Morgunblaðið - 23.02.1954, Blaðsíða 8

8
ilr n K n V * 9 L 4 Ð I Ð
Þriðjudagar 23. febr. 1954
Útg.: H.f. Arvakur, Reykjavík
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600
Áskriftargjald kr. 20.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu 1 krónu eintakið.
ÚR DAGLEGA LÍFINU
M
®c..
Að loknum tvennum knsninyum
ÁRIÐ 1953 var óróaár í íslenzk-
um stjórnmálum. Alþingiskosn-
ingar fóru fram, ný ríkisstjórn
var mynduð og bæjar- og sveit- |
arstjórnarkosningar stóðu fyrir
dyrum. Hér á landi eins og ann- 1
ars staðar, er stjórnmálaástandið (
jafnan loskenndara á kosninga-
árum en endra nær. Sætir það
engri furðu. Óvissa ríkir um það,
hvað við tekur að kosningum
loknum. Allt vald er á kjördegi
í höndum kjósendanna, sem
neyta atkvæðisréttar síns í ein-
rúmi kjörklefans.
En nú liggja tvennar kosn-
ingar að baki. Stjórn með
sterkan þingmeirihluta situr
við völd í landinu. Hún hefur
markað sér frjálslynda stefnu-
skrá, þar sem heitið er mikl-
um framkvæmdum í mestu
hagsmunamálum þjóðarinnar.1
Eðli málsins samkvæmt hljóta
stjórnmálin nú og á næstu ár- |
um að snúast um framkvæmd
þessara fyrirheita. Tími víg-
orða og hávaðasamrar baráttu
er í bili liðinn hjá. Framundan
er sjálft starfið að umbótamál-
unum og rekstri þjóðarbúsins
og stofnana þess.
Við íslendingar verðum að
kunna okkur hóf í pólitískum
deilum. Hörð átök og vopnabrak j
er eðlilegt um kosningar, þegar
barizt er um menn og málefni. En
sífeíldur gauragangur, æsingar og
uppnám í stjórnmálum landsins
er hættulegt og sízt til þess fallið
að rótfesta lýðræðislegan þroska
Og viðhalda áhuga almennings fyr
ir þátttöku í stjórnmálum. Stjórn
málaflokkarnir og málgögn
þeirra verða að gera sér þetta
Ijóst. Ef þau ekki gera það, er
hætt við, að stjórnmálaleiði geri
vart við sig meðal þjóðarnnar.
Fólkið verður þá leitt á hinu
sffellda vopnabraki og hjaðn-
ingavígum milli flokka. Að lok-
um kynni svo að fara, að áhugi
þess fyrir stjórnmálum væri fok-
inn út í veður og vind þegar að
kosningum kæmi. Væri það að
sjálfsögðu engan veginn til þess
fallið, að bæta stjórnarfarið í
landinu eða að treysta grund-
völl .lýðræðis og þingræðis.
Auðvitað er sjálfsagt og eðli-
legt að stjórnarandstaðan
haldi á hverjum tíma uppi
gagnrýni á gerðir þeirra, sem
með völdin fara. En sú gagn-
rýni verður að vera ábyrg og
rökstudd. Sú gagnrýni, sem
eingöngu er neikvæð og miðar
að því að rífa niður en bendir
ekki á nýjar leiðir, er lítils
eða einskis virði.
Kjarni málsins er sá, að nú,
að tvennum kosningum liðnum,
Verður þjóðin undir forustu rík-
isstjórnar sinnar, að einbeita
kröftunum að þeim miklu við-
fangsefnum, sem að er unnið. —
Þeir flokkar, sem gert hafa með
sér málefnasamning, þar sem
heitið er miklum umbótum; verða
að vinna saman af fullum heil-
indum að framkvæmd þeirra.
Það er áreiðanlega krafa yfir-
gnæfandi meirihluta þjóðarinn-
ar, ekki aðeins þess fólks, sem
Styður Sjálfstæðisflokkinn og
Framsóknarflokksins, heldur
mikils fjölda fólks í öðrum flokk- 1
um. Þjóðin vill að stjórnmála-
menn hennar starfi af festu og I
ábyrgðartilfinningu að hagsmuna j
málum hennar. Aðeins örlítið
brot kjósenda, hefur ánægju af
stöðugum illindum og særingum
milli flokka. Þess vegna ætlast
þjóðin til þess að nokkuð hlé
verði á pólitískum vígaferlum
milli kosninga.
