Morgunblaðið - 13.02.1954, Page 7

Laugardagur 15.lebr. 1954
M ORGUNBLAÐlh
7

^J^i/enjyjó kin — ^JJeitniíiÁ
©Cis^íT^Ci^ö^Q^ö^C^ír^Cir^íT^Q^íT^Q^c^Q-^cP^Q^Cr

Höfum ekki brugðizf nógu vel við kaiiinu
í HAUST var mikið um það talað
bæði í blöðum og útvarpi að auka
þyrfti kartöfluneyzlu okkar
íslendinga að miklum mun, þar
eð uppskeran á síðastliðnu hausti
varð mun meiri en undanfarin ár
<og jafnvel miklu meiri en
kartöfjuneyzlan hefir verið á síð-
Ustu árum.
VERÐUM AÐ NÝTA
VERÐMÆTIN
Kjör almennings hér á landi
hafa mjög breytzt til batnaðar á
síðustu áratugum. Má þakka það
bæði endurfengnu frelsi okkar og
auk þess nútíma tækni á mörgum
sviðum, sem stuðlar að almenn-
ingsheill. Við erum öll sammála
um það, að ekki lifum við lengi
hamingjusömu lífi hér í þessu
landi, nema við getum varðveitt
frelsi okkar og sjálfstæði.
Ein máttarstoð þess er einmitt
heilbrigt viðskiptalíf við aðrar
þjóðir. Við þurfum að vinna að
því að nýta þau verðmæti, sem
hér leynast í lofti, á landi og í
legi. Við erum fámenn þjóð. Þess
vegna er það ennþá mikilvægara,
að við stöndum saman að hverju
því málefni, sem til þjóðarheilla
horfir. Hver einstaklingur er hér
enn stærri hlekkur í þjóðarheild-
dnni en meðal stórþjóðanna, ber
jneiri ábyrgð á velferð alþjóðar
og hefir meiri skyldum að gegna
Við þjóðfélagið.
LIGGJA UNDIR SKEMMDUM
Eins og áður er sagt var
kartöfluuppskeran meiri í ár en
nokkru sinni áður. Við höfum ver
ið hvött til þess að auka kartöflu-
neyzluna hér á landi til muna.
Hvernig höfum við brugðizt við
þessu, hver og einn? Því miður
ekki nægilega vel, þrátt fyrir
áeggjanir. Áreiðanlega hafa marg
ir lagt eyrun við, er þeir hafa
hiýtt á þessi hvatningarorð og
hugsað sér að verða vel við, þetta
Væri auðivtað rétt og satt mál.
En hvernig hafa efndirnar orð-
ið? Alls ekki nægilega góðar.
Eins og nú er komið liggja afar
miklar birgðir af kartöflum hjá
Grænmetisverzlun ríkisins undir
skemmdum.
ÁBYRGÐ HÚSMÓÐURINNAR
Eigum við að láta það við-
gangast hér á landi, að við hlít-
Um ekki þeirri köllun okkar að
breyta mataræðinu lítillega eftir
því, hvernig árar í landinu, vegna
eigi duttlunga eða eftirlæti við
sjálf okkur. Vafalaust mun ein-
hver hugsa, að þetta séu stór orð
um smávægilegt málefni. En svo
er þó ekki.
Það er oft sagt með réttu, að
störf húsmóðurinnar séu mikil-
væg fyrir þjóðfélagið. Um hend-
ur húsmóðurinnar fer meginþorr
inn af tekj um hvers heimilis. Það
veltur því á því, hvernig hún ver
verðmætunum, hvernig heimilinu
farnast. Hvert heimili, er máttar-
stólpi þjóðarheimilisins. Það má
Segja það hér ekki síður en víða
annars staðar, að margt smátt
gerir eitt stórt.
HEIMILISFÓLKIÐ VERDUR
AÐ HLÝÐA
En það er ekki nóg að hús-:
mæðurnar standi sig vel og vilji
auka kartöfluneyzlu heimilisins.
Heimilisfólkið verður að hlýða og
standa með benni, vinna að hinu
sama málefni.
Það þarf ekki að endurtaka hér
neitt um gildi kartöflunnar sem
fæðutegundar. — Við vit-
um það sjálfsagt öll, að
kartöflur eru hollur mat-
ur, gefa okkur hitaeiningar,
Húsmæðrakennaraskói! islands heifir á
landsmenn a® auka karföfluneyzlu sína
steinefni og vítamín. Þær eru
Ódýr fæðutegund, innlend fram-
leiðsla og stundum mætti kalla
þær, ásamt fjallagrösum, okkar
íslenzka korn. Þess vegna ber
okkur skylda, einum og öllum, að
neyta hennar í ríkum mæli.
GÖNGUM MEÐ SIGUR
AF IIÓLMI
Það mun vera algengt hér á
landi, að fólk borði um 200 gr.
af kartöflum á dag. Nágranna-
þjóðir okkar láta sér þó ekki
nægja minna af kartöflubirgðum
en 400—500 gr. á hvern mann á
dag allt árið. Því skyldum við
ekki geta staðið þeim jafnfætis
hér, ekki sízt, þegar okkar eiginn
hagur er í veði? Við erum hvort
sem er sífellt að þreyta kapp við
aðrar þjóðir í ýmsum greinum,
sem sumar hverjar eru minna
virði en þetta. Stöndum nú sam-
an í þessari keppni eins og í .sund
keppninni norrænu, og göngum
rpeð sigur af hólmi eins og þá.
GEFIZT EKKI UPP
I haust birtist í dagblöðum og
útvarpi hvatningarorð um aukna
kartöfluneyzlu frá Húsmæðra-
skóla Reykjavíkur. Húsmæðra-
kennaraskóii íslands vill taka
undir öll þau eggjunarorð. Við
viljum minna húsmæður á alla
þá kartöflurétti, sem þar voru
gefnir, ef ske kynni að þeir hefðu
gleymzt að pinhverju leyti eða
þeim fækkað á borðum síðustu
vikur. Gefizt ekki upp, þótt heim
ilisfólkið hafi ef til vill ekki tek-
ið þeim sem bezt í fyrstu. Hver
veit nema þeir eigi eftir að verða
eftirsóttir á heimilinu. Minnið á
þegnskyidu vjð iand og þjóð um
notkun innlendra afurða.
Á ifaiíu eða íslandi

