Morgunblaðið - 02.02.1954, Blaðsíða 8

8
MOKGUISBLAÐIÐ
Þriðjudagur 2. febrúar 1954
Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Vaitýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðala:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskrift&rgjald kr. 20.00 á mánuði inmmlanda.
í lausasölu 1 kxónu eintakið.
BÆJAR- og sveitarstjórnarkosn-*'
er nú eins og jafnan áður reiðu-
búinn til þess að aðhyllast allar
þær tillögur, sem fram koma úr
öðrum áttum, einnig frá andstæð-
ingum sínum, er til bóta og fram-
fara kunna að horfa.
Það er einmitt þetta frjáls-
lyndi Sjálfstæðismanna, sem
hefur skapað þeim traust og
öruggt fylgi almennings í
bænum. Fólkið veit að það
er ekki að kjósa yfir sig ein-
ræði þröngsýnnar klíku með
því að fela Sjálfstæðismönn-
um einum forystuna. Það
treystir víðsýni þeirra og
skilning á þörfum sínum á
hverjum tíma.
Fyrir þetta traust eru Sjálf-
ingunum er lokið. Hávaði og
vopnabrak baráttunnar er hljóðn-
að. Eftir standa staðreyndirnar
um dóm kjósendanna.
Og hverjar eru þessar stað-
reyndir?
Eina þeirra ber hæst. Þá, að
í Reykjavík var árás glundroða-
liðsins hrundið á eftirminnileg-
an hátt. Framboðslisti Sjálfstæð-
isflokksins vann glæsilegan sig-
ur. Hann hlaut nær 50% gildra
atkvæða og hreinan meirihluta í
bæjarstjórn höfuðborgarinnar.
Með þessum úrslitum hefur heil-
brigð dómgreind fólksins í
Reykjavík sigrað. Reykvíkingar
neituðu tilboði minnihlutaflokk-
anna um að taka að sér stjórn
bæjarfélagsins undir forystu stæðismenn Reykvíkingum þakk-
kommúnista. Þeir fengu Sjálfstæð Játir. Og þeir munu endurgjalda
isflokknum áfram hreinan meiri- ^ þag með því að leggja kapp á að
, i bera hagsmunamál fóiksins fyrir
E. t. v. hefur kosningabaráttan hrjósti, hafa forystu um að bæta
aldrei orðið harðari hér í Reykja- aðstöðu þess í lífsbaráttunni og
vík en við þessar kosningar. Ur- skapa sem flestum íbúum bæjar-
slitin voru tvísýn. Andstæðingar jns skilyrði til þess að lifa ham-
Sjálfstæðismanna þóttust geta ingjusömu lífi og njóta öryggis
leitt rök að því, að þeir væru og farsældar.
vonlausir um að fá meirihluta að^ Með þetta fyrirheit að leiðar-
þessu sinni. Fjórði glundroða- jjósi hefja Sjálfstæðismenn í bæj-
flokkurinn hafði bætzt við og arstjórn Reykjavíkur starfið á því
hugðist sigla léttan byr í skjóli fjögra ára kjörtímabili, sem nú er
árangurs síns á s. 1. sumri. Kosn- hafiö.
ingatölur voru dregnar fram og
ósigur Sjálfstæðisflokksins sagð-
ur fyrir með vissu. Postular
glundroðans lögðu sig alla fram
um að telja Reykvíkingum trú
um, að hagsmunum þeirra væri
bezt borgið með því, að hafna
styrkri meirihlutastjórn Sjálf-
Straumhvörf
ÞAÐ SEM gerðist í bæjarstjórn-
arkosningunum í Reykjavík var
í stuttu máli þetta:
Miðað við úrslit alþingiskosn-
stæðismanna en fela f jórum sund- inganna í sumar bættu Sjálfstæð
nrlyndum smáflokkum forystu ismenn við sig 3397 atkvæðum.
mála sinna. Kommúnistar töpuðu hinsvegar
En almenningur í Reykjavík um það bil 600 atkvæðum, Fram-
féllst ekki á þessi rök. Fólkið sóknarflokkurinn rúmum 300 og
í bænum hugsaði sitt ráð, Alþýðuflokksmenn 662 atkvæð-
dæmdi af reynslunni og dró um. Samtals hafa þessir and-
sínar ályktanir af því, sem stöðuflokkar Sjálfstæðismanna
það hefur séð gerast í bæjar- Því tapað nær 1600 atkvæðum frá
félagi þess á liðnum árum. Og alþingiskosningunum.
niðurstaðan varð sú, að fram- Þessar tölur sýna mikil straum-
boðslisti Sjálfstæðisflokksins hvörf og glöggan skilning Reyk-
víkinga á nauðsyn þess að
tryggja bæjarfélagi sýnu örugga
og íramtakssama bæjarmálafor-
ystu.
