Morgunblaðið - 28.11.1954, Blaðsíða 10

26
MORGUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 28. nóv. 1954
Jón Davíðsson - minning
F. 31. jan. 1875. D. 9. nóv. 1954.
ÞEGAR lát vinar míns, Jóns
Davíðssonar, fyrrum verzlunar-
stjóra og seinna hreppstjóra á
Búðum í Fáskrúðsfirði, barst mér
til eyrna, varð ég hryggur. En
jafnframt vöknuðu margar góðar
endurminningar um hann og
veru mína í Suður-Múlasýslu og
einnig um aðra menn, drenglynda
ogj merka. Meðal þeirra minnist
ég þriggja pólitískra andstæðinga
mínna, þá ágætismannanna séra
Jóhanns Sveinbjarnarsonar pró-
fasts, Axels Tulinius sýslumanns
og Jóns Arnesen konsúls. Mér
þótti vænt um þá alla og mat þá
mikils, sökum drenglyndis þeirra
og mannkosta, þó við ættum ekki
ætíð saman í stjórnmálum. Og
aldrei létu þeir mig gjalda þess,
þó ég væri á annarri skoðun en
þeir. Berum þetta saman við ill-
indin í stjórnmálunum núna.
Á Austurlandi eru til ýmsar
andstæður, aðrar en þær, sem
fólgnar eru í hugarins djúpi. Þar
skiptast á himinhá fjöll með alla
vega gerðum tindum og djúpir
dalir með miklum gróðri. Margir
fagrir firðir skerast inn í landið,
skreyttir með tindóttum háfjöll-
um til allra hliða. En þessari
fegurð fylgdu ýmsar andstæður.
Um eina þeirra get ég hér, Aust-
fjarðaþokuna. Hún var talin
dimm og svört og varhugaverð
Og öllum var illa við hana, sér-
Staklega sjómönnum og þeim, er
fjár þurftu að gæta. Hér segi ég
stutta sögu af kynnum mínum
við hana á landi. Hún rifjaðist
upp, er ég heyrði lát míns kæra
vinar.
Ég var á leið til Fáskrúðsfjarð-
ar yfir fjallgarðinn, sem skilur
hann og Reyðarfjörð. Það var
um vor, seint á nóttu. Ég var
gangandi og það var vorhugur í
sál og sinni. Það þykir líklega
ósennilegt, en satt er það þó, að
ég varð varla var við sótsvarta
þokuna, né brattar brekkurnar
upp fjallgarðinn. Ég hafði skipað
fótunum að ganga upp fjallið, en
hugsanir mínar snerust svo um
allt annað. Þess vegna vissi ég
ekki fyrr, en ég var kominn upp
í skarðið í fjallinu. En þá bar
nokkuð nýstárlegt fyrir augun.
Ég var kominn upp úr þokunni.
Á meðan ég lifi minnist ég þess,
sem þá bar fyrir augu. Ég sá yfir
þokuhaf og upp úr því stóðu
fjallatindarnir, alla vega útlít-
andi. Það var heiðríkt fyrir ofan
þokuna og fyrstu geislar morgun-
gólarinnar roðuðu tindana. Ég
varð hrifinn af þessari einkenni-
Jegu og fögru útsýn og vildi
njóta hennar, sem lengst og jafn
framt hvíldar. En þegar ég settist
niður á stein, var ekki annað að
sjá en þoku. Er ég gætti betur að,
hafði aðeins höfuð og háls staðið
upp úr þokunni. Þess vegna stóð
ég fljótt upp af steininum. Ég
mat meira þann fögnuð, sem út-
sýnið þarna veitti mér, en hvíld-
ina.
Að lokum kom, að ég varð að
halda á stað ofan í þokumyrkr-
ið, áleiðis að heimkynni míns
kæra látna vinar að Búðum. Ég
gekk hægt ofan hlíðarnar, því
hugurinn var bundinn við sólar
heimana og fjallatindana sól-
roðnu í heiðríkjunni ofar þok-
unni. Þar uppi virtist mér allt
hið fegursta hljóta að eiga
heima. Bjóst ég við að skáldin
góðkunnu mundu njóta þaðan
aðstoðar og fá þaðan þann feg-
urðarblæ, sem gerir kvæðin
þeirra hugljúf og ódauðleg. —
Aftur á móti mundu leirskáldin
sækja yrkisefnið ofan á lág-
lendið, í leirinn undir þokunni.