\" \
Jff
Kommóða — skrifborð
kaffiborð
Vetrarhúfurnar, sem þið sjáið að ofan eru frá Ítalíu, en þær gætn
ehgu að síður átt heima hér á íslandi. Þær eru mjög einfaldar off
auðveldlega tilbúnar, ef efnið er fyrir hendi, ullarefni og loðskinn
í bryddingum að framan.
Kostir og ókostir
aukttvinnu'
Á myndinni að ofan sjáið þér,
hvernig nota má venjulega!
kommóðu sem skrifborð — og
jafnvel kaffiborð. Þetta kemur
sér sérstakícga vel, þar sem lítið
er um rúm. Þér takið mál af
einni kommóðuskúffunni yðar,
farið síðan til trésmiðs og fáið
hjá honum tréþóötu, jafnstóra!
skúffunni, eða dálítið stærri, ef!
yður sýnist svo. Að aftanverðu
má hún þó ekki vera breiðari en
svo, að hún nemi rétt við innri
brún skúffunnar, þannig, að hún
geti gcngið inn í sjálfa kpmm-
óðugrindina. Listar á hliðunum
neðanverðum gera og borðið
stöðugra. — Snjöll hugmynd!
Kvennsnefnd S.i>< ræðir máiið í vcr
EIGINKONUR og mæður hafa oft gott af því að taka að sér auka-
störf utan heimilis. Þær kynnast nýju fólki á vinnustað, sjálfstraust
þeirra eykst. Tahð er að konur sem vinna utan heimilis hugsi meira
um klæðaburð og snyrtingu, en hinar sem heima eru og loks er á
það bent, að ekki fari hjá því, að konur, sem hitta fjölda fólks utan
heimilis víkki mjög sjóndeildarhring sinn.
NÝÚTKOMIN SKÝRSLA | Sameinuðu þjóðanna, en þessi
Þstta er að minnsta kosti skoð skýrsla hefir nýlega verið birt
un þeirra, er samið hafa skýr^lu
um málið i nafni aðalforstjóra
Nýjasía frá París
í s. 1. mánuði greiddu um eitt
þúsund tízkuséríræðingar í New
York atkvæði um hvaða konu
bæri að telja „bezt klæddu konu
heimsins“. Nöfn hinna 10 „út-
völdu“ voru síðán hátíðlega til-
kynnt. Númer eitt varð í þetta
skiptið frú William S. Paley, sem
sézt á myndinni hér að ofan. Hún
er gift formanni útvarpsráðs við
Coumbia-útvarpsstöðina og er ein
af þremur dætrum hins fræga
skurðlæknis, Harvey Cushing,
sem allar eru orðlagðar fyrir
glæsileik sinn og fegurð.
Ilertogafrúin af Windsor, sem
s. I. 15 ár hefir verið annað hvort
númer eitt — eða mjög nálægt
því, féll í þetta skipti niður i
10. sæti og þykir það nekkrum
tíðindum sæta. Margrét Breta-
prinsessa var á meðal hinna 10
„útvöldu."
Fjölbreyfni í karföfíu-
réffina
Húsmæður! Hafið þið búið til
kartöflusúpu, kartöflusalat,
kartöflutertu eða kartöfluflat-
brauð í síðustu viku? Ef ekki þá
látið ekki svo við sitja lengi.
Berið kartöflurétti á borð svo oft
sem þið getið — auk þess sem
þið gefið heimilisfólki ykkar
kartöflur daglega soðnar, steikta-
ar eða brúnaðar á venjulegan
hátt. Komið því á óvart með fjöl-
breytni í kartöfluréttum.
Húsmæðrakennaraskólinn mun
nú gefa uppskriftir af nokkrum
nýjum kartöfluréttum, sem hús-
mæður kynnu að vilja reyna.
KARTÖFLUMJÓLKURSÚPA
350 gr. kartöflur
75 gr. gulrætur
% 1. beinasoð
Vi 1. mjólk
8 gr. laukur
salt og pipar
25 gr. smjörliki
steinselja, söxuð.
Kartöflur og gulrætur eru
hreinsaðar og skornar smátt.
Laukurinn saxaður. Allt látið í
pottinn ásamt beinasoðinu. Soðið
í 10 mín. Þá er mjólkin látin út
í og soðið áfram í 10—15 mín.,
, þar til gulræturnar eru meyrar
og kartöflurnar farna að jafna
súpuna. Þá er smjörbitinn látinn
út i og kryddað eftir smekk.
Síðast er söxuð steinseljan lát-
in í súpuna.
KARTÖFLUR OG FLESK
í EGGJASÓSU
200 gr. reykt flesk
400 gr. kartöflur
2 egg
4 dl. mjólk.
Framh. á bls. 12

