Morgunblaðið - 26.02.1954, Síða 9

Fðstudagur 26. febr. 1954
MORGUNBLAÐIÐ
9 '
Hagskýrslur Rúss
á sama fari
Þrátt fyrir það að æðstu valdamenn viðurkenndu að þær )
væm rangar er þeim ekiki breytt til batnaðar
‘Á Þegar Malenkov komst til
valda í fyrra, gaf hann og
landbúnaðarráSherra hans,
Khruschev, skýrsla um efna-
hag Ráðstjórnarríkjanna. —
Skýrsla þessi þótti bera vott'
um fr jálslyndi og hreinskilni,
sem áður var óþekkt hjá j
Stalín. En nú hafa Malen-1
kov og kumpánar hans tekið
upp þá fyrri venjn, að rang-
færa hagfræðilegar stað-
reyndir og bregða upp óraun ‘
særri mynd af ástandinu í
efnahagsmálum þjóðar sinn- ■
ar í áróðursskyni.
SÆKIR í SAMA HORFI8
Þegar Khruschev í fyrrasumar
upplýsti hreinskilnislega, hve
landbúnaður Rússa væri í slæmu
ásigkomulagi, þótti líklegt, að
rússneskir hagfræðingar hefðu
tekið þann kostinn að segja satt
og rétt frá öllu. En ekki hefur
reynzt svo upp á síðkastið. Hin
nýútkomna skýrsla Ráðstjórnar-
innar um framkvæmd „áætlun-
ar“ ársins 1953, er eins óskýr
og villandi sem slíkar skýrslur
voru vanar að vera undir stjórn
Stalíns sáluga.
HVERNIG ER ÁÆTI.UNIN?
Eins og oft hefur brunnið við
hjá Sovétstjórninni, eru engar
raunverulegar tölur í skýrslunni
heldur hefur hagfræðingum Mal-
enkovs tekizt vel upp í sinni
gömlu tækni í að mæla fram-
leiðsluna með tilliti til hlutfalls-
legrar aukningar frá fyrra ári.
Fyrraársframleiðslan var mæld á
sama hátt og þannig koll af kolli.
Þungaiðnaðurinn er sagður hafa
staðizt áætlun. En þar sem áætl-
unin er ókunn, kemur fróðleikur
þessi okkur að engu gagni. Fram-
leiðsla neyzluvara og smávarn-
ings hefur farið fram úr áætlun,
en eins og áður eru engar upp-
lýsingar gefnar um áætlunina.
KHRUSCHEV JÁTAÐI
FÆKKUN NAUTGRIPA
Athyglisvert er það, hvað.
Khruschev, landbúnaðarráðherra, ’
<og hagfræðingunum ber mikið á t
milli, er þeir ræða um fjölda (
húsdýra í Rússlandi. Fyrir hálfu
ári gaf Khruschev það skýrt í.
Ijós, að Ráðstjórnarríkin hefðu
3,5 milljónum færri nautgripi í
byrjun ársins 1953, en 1941 í upp
hafi orustunnar um Rússland og ,
3,9 milljónum færri en 1928, er j
samyrkjubúskapurinn hófst. •—
Þetta hefur átt sér stað þrátt fyr-
ír stórfellda fjölgun íbúanna,
geysilega stækkun ræktaðs lands
<og öflugan áróður fyrir aukinni
kvikfjárrækt. Landbúnaðarráðu-
ueytið gerir nú allt, sem í þess
■valdi stendur til að auka bústofn-
inn og heitir búandlýð alls kyns
verðlaunum og medalíum, að sov-
jeskum sið, til handa þeim, er vel
standa sig á því sviði.
EN HVAÐ SEGJA SVO
HAGFRÆÐINGARNIR?
IÞegar litið er á tötur hinna,
vísu hagfræðinga Ráðstjómar
ínnar, verður annað uppi á
teningnum en hjá Khruschev.
J>eir gefa landbúnaðarráðu-
neytinu lítinn gaum, því að
þeirra verk er ekki að segja
frá staðreyndum, heldur að
gefa upp laglegar tölur handa
kommúnistablöðum út um
heim í áróðursskyni til að
sýna auðvaldsríkjum hins vest
ræna heims hvers hið algóða
skipulag alþýðuríkisins í
sé megnugt. (K
Út úr nautgripadæminu fyrr
téða fá hagfræðispekingar
Kremlins 1.7 milljón kúa aukn
ingu frá janúar til október
Bæði Malenkov og Kruschev hafa lýst því yfir að hagskýrslur
Ráðstjórnarríkjanna séu falsaðar. Bjuggust menn við að ávítum
þeirra myndu fylgja Isiðréttingar á skýrslunum, en svo er ekki.
