Morgunblaðið - 21.02.1954, Blaðsíða 2

2
MORGUKBLAÐIÐ
Sunnudagui 21. febrúar 195í
Bjarni Sigurðsson, kand. theol.:
Trúarley mótun æskufólks
Lúk. 2:42-52.
í MÖRGUM kirkjum er dagurinn
í dag helgaður æsku þessa lands
fyrst og fremst. Er óskandi, að
sú viðleitni að ná til æskunnar
með boðskap kirkjunnar beri
drjúgan óvöxt. — Ýmsum er nú
Bamt gjarnt að hugsa sem svo,
að kristinn dómur sé helzt ekki
fyrir ungt fólk. Sá hugsunarhátt-
ur er ríkastur þar, sem sízt
«kyldi, í hópi æskufólksins sjálfs.
Sannleikurinn er sá, að margt
•æskumanna þessa lands sneiðir
bjá kirkju og kristindómi, sumir
liafa jafnvel ímugust á kristinni
frú; telja hana ósamrýmanlega
lifsgleði æskumanna og þori. Það
Býnir gerst, hve þvílíkur hugar-
burður er fjarstæðukenndur, að
enginn hefir verið gæddur meiri
iarlmennskuþrótti né búið yfir
meiri fögnuði en sjálfur Kristur.
Kristindómur er frá fyrsta fari
íagnaðarerindi, óskyldur sjúk-
legri vandlætingu þeirra manna,
sém hafa allt á hornum sér.
ffié
En það væri skortur á raunsæi
Bð telja æskuna bera eina ábyrgð
á vantrú sinni; eða læra börnin
ekki því aðeins málið, að það er
fytir þeim haft? IJvers vegna
hliðrar ungt fólk sér hjá að láta
sjá sig við kirkju? Hví blygðast
l>að sín fyrir að láta sín getið við
aðtar kristilegar samkomur eða
trúmál yfirleitt? Hvers vegna
ikann það skil á öllu milli himins
■og jarðar nema þeim sannindum,
sem veigamest eru í lífi hvers
manns? Hvers vegna heldur það
-djarfmannlega á hlut sínum og
skapar sér skoðanakerfi í ólík-
Mstu málum, en skilur eftir eyðu
iyrir trúna? Þannig getum við
lengi spurt og jafnharðan sótt
svar í barm þeirra fullorðnu, sem
lallast vitandi vits.
En trúardeyfð æskumanna er
að því levti auðsærri en fulltíða
iólks, að unglinga, sem trúhneigð
ir eru, skortir fremur þrek til að
stýra gegn straumi tízku en full-
liarðnaða menn. Hitt er þá jafn-
auðsætt, að aldrei er mönnum
jneiri þörf trúarstyrks en í
deiglu uppvaxtaráranna; þá er
liann andlegu lífi brýnni en kalk
beinum þeirra. Aldrei er mann-
inum sem þá nauðsynlegt, að
bmn mikli myndasmiður fái sett
jnót sitt á myntsláttu sína. Meðan
góðmálmurinn er í deiglu, greyp-
ast í hann þau einkenni, sem
vxula mást þaðan í frá. Og eftir
l>ví, sem hann eldist, harðnar
hann og tekur ekki stakkaskipt-
um síðan — nema hann sé beygð-
ur eða bresti.
ffrá
I niðurlagi II. kafla Lúkasar-
guðspjalls, sem vitnað var í að
•upphafi þessara orða, er geymd
«ina frásagan, sem til er frá æsku
Jesú og uppvaxtarárum. Frá því
liann hlýðir 12 ára á lærimeist-
arana í húsi föður síns, muster-
inu, og til þrítugs hefir engin
irásaga varðveizt af lífi hans og
starfi. Við vitum þó, að kjör hans
og daglegt líf hefir verið undar-
lega líkt því, sem jafnaldrar hans
búa við þann dag í dag. Hann
jhefir unnið heimili sínu og for-
«idrum og tekið þátt í gleði
Jieirra og sorg. Hann hefir numið
iðn föður síns og lagt aflafé sitt
fjölskyldu sinni til framfæris. —
XTtan frá að sjá á hann ótrúlega
margt sameiginlegt öllum æsku-
mönnum. Hann hefir sjálfur átt
æsku eins og ungmenni íslands.
