Morgunblaðið - 03.02.1954, Qupperneq 11

MORGVTSBLAÐIÐ
11
v

Miðvikudagur 3. febrúar 3B54
lapfflii Œinirclgill
ÞEGAR Winston Chnrchill þjóð- j Richard Easton, sem var dæmt
hetja Breta varð 79 ára hinn 30.. bezt og hlaut höfundurinn 100
nóvember s.l. efndi Lundúna- sterlingspunda verðlaun.
blaðið Observer til samkeppni j í nýkomnu Lögbergi, vestur-
um afmæliskveðju í Ijóði til þess- íslenzka blaðinu, birtist þýðing
arar höfuðkempu Engilsaxa. Bár-1 Sig. Júl. Jóhannessonar á verð-
ust blaðinu ekki færri en 2600 launakvæðinu. Fer kvæðið hér á
ljóð, sum stutt. en önnur sextug- eftir:
ar drápur. Var það kvæði eftir I
Eftir RICHARD EASTON
Oft gamlir menn sig hypja’ í skúmaskot
og skoða þar í hilling öll sín verk.
Þeir benda’ á alit með augu táravot. —
Hvað afrek þeirra sýnast stór og merk!
En aðrir sjá,’ og syrgja enn þá meir
hvað sumra stjarna hærra’ á lofti skín.
Og beiskum tregatárum gráta þeir,
af tapi og öfund bölva og skammast sín.
En flestir japla á því endalaust
— þó engin mannleg vera heyri þá —
hvað frækilega fram á lífsins braut
þeir fylgdu stefnu, sem var djörf og Iiá.
En Churchill gamli, þú átt þrek scm fyr,
í þínum höndum skútan hlýðir stjórn:
Þú siglir enn þá beggja skauta byr,
og borgar aldrei Neftúnusi fórn.
I
Þú nýi, gamli, natni sæfari,
jafnt ný og gömul hlutverk láta þér:
Þú saumar aukasegl úr reynslunni,
) og sért þá enn við stýrið: — treystum vér.
SIG. JÚL. JÓHANNESSON þýddi.
Framh af bls. 9.
ári, einkanlega útihúsabyggingar,
t. d. byggðu tveir bændur, þeir
Sigurður Sigurðsson á Ske.mm- 1
beinsstöðum og Sigfús Davíðsson
á Læk, vönduð fjós (hvort fyrir
26 kýr) steypt úr hraungjalli
(rauðamöl). Eru þetta hin vönd-
uðustu hús og hafa nú nýlega
verið tekin í notkun. Þá byggði
Elimar Helgason í Hvammi einn-
ig f jós úr steinsteypu. Helgi Jóns-
son í Kaldárholti byggði íbúðar-
hús. Ýmsar fleiri byggingar risu
af grunni. Þá er nú unnið að und-
irbúningi ýmissa verka. Þannig
heldur þetta áfram frá ári til árs
og alitaf þokast í áttina.
GÓÐ TÍÐ
Og ennþá er klakalaus jörð og
það heldur áfram að rigna og
veðrið minnir á vorið, því það eru
grænir blettir í túnunum og í
mýrunum standa grænir sprotar
upp úr vatninu. En sólin sýnir árs
tímann þar sem hún rétt gægist
upp fyrir sjóndeildarhringinn í
suðri. Kannske heldur áfram að
vera svona gott, við vonum öll að
svo verði Með þeirri ósk höldum
við fram á veginn á nýju.ári.
Gleðilegt ár!
_______________— M. G.
Aðdáun á Mariiyn Monroe
TOKYO 1. febr. — Tugþúsundir
af aðdáendum bandarísku film-
stjörnunnar Marilyn Monroe ætl-
uðu alveg að gera út af við hana,
þegar hún kom til borgarinnar.
Ruddust þeir og tróðust allt um-
hverfis hana, svo að maður kvik-
myndadísarinnar di Maggio varð
að ýta frá henni með alefli.
