Morgunblaðið - 23.06.1953, Page 12

Morgunblaðið - 23.06.1953, Page 12
12 MORGUNBLAÐIÐ Þriðjudagur 23. júní 1953 ■ — Úr dagSega lífinu Framhald aí bls. 8. um til æskunnar í landinu, brýndi fyrir henni að elska land- ið, tungu þjóðarinnar og menn- ingu og bera ávallt virðingu fyr- ir íslenzka fánanum, — hinu heilaga einingartákni þjóðarinn- ar. — Gunnar Thoroddsen minntist í skörulegri ræðu íslenzkrar tungu, sem væri dýrasti arfur ís- lendinga. Kvað hann tunguna vera í meiri hættu stadda nú en nokkru sinni fyrr, ekki aðeins vegna erlendra áhrifa, heldur einnig og einkum vegna andlegr- ar leti vor sjálfra. Oss þætti þægi legt að grípa til erlendra orða í stað þess að leggja það á oss, að brjóta til mergjar hvaða orð ís- lerizkt ættu við. Deildi ræðumað- ur1 allmjög á blaðamenn vora í þessu efni. Verður því ekki neit- að, að blaðamennirni'r sýna tung unni oft minni rækt en skyldi og bögumæli og málvillur eru dag- legt brauð í öllum blöðum lands- ins. Um þetta verður ekki eitt blað sakað öðrum fremur. — Þau eiga hér öll óskift mál. Er þess að vænta að Blaðamannafé- lagið beiti sér fyrir umbótum á þessu sviði, því að vissulega er það satt og rétt, sem borgarstjór- inn sagði í ræðu sinni, að blöðin „geta verið styrkasta stoð ís- lenzkrar tungu —“, en „geta einnig molað niður málsmekk- inn —“. En er ekki sökin á þessu hvað mest hjá skólunum, sem um langt skeið hafa lagt alla á- herzlu á setninga- og greina- merkjafræði í stað þess að glæða skilning nemendanna á anda tungunnar og kenna þeim að rheta fegurð hennar? yrjað að hlaða upp kirkju- garðsvegginn í Skálhoíti Frá aðalfundi Skálholisfélagsins. í VIKUNNI sem leið hélt Skál- holtsfélagið aðalfund sinn hér í Reykjavík, og var þar skýrt frá störfum þess að undanförnu N ey tendaf élagið. SVEINN Ásgeirsson, hagfræð ingur flutti í útvarpið á föstu daginn var, stutt erindi um hið nýstofnaða Neytendafélag hér í bæ. Skýrði hann frá tilgangi fé- lagsins og starfsháttum þess og benti með dæmum á þá miklu nauðsyn sem á því væri orðin, að sem flestir neytendur stæðu að félagsbundnum samtökum til þess að knýja fram kröfur sínar um aukna vöruvöndun framleið- endá og viðunanlega fyrir- greiðslu í verzlunum. Vafalaust mun félagsskapur þessi geta kom ið mörgu góðu til leiða, ef hann heldur vel á málum. En félagið þyrfti að láta fleiri svipuð mál til sín taka, svo sem þjónustu alla við almenning, því að í þeim efnum er ástandið miklu verra en áður var, t. d. fyrir stríð. — Þá gátu þeir sem þess óskuðu, fengið.mjólk og mjólkur- afurðir allar sendar heim til sín. Þvottahúsinu sóttu þvottinn og sendu hann heim og verzlanirnar höfðu sendisveina, sem voru á stöðugri ferð með vörur til við- skiptavinanna. Nú er þetta því nær með öllu úr sögunni, mönn- um til mikilla óþæginda. Hygg ég að flestir þeir, sem ekki hafa tök á því, t. d. að koma frá sér þvotti, eða sækja hann, nema með því að leigja til þess bíl, mundu fúslega greiða fyrirtækj- unum þann