Heildarúrslitfn
UM heildarúrslit bæjar- og
SJÁLFSTÆÐISFLOKKURINN sveitarstjórnarkosninganna, sem
þakkar almenningi í Reykjavík fram fóru í öllum kaupstöðum og
þann skilning og lýðræðisþroska, flestum kauptúnum landsins er
sem liggur til grundvallar þess- annars það að segja, að þau
hlaut glæsilegan sigur.
Hvatning til
nýrra átaka
í___t
ÚR DAGLEGA LÍFINU
ALMAR skrifcu:
Post festum
ÞAÐ VAR ekki mikið um að vera
í útvarpinu vikuna sem leið, þeg-
ar frá eru taldar umræðurnar á
þriðjudag og miðvikudag í tilefni
bæjarstjórnarkosninganna —
Fylgist fólk jafnan af miklum
áhuga með slíkum umræðum í
útvarpinu, endaþótt oftast sé
næsta lítið á þeim að græða.
Menn hafa gaman að því að
heyra leiðtogana þreyta mælsku-
list sína og etja kapp hver við
Jrá útuarpi
Éaóta d
tnu
í óí
annan á opinberum vettvangi og
því setjast þeir glaðir og reifir
við útvarpstækin þegar slík
skemmtun er í boði. Ekki til þess
að leita sannleikans eða bergja
af brunni vizkunnar, því að jafn-
aði er þar hvorugt að finna, held-
ur í von um að fá að heyra hressi-
VeU an,<li iLri^ar:
„Feilar“ hjá
forustumanni.
IBRÉFI frá Grana segir:
„Ég las s.l. þriðjudag í
í Morgunblaðinu útdrátt úr ræðu
þeirri, sem Jónas Jónsson skóla-
nm úrslitum. Þau munu verða
honum hvatning til nýrra átaka
og áframhaldandi baráttu fyrir
hagsmunamálum Reykvíkinga.
Kosningasigrar eru einskis virði
ef þeirra er ekki neytt til þess
sýndu traust og vaxandi fylgi
Sjálfstæðisstefnunnar um allt
land. Mjög víða unnu framboðs-
listar Sjálfstæðismanna verulega
á. í einum kaupstaðanna, Ólafs-
firði, unnu þeir hreinan méiri-
að koma fram áhugamálum þess hluta. Er það þessu þróttmikla
fólks, sem þá skapar.
Ennþá einu sinni hefur það
sannast, að alþýða manna í
Reykjavík treystir Sjálfstæðis-
mönnum bezt fyrir hagsmuna-
málum sínum. Þetta traust er
gagnkvæmt. Leiðtogar Sjálfstæð-
athafnabyggðarlagi til hins mesta
sóma að hafa nú skapað sér sam-
henta forystu um mál sín. í
Vestmannaeyjum, Akranesi,
Hafnarfirði, ísafirði og á Siglu-
firði styrkti flokkurinn einnig
aðstöðu sína að miklum mun frá
isflokksins treysta almenningi siðustu bæjarstjórnarkosningum.
þessa bæjar, þroska hans og dóm- í mörgum kaúptúnanna vann
greind. Og þeir vilja vinna með flokkurinn einnig verulega á og
fólkinu og fyrir það af frjáls- j vann hreinan meirihluta í nokkr-
lyndi og skilningi á þörfum þess. um þeirra, þrátt fyrir samvinnu
Þeir munu ekki nú frekar en áð-' allra minnihlutaflokkanna gegn
ur neyta meirihlutavalds síns til
þess að stjórna bæjarfélaginu af
þröngsýnni flokkshyggju. Frjáls-
lyndi og víðsýni mun móta störf
og stefnu hins nýja meirihluta
Sjálfstæðismanna í bæjarstjórn I
Reykjavíkur. Hann mun að sjálf-
sögðu móta hreina og áhyrga
stefnu í bæjarmálunum. En hann
honum.
Allt mun þetta verða til
þess að styrkja aðstöðu Sjálf-
stæðisflokksins í landinu til
þess að berjast fyrir hags-
munamálum alþjóðar þegar
vopnagnýr kosningabarátt-
unnar er hljóðnaður. Og það
er það, sem öllu máli skiptir.
stjóri flutti á fundi Stúdenta-
félags Reykjavíkur s.l. sunnudag.