Seinni á lífsleiðinni kynntist
ég annari þoku, hinni erlendu
gerfiþoku, hins hatrama áróð-
urs. Austfjarðaþokan var til
I orðin aðallega, þar sem mættust
(kald’ur ok hlýr straumur út af
Eystra-Horni. Erlenda gerfi-
þokan var flutt inn í landið og
varð til þar sem mættist drottn-
unargirni, ofbeldishneigð, öfund
og sjúklegur stéttarígur, ásamt
mannhatri. Þessi erlenda gerfi-
þoka fór eins og kerlingarlæða
um héruð landsins og þrýsti sér
inn í híbýli manna, frá hreys-
unum og upp í hallir hinnar
æðstu. Hún lék sér um skól-
ana frá forskólum upp í æðstu
skóla þjóðarinnar. — Henni
var ætlað það hlutverk að villa
sýn, svo að hinir ungu synir
þjóðarinnar týndu hinum gömlu
götuslóðum, sem legið hafa og
liggja til atorku, drengskapar
og göfugmennsku.
En upp úr þessari gerfiþoku
hafa staðið margir góðir menn
eins og tindarnir upp úr Aust-
fjarðaþokunni, sem reynt hafa
að dreifa henni og bægja frá
áhrifum. Einn af þeim var hinn
dáni merkismaður Jón Davíðs-
son. Það var engin háreisti um
þennan mann. Hann var hæg-
látur, hjarta hreinn, mildur og
réttlátur í huga og athöfnum,
og sannarlegt göfugmenni.
Svona var hann sem verzlun-
arstjóri og seinna, sem hrepp-
stjóri. Sérhvert gott málefni átti
vísan stuðning hans.
Ég átti því láni að fagna, að
finna hann að máli í sumar og
áhrifin frá þeim fundum, endast
mér til æfiloka.
Bjarni SigurSsson.
— Guðriín Á. Símonar
Framh. af bls. 20.
mjög skemmtilegt íslandskvöld í
Ingeniörens Hus. Til þess hafði
stofnað „Aftenposten-Bennetts
Reiseklubb“ en forstjóri Bennetts
ferðaskrifstofunnar er aðalræðis-
maður íslands, Ivar Giæver-
Krogh, sem er mikill íslands-
vinur. Flutti Bjarni Ásgeirsson,
sendiherra, fróðlegt erindi um
ísland. Síðan söng ég nokkur lög
með aðstoð Roberts Levin, sem er
frábær píanóleikari, og aðstoðaði
hann mig einnig á hljómleikum
mínum í Osló Að lokum sýndi
VigfúsSigurgeirsson vel gerða lit-
kvikmynd. Ekki sízt setti það
svip sinn á kvöldið, að salurinn
var skreyttur blómum frá Reykj-
um í Mosfellssveit.
ALLT MÖGULEGT
Á PRJÓNUNUM
— Hvað hafið þér á prjónun-
um í framtíðinni?
— Allt mögulegt og þó sér-
staklega að læra meira, bæta
tæknina og vera opin fyrir nýjum
_ áhrífum. íslendingum hættir
t stundum við að staðna, undir
, eins og þeir hafa náð einhverjum
árangri í viðleitni sinni, en
gleyma að leiðin liggur alltaf á
brattann til einhvers meira.
j Þessi lífsskoðun Guðrúnar mun
vafalaust hafa valdið miklu um,
að hún er einhver bezt menntaða
söngkona okkar íslendinga, og
æskilegt væri, að reynt væri að
hlúa sem bezt að svo góðum
hæfileikum, ekki sízt þar sem
söngkonan hefir unnið svo mark-
visst að þroskun hæfileika sinna
eins og allir vita, er þekkja náms
feril hennar.
Að lokum vill Guðrún færa
þakkir þeim mörgu, er greiddu
götu hennar í þessari söngför
I bæði hér á landi og erlendis.
| Við þökkum Guðrúnu spjallið
og hlökkum til að hlusta á hana
syngja í Cavalleria rusticana um
jólaleytið.
— G. St.
- Kvennasíða
Framh. af bls. 23
1 ríkjunum, en utan þeirra enn
sem komið er. En þetta er það,'
sem koma skal og nú er um það
bil að hefjast útflutningur á þeim.
T.d. er nú hægt að fá keyptar
1 ýmsar vörur sem búnar eru til úr
1 dacron, í verzlunum hér.
A myndinni eru (talið frá vinstri): William F. Knowland, foringi
republikana í Öldungadeildinni, John Foster Dulles utanríkisráð-
herra, Lyndon B. Johnson, foringi demokrata í Öldungadeildinni,
Joseph W. Martinj jr., forseti republikana í fulitrúadeildinni, Clar-
ence Cannon, fulltrúadeildarþingmaður í flokki demokrata og Sam
Rayburn, foringi demokrata í fulltrúadeildinni.
