Morgunblaðið - 19.12.1953, Blaðsíða 4

4
MOBGU N B L A Ð1Ð
Laugardagur 19. des. 1953
Hafnamnvirki, er kostað hafa
millj. kr. liggja undir skemmdum
SjáSfstæðismeiin í Húnavafnssýstu ræða ýmis
hagsmunamál héraðsins
HOFÐAKAUPSTAÐ, 3. des.: —
1. desember var haldinn fund-
ur í „Þrótti“ félagi Sjálfstæðis-
manna hér. Á fundinum mættu
fulltrúar frá öðrum félögum Sjálf
stæðismanna í sýslunni. Rædd
voru ýmis áhugamál Sjálæstæðis-
manna í A-Húnavatnssýslu, s. s.
raforkumál sýslunnar, bankamál
og hafnarmál Skagastrandar.
Frummælandi í raforkumálunum
var Steingrímur Davíðsson, skóla
stjóri á Blönduósi. Var framsögu-
ræða Steingríms hin ýtarlegasta
og komu þar fram ýmsar athyglis
verðar upplýsingar, enda hefir
Steingrímur staðið framarlega í
raforkumálum sýslunnar síðan
vatnsaflsstöð var fyrst reist að
Sauðanesi við Blönduós.
IÍAFORKUMÁL
í raforkumálunum var sam-
þykkt svofelld tillaga: Fundur
Sjálfstæðismanna á Skagaströnd
telur að því aðeins sé raforku-
málum Austur-Húnavatnssýslu
sæmilega borgið í bili, að fulln-
aðarvirkjun fari nú þegar fram á
raforkuveri ríkisíns við Sauða-
nes og síðar virkjað til viðbótar
eins og þörf krefur. Fundurinn
telur sjálfsagt, að gefnum lof-
orðum, að raflína verði lögð til
Höfðakaupstaðar næsta sumar.
NAUÐSYN Á BANKAÚTIBÚI
í bankamáli hafði framsögu
Þorfinnur Bjarnason, Höfðakaup
stað, og var svofelld tillaga sam-
þykkt í því máli: Fundur Sjálf-
stæðismanna á Skagaströnd tel-
ur brýna nauðsyn til þess að
bankaútibú komi í Austur-Húna-
vatnssýslu. Telur fundurinn að
skiptamálum héraðsins sé þannig
háttað að íbúum þess sé mesta
hagsmunamál að eiga aðgang að
öflugri peningastofnun í sam-
bandi við sjávarútveg, landbún-
að og verzlun. Fundurinn sam-
þykkir að kjósa þriggja manna
nefnd til að vinna að framgangi
málsins. Kosningu hlutu Þorfinn-
ur Bjarnason, Höfðakaupstað,
Konráð Díómedesson, Blönduósi
og Jón Áskelsson, Höfðakaup-
stað.
HAFNARMNNVIRKI LIGGJA
UNDIR SKEMMDUM
Þá voru rædd hafnarmál Skaga
strandar, en í því máli hafði Jón
Áskelsson framsögu, og var svo-
felld tillaga samþykkt: Fundur
haldinn 1. des. 1953 í „Þrótti“,
félagi Sjálfstæðismanna í Höfða-
kaupstað, þar sem mættir eru
fulltrúar frá öðrum félögum
Sjálfstæðismanna í Austur-Húna
vatnssýslu sambykkir:
1. Að skora á þá aðila, sem fjár
framlögum ráða til hafnargerða
að þeir veiti rífleg fjárframlög til
Skagastrandarhafnar á næsta ári.
í því sambandi vill fundurinn
benda hæstvirtum sjávarútvegs-
málaráðherra og fjárveitingar-
nefiid Alþingis á, að hafnarmann
virki hér, sem kostað hafa millj-
ónir að reisa liggja nú undir stór
skemmdum og jafnvel hruni, svo
sem löndunarbryggja S. R., síld-
arsöltunarbryggja hafnarinnar
og hafnargarður, sem enn er ó-
fullgerður, og vill fundurinn sér-
staklega vekja athygli á því neyð
arástandi, sem skapast mundi í
vöruflutningamálum sýslunnar
og útgerðarmálum Höfðakaup-
staðar ef Skagastrandarhöfn yrði
ófær til að gegna hlutverki sínu.
2. Fundurinn þakkar hr. alþing
ismanni Jóni Pálmasyni ötula bar
áítu í hafnarmálum Skagastrand-
ar svo og öðrum framfaramálum
kjördæmisins, og tfeystir því að
hann nú eins og undanfarið veiti
þessu máli allt það lið, er hann
má.
ANÆGJULEGUR FUNDUR
Á fundinum voru förugar um-
ræður og var hann í alla staði
hinn ánægjulegasti. Vegna tíma-
skorts var ekki hægt að afgreiða
fleiri mál á fundinum. Um kvöld-
ið var skemmtun, sem hófst með
kvikmyndasýningu. Séra Pétur'
Ingjaldsson á Höskuldsstöðum
hélt ræðu og ungfrúrnar Erla
Lárusdóttir, Guðríður Bogadótt-
ir og Áslaug Hafsteinsdóttir
sungu dægurlög með gítarundir-
leik. Steingrímur Davíðsson,
skólastóri á Blönduósi hélt ræðu
og síðan var kvikmyndasýning
og dans. Skemmtunin fór vel
fram og var hin ánægjulegasta.