Þar situr enn við hið sama. Myndin sýnir fólk við kornuppskeru
í Ukrainu, en í ljós hefur komið að kornuppskera Rússa hefur
minnkað.
1953, og að tzla alls nautpen-
ings hafi hækkað úr 56.6 mill-
jónum í 63 milljónir. Einhver
hefur fjölgunin hjá svinunum
verið! Þeim kvað hafa fjölgað,
að sögn hagfræðinganna úr
28.5 milljónum í 47.6 milljónir
á þessum fáu mánuðum,
þrátt fyrir ummæli Khruschev
takmarkið væri að koma tölu
svína upp í 34.5 milljónir.
KHRUSCHEV OG MALfNKOV
GAGNRÝNA!
í ræðu sinni í sumar áfelldist
Khruschev bændur harðlega fyr-
Eflir Edward Crankshaw
ir að draga á langinn að slátra
afsláttargripum sínum fram yfir
hina árlegu „eigna“ talningu, svo
að þeir sýndu sem mesta fram-
leiðslu. Kvað hann markaðinn
fullan af kjöti af gripum, sem
óhæfir væru til slátrunar. Hann
bannfæri slíkt og bauð að binda
endi á það. En sjá, nýjar tölur
sýna hið gagnstæða. Orð spá-
mannsins féllu í grýttan jarð-
veg.
Malenkov gagnrýndi í ágúst-
ræðu sinni í Æðsta Ráðinu þá
aðferð, sem höfð væri á mati
korníramleiðslunnar. Hann kvað
það vera hlægilegt að byggja
tölur um framleiðslu korns á
áætluðu framboði í stað þess að
miða þær við magn þreskjaðs
korns. Byrjað var á þessum
hætti laust eftir 1930 til að fela
hina geysilegu framleiðslurýrn-
un, sem fylgdi í kjölfar samyrkju
búskaparins. Erlendum sérfræð-
ingum hefur talizt að áætlað
framboð sé 20 % meira en raun-
veruleg framleiðsla þreskjaðs
korns.
SKEKKTURNAR EKKI
LAGFÆRÐAR
Við þessa hvassyrtu ræðu
Malenkovs var húizt við, að
rússneskir hagfræðingar yrðu
látnir hætta þessum undarlega
feluleik við staðreyndirnar.
En svo varð ekki. Líklega hef-
ur Malenkov verið hlýtt í
fyrstu, en stjórninni hefur
ekki þótt framleiðsjijitöiúrnar
nógu fallegar né stórar, svo að
þær voru ekki gefnar upp. Hið
eina, sem látið var uppi, yar
þetta: „Þrátt fyrir óhagstæða
veðráttu á sumum svæðum,
var kornframleiðslan 1953
NÆRRI ÞVÍ eins mikil og
1952.“
FRAMLEIÐSLAN EYKST
EKKI.
Vitað er, að kornuppskeran
1952, var jafnmikil og þrjú und-
anfarandi ár, þrátt fyrir loforð
um framleiðsluaukningu. Þetta
sýnir að uppskeran 1953 er langt-
um minni en áætlað var.
(Observer. Öll réttindi áskilin).
Skýrt frá þýzku
kynningarvikunni
í þýzkum blöðum
ÞÝZK blöð hafa skýrt all ýtar-
lega frá kynningarviku þýzkra
lista, sem haldin var hér á landi
fyrr í vetur. Telja þau að kynn-
ingin hafi tekizt mjög vei Minn-
ast þau á svartlistarsýninguna,
sem 2000 sýningargestir komu á
og 40 myndir seldust. Það voru
einkum myndir eftir Max Sle-
vogt, Káthe Kollwitz og Lovis
Corinth, sem seldust, en myndir
eftir Marcks og Barlach fundu
einnig náð fyrir augum íslend-
inga.
Á það er minnzt í greinunum,
að ísland sé á þjóðleið milli
Evrópu og Ameríku. Þótt íslend-
ingar séu smáþjóð, sé það algengt
að stærstu listamenn heimsins
komi einmitt þangað í heimsókn
á leið sinni milli heimsálfa. Er
þess og getið, að þjóðin hafi mjög
þroskaðan listasmekk, einkum
í tónlist.