Margar sömu spurnir ungmenn-
ásins hafa vakað honum í brjósti,
Óskir hans og þrár af sömu toga
spunnar og þær, sem við höfum
átt bjartastar; og freistingar
Jiekkti hann, það sýnir freisting-
arsaga guðspjallanna okkur ótví-
rætt.
Þessi vitneskja ætti að vera
ungmennum hugljúf vísbending.
Hún er hvatning, áskorun um að
fara að orðum hans, líkja eftir
honum, sem aldrei vék af braut-
um föður síns og skapara.
Æskan líður að vísu örskjótt
hjá eins og Jónsmessunótt, en á
vori lífsins er sáð til þess gróðurs,
sem endist tii uppskeru æ síðan;
og þannig'eigum við æsku okkar
ævilangt. En þegar árum fjölgar
að baki, færa þau okkur á herð-
ar ábyrgð á lííi þeirra ungu
manna, sem við umgöngumst.
Þar fremur en nokkru sinni ríður
á, að hver okkar sé það, sem
Lúther kallaði — Kristur náunga
sínum.
Það bjargað! okkur cð vírínn
slitnaði er v
ték si rennn
Margt getum við fyrir æskuna
gert. Við getum reist henni dans-
hallir og gefið henni kost á að
sjá það, sem bezt gerist í kvik-
myndum og leiklist. Við getum
fengið henni dýrindisklæði og
leitt hana að veizluborðum, sem
svigna undir kræsingum. Við
getum veitt börnum okkar gott
uppeld.i, góða menntun og hlý-
lega aðbúð og atlæti. Og við get-
um beðið fyrir þeim og blessað
þau. Allt eru þetta góðar gjafir,
öllum er áskapað að njóta lífsins
með einhverjum hætti.
En við getum ekki forðað því,
að gefi á lífsfley þeirra né fengið
þeim gæfuna fullsmíðaða í hend-
ur. Hana hljóta þau að smíða
sjálf. Og þau eiga kröfu á þá,
sem fulltíða eru, að þeir séu þeim
til eftirbreytni í sannsögli, hjálp-
semi og bindindi, kenni þeim
að biðja og leiði þau fram
fyrir guð.
aá
Það er síður en svo, að tækni-
menning nútímans sé í sjálfri
sér fjandsamleg kristindómi. —
Miklu fi-emur mætti líta svo á,
að hún auki færi manna til að
gefa sig við háleitustu hugðar-
efnum. Reynslan fer þó í aðra
átt. Tapkni, hraði og argaþras,
sem æ meir grípur inn í daglegt
líf okkar, tekur hug okkar allan,
svo að við erum ekki alltjent
viðmælandi, þegar skaparinn
kallar. Ekki er það kynja, þó að
æskan fari ekki varhluta af þess-
ari trúarlegu ördeyðu.
Nú viðurkenna flestir skyni
bornir menn, að á slóðum trúar-
legrar deyfðar liggi siðferðið eins
og skinin bein. Sú ein lækning,
sem dugir, er ekki skottulækning,
það gefst ekki vel að setja nýja
bót á gamalt fat. Fúinn verður
ekki upprættur nema seilzt sé til
róta. Óbrotið siðgæði nærist að-
eins á einu — trú; hún er upp-
spretta þess og veigur. Ef því
okkur þykir einhvers vant í
þeim efnum, séð frá bæjardyr-
um þjóðfélagsins, þá gefum
trúnni a.m.k. olnbogarúm í hug-
skoti okkar. Ef yfir engu er að
kvarta, þá er vel.
ÞAÐ var sannarlegt undra-
lán, að við skyldum kom-
ast öll heil og ómeidd, sagði
Guðmundur Theódórs bóndi
frá Stórholti í Dalasýslu, er
tiðindamaður Mbl. ræddi litla
stund við hann í gær um slys-
ið í Bröttubrekku, siðastl. mið-
vikudag. Guðmundur var einn
þeirra fimm farþega, sem fóru
með vagninum alla leiðina
niður í Miðdalsgil, sem er
milli 60—80 m fyrir neðan
veginn.
AGDRAGANÐINN
Ég hálfmókti í bilnum, meðan
verið var að setja dráttartaug-
ina milli hans og dráttarbílsins.