— J. Ásk.
Kljóðfræði - effir
Áma Böðvarsson
ÍSAFOLDARPRENTSMIÐJA hef
ur nú gefið út nýja kennslubók
í hljóðfræði eftir Árna Böðvars-
son cand. mag. — Bókin sem er
132 blaðsíður að stærð er hin
vandaðasta að öllum frágangi,
prýdd mörgum skýringarmynd-
um.
í formála bókarinnar segir
höfundur m. a.: Upp af þessum
rar.nsóknum varð til rit hans,
!þ. e. Björns heit. Guðfinnsson-
ar), Mállýzkur 1, en framhaldið
kom aldrei. Fyrsti hluti þeirrar
bókar er um hljóðfræði almennt
og síðar nákvæm íslenzk hljóð-
lýsing. En þeir kaflar eru sniðn-
ir í þvi skyni fyrst og fremst
að vera inngangur að framhald-
inu, vísindalegri greinargerð
fyrir niðurstöður hvers atriðis
mállýzkurannsóknanna, þar sem
áður var ekki til neitt rit á ís-
lenzku um hljóðfræði almennt
né hugtök hennar. Það leiddi því
af sjálfu sér, að Mállýzkur 1,
var ekki sem heppilegust kennslu
bók byrjendum, er gjarnan skelf-
ast þykkar bækur og vísindaleg-
ar skýrslur. Mikil bót varð þó, er
Björn birti bókina Breytingar á
framburði og stafsetningu, sem
var raunar að fyrri hluta fyrir-
lestur hans um það efni. Sú bók
er við hæfi byrjenda í þessum
efnum, og er hugmynd mín, að
hún sé notuð með þessari. —
Reynsla mín við hljóðfræði-
kennslu þrjá undanfarna vetur,
fyrst við Háskólann og síðan við
Kennaraskólann, hefur sannfært
mig um þörfina á handhægri
byrjendabók í þessari grein“.
Efni þessarar nýju Hljóðfræði
er skipt niður í eftirtalda aðal-
kafla: Almenn atriði, Sérhljóð,
Samhljóð, Samhengi hljóða,
Hljóðsaga og í 6. kafla eru skrár
um hljóðfræðirit og ritgerðir um
hljóðfræði, skrár um alþjóðleg
fræðiorð úr hljóðfræði og hljóð-
táknakerfi.
Að þessari bók er hinn mesti
fengur og ættu allir þeir sem
áhuga hafa á íslenzkri hljóðfræði
og hljóðsögu að kynna sér efni
hennar. Er því haganlega fyrir
komið og bókin mjög handhæg
tiJ afnota.
Dfotiningunni
umm barasl gjafir
Það verða margir til þess þessa dagana að sýna Truman fyrrum forseta Bandaríkjanna vott vináttu
og tryggðar, þar sem þeir álíta, að hann hafi orðið fyrir ómaklegum árásum. Hér sýnir hann hlæj-
andi nokkrum blaðamönnum kassa með Ijúffengum kökum, sem bílstjóri brauðgerðar einnar rétti að
honum á götu úti.
Rafmagn fró Sogs-
virkjun til Þingvalla
vel fagnað
SUVA, 17. des. — Geysilegur
mannfjöldi tók á móti Elísabetu
drottningu og Filippusi, er þau
óku um götur Suva, höfuðborg-
ar Fiji-eyja í Kyrrahafi. Öll borg
in hefur verið skreytt með Ijós-
um og blómum. Konungshjónin
átu hádegisverð hjá Sir Reginald
Derby, landstjóra. —Reuter.
MEÐAL þeirra atriða í málefna-
samninga stjórnarflokkanna, sem
einna mesta ánægju mun hafa
vakið meðal landsmanna, ekki
síst þeirra, sem búsettir eru utan
hinna stærri kaupstaða, er sú á-
kvörðun, að auka verulega fram-
lög ríkisins til raforkumála. Hafa
verið haldnir fundir viða um
land og alls staðar komið fram
mikill áhugi fyrir þvi, að sem
flestir geti orðið aðnjótandi
þeirra hlunninda, sem almenn-
ingsrafveitur gefa. Raforkumála-
ráðherra og raforkumálstjóri
hafa mætt á mörgum þessum
fundum og skýrt frá áformum
ríkisstjórnarinnar og raforku-
málastjórnarinnar á næstu árum.