Því miður brestur suma stjórn-
málaleiðtoga okkar skilning á
þetta. Þeir vilja helzt alltáf vera
í herklæðum og eru sífellt í víga-
hug. En þessir menn verða að
skilja það, að þátttaka í stjórn-
málum á ekki fyrst og fremst að
vera fólgin í því, að æpa sig í
tíma og ótíma hásan af ádeilum 1
og stóryrðum. Hún krefst þess
þvert á móti, að stjórnmálamenn- '
irnir vinni af samvizkusemi og1
ötulleik að framkvæmdum hags- I
munamála þess fólks, sem hefur j
sýnt þeim trúnað og fengið þeim
völd og áhrif.
Stærstu málin, sem núverandi
ríkisstjórn vinnur nú að, eru
raforkumálin, umbætur á hús-
næðismálum og endurskoðun
skattalaga. Framkvæmdir í öll
um þessum málum krefjast
mikillar vinnu, öflun mikils
fjármagns og víðtæks undir-
búnings. Ríkisstjórnin hefur
ennþá aðeins setið rúma 5
mánuði að völdum. Engu að
síður hefur hún efnt nokkur
af fyrirheitum málefnasamn-
ings síns. En hin eru eðlilega
miklu fleiri, sem að er unnið.
Að þeim verður að einbeita
kröftunum, ekki aðeins stjórn
arflokkanna, sem samtökum
hafa bundist um framkvæmd
þeirra, heldur þjóðarinnar í
heild. Kosningarbaráttan og
deilur hennar liggja að baki.
Framundan er sjálf starfið,
sem öllu mali skiptir.
ALMAR skrifar:
Óánægjuraddir.
AÐ UNDANFÖRNU hafa mér
borizt bréf úr ýmsum áttum þar
sem menn láta í ljós óánægju sína
yfir dagskrám útvarpsins. lFestir
kvarta um það, að skemmtiatrið-
in séu færri miklu og lélegri en
áður var og sakna þátta þeirra
Gröndals og Sveins Ásgeirssonar.
sem verið hafi skemmtilegir .og
fróðlegir í senn, einkum þáttur-
inn „Veiztu þetta“, er Sveinn sá
um. Tveir bréfritarar sakna þátt-
arins: Þetta vil ég heyra, sem
þeir segjast alitaf hafa hlustað á
sér til mikillar ánægju og sömu
menn telja þáttinn: Náttúrlegir
hlutir að vísu fróðlegan en þurr-
an og tilbreytingarlítinn.
Þá eru margir sáróánægðir með
tímann sem leikritin eru fiutt á,
ekki aðeins þeir, sem hafa skrifað
mér, heldur einnig fjöldi manna,
ZJrá útuan
rpmu
L óí&uótu vilm
sem ég hef átt tal við um það
atriði. Rök flestra gegn þessurn
tíma eru þau, að á laugardags-
kvöldum leiti fólk helzt heiman
frá sér á ýmsa skemmtistaði bæj-
arins og þá heimsæki fólk hvort
annað til þess að rabba saman
yfir kaffibolla eða „taka slag“.
Öllum, sem um þetta hafa rætt
við mig, ber saman um að sunnu-
dagskvöldin mundu hentugust til
flutnings leikritanna.
Ég held að þessir óánægðu
hlustendur hafi mikið til síns
máls. Skemmtiatriðin í útvarpinu
eru of fá og oft ekki nógu vel til
þeirra vandað. Og ekki er minnsti
vafi á því, að fólk leitar meira
VeLaL aruli ihriLar •
Iðnaðarmáia-
stcfnunln
NOKKRAR deilur hafa undan-
farið staðið yfir meðal iðnaðar-
manna um hina nýju iðnaðar-
málastofnun. Munu þær þó ekki
spretta af því, að iðnaðgrmenn
telji slíka stofnun ekki nauðsyn-
lega fyrir atvinnugrein sína. Hitt
mun sanni nær, að þeir telji hana
ekki hafa verið byggða upp á
réttum grundvelli og nægilegt
samráð ekki höfð við samtök iðn-
aðarins um undirbúning hennar.
En nú hefur Ingólfur Jónsson,
iðnaðarmálaráðherra, skipað
nefnd manna til þess að undirbúa
lög og reglur um þessa stofnun.
Er hún skipuð mörgum af for-
vígismönnum iðnaðarmanna. —
Ætti því að mega treysta því, að
upp af starfi hennar spretti lög-
gjöf, sem fullnægi þeim kröfum,
sem iðnaðurinn gerir.