Ég er á margan hátt mótfallinn
hinni nýju fræðslulöggjöf og að
því leyti sammála skólastjóran-
um en eftir því, sem marka má
af útdrætti þessum og frásögn
þeirra, sem á fundinum voru
hefir ræða þessa merka manns
verið harla ruglkennd og illa
samin.
Hann álítur, að ungt fólk á ís-
landi kunni ekki sitt móðurmál,
vegna ónógs lestrar í íslenzkum
bókmenntum.
Full af erlendum
slettum.
EN MÉR er spurn: hversvegna
hrúgar þessi forsvari góðrar
íslenzku í mál sitt ógeðslegum
dönskuslettum svo sem „huggu-
legur“, sögninni að ,,brúka“ og
nafnorðinu „feilar", sem fæstir
þeir, sem tala vilja vandaða ís-
lenzku lýta mál sitt með. Auk
þess voru honum mjög töm orð
eins og „problem" og „tradisjón“,
þótt ágæt íslenzk orð séu til yfir
þessi hugtök. Hvort stafa þessi
málspjöll skólastjórans af þekk-
ingarskorti, hirðuleysi eða van-
mati á því, sem íslenzkt er?
Málfar hans og orðaval bar
þess lítt vitni, að hér væri mál-
svari íslenzkrar tungu annars
vegar, svo mikið var ósamræmið
milli skoðana þeirra, sem skóla-
stjórinn setti fram í ræðu sinni
og málfars hennar. Hún var því
líkust, að hún væri flutt „hugs-
unarlaust". — Grani“.
Austur-Vesturbæjar-
hraðferðin.
TVEIR góðir Vesturbæingar
hafa beðið mig um ag koma
á framfæri eftirfarandi breyting-
artillögu um ferðir Austur-Vest-
urbæ j arhraðf erðarinnar:
„Margir, sem stunda atvinnu
í Miðbænum hafa orð á því, að
brottfarartími Austur-Vestur-
bæjarhraðferðarinnar af Lækjar-
torgi sé ekki heppilegur. Vagninn
fer af stað 10 mínútum fyrir og
20 mínútum eftir heila klukku-
stund. Hann er að jafnaði rétt
um það bil 20 mínútur í hring-
ferðinni, þar til hann kemur á
Torgið aftur þannig, að þeir, sem
mæta þurfa í vinnu nálægt mið-
bænum — og þeir eru býsna
margir — stundvíslega, segjum
kl. 7, 8, 9 eða 10 koma alltaf 10
mínútum of seint. Þetta á við
jafnt um Austur- og Vesturbæ-
inga. Miklum mun hentugra væri
að vagninn legði af stað á heilum
og hálfum tíma. Með því móti
stæði þetta allt ágætlega heima.
Væri ekki hægt að breyta þessu
á þá leið sem hér hefir verið
bent á?
Tveir Vesturbæingar".
Bylurinn dottinn af
húsinu.
Bæjarstjórnarkosning-
ARNAR eru afstaðnar —
það er eitthvað svipað því, að
bylur hafi dottið af húsi, eða öldu
rót á úthafi hafi skyndilega lægt
í hæga undiröldu. Reykvíkingar
hafa sjaldan hlustað með meiri
áhuga á kosningatölur en í fyrri-
nótt — sennilega metáheyrn á
morgunútvarpið, er úrslita taln-
anna var beðið.
íslendingar hafa annars aðeins
fengið á kosningum að k^nna að
undanförnu. Fyrst forsetakosning
ar, þá Alþingiskosningar og nú
síðast bæjar- og sveitarstjórnar-
kosningar. Fólkinu hefir naumast
gefizt tóm til að jafna sig eftir
eina hrynuna, fyrr en sú næsta
hefir dunið yfir.
Nauðsynlegar
og sjálfsagðar.
NU sjáum við fram á blessunar-
legt hlé á stríði því og stymp-
ingum, sem pólitískar kosningar
hafa jafnan í för með sér hér
sem annarstaðar. Já, víst er þetta
hálfgert at, en hvað um það
eru þó kosningar nauðsynlegar
og sjálfsagðar í hverju lýðræðis-
landi, þær ýta við fólkinu og
vekja það til umhugsunar og með
vitundar um það, að atkvæðis-
rétturinn gerir hvern einstakan
borgara í rauninni að virkum að-
ila í stjórn landsins.
Já, og megum við ekki að öllu
athuguðu lofa hamingjuna fyrir
að við búum í landi, þar sem við
getum rifizt, þegar okkur finnst
ástæða til að rífast, óttalausir um
að við kunnum að verða gerðir
höfðinu styttri fyrir bragðið —
að okkur eru frjálsar hendur um
að velja og hafna?
