Morgunblaðið - 12.12.1953, Qupperneq 8

8
MOKGLnBLAÐIÐ
Laugardagur 12. des. 1953
nttMðfrife
Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavlk.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjórl: Valtýr Stefánsson (ábyrgOarm.)
Stiórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Anglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiOsla:
Austurstrseti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 20.00 á mánuði innanlands.
1 lausasölu 1 krónu eintakiö.

^ UR DAGLEGA
Próíkosning
SJálfstæðisflokksins
KJÖRNEFND Sjálfstæðisflokks-
ins í Reykjavík, sem skipuð er
fulltrúum félagssamtaka Sjálf-
stæðismanna í bænum hefur nú
ákveðið að efna til prófkosninga
um val manna á framboðslista
Sjálfstæðisflokksins við bæjar-
stjórnarkosningarnar, sem fram
eiga að fara í lok janúar næst-
komandi. í þessari prófkosningu
gefst öllu Sjálfstæðisfólki í bæn-
um, hvort sem það er félagsbund-
ið eða ekki, tækifæri til þess að
ráða svip þess framboðslista, sem
flokkur þess ber fram við bæj-
arst j órnarkosningarnar.
Kosning þessi er algerlega
frjáls. Þeir, sem taka þátt í
heni eru óbundnir af öllu öðru
en sinni eigin sannfæringu
um það, hvaða menn þeir telji
bezt til þess fallna að skipa
málum bæjarfélagsins næsta
kjörtímabil.
Það er mjög þýðingarmikið
að sem flestir Sjálfstæðis-
menn taki þátt í þessari prof-
kosningu. Þess fleiri, sem taka
þátt í henni, þess réttari mynd
af vilja almennings í bænum
sýna úrslit hennar'.
Þetta er í þriðja skjpti, sem
Sjálfstæðismenn efna til slíkra
prófkosninga um val frambjóð-
anda sinna við bæjarstjórnar-
kosningar. í bæði fyrri skiptin
gafst hún mjög vel. Mikill fjöldi
fólks tók þátt í kosningunni og
almenn ánægja ríkti með fram-
boðslista flokksins. Niðurstaðan
varð líka sú, að Sjálfstæðismenn
í Reykjavík unnu glæsilega sigra
þrátt fyrir hrakspár andstæð-
inganna um að þeir mundu tapa
meirihluta í bæjarstjórn höfuð-
borgarinnar. I
Þessi aðferð, að láta fólkið
sjálft velja frambjóðendur
sína sýnir frjálslyndi Sjálf- ’
stæðismanna. Þeir telja ekki
að fámenn nefnd eigi að ráða
ein vali frambjóðenda á fram-
boðslista flokksins við bæjar-
stjórnarkosningar. — Þeir
treysta þroska fólksins, bæði
í flokksfélögunum og þeirra,
sem utan við þau standa, til
þess að velja hæfa og góð-
viljaða menn til þess að stýra
málum Reykjavíkur næstu
fjögur ár. Og í röðum Sjálf-
stæðismanna er mikið af slík-
um mönnum.
Minnihlutaflokkarnir í bænum
leggja nú mikla áherzlu á að
sanna Reykvíkingum nauðsyn
þess að svipta Sjálfstæðismenn
meirihluta í bæjarstjórn. En
þeir geta ekki sýnt fram á, hvað
við tæki ef svo ótrúlega færi að
Sjálfstæðismenn misstu meiri-
hluta sinn. Allur almenningur
veit hins vegar, að í þessum
bæjarstjórnarkosningum eins og
undanförnum kosningum til bæj-
arstjórnar stendur baráttan fyrst
og fremst um tvennt:
Annars vegar um samhenta og
umbótasinnaða stjórn Sjálfstæð-
ismanna.
Hins vegar blasir við alger
glundroði, stjórnleysi og upp-
lausn minnihlutaflokkanna, sem
reynslan hefur áþreifanlega sýnt,
að ekki geta komið sér saman
um neitt, nema hatursáróðurinn
gegn þeim mönnum, sem haft
hafa forustu um bæjarmál
Reykjavíkur og fjölþættar fram-
farir og umbætur bæjarbúum til
handa.
Það er ekki erfitt að veija
á milli þessa tvenns. Hver ein-
asti Reykvíkingur hlýtur í
hjarta sínu að óska bæjarfélagi
sínu góðrar, samhentrar og frjáls
lyndrar stjórnar. En slíka stjórn
getur hann ekki fengið nema
með því móti einu að fela Sjálf-
stæðisflokknum meirihluta í
bænum. Hann getur ekki fengið
slíka stjórn með því að gera
kommúnista að forustuflokki
bæjarstjórnarinnar. En þeir eru
nú stærsti minnihlutaflokkurinn.