Kjarni málsins er að íslenzk
ur iðnaður, sem er orðinn
þróttmikil og fjölþætt atvinnu
grein þarf að eiga stofnun hlið
stæða þeim, sem sjávarútveg-
ur og landbúnaður hafa fyrir
löngu eignast. Við þurfum að
hagnýta okkur hverskonar
tæknilegar nýungar í iðju og
iðnaði. Við þurfum að veita
hinum uppvaxandi iðnaði í
landinu margvíslegar upplýs-
ingar og fyrirgreiðslu. Þess
vegna er vel rekin og vel upp
byggð iðnaðarmálastofnun
nauðsynleg.
Lélegt útvarpsleikrit.
IBRÉFI frá hlustanda segir:
„Laugardaginn 13. febrúar var
í Ríkisútvarpinu flutt leikritið
„Feigðarflugan" eftir dr. phil.
Svein Bergsveinsson. Leikstjóri
var Þorsteinn Ö. Stephensen, leik
listarráðunautur.
Islenzkum útvarpshlustendum
hefir verið boðið upp á ýmislegt
misjafnt á undanförnum árum og
hrökkva því ekki alltaf við, þótt
lélegt sé á borð borið.
Mönnum féll þó allur ketill í
eld eftir að hafa hlýtt á fyrr-
nefnt leikrit á laugardagskvöldið.
Ég minnist þess ekki, að hafa
nokkurn tíma heyrt slíkri smekk-
leysu útvarpað í leikritsformi.
Ekki veit ég, hvað fyrir höfund-
inum hefir vakað við samningu
þessa leikrits — og er hitt þó
öllu óskiljanlegra, hvað valdið
hefir því, að leiklistarráðunautur
Ríkisútvarpsins gat látið sér detta
í hug að velja þessa smekkleysu
til flutnings. Maður skyldi ætla,
að lítið væri orðið um góð leik-
rit, ef ekki hefir verið völ á betra
stykki.
íslenzk leikritastefna?
EF TIL vill var hér verið að
kynna nýja íslenzka leikrita-
stefnu? — Við hlustendur eigum
von á góðu í framtíðinni, ef sú
væri raunin!
Það er annars ekki ómaksins
vert að fara mörgum orðum um
þennan leikritsflutning. í stuttu
máli er hann Ríkisútvarpinu, og
þá sérstaklega leiklistarráðunauti
þess, til lítils sóma, að ekki sé
meira sagt. Ef leikritið „Feigðar-
flugan“ hefir haf-t nokkurn til-
gang, þá hefir hann helzt verið
sá að ýfa upp gömul sár hjá ætt-
ingjum og vinum þeirra, sem far-
izt hafa í flugslysum. Þegar hlust-
endum er misboðið með slíkri
dagskrá og þeirri, sem minnzt er
á hér að framan eiga þeir rétt-
mæta kröfu um, að yfirstjórn á
leikritavali Ríkisútvarpsins verði
tekin til alvariegrar yfirvegunar.
— Hlustandi."
Fjölprentunarstofnun
verði komið upp.
Eo SKRIFAR:
. íl. „í sambandi við hina
þörfu og tímabæru tillögu, sem
nýlega er komin fram á Alþingi,
um að hefja nú þegar gerð hag-
rænna landabréfa í þágu atvinnu-
veganna o. f 1., vaknar sú spurn-
ing, hvort ekki sé tímabært að
komið verði á stofn fullkominni
fjölprentunarstofnun (Reprodukt
ionsanstalt) fyrir allskonar upp-
drætti. Væri ekki heppilegt, að
ríki og bær sameinuðust um
slíka stofnun? — E. H.“
Um snjó, skíðaferðir
og bílkeðjur.
EG ÁTTI leið um Hafnarstrætið
um kl. 6 á laugardagskvöldið
og sá þar saman kominn hóp af
skíðaklæddu fólki, sem augsýni-
lega var á leið út úr bænum, í
þeirri von, að snjórinn yrði slydd
unni yfirsterkari, þó að útlit væri
fyrir, þá stundina, að brugðið
gæti til beggja vona. Og fólkinu
varð að von sinni, þetta mun
vera snjómesta helgin, sem komið
hefir á vetrinum og þeir eru
margir, sem vilja gjarnan að
skíðasnjórinn haldizt, við erum
búin að fá alveg nóg af rigning-
um og umhleypingum, og það er
alitaf dásamleg tilbreyting og
hressing í að fara út úr bænum
upp til fjalla á skíði.
G SVO er það þetta með bíl-
keðjurnar. Það er vítavert
skeytingarleysi að aka á keðju-
lausum bílum í snjó og ófærð.
