Morgunblaðið - 17.09.1954, Blaðsíða 7

MORGU N BLAÐIÐ
7
[" Föstudagur 17. sept. 1954

v
Bréf frá Guðmundi Amlaugssyni
EKKI er annað hægt að segja
en að fyrstu fjórar umferð-
irnar hafi gengið framar öllum
vonum, enda hafa ýmsir erlendir
skákmenn látið það í ljós við mig
nú þessa síðustu daga, að þeir
hafi ekki búizt við íslenzku sveit
inni svona sterkri og óskað til
hamingju með taflmennskuna og
árangurihn. Við erum í öðru sæti
með 10 % vinning, að vísu góðum
spöl neðan við Rússa, sem hafa
13 vinninga, og aðeins hálfum
vinning ofan við Hollendinga, en
hins vegar heilum tveimur vinn-
ingum ofan við Austurríkismenn
sem eru hættu'legustu keppinaut-
ar okkar. Menn eru farnir að óska
okkur til hamingju með að kom-
ast í deild sigurvegaranna, en
sjálfir erum við ekki allt of ör-
uggir, við vitum sem er að við
eigum erfiðasta áfangann eftir,
sjálft rússneska tröllið, þar sem
Austurríkismenn og Hollending-
ar eiga að kljást saman. Fari svo
að við fáum núll gegn Sovétrikj-
unum, sem er mjög vel hugsan-
legt, þarf ekki annað til en að
Austurríkismenn vinni Hollend-
inga með 2 Vi, 3 eða 3% vinning
til þess að það verði Hollending-
ar og Austurríkismenn sem upp
fara, en við sitjum eftir. Tveir
síðustu möguleikarnir eru að visu
býsna ósennilegir, en þetta er
engu að síður nógu mikil óvissa
til þess að auka á spenninginn,
sem er þó sannarlega nógu mikill
áður, þar sem ísland teflir við
heimsmeistarana í fyrsta skipti.
VIÐUREIGNIN VIÐ RÚSSA
Friðrik átti hvítt gegn Bron-
stein, lék e4 og kom fram fransk-
ur leikur. Friðrik teflir varlega
eins og sjálfsagt er, velur Rd2
afbrigðið; skákin teflist áfram
hægt og sígandi, fast og rökrétt,
hvorugur nær taki svo að um
muni og eftir 22. leik sinn býður
Bronstein jafntefli, sem Friðrik
þiggur.
Á þessum degi virtist mikill
munur á því að hafa hvítt og
svart. Friðrik og Guðm. Ág.
höfðu hvítt og fengu jafngott eða
betra tafl út úr byrjuninni, en
Guðmundur Pálmason og Ingi er
höfðu svart gegn Keres pg Kotoff
náðu aldrei jöfnu tafli. Guð-
mundur valdi Sikileyjarleik
gegn Keres, sem beitti sinni nýju
aðferð (Bc4 og síðar Df3). Hon-
um tókst að koma í veg fyrir mát
spil Guðmundar drottningarmeg-
in, en Guðmundur réði ekki við
peðasókn hans kóngsmegin. Það
varð fljótlega Ijóst að Guðmund-
ur var dauðadæmdur og Keres
lauk skákinni fallega eins og hans
var von og vísa. Ingi lenti í
kóngsindverskri vörn gegn Kot-
off, reyndi frávik frá venjulegum
leiðum, en það gafst illa, staðan
opnaðist Kotoff í hag og hann
fylgdi þétt eftir, svo að Ingi mátti
gefast upp í 28. leik.
GUÐM. ÁGÚSTSSON
VARÐIST IIETJULEGA
Þá er aðeins eftir að segja frá
Guðmundi Ágústssyni. Hann lék
hvítu og kom þar fram Sikileyj-
arleikur, lokaða afbrigðið. Guðm.
átti öllu betra framan af, nokkr-
ar sviptingar urðu á drottningar-
væng, upp úr þeim mikil manna-
kaup og var staða Gellers þá orð-
in öllu betri. Við biðum þess með
eftirvæntingu hverju Guðm.