- Fiskveiðasjóður
Framh. af bls. 10.
því, að launþegar fá greiðslu
: samkvæmt vísitölu og eru því
j lítt snortnir af þessum ráðstöf-
j unum, enda geta þeir gripið til
j vinnustöðvunar, hagsmunamál-
j um sínum til framdráttar. Þannig
j hefir komíð tvímælalaust í ljós
j að meiru máli þykir skipta að
j semja nógu há fjárlög, en halla-
laus rekstur sjávarútvegsins, og
ekki bætír hér um að ýmsir aðr-
ir aðiljar hafa sjálfdæmi um
reksturshagnað sinn og á ég þá
sérstaklega við dýrtíðarafleiðing-
ar af vöruflutningum í þágu
utanríkisverzlunarinnar, ásamt
ýmsum iðngreinum og viðskipta-
háttum.
Það liggur í fjölþættum mála-
j vöxtum, að ekki er tiltækilegt að
; rekja hér nema nokkra höfuð-
i þætti, sem valda mestu um örðug
leik^og ófamað sjávarútvegsins
fyrr og nú. Þó get ég ekki skilist
við þetta mál án þess að fara
nokkrum orSum um bankastarf-
semina og þá einkum þá stofn-
un, sem mestu ræður um fjár-
málastefnuna í landinu. Þessi
stofnun er að sjálfsögðu Lands-
bankinn ásamt Seðlabankanum.
Þessar stofnanir eru þjóðareign
og eiga að hafa það að takmarki
að hjálpa tii þess með lánveit-
ingum að efla og treysta hvers-
konar atvinnurekstur, sem varð-
ar bætt lífskjör og velfarnað al-
mennings til handa. Ber þetta að
skilja þannig að þessari stofnun
er veitt slíkt dóms- og áhrifa-
vald um farnað þjóðfélagsins að
úrslitum ræður. Nú felst það í
takmarki því, sem bankanum er
sett að hann innir þjónustu sína
því aðeins samviskusamlega af
hendi að hann taki lágmarksþókn
un fyrir starf sitt og hafi þannig
alþjóðarhag að leiðarljósi. Til
þess að lesari minn geti gengið
úr skugga um það, hvernig þess-
ar stofnanir hafa framkvæmt
þetta hlutverk vil ég benda á
það að eignirnar eru 31. des. 1951
auk hlutafjár, þessar: Eigið fé kr.
147 millj. og eru þá bankabygg-
ingar með húsbúnaði reiknaðar á
eina krónu! og á því ári hefir
ágóðinn að reksturskostnaði frá-
dregnum numið rúml. 28 rnillj.
kr. Með tilvísun tii þess, sem
áður getur um hófleysið í tekju-
öflunaraðferðum fyrrgreindra
aðilja lætur að líkum, að slíkar
upphæðir geta hver um sig ráð-
ið úrslitum þegar um er að ræða
illa staddan atvinnuveg. Og það
er næsta furðulegt að til skuli
vera menn, sem útgerð stunda og
ekki hafa látið bugast undan þess
um álögum. Vil ég að sinni ’áta
útrætt um þetta mál, en beini
þeini áskorun til Alþingis að
það breyti reglugerð Landsbank-
ans og Seðlabankans þannig að
þeim verði fyrirskipað að afhenda
Fiskveiðasjóði íslands helming
þess fjár, sem þeir hafa grætt
umfram 10 milljónir árlega árin
1952 og 1953. Og bankaráð fái
fyrirmæli um að gæta betur
þeirrar sjálfsögðu skyldu að þess-
ar stofnanir séu reknar með al-
þjóðarhag fyrir augum.
Magnús Magnússon,
Eyrarbakka.
Páll Eina
HANN var fæddur á Bæjaskerj-
um á Miðnesi 7. ágúst 1890, en
fluttist barnungur með foreldr-
um sínum að Hólkoti (næsta bæ).