! Ég vaknaði við er bílnum okk-
ar var rykkt af stað í snjónum.
Rétt á eftir tekur Júlíus Siðurðs-
son, okkar trausti og góði bíl-
stjóri að flauta í ákafa á drátt-
arbílinn, því vagninn okkar hafði
farið upp úr hjólförunum. And-
artak stöðvaðist dráttarvagninn
og stökk Júlíus þá út og ætlaði
að tala við manninn, ég ætlaði
líka út, en hurðin kom þá á mig,
því að skyndilega valt vagninn
á hliðina. Ég kastaði mér sam-
stundis niður á gólfið í vagnin-
um, sagði Guðmundur og hélt frá
sögn sinni áfram:
RANN Á HLIÐINA
Það var eins og vagninn ætl-
aði ekki að fara nema þessa einu
Srjittal vio Gtiðmund Tlieódórs írá
Stórholti er var í áættimarvagniniim
ii niður í Miðdalsgil
mn
Guðmundur frá Stórholti
að til okkar ofan af veginum:
— Eruð þið mikið meidd og svar-
aði ég þá: Allir lifandi og ó-
meiddir. Það reyndist og rétt
vera.
ur ver-
í GREIN í Morgunblaðinu í gær
um Þjóðleikhúsið var sagt að
Viiliöndin eftir Ibsen hefði ekki
verið sýnd hér áður. Blaðið vill
leiðrétta þetta, þar sem Leikfé-
lag Reykjavíkur sýndi leikrit
þetta í apríl 1928 í tilefni 100 ára
minningar höfundarins. Þýðing-
una hafði Guðbr. Jónsson gert,
en Haraldur Björnsson var leik-
stjóri. Var þetta fyrsta leiksýn-
ingin sem hann stjórnaði hér í
bæ.
Það er næstum ótrúlegt að þetta sé vagninn, sem valt ofan í Mið-
dalsgil, því ekki geta skemmdirnar talizt ýkja miklar á húsi bíls-
ins. — (Ljósm. Mbl. Ól. K. M.)
veltu. Ég kaliaði til samferða-
fólks míns: Þetta er búið. En tæp-
ast hafði ég sleppt orðinu, er vagn
inn brunaði af stað á hliðinni
fram af gilbrúninni og fór mik-
inn. Ég var eins rólegur og hérna
í stólnum, sagði Guðmundur, og
svo var samferðafólk mitt allt, 3
stúlkur og Finnur Þorleifsson
bóndi frá Þverárdal. Það var
dauðaþögn í vagninum alia ieið.
Ég fann sjálíur ekki til ótta, en
hvað hinir hugsuðu veit ég ekki.
Meðan vagninn rann, sópaðist
inn um brotnar rúðurnar snjór og
blandaðist hann glerbrotunum úr
hliðargluggunum. Ég lá endi-
iengur á gólfinu og hélt í sætin.
Guðmundur bóndi í Stórholti,
sagðist telja að vagn-
inn hefði farið tvær heilar velt-
ur, því að tvisvar kastaðist vagn-
in svo til, að ég var nær því
kominn upp í loftið á honum. En
hann komst á réttan kjöl, ef svo
mætti að orði komast, rétt áður
en hann brunaði fram á ísilagt
Miðdalsgil. Þá rann hann aftur á
bak og stakkst endinn inn í djúp-
an snjóskafl og dró það mjög
mikið úr högginu er afturendi
hans rakst á gilbarminn hinum
meginn árinnar. Bíllinn skemmd-
ist nokkuð við það. ísinn brotn-
aði undan þunga hans, en
vatnið var mjög grunnt.
ALLIR LIFANDI OG
ÓMEIDDIR
Er ég fann að vagninn hafði
numið staðar, sagði Guðm., kall-
aði ég ti! samferðafólksins, hvort
ekki væru allir lifandi og ó-
meiddir og var svarið já.