Milli kommúnista, Alþýðuflokks-
manna og Framsóknarmanna
gæti aldrei tekizt heilbrigt sarn-
starf. Stöðug illindi og upplausn
mundu fylgja í kjölfar þeirra
kosningaúrslita, sem veittu þess-
um flokkum sameiginlegan
meirihluta. Það hefur nýlega
komið í ljós að þessir flokkar
gátu engan veginn náð samkomu-
lagi um myndun ríkisstjórnar í
landinu. Það hefur einnig orðið
ljóst að jafnvel hinir svokölluðu
„verkalýðsflokkar“, kommúnist-
ar og Alþýðuflokksmenn, geta
ekki unnið saman. Framsóknar-
flokkurinn og Alþýðuflokkurinn
geta heldur ekki komið sér sam-
an.
Þetta sýnir svo greáailega að
ekki verður um villzt að í bæj-
arstjórn Reykjavíkur hlyti upp-
lausn og vandræði að skapast ef
Sjálfstæðisflokkurinn glataði þar
meirihluta sínum. En af því
mundi aftur leiða kyrrstöðu og
stöðvun framkvæmda í fjölmörg-
um þeim umbótamálum, sem nú
er unnið að og hagur bæjarbúa
krefst að haldið verði áfram að
framkvæma af framsýni og festu.
Allir frjálslyndir Reykvík-
ingar hljóta því aS sameinast
um eflingu Sjálfstæðisflokks-
ins og sigur hans í bæjarstjórn
arkosningunum. Takið þess
vegna þátt í prófkosningunni
og tryggið bæjarfélagi ykkar
forustu þeirra manna, sem
þið treystið bezt til þess að
starfa að málum þess af
þekkingu, góðvild og frjáls-
lyndi.
Munið
Vetrarhjálpina
VETRARHJÁLPIN í Reykjavík
er tekin til starfa. Nú, eins og
jafnan áður er það hlutverk
hennar að styrkja þá og styðja,
sem lítil föng eiga til þess að
búa sig undir jól og hátíðahald.
Um þessar mundir má segja að
afkoma almennings sé góð í þess-
ijm bæ. Einhver kann því að
halda að minni þörf sé hjálpar-
starfsemi en stundum áður. En
það eru alltaf margir, sem ekki
njóta góðs af góðri og nægri at-
vinnu, einstæðingar, sem fáa eiga
að eða hafa orðið fyrir barði
óhappa og veikinda, gamalt fólk
og fjölmennar barnafjölskyldur.
Þessu fólki þarf að hjálpa til
þess að geta eignast gleðileg jól,
kaupa flík á unga og gamla og ■
gera»sér dagamun um hátíðarnar. I
Minnist þessara samborgara
ykkar með því að bregðast
vel við kalli Vetrarhjálpar-1
innar. Hún kemur framlögum
ykkar á framfæri, þar sem
þeirra er mest þörf og þar sem
hún getur átt þátt í að vekja
gleði í hjarta lítils barns, ást-
ríkrar móður eða einmana og
vinnulúins gamalmennis. *
í RÚMAN mannsaldur hefur
speki sú verið borin á borð fyr-
ir skólabörn, lesendur sunnudags-
blaðanna og alvarlega mannfræð-
inga, að beinagrindarræksni með
mannlegri höfuðskel og apaskolt
um, sé „hinn fyrsti Englending-
ur“. Þessi mannskepna nefndist
„Piltdown maðurinn" og á að
PáL

otvti maöunnn
Fæddist 900 þúsund
árum of seint
hafa lifað fyrir um 800 þúsund-
um ára. í síðustu viku rifu þrír
VeÍvd andi óhri^ar:
Um birtingu á nöfnum
afbrotamanna.
MAÐUR nokkur, „fyrrverandi
fangi“, hefur skrifað mér
langt og • athyglisvert bréf, sem
mér finnst ég verða að birta ó
stytt, þó að ég að jafnaði áskilji
mér rétt til að fella úr og draga
saman, þ. e. mér er nokkuð þröng
ur stakkur skorinn að því er
rúmið snertir. — Bréfritari minn
segir svo:
„Kæri Velvakandi!
Tilefni skrifa minna er: „Birt-
ing á nöfnum afbrotamanna". •
Ég tek hér aðeins tvö dæmi af,
því miður, alltof mörgum.