aukakostnað, sem hemisending hefði í för með sér. Önnur dagskráratriði. ONNUR athyglisverð dagskrár- atriði voru erindi Gun Nils- sons, sendikennara: Islendingar í Svíþjóð á 17. öld, og Synodus- grindi séra Árelíusar Níelssonar: Kirkjan og fræðslumálin, er hann flutti í Dómkirkjunni s.l. föstudag og útvarpað var þaðan, og þátturinn Heima og heiman, er þær Sigurlaug Bjarnadóttir og Ragnhildur Steingrímsdóttir fluttu. RANNSÓKNIRNAR Er þar fyrst að minnast þeirra rannsókna, er fram fóru í fyrra- sumar á dómkirkjugrunninum forna, undir umsjá þeirra Björns Sigfússonar magisters og Magn- úsar Más Lárusson prófessors. Var þá gengið úr skugga um grunnmörk dómkirkjunnar og enn fremur voru grafin upp jarð- göng, er voru milli bæjar og kirkju. Þessum rannsóknum átti svo að halda áfram í sumar, en vegna þess að vér höfum engum sérfróðum manni á að skipa við kirkjurannsóknir, var leitað til Norðmanna um aðstoð. Brugðust þeir vel við og kváðu sjálfsagt að senda hingað sérfræðing, félag- inu að kostnaðarlausu. En svo illa vildi til, að þeirra hæfasti maður í þessari grein var þá ráð- inn til Færeyja og er nú að rann- saka kirkjubyggingar í Kirkju- bæ. Er nú úr vöndu að ráða, því að þetta sumar má ekki missast, ef nokkur von á að verða til þess að hægt sé að byrja á byggingu nýrrar kirkju á afmæli biskups- stólsins 1956. Um aðrar framkvæmdir í Skál- holti má geta þess, að reist hefir verið bygging, þar sem verka- menn, er á staðnum vinna, geta haft athvarf, og enn fremur er þar húsaskjól fyrir nokkra gesti. Var knýjamdi nauðsyn að koma upp þessu húsi, og má segja að nú sé þegar hafin endurbygging Skálholts, því að mjór er mikils vísir. Þá er og byrjað á því að hlaða upp kirkj ugarðsveggina, sem að hruni voru komnir. Er það mikið verk, því um langan veg verður að sækja grjót í hleðsl una og mikið þarf að moka áður en komið er niður á fastan grunn til undirstöðu. ýkja ríflegur og hefir þó verið leitast við að afla tekna með ýmsu móti, sölu á minningar- spjöldum, bréfspjöldum, bækl- ingum og merkjum. Það ber að þakka, að Alþing hefir veitt félaginu 25.000 kr. styrk á fjár- lögum. Annars hafa helztu tekjur þess verið fjárframlög einstakra manna, og þá helzt stofnendanna. Nokkuð hefir borizt af gjöfum og áheitum. Og tveir sérstakir sjóð- ir hafa myndazt og er hvorum þeirra ætlað sérstakt hlutverk. Öðrum á að verja til að kaupa ljósastjaka í hina nýju dóm- kirkju, en hitt er áheitasjóður Þorláks biskups helga, og hefir hann aukizt mjög á síðasta ári. Félagið hefir vakið áhuga víðs vegar um land fyrir endurreisn Skálholtsstaðar, og það mál mun verða borið fram til sigurs, cins og öll þau mál, er almenningur tekur að sér. Mun það og hraða framgangi þess mjög þegar Rang- æingar og Árnesingar rísa upp sem einn maður og sýna biskups- setri og menningarvöggu sinni eigi minni ræktarsemi en Skag- firðingar hafa sýnt Hólastól. — Stjórn félagsins var endurkos- in, en hana skipa: Sigurbjörn Einarsson prófessor