Þegar við komum út, var kall-
ULPAN BJARGAÐI
Guðmundur frá Stórholti, sagði
frá einu atviki, sem gerðist rétt
áður en slysið varð. Ein stúlkan
í bílnum, sem setið hafði ásamt ■ Jörundsson.
hinum aftur í vagninum, komi
fram í. Þar settist hún á stól, erí
á honum lá kuldaúlpa Júlíusaí
bílstjóra. „Settu þetta utan um'
þig“, sagði Guðm. við hana, þá’
verður þér ekki kalt. Var stúlkan
í úlpunni er slysið varð. En að þvl
afstöðnu, kom í ljós, að hún
hafði bjargað stúlkunni frá þvf
að stórslasast. Glerbrot hafðl
skorið hettu úlpunnar.
AÐ VÍRINN SKYLDI SLITNA
Að lokuin sagði Guðm., að það
væri engu líkara en einhver dul-
inn verndarkraftur hefði veri®
með þeim.-En það sem ég tel,
að mest hafi bjargað var
að vírinn kubbaðist í snnd-
ur, er vagninn rann af staö, þar
sem hann lá á hliðinni. Annars
hefði hinn þungi vagn dregiS
dráttarbílinn með sér og skal
engum getum að því leitt, hvað
slíkt hefði getað haft í för með
sér, en hræddur er ég um, r.ö ég
sæti hér ckki hjá Finnboga bróð-
ur mínum, ef svo hefði orðið.
Þar fór samtal þetta fram, en
Finnbogi Theódórs á heima i
Tjarnargötu 10 D.
FÓR STRAX í GANG
Guðbrandur Jörundsson bíla-
eigandi og sérleyfishafi á leið
þessari skýrði Mbl. frá því í gær,
að vagninum hefði verið ekið
hingað til bæjarins í fyrradag,
eftir að jarðýtur og drátíarbíll
með vindu, hefðu dregið hann
upp brattann, sem láta nærri acS
vera um 15 gráður. Uppi á veg-
inum var vagninn ræstur. Hann
fór samstundis í gang eins og
verið væri að taka hann úr húsi,
Ferðin hingað til bæjarins gekk
greiðlega, þó nokkuð væri svalt
í vagninum og gustur, en 23 rúð-
ur brotnuðu. Vagninn hefur ekki
orðið fyrir eins miklum skemmd-
um og ég hafði búizt við, og mun
það vera því að þakka, að snjó-
breiða var yfir allri brekkunni
niður í gilið, sagði Guðbrandur
Sv. Þ.
Náttúriifræðifél.
a synm
r
Ometanleg almenna fræðsluslarfinu.
Á AÐALFUNDI Hins ísl. náttúru
fræðifélags í gærdag, skýrði for-
maður féiagsins, Sigurður Pét-
ursson gerlafræðingur frá því að
stofnaður hefði verið
er gert ráð fyrir að verði fyr-
islestrasalur, sem Hið. ísl. nátt-
úrufræðifélag væntanlega fær a®
gang að. Leiðir það af sjálfu sér,
sérstakurjað eigin kvikmyndasýningarvél
sjóður tii 'kaupa á kvikmynda- ’ er ómetanleg fyrir hið almenna
sýningarvél fyrir félagið. Mark- fræðslustarf, sem félagið vinnur.
miðið er að hægt verði að kaupa Sem kunnugt er, er framleiddui)
vélina þegar hús Náttúrugripa- mikill fjöldi af ágætum náttúru-
safnsins er af grunni risið og til- fræðilegum myndum og hefur
reynzlan sýnt, að þeir fundir fé-
lagsins eru bezt sóttir, sem slíka®
fræðslumyndir eru sýndar.
búið til afnota.
ÓNEFNDUR FÉLAGI
STOFNAÐI
Sigurður Pétursson sagði, að ó-
nefndur félagsmaður, hefði fært
félaginu að gjöf nokkra fjárhæð, f
sem væri framlagið til sjóðsstofn-1 llUJIðilIiWfiil
unarinnar. Er það von félagsins *
að félagsmenn og aðrir, sem á- ■
hugasamir eru um náttúrufræði, {
minnist þess að efla þarf sjóðinn
vel.
NOTUÐ í FYRIRLESTRARSAL
í hinu nýja Náttúrugripasafni
LUNDUNUM, 20. febr. — Fregn-
ir frá brezku Gineu herma, að
lögreglan hafi gert húsrannsókn
í aðalbækistöðvum Þjóðflokksin3
í Georgetown. Hafði hún á burt
með sér kommúnisk áróðursrit
með meiru.