Hér er um að ræða tvo unga
pilta, sem frömdu sín ódæðisverk
í ölæði. Annar þeirra hafði áður
komizt undir manna hendur, fyr-
ir smá hnupl, og var þá aðeins
16 ára, vanþroska og leiðitamur.
Hinn pilturinn gerði smá glappa-
skot og lenti í höndum lögreglunn
Útlægur úr hópi
félaga sinna.
•ÁÐIR piltarnir fengu bið-
dóm, en nafn annars þeirra
var birt í blöðum bæjarins. Þeg-
ar pilturinn var laus úr gæzlu-
varðhaldinu og ætlaði að samein-
ast sínum félögum á ný, staðráð-
inn í að bæta ráð sitt, fann
hann brátt, að þaðan andaði
köldu og félagarnir höfðu snúið
við honum baki í stað þess að
leitast við að rétta honum hjálp-
andi hönd á viðreisnarbrautinni.
Þetta voru að vísu unglingar,
sem ekki skildu krókastigu mann
eðlis og mannlífs, og þeir tóku
almenningsálitið til hliðsjónar og
dæmdu piltinn til útlegðar úr
sínum hópi. — Almenningsálit,
sem oft er á hugsunarleysi og
skilningsleysi byggt — almenn-
ingsálit, sem sagði: Einu sinni
afbrotamaður — alltaf afbrota-
maður. — Og þar að auki, birt-
ist nafn hans í blöðunum.
<
É.

m
A*
iMi
Alvarlegar afleiðingar
E' G LEITAST ekki við að lýsa
hugarástandi piltsins, en, í
stuttu máli sagt, leið hann vítis-
kvalir, þungan sjálfsálitshnekk,
og hann varð mannfælinn og
kaldlundaður. Hvar átti þessi
ungi piltur að leita sér félaga, —
sem allir þarfnast?
Það rak að því, að hann sam-
einaðist hópi unglinga, sem voru
kærulausir og vínhneigðir. Af-
leiðing: óregla í ríkum mæli —
og síðan annað afbrot í ölæði.
Nafn hans birtist öðru sinni í
blöðum.
Sú refsing, sem felst í innilok-
un í hegningarhúsi er þung, mjög
þung, fyrir pilt, sem er á þroska-
skeiði, hvað þá sú ægilega hegn-
ing, sem felst í því að birta nafn
hans opinberlega. Þú og ég, erum
ekki dómbærir um afleiðingarn-
ar.
Hinn pilturinn.
HINN pilturinn var svo lán-
samur, að nafn hans var
ekki birt opinberlega. Hann var
þakklátur og gerði sitt bezta til
að yfirstíga hætturnar, stundaði
vinnu sína af kostgæfni og var
reglusamur. Þó fór svo, að hann
neytti áfengis og missti vald á
því — og ógæfan reið yfir: hann
framdi afbrot í ölæði, ósjálf-
bjarga og útúrdrukkinn. Dag-
blöð bæjarins kepptust við að
birta fréttir af óhappinu og nafn
piltsins þar með.
Pilturinn hefur ekki enn hlot-
ið dóm fyrir þetta „óhapp“ sitt
þ.e.a.s. ekki dóm, kveðinn upp
af dómsvaldi voru, en hann hef
ur nú þegar hlotið þá hegningu,
að nafn hans, sem afbrotamanns,
er á vörum almennings.
Hinn þyngsti dómur.
ENGAR skýringar hafa verið
gefnar á þessu óhappi, að-
eins nafn piltsins birt og hann
talinn lífshættulegur samborgur-
um sínum. — Jú, svo sannarlega
hefur hann fengið dóm, hinn
þyngsta sem menn fá, „birting á
nafni“ — vanskapað álit sam-
borgara sinna. — Guð einn veit,
hvaða afleiðingar þetta hefur á
piltinn. Fer líkt fyrir honum og
piltinum, sem ég nefndi fyrst í
bréfi mínu? Vonum, að svo verði
ekki, því að sem betur fer snúast
margir til betra lífernis eftir að
hafa hlotið refsivist í hegningar-
húsi.
Gefið gaum að þessu.
BLAÐAMENN og aðrir, sem hér
eiga hlut að máli! Gefið
nokkurn gaum að þessu og
hjálpið með því móti óreyndum
og lítt þroskuðum unglingum og
öðrum ólánsmönnum, sem brjóta
af sér í fyrstu tvö skiptin að
minnsta kosti, til þess að geta
sameinazt samborgurum sínum
á ný og hafið óragir baráttu fyrir
betri og bjartari framtíð. Með
kveðju. — Fyrrverandi fangi“.
Mikið vandamál.