formaður, Jón Gunnlaugsson fulltrúi ritari, Sveinbjörn Finnsson fulltrúi gjaldkeri, Hálfdán Helgason fró- fastur á Mosfelli og Hróbjartur Bjarnason kaupmaður. Meðstjórn endur voru kosnir Björn Magnús- son prófessor og Ólafur Jónsson forstjóri. Gisti- og veilihgasfaður opnað- ur að Yarmalandi í Boroarfirði (20 gengu undir vor- próf í Gagnfræðs- skóla Ausfurbæjar FJÁRHAGUR FÉLAGSINS Fjárhagur félagsins er ekki - Sjúkrahús Framhald af bls. 6 borgarlækni, fr. Sigríði Bach- mann, hjúkrunarkonu, frk. Katrínu Thoroddsen, lækni og Gísla Sigurbjörnssyni, forstjóra. Síðar var bætt í nefndina dr. Halldóri Hansen, yfirlækni og þeim sem þetta ritar. Nefndin skilaði áliti 1949 og lagði til, að byggt yrði Bæjar- súkrahús, er rúmi 325 sjúklinga. Nefndin komst að þeirri niður- stöðu, að í Reykjavík væru 4, 2 (eða 4,9, eftir því hvernig einka- sjúkrahúsin voru reiknuð með) sjúkrarúm á hyert 1000 íbúa, en þyrftu að vera allt að 8. - Akranes Framh. af bls. 7 sama strenginn og lagði hann áherzlu á, að aðalsmerki Sjálf- stæðisflokksins hefði jafnan ver- ið það, að hann vildi varðveita hagsmuni fólksins jafnt til sjáv- ar og sveita. Aðrir ræðumenn voru þeir Guðlaugur Einarsson fyrrv. bæj- arstjóri, Eyjólfur Jóhannsson form. Borgfirðingafélagsins í Reykjavík og Petrea SveinsdoFP^ ir. Báru þeir allir fram einlægar hamingjuóskir til Akurnesinga með hið nýja og glæsilega félags- heimili sitt. Þeir listamennirnir Brynjólfur Jóhannesson og Sigfús Halldórs- son skemmtu með gamanvísum og söng, síðan voru borð rudd og dansaði til kl. 2. Almenn ánægja ríkti á allri samkomunni og bjartsýni am, að sigur Péturs Ottesens verði meiri í kosningunum á sunnudagirm en nokkru sinni fyrr. — Oddur. Vígsluhátíðarinnar verður nán ar getið í blaðinu síðar. D-LISTINN er listi Sjálfstæðisflokksins GAGNFRÆÐASKÓLI Austur- bæjar hefir nýlega lokið störf- um í 25. sinn. Á þessu skólaári voru skráðir nemendur í skólann alls 639, en bekkjardeildir alls 21. Var 4. bekkur í fjórum deildum, 3. bekkur i sjö deildum, en 1. og 2. bekkur í fimm deildum hvor. Undir vorpróf gengu 620 nem- endur. Undir gagnfræðapróf gengu 116_ nemendur og luku því allir. Úr 3. bekk gengu 209 nemendur undir próf. Tóku 122 þeirra þátt í landsprófi, en 87 nemendur úr almennum deild- um 3. bekkjar gengu undir próf upp í 4. bekk. Af landsprófs- mönnum fengu 87 einkunnina 6,00 eða hærri, og þar með rétt til náms í menntaskóla eða kenn- araskóla. Unglingspróf tóku 145 nemendur, og luku þar með skyldunámi. Hæstu einkunn á gagnfræða- prófi hlaut Guðmundur Erlends- son, Lokastíg 8, nemandi í 4. bekk D, og var einkunn hans 8,81. Er það önnur hæsta eink- unn, sem gefin hefir verið við gagnfræðapróf úr skólanum. í landsprófsgreinum var hæsta meðaleinkunn 9,42. Þá einkunn hlaut Jónatan Þórmundsson, Snorrabraut 42, nemandi í 3. bekk Z. Hæstu einkunn í 3. bekkjum, öðrum en landsprófs- deildum, hlaut Arnfinnur Bert- elsson, Njálsgötu 106, nemandi í 3. bekk C, og var einkunn hans 8,58. í 2. bekkjardeildum var hæstur Gylfi ísaksson, Auðar- str. 15, 2. bekk A, með 9,33, en í 1. bekkjum var Albína Thord- arson, Barmahl. 