Kírkjuritið verð-
ur íiiánaðarrit
í SEINASTA Kirkjuriti, skýrir
ritstjórinn, herra Ásmundur Guð-
mundsson, biskup, frá breyting-
um sem gerðar hafa verið á út-
gáfu ritsins. Er þess þá fyrst að
geta, að próf. Magnús Jónsson,
hefur gerzt meðritstjóri biskups,
en hann hafði meðritstjórn á
hendi hér áður fyrr. Þá verður
ritið stækkað og kemur út mán-
aðarlega í stað ársfjórðungslega
áður. Er ætlunin að Kirkjuritið
komi þannig í stað Kirkjublaðs-
ins, sem hinn látni biskup, herra
Sigurgeir Sigurðsson, var rit-
stjóri að.
NYR FLOTAFORINGI
PARÍS — Atlantshafsráðið hefir
1 skipað Jerauld Wright, yfirfloía-
I fóringja Atlantshafsríkjanna á
; Atlantshafi. Tekur hann við af
McCormick.
Stækkun eðu flutning-
nr ReykjfKvíkurilugv*
TILLÖGUR þær um stækkun
Reykjavíkurflugvallar, sem við
og við koma fram, samrímast
illa stórhug forustumanna ís-
lenzkrá flugmáia.
Sjálfsagt má gera ráð fyrir, að
styrjaldarnauðsvn hafi ráðið úr-
slitum, þegar Bretar á styrjaldar-
árunum tóku ákvörðun um stað-
arval Reykjavíkurfiugvallar. En
það ber vott um fullmikla skamm
sýni af þeirra háifu, að í byrjun
var talið, eða a.m.k. látið í veðri
vaka, að flugvöllurinn þyrfti
ekki að vera stærri en svo, að
ekki þuríti að skerða byggðina
nema mjög óverulega. Brátt kom
í ljós, að hin upprunalega áætl-
aða stærð nægði ekki, og varð
þá að rífa hús svo tugum skipti
til þess að koma flugvellinum
fyrir.
o—//—o
Fyrir nokkrum mánuðum var
frá því skýrt í einu dagblaði
Reykjavíkur, að til þess kæmi ó-
hjákvæmilega áður langt um liði,
að íslendingar þyrftu að kaupa
stærri flugvélar en þær sem við
nú eigum. Þessar stóru flugvélar
krefjast lengri flugbrauta en
Reykjavíkurflugvöllur hefur, og
yrði því um tvennt að velja, þeg-
ar að því kæmi, að Islendingar
eignuðust stærri flugvélar: annað
hvort yrðu íslenzku flugfélögin
að „flýja Reykjavíkurflugvöll“,
eða það yrði að stækka hann. Að
,,flýja“ suður á Keflavíkurflug-
völl væri að sjálfsögðu óæskilegt
fyrir íslenzka flugmenn og ís-
lenzk flugfélög, en auk þess væri,
samkvæmt umsögn flugfróðra
manna, Reykjavík á öðru veðr-
áttusvæði en Keflavík, og kæmi
oft fyrir, að hægt væri að lenda
á Reykjavíkurflugvelli þegar ó-
lendandi væri á Keflavíkurflug-
velli vegna veðurs, og gilti það
vitanlega bæði um íslenzkar flug-
vélar og erlendar,
Til þess að ráða bót á þessu
þyrfti nú að lengja flugbrautir
Reykjavíkurflugvallar — út í
Skerjafjörð.
o—//—o
En væri nú ekki tímabært að
hefja sig til flugs örlítið upp úr
lægðinni „fyrir sunnan Fríkirkj-
una“, og horfa fram í tímann,
ekki 5—10 ár, heldur 50—100 ár?
Annað er í rauninni alls ekki
sæmandi í þessu máli.
Fljótt á litið virðist vera völ
á a.m.k. tveimur flugvallarstæð-
um í nánd við Reykjavík: 1) á
Hólmsheiðinni eða þar í grennd
og 2) í hrauninu fyrir sunnan
Hafnarfjörð, nálægt Krýsuvíkur-
veginum. Frá hvorum staðnum
sem væri er um 15—20 mínútna
akstur til Reykjavíkur.
Flugvellir eru að vísu mikil
mannvirki, en fiugvallargerð er
auðveldari nú en fyrir 10—12 ár-
um, sökum aukinna nota stór-
virkra véla og flutningatækja við
slik mannvirki. Þá hefur það
sýnt sig, að stórar jarðýtur vinna
auðveldlega á hrauni, mylja það
og jafna fljótt og vel.