Á tízkusýningu hjá Jacques Fath
í París fyrir skömmu voru m. a.
sýnd nokkur afbrigði nylon-
sqkka. sem komu allkynlega fyr-
ir og hlutu mjög njisjafm dóma.
Sumir sýningargesta stóðu agn-
doía, aðrir gerðu hróp að þessu
skrítna fyrirbæri. Einna mesta
athygli vöktu dröfnóttu sokkarn-
ir, sem sjást á myndinni hér að
ofan. Þeir minna einna helzt á
sprengdu eða spreklóttu ullar-
sokkana, sem við notuðum hér
í sveitinni í gamla daga.
Ejnnig sáust þarna hjá Fath
sokkar með knipplingum aö of-
an og aðrir í skyggðum litum,
dekkstir um fótinn og upp eftir
mjóaleggnum.
— Þetta er ekki gert út í blá-
inn, segir Fath, — skyggðu nylon-
sokkarnir mínir gera fótleggi
kvenþjóðarinnar undursamlega
granna og fagra tilsýndar, og
ekki sízt þegar stuttu pilsin koma
aftur í tízku er það veigamikið
atriði.
Skýrslan er byggð á upplýsing-
um, sem leitað var hjá 12 þjóð-
um meðal ýmissa félaga, einkum.
kvenfélaga. Upptökin að skýrsltt
söfnuninni átti sú nefnd innan.
Sameinuðu þjóðanna er fjallar
um stöðu konunnar í mannfélag-
inu (Commission on the Status of
Women).
HOLLRÁÐ OG IIEIMILISTÆK*
í skýrslunni eru m. a. birt þessi
hollráð til kvenna, sem vinna
utan heimila sinna: — Reynið að
verja sem minnstum tíma til
sjálfra heimilisstarfanna. Eða
með öðrum orðum, ef þér vinnið
úti, þá gerið heimilisstörfin að
aukastörfum.
Það, sem skortir fyrir hús-
mæður er vinna, eða vilja vinna
utan heimilis sinna, er, að dómi
höfunda skýrslunnar, betri og f jöl
breyttari heimilistæki, sem spara
tíma og fyrirhöfn. Einnig væri
nauðsynlegt víða, að bæta verzl-
unarhætti til að spara tíma og
erfiði við innkaup, segir í skýrsl-
unni.
Ekki telur skýrslan, að auka-
vinna húsmæðra henti öllum
jafnt. Er t. d. bent á, að margar
konur er vinna utan heimila
sinna vanræki þau, þeim hætti
við að eyða of löngum tíma til
ferðalaga milli vinnustaðar og'
heimilis. í sumum löndum sé það
enn tíðkað að leggja skatta á sam
anlagðar tekjur hjóna og fleiri ó-
kostir eru nefndir.
Kvennanefnd S. Þ. kemur sam
sn til fundahalda cjagana 22. marz
til 9. apríl næstkomandi. Þar
verður þessi skýrsla tekin til
umræðu.
Sæmri mun .ei sínum ver
silkiklæddur sprakki
en meyja hrein og hýrlynd er
hulin vuðmálsstakki.
(Bjarci Thorarensen).
I