14, úr 1. bekk A, hæst með 9,04 í aðaleinkunn. Við skólann störfuðu í vetur 24 fastráðnir kennarar, auk skólastjóra, og 7 stundakennarar að auki. Skrásetning nemenda fyrir næsta vetur fer fram þessa dag- ana í skrifstofu fræðslufulltrú- ans í Reykjavík, Hafnarstræti 20. Skólanemar strjúka LUNDÚNUM — Átta nemendur við skóla í Sussex struku í þess- ari viku, og í vikunni áður struku 7 nemendur frá sama skóla. Óveujulegar agúrkur FÉLAG íslenzkra bifreiðaeig- enda bauð gamla fólkinu á Elli- heimilinu hér í Reykjavík og elliheimili Hveragerðis til Þing- valla um s.l. helgi. Voru um 40 bílar í ferð þessari og þátttakend ur um 200. Á Þingvöllum var öllum boðið til kaffidrykkju og Sigfús Hall- dórsson og Hafliði Jónsson skemmtu. Auk þess tók fólkið lagið sjálft og söng fjölda laga. Þá flutti og Guðmundur Lofts- son frumsamið kvæði. Hvalveiðiþjóðir. LUNDÚNUM, 18. júní: — Um þessar mundir situr í Lundúnum ráðstefna 17 þjóða þeirra, sem hvalveiði stunda. Reykvíkingar! Sameinumsl öll um Diisfann M A R K Ú S Eftir Ed Dodd ■é/ BÉlðliiS IN THE DAYS THAT FOLLOW, M-BAIN COVERS A VAST TERRITORY, BUT NONE OF BI& HEART'S PATIENTS HAVE "SEEN" OR “HEARD" OF HIM/ 1) — Krákutunga, þetta er ur honum? myndin af Hólm lækni. Hefurðu } 3) — Nei, Rauðstakkur, séð nokkurn mann, sem er lík- höfum ekki séð hann. við 4) — Næstu daga ferðast Bragi lögregluforingi yfir stórt lands- svæði. En enginn af sjúklingum Franklíns hafa séð heyrt hans getið. hann eða m AÐ VARMALANDI í Stafholtstungum í Borgarfirði hefur verið opnaður gisti- og veitingastaður. Er veitingastaður þessi allur hinn snyrtilegasti og ýmiss þjónusta veitt gestum, — hestar út- vegaðir, sundlaug er á staðnum o. fl. þægindi. *®VEL í SVEIT SETTUR Þessi nýi gististaður, er mjög vel í sveit settur, stendur í þjóð- braut í fögru umhverfi. Þaðan er aðeins fárra mínútna akstur til margra fegurstu staða Borgar- fjarðarhéraðs, svo sem Hreða- vatns, Baulu, Laxfoss og Glanna svo einhverjir séu nefndir. Þá er og stutt í allar helztu veiði- ár Borgarfjarðar. '9 ÖLL ÞÆGINDI Gistihúsið er raflýst, heitt Og kalt vatn á hverju herbergi, rúm- góður borðsalur og setustofa. •— Veitingastaðurinn mun taka jafnt á móti hópum fólks sem einstakl- iugum. © gg, ■ NÝLEGA barst Sölufélagi garð- yrkjumanna í Reykjavík þessar samvöxnu agúrkur sem myndin sýnir. Bárust þær frá Skúla Magnússyni að Laugarási í Biskupstungum. Slíkt fyrirbrigði, sem þessar samvöxnu agúrkur eru, er einsdæmi hér á landi. En það er ekki síður athyglisvert að gúrkurnar, þótt skornar séu í sundur, eru óvenjulega þungar og vel vaxnar. Þær eru 43 sm (að hálsi) 22 sm í ummál (sam- an) þar sem þær eru breiðastar, en 19 sm þar sem þær eru mjóst- ar. Um 200 þáfflakendur í ferð gamla fófksfns A m y '-y 3 • Pl' _

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.