’ tsi hag-
nýtra framkvæmda í lanilinu.
Þessi fjáríramiög binda okkur
í engu fjötur uni fót. — Fvrir
þau hafa þvcrt á móti verið
unnar umbæíur, sem hafa
munu geyslleg áhrif til efling’-
ar isienzkum bjargræðisveg-
um.
Þetta skilur hver einasti
vitiborinn maður, sem ekki er
blindaður af hinni austrænu
glýju-
Þá var dollarírtti
góður
SÚ VAR líka tíðin að kommún-
istar hér á landi og annarsstað-
ar voru ekkert feimnir við fjár-
framlög frá Bandaríkjunum. En
það var meðan Rússar fengu það-
an vopn, skip, matvæli og verk-
smiðjur til þes að geta háð styrj-
ö'd. Þá var dollarinn ágætur, áð
áliti kommúnista. Þegar að mann-
drápunum linnti og hinar styrj-
aldarþreyttu þjóðir Evrópu
þurftu að reisa Tönd sín úr rúst-
um varð það allt í einu ,,landráð“,
að njóta aðstoðar Bandaríkjanna,
sem komu með iðnað sinn þrótt-
meiri en nokkru sinni fyrr út úr
styrjöldinni. En þá voru Rússar
BJÖRN StGFÚSSON:
„— Hér eítir hlýtur flokks-
stjórnin þar að verða á valdi
Moskvukommúnismans alla
tíð, hversu mcthverfur sem
ég og þorrj fyígismanna var
og verður slíkri stefnu.“
á móti slíkri aðstoð við uppbygg-
I ingu Evrópu. Svona snarsnúast
| kommúnistar eins og vindhanar
j, á bæjarburst, eftir því, hveriiig
vindurinn blæs frá Kreml.
Tifo mnrskálkur
a ferðalagi
TITO marskálkur forseti Júgó-
slavíu, hefur undanfarið dvalið í
j Bretlandi í boði brezku stjórnar-
I innar. Hefur þessi för hans vakið
j mikla athygli og e: talinn greini-
j Jegur vottur vaxandi áhuga Júgó-
; slava fyrir samvinnu við hinar
i vestrænu lýðræðisþjóðir.
Síðan Stalin sálugi setti Tító
I út af hinu kommúníska sakra-
menti hefur Júgóslavía stöðugt
hallað sér meira að samvinnu við
lýðræðisþjóðirnar. Hún hefur
hlotið þýðingarmikla efnahagsað-
stoð til uppbyggingar atvinnulífi
sínu og fyrir skömmu hefur Tito
gengið til samvinnu við Grikki
og Tyrki um landvarnarmál.
Júgóslavar hafa gert sér Ijóst,
að frá Róssum er einskis að
vænta nema fulls fjandskapar.
Titó neitaði að gerast alger þræll
Stalins eins og leppar hans í
Póllandi, Tékkóslóvakíu, Búlg-
ariu, Ungverjalandi, Rúmeníu,
Albaníu og Austur-Þýzkalandi.
Þá var friðurinn úti. Fyrsta skil-
yrðið tíl þess að vera í náðinni
hjá Stalin var að viðurkpnna
skilyrðislausa yfirdrotnan Rússa.
Viðskipti Stalins og Titós eru
því talandi tákn þess, hvers
Moskvuvaldið krefst af leppurn
sínum. Ef þeir liggja ekki hund-
flatir í duftinu fyrir því lalla
þeir í ónáð eða eru gerðir höfð-
inu styttri, ef hægt er að ná til
þeirra.
Tíióismi itman ísl.
Ikommúnistafiokksins
ÞAÐ ER hláleg tilviljun, að i
svipaðan mund og’ hersnekkja
Títós marskálks sigldi vestur með
ströndum Evrópu á leið til Bret-
lands, ágerðist „Títóisminn“ með
degi hverjum innan kommúnista-
flokksins hér á landi. Rík óá-
nægja hefur verið að grafa um
sig vegna taumlausrar undir-
gefni og skriðdýrsháttar Brynj-
ólfs Bjarnasonar og Einars Ol-
geirssonar við Moskvavaldið.
Fleiri óg fleiri flokksmenn hafa
lýst fyrirlitningu sinn á Rússa-
dekrinu. En þar sem Brynjólfur
heldur fullum trúnaði við hinn
„mikla“ Malenkov, fer því fólki
stöðugt fjölgandi, sem yfirgefur
flokk hans. Ríkir af þessum á-
stæðum hinn mesti glundroði í
röðum kommúnista um þessar
mundir.
Hámarki sínu náðu hrellingar
Moskvukommúnistanna í flokkn-
um þegar upplýst var nú í vik-
unni, að nýr flokkur heíði ver-
ið stofnaður af nokkrum fyrr-
verandi kommúnistum, krötum
og Rannveigarmönnum. í blaði
hans lýstu nokkrir liðsmena
Brynjólfs og Einars því yfir, að
þeir hefðu kvatt kóng og prest
og sagt skilið við Moskvaliðið.
Játning’ Bjöms
Sigfússonar
ÞYNGST mun þó hinum rétttrú-
uðu Moskvamönnum hafa fallið
yfirlýsing BjÖrns Sigfússonar há-
skólabókavarðai í blaði hins nýja
flokks. Komst hann þar að orði
á þessa leið:
„Eftír 13 ára dvöl þar (i
kominúnistaflokknum) til
1951 er mér nægiíega kunn-
ugt, að hér eftir hlýtur flokks-
stjórnin þar að verða á valdi
Moskvukommúnismans alla
tíð, hversu móthverfur sem
ég og þorri fvlgismanna var
og verður slíkri stcfnu.“
Þsssi yíirlýsing bókavarð-
arins er mjög svipuð mörgum
öðrum, sem kommúnistar í
öðrum löndum hafa gefið við'
brottför sína* úr kommúnista-
flobknum. Kjarni hennar er
hreinskilnisleg og heiðarleg
viðurkenning á staðreynd,
sem ekki var lengur hægt að
sniðganga. Þannig hafa þús-
ursdir raanna yfirgefið komm-
únistaflokkana í frjálsum lýð-
ræðislöndum. Einn góðan veð-
urdag hefur það runnið upp
fyrir þeim, að þeir höfðu villst
Framh. á bls. 12