Við skulum ekki víla hót,
það varla léttir trega,
og það er þó ávallt búningsbót
að bera sig karlmannlega.
(Kristján Fjallaskáld)
C_
Enginn fiskur
er svo lítill, að
hann vonist
ekki eftir því
að verða ein-
hverntímann
hvalfiskur.
legar sKammir og vægðarlaust
hnútukast manna í milli.
Við þessar umræður bar margt
skringilegt á góma eins og t. d.
tómahljóðið í Þjóðvarnarremb-
ingnum, en einna skemmtilegast-
ur var þó Þórarinn Þórarinsson,
Timaritstjóri, er kom mönnum
mjög á óvart með því að segja
einu sinni satt orð, — en það var
þegar hann í ræðu sinni bað
hlustendur að taka ekki mark á
einu orði, sem andstöðuflokkar
Sjálfstæðismanna segðu. Þeir
væru bara í kosningabaráttu
og þá væri leyfilegt að beita öll-
um brögðum. Þó að þessir flokk-
ar héldu nú uppi svæsnustu árás-
um og ádeilum hver á annan, þá
meintu þeir ekkert með því, og
þeir mundu áreiðanlega að unn-
um kosningasigri fallast í faðma
og vinna saman í einingu andans
og bandi friðarins.
Annars kom kosningasigur Sjálf
stæðismanna engum þeim á óvart,
er fylgzt hafa með þróun bæjar-
málanna á undanförnum áratug-
um og skilja hversu gífurlegt af-
rek bæjarstjórnarmeirihlutinn
hefur unnið með stórkostlegum
framkvæmdum á sviði atvinnu-
og menningarmála, með hitaveit-
unni og virkjun Sogsins og ekki
sízt því hversu giftusamlega hon-
um hefur tekizt að leysa hin
miklu og vaxandi vandamál, er
að höndum hafa borið vegna hins
öra aðstreymi fólks í bæinn
hvaðanæfa af landinu. Hitt er
ekki nema eðlilegt, að eitthvað
megi að því finna sem gert hefur
verið eða látið ógert þar sem svo
margt kallar að í senn og er ekki
nema gott ef haldið er upþi heil-
brigðri gagnrýni á aðgerðir
þeirra sem með opinberar fram-
kvæmdir fara. Er slík gagnrýni
óskoruð réttindi borgaranna,
enda viðurkennd í öllum lýð-
frjálsum löndum, þó að þau
varði allt að dauðarefsingu í sælu
ríkjum kommúnista. — Sannleik-
urinn er sá, að þó að oft megi
: heyra ýmsar óánægjuraddir milli
[ kosninga, þá bregst það ekki að
þegar að kjörborðinu kemur, þá
skipa menn sér um þann flokk og
þá menn sem þeir treysta bezt og
hafa reynt að góðvilja og hæfi-
leikum til þess að leysa hin að-
kallandi vandamál bæjarfélags-
ins með framsýni og öruggri
festu. Á þessu er reist gifta Sjálf-
stæðisflokksins og sigur hans í
hinum nýafstöðnu bæjarsjórnar-
kosningum.
Musica sacra.
ÞRIÐJU helgitónleikum Félags
íslenzkra organleikara fóru fram
í Dómkirkjunni mánudaginn 25.
f.m. og var þeim útvarpað. Söng
þar kirkjukór Nessóknar undir
stjórn Jóns ísleifssonar. Einsöng
sungu þau Þuríður Pálsdóttir og
Guðmundur Jónsson, en dr. Páll
Isólfsson lék á orgel, og dr. Victor
Urbancic á píanó og Sigurður
ísólfsson á harmonium.
Viðfangseefni þessara tónleika
voru: 23. sálmur Davíðs „Guð er
minn hirðir“, eftir Schubert og
forleikur og fjórði þáttur órator-
ísins „Friður á jörðu“ eftir Björg-
vin Guðmundsson.
Tónleikar þessir voru hinir á-
gætustu. Lék dr. Páll af mikilli
snilli 23. sálm Davíðs og kór Og
einsöngvarar fluttu prýðilega hið
svipmikla tónverk Björgvins
Guðmundssonar.
Dagskrá Akureyrar.
HELDUR þótti mér bragðdauf
dagskráin frá Akureyri á föstu-
daginn var. Kvæði þau, sem Rós-
berg G. Snædal las eftir sjálfan,
sig voru fremur tilþrifalítil, en
þó ekki verri en margt annað
af því tagi, sem útvarpið gæðir
hlustendum sínum með. Tvísöng-
ur þeirra Jóhanns Ögmundssonar
og Hermanns Stefánssonar var
Framh. á bl& 11.