Þau voru Sigríður Pálsdóttir,
Páílssonar óðalsbónda á Bæja-
skerjum og konu hans Þórunnar
Sveinsdóttur og Einars Jónsson-
ar Arnoddssonar og Katrínar
Einarsdóttur, Kaldrananesi í
Mýrdal. Bæði voru þessi hjón
mjög dugandi, hún í húsmóður-
störfum, hann víkingur til verka
bæði til sjós og lands. Þessi hjón
eignuðust 10 börn, 8 syni og 2
dætur. Öll eru þau mesta dugn-
aðar og myndarfólk.
Snemma fóru börnin að vinna
og létta undir með foreldri^n sín-
um, bæði við skepnuhirðingu Og
við sjóinn og eftir því sem
drengjunum óx afl og þrek fóru
þeir að stunda sjóróðra með föð-
ur sínum. Þá reyndi á krafta og
karlmennsku, því ekki var ann-
að en árar, sem róið var með,
enda voru þetta bráðþroska
drengir og fannst víst mörgum
nágrannanum nóg um, þegar 4—6
feðgar voru á sama skipi. En allt
blessaðist þetta vel, því þar var
sannarlega treyst á drottins hand
leiðslu, en ekki sinn eigin mátt.
Flest þessi börn eru nú gift,
7 búsett í Sandgerði á Miðnesi,
en 2 synir ógiftir búa heima með
móður sinni, sem nú er komin
yfir áttrætt. En föður sinn misstu
þau fyrir nokkrum árum.
Páll sál. giftist 14. okt. 1916
eftirlifandi konu sinni Þóru Sig-
urðardóttur ísleikssonar og
Kristínar Nikulásdóttur frá
Vatnagarði í Gerðum. Var Þóra
því systir séra Páls fyrrv. prests
í Bolungarvík (dáinn 1949). Páll
og Þóra byrjuðu búskap á Mið-
nesi, en fluttust þaðan eftir fá
ár til Reykjavíkur og hafa búið
þar síðan, utan 1 ár er þau dvöldu
í Hafnarfirði. Þau eignuðust 4
börn, 3 syni og 1 dóttur. 2 eru
búsettir í Reykjavík en 2 synir
heima. Einstakur kærleikur hef-
ur ríkt á heimili þessara hjóna
og meðal barna og tengdabarna
og ekki sízt var sýnd alúð og
umhyggja elzta syninum, sem
varð fyrir þeirri þungu raun, að
vera fæddur vanheill. Hefur á
allan hátt verið reynt að létta
hans byrði, með því að tala og
heyra fyrir hann, þar sem hann
vantar hvorttveggja. Og nú er
heimilisaðstoðin fallin frá og sæt-
ið autt heima, og söknuður ríkir
og rúmið á skipinu autt þar sem
hann stundaði sitt lífsstarf og at-
vinnu með ágætum félögum og
undir stjórn síns trygga skip-
stjóra. Nú er brostinn traustur
hlekkur úr þessum stóra fjöl-
skylduhóp. Páll er sá fyrsti af
systkinunum sem burtkallast.
Þar fór góður og grandvar mað-
ur, sem í engu vildi vamm sitt
vita. Ekki var það sársaukalaust
fyrir börnir. og konuna hans, að
sitja öllum stundum við sjúkra-
beðin hans og sjá lífsþróttinn
þverra dag frá degi. En fyrir trú
og bæn fékk hún styrk til að
vera þar stöðugt daglega til síð-
ustu stundar.
Páli var fremur venju létt á
aðfangadag og jólanóttina þrauta
lítill. Hann sá innsýn inn í
eilífðina í gegnum jólabirtuna,
sem blasti við honum og hafði
orð á því við konu sína, að nú
væri ekki orðið langt eítir af
sinu lífsstríði og fagnaði hann.