Sem betur fer eru það ekki marg-
ir, sem gera sig seka um slíkt,'
þvi að augljóst er hve mikla slysa
hættu það hefir í för með sér. Á
sunnudaginn var ég í strætis-
vagni á leið um miðbæinn. Á vegi
okkar varð keðjulaus bíll, sem
komst engan veginn leiðar sinn-
ar, þar eð dálítill bratti var fyrir
og hálka, fyrr en eftir mikil átök,
rykki og hnykki aftur og fram
og til beggja hliða. Auðvitað olli
þetta leiðinlegri og óþægilegri
töf á umferðinni, óþægindum,
sem stofnað var til algerlega að
óþörfu, einungis fyrir hirðuleysi
og ókærni.
Margur grær sem grenitrén
gusti vetrar strokinn,
starir í botnlaus fúafen
fólks um andann lokin.
Kjálkagulur yfir er
oddborgara hrokinn.
(Stephan G. Stephansson)
Bið ekkiannan
um það, sem
þú mundir
neita sjálfur,
ef beðinn
værir.
út af heimilum sínum á laugar-
dagskvöldum en önnur kvöld og
fara af þeim orsökum á mis við
leikritin, sem þeir mundu hlusta
á sér til ánægju, ef þau væru
flutt á öðrum tíma.
Sálgæzla og andleg
heilsuvernd.
SÉRA ÞORSTEINN L. Jónsson
flutti sunnuaaginn 14. þ.m. ýtar-
legt erindi, er
hann nefndi:
Samtök lækna
og presta. Fjall
aði erindið að
mestu um nauð
syn þess að
prestar lands-
ins og læknar
tækju höndum
saman um sál-
gæzlustarf og
andlega heilsu-
vernd manna
hér, eins og tíðkast víða er-
lendis. — Benti presturinn á
það og færði fyrir því veigamikil
rök, hversu mikils virði það gæti
verið mönnum, sefasjúkum af
ýmsum örðugleikum lífsins, sem
þó verða ekki taldir geðbilaðir,
að geta leitað með hugarangur
sitt til læknis síns eða prests, eða
beggja, og rætt við þá í fullum
trúnaði um vandamál sín og and-
legar veilur. Ég man ekki hvort
presturinn lét þess getið, að sam-
tök lækna og presta um slíkt starf
væri í undirbúningi, en vissulega
væri æskilegt að það mætti tak-
ast sem fyrst.
Erindi prestsins var vel samið
og ágætlega flutt.
Bandaríska hljómsveitin.
SINFÓNÍUHLJÓMSVEIT banda-
ríska flughersins (The U.S. Air
Force Symphony Orchestra) hélt
í vikunni, sem leið, f jóra tónleika
í Þjóðleikhúsinu á vegum Tón-
listarfélagsins,’ jafnan fyrir fullu
húsi og við mikla hrifningu áheyr
enda, Stjórnandi var George S.
Howara oífursti.
Þriðjudagstónleikunum var út-
varpað. Flutti hljómsveitin þá
Mignon-forleikinn eftir Thomas,
Straussvalsa, Capriccio Espagnol
eftir Rimsky-Korsakow og aðra
létta og dillandi klassiska tónlist.
Tenórsöngvarinn William du
Pree, sem kunnur er hér frá fyrri
heimsókn hljómsveitarinnar, og
barytonsöngvarinn okkar Guð-
mundur Jónsson sungu sína arí-
una hvor, sá fyrrnefndi úr
„Turandot" eftir Puccini, en hinn
siðarnefndi úr „Rigoletto“ eftir
Verdi. Var söngur þeirra mjög
áhrifamikill.
Þess gerist ekki þörf að fara
mörgum orðum um leik hljóm-
sveitarinnar, því að tónlistagagn-
rýnendur blaðanna hafa gert það
rækilega. Hljómsveitin hefir rúm
lega 80 hljóðfæraleikurum á að
skipa og er talinn með beztu
hljómsveitum í Bandaríkjunum
og er þá mikið sagt, því að þar
í landi eru beztu hljómsveitirnar
í heiminum, eftir því sem haft er
eftir Gossen hljómsveitarstjóra,
sem hér var á dögunum, en hann
er manna færastur til að kveða
upp dóm um það.
Þetta er í annað sinn, sem
hljómsveit þessi heimsækir okk-
ur, dg verður hún minnisstæð öll-
um fyrir afburðasnjallan leik. Og
sérstaklega verður hún hugþekk
öllum góðum mönnum fyrir það,
að allur ágóðinn rann til bygg-
ingarstarfsemi Sambands ís-
lenzkra berklasjúklinga að
Reykjalundi.
Með kvöldkaffinu.
EKKI var leikþátturinn hans
Hreiðars heimska, er nefndist
Heiðursdagur, burðugur fremur
en aðrir þeir leikþættir sem við
höfum fengið með kvöldkaffinu
Framh. á bls. 12