Ekki verður því neitað, að þótt
víða sé g,ert ráð fyrir myndar-
legum framkvæmdum, þá hefir
þó margt verið í áætlunum raf-
orkumálastjórnarinnar, sem vald
ið hefir vonbrigðum, er áætlan-
ir hafa verið kynntar. Á i'uncn,
sem haldinn var nýlega á Sel-
| fossi, og raforkumálaráðherra og
! raforkumálastjóri sóttu, var það
j upplýst, að ekki er gert ráð fyrir,
að leiða rafmagn frá Sogsvirkj-
* uninni um Þingvallasveit eða til
Þingvalla á næstu árum. Virðist
þetta þeim mun undarlegra, sem
, Þingvallavatn hvílir í faðmi
! Þingvallasveitarinnar, og er í
rauninni furðulegt, að ekki skuii
fyrir löngu vera komið Sogsraf-
magn til Þingvalla. í ágústmán-
uði s. 1. kom ég að kvöldlagi í
Valhöll. Sá ég þá, að skammt
neðan við Lögberg var skúr, sem
dísilrafstöð , var í, og gekk hún
með skellum og skruðningi og
sótaði sig duglega, eins og oft
vill verða, er varzla véla er ekki
í höndum lærðra vélamanna.
Auk þess voru allt umhverfis
skúrinn tóm olíuföt, og geta
menn hugsað sér hve vel þetta
hefir sómt sér rétt "neðan við
Lögréttuna. Ekki var hægt að
hlusta á kvöldfréttir á gistihús-
inu vegna truflana, sem stöfuðu
frá rafalnum. Ennfremur var
mér sagt, að rafmagnið væri tek-
ið af kl. 12 á miðnætti til mik-
illa óþæginda fyrir hótelgesti.
Ég varð satt að segja mjög
forviða á þessu öllu. Hafði geng-
ið út frá því sem sjálfsögðum
hlut, að á Þingvöllum væri Sogs-
rafmagn. Þarna er á sumrum um-
svifamikill hótelrekstur, og gæti
sennilega verið mun meiri, ef að-
staða til rafmagns væri betri.
Mætti þá hita upp hús með næt-
urrafmagni eða þilofnum. Á
Þingvöllum verður að vera fyrsta
flokks hótelrekstur yfir sumar-
mánuðina a. m. k., en svo getur
ekki orðið nema rafmagnsmálin
á staðnum séu í lagi. íslenzka
ríkið á forsetabústað á Þingvöll-
um, auk ráðherrabústaða, og þarf
að vera hægt að hita upp þessi
hús með stuttum fyrirvara. Enn-
fremur er Þjóðgarðsvörður bú-
settur á Þingvöllum og Þing-
vallaklerkur og væri mjög æski-
legt, að híbýli þeirra væru raf-
lýst og rafhituð. Þingvellir eru
meira en jörð í Árnessýslu, þeir
eru kjörgripir alli^r þjóðarinn-
ar, sem margar helgustu minn-
ingar hennar eru tengdar við.
Það væri því vel viðeigandi er
10 ára afmælis lýðveldisins verð-
ur minnzt á sumri komanda, að
færa Þingvöllum og þjóðinni
allri í afmælisgjöf orkustreng frá
Sogsvirkjuninni nýju og tengja
þannig saman fortíð og nútíð.
Með orkunni, sem strengurinn
flytti, sköpuðust skilyrði til þess
að ylja og, uppljóma Þingvelli í
bókstaflegri merkingu. Að sjálf-
sögðu fylgir því hokkur kostn-
aður að leggja raforkulínu frá
Sogsvirkjuninni til Þingvalla, en
ég efast ekki um, að hið háa
Alþingi muni bregðast vel við, ef
farið væri fram á slíka afmælis-
gjöf Þingvöllum og þjóðinni til
handa.
Sveinn Þórðarson.
Ulbricht vill, að Þ|óðver]ar
eigi fulffrúa á Berfiuarfundi
Vill ræða við Ádenauer um sameiningu
alls Þýzkalands
Einkaskeyti til Mbl. frá Reuter-NTB
BERLÍN, 16. des. — Herr Ulbrict sem nú gegnir forsætisráðherra-
embætti Austur-Þýzkalands stakk upp á því á þingfundi austur-
þýzka þingsins í dag, að Austur- og Vestur-Þjóðverjum verði boðið
að senda fulltrúa á væntanlegan fjórveldafund í Berlín. Sagði
hann, að æskilegt sé, að fulltrúar Austur- og Vestur-Þýzkalands
geti rætt þar Þýzkalandsmálin.
verja vera reiðubúna að
ræða við stjórn Adenauers
um sameiningu alls Þýzka-
lands undir eina stjórn og
undirbúning kosninga í öllu
landinu.
MÓTFALLNIR TILLÖGUM
ULBRICIITS
Tilkynnt hefur verið að
Bretar og Bandaríkjamenn
væru því algerlega andvígir,
að Austur-Þjóðverjar sætu
Berlínarfundinn.
FAGNAR VIÐBRÖGÐUM
VESTURVELDANNA
Ráðherrann kvað austur-þýzku
kommúnistastjórnina fagna mjög
viðbrögðum Vesturveldanna við
uppástungu Sovétstjórnarinnar
um fjórveldafund í Berlín og
kvað hann stjórn sína mundu
kappkosta að stuðla að því, að
fundurinn færi vel og virðulega
fram í hvívetna.
VILL RÆÐA VIÐ
ADENAUER
Ulbricht kvað Austur-Þjóð-