þeim umskiftum. Á jóladag
þyngdi aftur sjúkdóminn og and-
aðist hann 31. des. s. 1. í Landa-
kotsspítala, þar sem honum var
veitt sú mesta nærgætni og um-
hyggja af öllu hjúkrunarliði Og
læknum, sem hægt var að veita,
bæði í orði og verki.
5. janúar s. 1. fór jarðarför
hans fram frá Dómkirkjunr.i mctf
miklum sóma, þá var hann kvadú
ur af Öllum sínum fjölmörgu
skyldmennum og vinahóp, ásamt
börnum sínum og sinni ásd.ævu
konu, s'm ÉvalP reyndist honum.
styrk stoð í gegnum ýmsar raun-
ir á iíf Jeið þeirra. Nú er ham
sárt saknað af öllum ástvinum,
en ekki sízt af elzta syninum,
sem ávallt hlakkaði til þeirrar
stundar þegar pabbi kæmi heim.
af sjónum og allt sitt traust átti
í sínum elskulega og umhyggju-
sama föður, enda var PáU ein-
stakur heimilisfaðir.
Nú gera vart við sig áhyggju
og harmastundir, en þá er leitat?
huggunar í bæn til hans, sem
græðir sárin og þerrar tárin, þvl
guð huggar þá, sem hryggðin
slær. Mikinn styrk og huggun,
veitir það ástvinum Páls, hva
æðrulaust hann bar sinn þung-
bæra sjúkdóm. Aldrei heyrðist
æðruorð eða örvænting. Hann
fól sig og alla sína ástvini þeim
Drottni, sem mykir dauðans kýf
og gefur eilíft líf.
Hvíl þú í friði, ástkæri sonur,
bróðir, faðir, afi og eiginmaður.
Blessuð sé minning þín.
N. N.
rímaritið Samtíðin
tuttogu ára
FEBRÚARHEFTI tímaritsins
Samtíðin er nýkomið, og hefst
með því 21. árgangur ritsins.
Samtíðin hóf göngu sína árið
1934. Að stofnun hennar stéð
hiutafélag, og var Guðlaugur
Rósinkranz aðalritstjóri Um ára-
mótin 1934—35 keypti Eggert P.
Briem bóksali tímaritið, og ann-
aðist Pétur Ólafsson hagfræðing-
ur ritstjórn þess fram til vois
1935. en þá tók við Sigurður
Skúlason magister, og hefur
hann gegnt henni síðan, en jafn-
framt annazt útgáfu ritsins síðan
1936.
Samtíðin hefur flutt mikinn
fjölda greina um atvinnu- cg
menningarmál, bæði frumsamd-
ar og þýddar, og birt hátt á ann-
að hundrað smásögur og fram-
haldssögur. í forustugreinum rits
ins hefur verið vakið máls á ýms-
um menningar- og þjóðþrifamál-
um, en auk þess hafa verið birtir
greinaflokkar um mörg ný, ísL
iðnfyrirtæki, ferða- og flugmál
IsJands, snjöllustu mannlýsingar
ísl. bókmennta, tækni, mælsku-
list o. fl. Nokkuð á þriðja hundr-
að ísl. höfundar hafa skrifað í
tímaritið á þessum 20 árum. Enn
fremur hafa birzt þar fjölmörg
viðtöl við forustumenn, innlenda
og erlenda og mikið af léttara
efni og skopsögum.
í fyrsta hefti þessa árs vekur
ritstjórinn máls á því í forustu-
grein, að undinn verði bráður
bugur að því að skrifa ævisögu
Sveins *Björnssonar forseta aS
tilhlutan ríkisstjórnarinnar. Hall-
dór Halldórsson dósent skrifar í
þátt sinn: íslenzk tunga um orð-
takið Undir rós. Árni M. Jónsson.
skrifar bridgeþátt, og frú Sonia
B. Helgason léttara hjal í sam-
talsformi. Þá hefjast ævisög\ir
heimsfrægra manna með frásögn.
um Wrightbræðurna, er urðu,
brautryðjendur í vélflugi fyrir
réttum 50 árum.