hefði leikið í biðleik. Hann hafði
hugsað fast qm leik, sem okkur
er litum lauslega á skákina kom
varla til hugar að gæti gengið, en
hafði þótt hann full afdrifaríkur
þar sem hann sá ekki nógu greini
lega afleiðingar hans og lék því
hlutlausum leik til þess að geta
athugað stöðuna heima, en var
þó hræddur um að hafa misst af
strætisvagninum. Þegar nánar
var atþugað, kom í Ijós r.ð svo
var, svartur gat komið í veg fyrir
hann. En hefði Guðm. valið þenn-
an leik, sem hann var að hugsa
um var skákin dautt jafntefli. Nú
varð hins vegar að halda bar-
áttunni áfram, en horfurnar voru
heldur þunglegar, okkur virtist
Geller oftast vinna, er við athug-
uðum möguleikana. En Guðmund
ur fór niður eftir morguninn eft-
ir staðráðinn í því að selja líf
sitt eins dýrt og unnt væri, hann
fann þá leiki er gerðu Geller
örðugast að komast áfram, Geller
þurfti lengri og lengri umhugs-
unartima við hvern leik, en
Guðm. gekk um gólf og beið á
meðan. Seinast var öllum að
verða ljóst að skákin varð ekki
unnin. Hvers vegna heldur mað-
urinn áfram? var ég spurður af
taflmeisturum oftar en einu sinni.
Hann hlýtur að eiga von á krafta-
verki svaraði ég, því að ekki varð
annað séð en jafnteflið væri
tryggt. Svo kom kraftaverkið.
Guðm. var orðinn þreyttur á
vörninni, finnst hann allt í einu
geta gert Geller smáglennu, og
gleymir um leið einu atriði, sem
hann var búinn að sjá og hafa
í huga leikjum saman áður. Hon-
um sást sem sé yfir einfaldasta
svar Gellers og mátti gefast upp
samtímis. Þetta var sorglegur
endir á hetjulegri vörn, en ekki
tjáir um það að fást: svona er
skákin, ein einasta yfirsjón getur
eyðilagt ávöxtinn af löngu og
ströngu erfiði.
Við fengum því ekki nema hálf
an vinning gegn Sovétríkjunum,
en uppi vorum við samt og það
með hálfs annars vinnings yfir-
burðum, því að Hollendingar
unnu Austurríki með 3 gegn 1 og
tryggðu sér með því annað sætið.
ÖNNUR ÚRSLIT
En þótt okkur þætti keppnin
spennandi var hún ekki síður
tvísýn í hinum riðlunum. Einna
tæpast stóðu sakirnar í fjórða
riðli. Þar áttu Bretar eina bið-
skák, sem mikið valt á. Ef hún
tapaðist var Colombía komin upp
ásamt Ungverjalandi og V.-Þýzka
landi, er voru örugg um sín sæti.
Yrði hún jafntefli komst Sviss
upp, en ynnist hún voru það
Bretar sjálfir, sem sluppu inn í
deild sigurvegaranna. Þeir höfðu
þá jafnmarga vinninga og Sviss,
en höfðu unnið Sviss með 2V2
1 gegn 1V2 og það reið baggamun-
inn. Skákin vannst.
I þriðja riðli stóðu Israelsmenn
sig betur en nokkur hafði búizt
við, þeir urðu efstir, en næstir
þeim komu Júgóslavar og Svíar;
Danmörk og Noregur koma þar
næst á eftir. Svíarnir eru aðeins
fimm sem stendur, því að Stoltz
veiktist daginn eftir að hann kom
hingað og hefir legið á sjúkra-
húsi siðan. Af Norðurlöndunum
förum við og Svíþjóð upp í aðal-
úrslitin, en hin þrjú eru í neðri
deildinni. Finnar hafa ekki staðið
sig eins vel og oft áður, enda
vantar beztu menn þeirra.
FYRSTA UMFERÐ
AÐALÚRSLITANNA
Áður en við lögðum af stað í
Hollandsförina, höfðu ýmsir orð
á því við mig, í gamni og alvöru,
að við þyrftum endilega að kom-
ast í neðri flokkinn á skákmót-
inu, því að með því móti ynnust
fleiri sigrar og jafnvel verðlaun
| eins og í Buenos Aires 1939. Ég
syaraði .þyssu litlu, því að. satt að
segja'virtust höríúrnar á því að
í við kæmumst í efri flokkinn svo
! gefsamléga* hvfrfgndi að,; ekki
I væri crðum að þessu eyðandi. En
I sjónarmiðið er rangt. Það er
* meira afrek að tryggja sér eitt
af 12 efstu sætum í keppni 26
þjóða en að vinna svo og svo
marga sigra á veikari þjóðum, og
skákmönnum okkar ríður meira
á því að harðna í keppni við
beztu taflmeistara heims en að
vinng verðlaun í keppninni við
þá næstbeztu. Reyndar má ekki
skilja þetta svo að ég telch okkur
vissa um-verðlaun í neðri deild-
inni, því fer fjarri, þar eru marg-
ar ágætar skákþjóðir, ég nefni af
handahófi Kanada (Yanofsky,
Anderson, Bogatyrtshuk og Fox)
Colombiu, Sviss, Danmörk og
Noreg, Keppnin verður áreiðan-
lega hörð og tvísýn og ekki þori
ég að spá neinu um það, hver
sigur beri úr býtum.