BRÉFRITARI minn hefur drep-
ið á mál, sem þegar hefur
oft verið um fjallað — og er
mikið og viðkvæmt vandamál.
Mörg gagnstæð sjónarmið hafa
komið fram, sem eiga fullan rétt
á sér en erfitt er að samrýma.
Aðstaða lögreglu og dómsyfir-
valda er hér vafalaust mjög
vandasöm og erfið. Það er svo
ótal margt, sem hér kemur til
greina og taka verður tillit til.
Við hljótum að treysta því, að
þjónar réttvísinnar taki, í þessu
máli sem öðrum, ekki aðrar
ákvarðanir en þær, sem samvizka
þeirra og vandleg íhugun býður.
Um afstöðu blaðamanna gildir
það sama. Við getum ekki ætlað
neinum fréttamanni svo illt, að
hann hlakki yfir því að geta birt
í blaði sínu nafn ungs og óreynds
samborgara síns, sem hefur rat-
að í þá ógæfu að gera sig sekan
um eitt eða annað afbrot. Blaða-
maðurinn gerir ekki annað en að
fylgja boði laga og réttar.
Rétt er að taka það fram, að
yfirleitt birta dagblöðin alls ekki
nöfn þeirra manna, sem í fyrsta
skipti fremja yfirsjón, nema um
stóralvarlegan glæp sé að ræða.
LIFINU )
brezkir vísindamenn með nútíma
efnafræði að vopni kenningarn-
ar um Piltdown manninn niður.
★ FYRST heyrðist um Piltown
manninn árið 1911, er Charles
Dawson lögfræðingur og áhuga
mannfræðingur gróf úr malar-
gryfju á nágrenni Piltdown í
Sussex brot úr höfuðskel ásamt
kjálkabrotum. Höfuðskelin var
augsýnilega af mannlegri veru,
en apalagið á kjálkunum vakti
grun hjá sumum vísindamönn-
um um, að einhver brögð væru
í tafli. Aðrir tóku þetta sem
góða og gilda vöru. Til heiðurs
finnandanum, Dawson, var Pilt-
down maðurinn nefndur á vís-
indamáli Eoanthropus dawson*.
Margir fljótráðir mannfræðingar
þóttust þess fullvissir, að hann
væri hlekkur milli manns og
apa, þar eð höfuðskelin var mann
leg en kjálkarnir sem á öpum
væri.
A MEÐAL þeirra, sem tor-
tryggðu vísindagildi Piltdown
mannsins, voru Dr. Oakley frá
British Museum og Oxford
prófessorarnir Weiner og Le
Gros Clark. Þeir vissu, að eftir
því sem bein liggja lengur í
jörðu, sezt á þau meira.af flúor.
Við nákvæma rannsókn kom í
ljós, að leifar Piltdown manns-
ins höfðu ekki tekið á sig næg-
an flúor til þess að þau gætu
talizt jafngömul og af var látið.
Heilaskeljarbrotin reyndust vera
„ aðeins“ 50 þúsund ára gömul
en oft hefur fundizt bein af
mannlegum verum frá þeim
tíma. Kjálkabeinin fóru jafnvel
enn hraklegar út úr rannsókn
vísindamanna British Museum,
því að í ljós kom, að þau voru
af apa nútímans, líklega óran-
gútans, sem látizt hefði 10 ára
að aldri. Borið hafði verið á
kjálkana kalsíum tvíkróm og
járnsalt til þess að láta þá líta
sem ellilegast út og tennurnar
höfðu verið skrapaðar og skafnar
til þess að þær líktust manns-
tönnum meir.
Jí SAMT var óráðin sú gáta,
hver hefði framkvæmt falsanirn-
ar. Dawson, sem á sér minnis-
merki í nágrenni Piltdown get-
ur hafa föndrað við kjálkabeinin
til að frægja sjálfan sig, en hann
lézt árið 1916, svo að enginn er
til frásagnar um hans þátt í mál-
inu. Líklegra er talið, að einhver
óhlutvandur gárungi hafi gert
falsanirnar og seinna glaðst f
kyrrþey yfir trúgirni sérfræð-
inganna.
★ ★ ★
★ NEISTAR UM CHURCHILL ★
Þegar hætt var við að láta
kirkjuklukkurnar í Bretlandl
tilkynna innrásina í Frakkland,
spurði einn af þingmönnum
Neðri deildarinnar, hvað koma
ætti í staðinn fyrir klukknahring
ingarnar.
— Ekkert, svaraði gamli mað-
urinn. Ég held, að fréttin um
innrásina muni samt síast ein-
hvern veginn út. j