Hér skal ekki farið frekar út
í að ræða auðveldleika eða erfið-
leika á flugvallargerð í hæfilegri
fjarlægð frá Reykjavík, en aðeins
bent á, að í tilefni af tiltölulega
bráðri þörf fyrir lengri flugbraut
ir en Reykjavíkurflugvöllur hef-
ur nú, ætti vissulega að athuga
rækilega möguleika á gerð nýs
flugvallar nálægt Reykjavik, og
gera samanburð á þeirri leið og
hinni, að lengja flugbrautir
Reykjavíkurflugvallar út í sjó.
Það mætti e.t.v. benda á í
þessu sambandi, að stækkun
Keflavíkurflugvallar stendur nú
yfir, og það kynni að gefast sér-
stakt tækifæri til þess að ná hag-
kvæmum samningum um notkun
véla og áhalda til flugvallargerð-
ar í námunda við Reykjavík, að
lokinni þeirri stækkun.
Og þó að flugvallargerð sé
kostnaðarsamt fyrirtæki, þá er
aðgætandi, að mikill hluti kostn-
aðarins yrði fólginn í kaup-
greiðslum til íslenzkra verka-
manna og annarra, sem að verk-
inu störfuðu.
Og Reykjavík yrði leyst úr á-
lögum, og öðlaðist aftur eðlilega
vaxtarmöguleika í nánd við Mið-
bæinn — bæði á vídd og hæð.
Guðmundur Marteinsson.
Gjafir og áhcH ti!
KáHatjarnarkirfcju
árið 1953
MINNINGARGJÖF frá hjónun-
um Erlendsínu Helgadóttur og
Magnúsi Jónssyni frá Sjónarhól á
Vatnsleysuströnd um börn þeirra
þrjú sem dáin eru kr. 1500.00.
Minningargjöf frá Elínu Þorláks-
dóttur frá Bræðraparti í Vogum
um mann hennar Guðmund
Bjarnason og son þeirra Bjarna
Guðmundsson kr. 1000.00.
Áheit frá N. N. 50.00, Eiríki
Kristjánss. 50.00, Jóhanni Ól.
Jónss. 50.00, Eggert Kristmundss.
50.00, Ó. Á. M. 100.00.
Árið 1953 varð Kálfatjarnar-
kirkja 60 ára og var þess mínnst
með messugjörð hinn 13. sept.
Viðstaddur var biskupinn yfir
íslandi hr. Sigurgeir Sigurðsson,
sem þá um leið vísiteraði kirkj-
una. Flutti sóknarpresturinn séra
Garðar Þorsteinsson stólræðu, en
biskupinn ræðu frá altari kirkj-
unnar og þjónuðu báðir fyrir alt-
ari. Þá var vígður af biskupi
kaleikur og patína, er gefið er til
minningar um Höllu Matthías-
dóttur frá Norðurkoti á Vatns-
leystuströnd og menn hennar Ei-
rík Eiríksson og Björn Jónsson,
gefið af börnum þeirra Maríu
Eiríksdóttur, Guðrúnu Eiríksdótt
ir, Margréti Björnsdóttir, Eiríki
Björnssyni og Jóni Björnssyni.
Eru gripir þessir fagrir og mjög
vel gerðir. Var öll kirkjuathöfn-
in mjög tilkomumikil og hátíðleg.
Um leið og við minnumst þessa
þökkum við fyrir hönd kirkju og
safnaðar, gjafir og áheit s.l. ár.
Þökkum af alhug bæði þær gjafir
og allar gjafir undanfarinna ára,
og hinn mikla hlýhug, vinsemd
og velvilja til Kálfatjarnarkirkju,
yngri og eldri sóknarbarna,
heima og burtu fluttra, óskum
þeim gleðilegs árs og allrar guðs
blessunar um ókomna tíð.
I janúar 1954
Kolsýrueitrun í
dönskum gap-
træðaskcla
FYRIR nokkrum dögum vildi
það til í dönskum gagnfræða-
skóla, að 270 nemendur veiktust
af kolsýrueitrun. — Kennarinn
veitti því athygli, að allir nem-
endurnir voru hálfsofandi í sæt-
um sínum og datt strax í hug að
um kolsýrueitrun væri að ræða.
Eitrunin var þó ekki orðin alvar-
legri en svo, að kennaranum
tókst að koma unglingunum út
undir “bert loft og jöfnuðu all-
flestir sig mjög bráðlega. Fjórtán
af nemendunum voru þó svb illa
haldnir; að það varð að flvtja þá
á sjúkrahús. Enginn af þeim var
þó lífsættulega veikur: •— Kol-
sýrueitrunin hafði átt sér stað í
miðstöðvarkerfi skólans og
breiddist úr miðstöðvarherberg-
inu inn í kennslustofurnar.