ÞUNGUR RÓÐUR
En róðurinn í deild sigurvegar-
anna verður þungur; þarna er
saman kominn meiri hlutinn af
snjöllustu skákmönnum heims-
ins. Okkur teist svo til að í efri
deildinni séu 15 stórmeistarar en
einn í þeirri neðri. íslenzk sveit
hefir aldrei lent í jafnþungri
keppni, hér má ekki vænta sigra
heldur þakka fyrir hvern vinning
og hvert jafntefli. En vonandi
koma okkar menn harðari og
lærðari heim úr þessari eldraun.
Ég var að velta því fyrir mér
á leiðinni niður eftir í gær, þeg-
ar átti að draga um röðina í deild
sigurvegaranna, að einna sízt
mundi ég kjósa að mæta Sovét-
meisturunum í fyrstu umferðinni,
það er fullmikið af því góða að
tefla við þá tvo daga í röð: Senni
lega hafa fleiri hugsað hið sama,
það var að minnsta kosti létt
yfir mönnum þegar ég kom heim
aftur með fréttina um það að
við ættum að tefla við Breta í
fyrstu umferð.
„HANN Á ALLTAF
ÞRÁSKÁKINA“
Friðrik átti að hafa hvítt gegn
C. H. O. D. Alexander, sem Bret-
ar kalla Alexander mikla, því að
hann hefir lagt svo marga stór-
meistara að velli, þar á meðal
heimsmeistarann sjálfan í frægri
skák, og rússnesku meistarana
Bronstein og Tolusj á skákmót-
inu í Hastings í vetur. Alexander
er stærstur í sniðum brezkra
skákmeistara en afar mistækur,
þegar honum tekst upp vinnur
hann afrek eins og þau sem hér
voru talin, en þess á milli getur
hann legið að kalla fyrir hverj-
um sem er. Alexander er mynd-
arlegur maður og mjog geðþekk-
ur, það er augljóst að hann hefur
yndi af skák, Það var reglulega
ánægjulegt að horfa á hann tefla
við Friðrik. Alexander valdi sitt
einkaafbrigði af hollenzkri vörn
gegn drottningarpeði fram, og
Friðrik fór þá heldur ekki neinar
almannagötur, svo að eftir fáeina
leiki var komin upp ein af þeim
taflstöðum þar sem „beide sind
auf die Rescourcen des eigenen
Genies hingewiesen“ eins og mig
minnir að það sé orðað á því
skrautlegasta þýzka skákmáli
sem til er, en það mundi útleggj-
ast á þá leið: báðir séu að kanna
ókunna stigu en geti lítið sótt til
fyrirmynda. Spennan í taflinu óx
með hverjum leik og virtust báð-
ir kunna því vel. Alexander gekk
um gólf milli leikja og ijómaði
allur af ánægju, en Friðrik sökkti
sér dýpra og dýpra í skákina, Um
hugsunartími hansvar að verða
ískyggiléga litill og ég hafði orð
á þvi við Alexander. „En hann á
alltaf ■ þráskákina“ sagði Aiex-
andér, Ég vissi það, en sagði, að
Friðrik mundi vera að leita að
einhverjú betra. „Það vona ég a&
Framh á hla 10
Söng- og danskabarett hefst í K. R. húsinu
við Kaplaskjólsveg í kvöld.
klukkan 9.
Cowboy-söngvarinn
BORBY JOAIM
bráðíyndinn, — rómantískur og glæsilegur með gítarinn
sinn. — Þetta er í fyrsta sinn, sem Cowboy-söngvari
skemmtir á Islandi.
BEIMTYBER
Ballett frá „Rauðu Myllunni“ í París. — Léttklæddar
og fjöðrum skreyttar. Dansa hina alkunnu Parísardansa
ásamt franska næturklúbbasöngvaranum Bobby Ðamase.
IUúsiktrúðariiiir
GRIHiALÐI
Nýkomnir úr ferðalagi um Evrópu, sýna bráðfyndin og
skemmtileg atriði.
Leika lög á flöskur, xylófón o. fl.
'
Hlómsveit undir stórn Olafs Gauks Þórhallssonar.
Aðgöngumiðar seldir í Hlóðfæraverzlun Sigríðar Helga-
dóttur, Jason & Co., Efstasundi 27 og í K. R. húsinu við
Kaplaskólsveg.
Næstu daga verða sýningar klukkan 7 og 9.
ÞAkSKIFAN
er komin.
Öíafitr !ö. fójömsóoa Eó öo.
Sími1713
- Motmiriblaáiá m;Pá 1x10^01711 kaffir»n