Ulanríkisstelno Bsndarékjnnna
verðnr í höfnðatriðam óhreytt
Þrátf fyrir meirihiyía demókrafa í báðym deiidum
AÐALFUIMDUR
Málfundafélagið óðinn heldur aðalfund
sinn í Sjálfstæðishúsinu n. k. sunnudag
28. þ. m. kl. 5 e. h. stundvíslega
FUNDAREFNI:
1. Venjuleg aðalfundarstörf.
2. Félagsmál.
Félagsmenn eru minntir á að hafa skírteini sín með sér.
STJÓRN ÓÐINS
ALLUR ER VARINN GÓÐUR
Við konur erum heldur nýj-
ungagjarnar og þess vegna er
eins gott að við höfum kynnt
okkur kosti og galla gerfiefnanna
EFTIR PAUL L. FORD
WASHINGTON. 17. nóv. — Eitt
fyrsta verkefni, sem bíður öld-
ungadeildar hins nýkjörna Banda
ríkjaþings, þegar það kemur sam-
an í janúar n. k., verða senni-
lega umræður um utanríkismál.
Þar mun sjálfsagt margt bera á
góma og ekki allir vera sam-
mála, en þegar er ljóst, hver nið-
urstaða umræðnanna verður.
Þegar hiti og ofsi umræðnanna
er um garð genginn, er það í
rauninni vitað mál, að utanríkis-
málastefna Bandaríkjanna verð-
ur í höfuðatriðum hin sama og
hún nú er — þ. e., stefna, sem
Eisenhower forseti myndi segja
að væri „ákveðin en þó ekki
ógnandi, friðsamleg en þó ekki
eftirlátssöm“. Það er harla ótrú-
legt, að nokkrum af gagnrýnend-
um stjórnmálastefnu Bandaríkj-
anna, eins og t. d. William Know-
land, öldungadeildarþingmanni
republikana, verði kleift að afla
sér nægs fylgis í öldungadeild-
inni eða fulltrúadeildinni til að
fá samþykkta tillögu um breyt-
ingu á stefnunni.
Þe^ar Eisenhower bauð þing-
leiðtogum beggja flokka til um-
ræðna í Hvíta húsinu um alþjóð-
leg vandamál, varð það augljóst,
að samstarfi beggja flokka mun
verða haldið áfram, enda þótt
demókratar hafi meirihluta í báð-
um deildum hins nýkjörna þings.
í ávarpi til þingleiðtoganna
sagði Eisenhower það vera höfuð
nauðsyn, að flokkssamstarfið í
utanríkismálum héldist. Dulles
utanríkismálaráðh. lagði einnig
ríka áherzlu á þefta á blaða-
mannafundi, er hann hélt s. 1.
þriðjudag. Hið sama hefur og
þegar komið fram hjá forystu-
mönnum demókrata eins og t. d.
öldungardeildarþingmanninum
Lyndon Johnson, sem verður
meirihluta leiðtogi í hinni ný-
kjörnu öldungadeild og hjá full-
trúadeildarþingmanninum Sam
Rayburn, er verður forseti full-
trúadeildarinnar.
Einn þeirra öldungadeildar-
þingmanna, er sátu umræðu-
fund.inn í Hvíta húsinu, var
Knowland, en hann bar fram
tillögu s.l. mánudag þess efnis,
að utanríkismálastefna landsins
verði endurskoðuð, þegar hið ný-
kjörna þing kemur saman. Þessi
tillaga Knowlands var ekki rædd
á þessum umræðufundi. Eisen-
hower og Knowland hafa að und-
unrnOlMa
Það er óumdeilanleg staðreynd,
að Eisenhower forseti nýtur
stuðnings mikils meiri hluta
beggja flokka, hvað utanríkismál
snertir — á sama hátt og fyrir-
áður en þau fara að flytjast af , rennarar hans í forsetastóli, þeir anf0rnu verið á öndverðum meið
fullum krafti til landsins. Ann- ( Franklin D. Roosevelt og Harry um ýmjs atriði utanríkismála, en
ars gætum við e.t.v keypt kött- . Truman, gerðu I þessu sambandi gjónarmið forsetans hafa verið
inn í sekknum, eins og sagt er. j er rétt að hafa í huga, að utan- 0fan /(
Við þekkjum nú orðið flestar , ríkisstefnan er ekki mótuð í þing-
nylon-efnin, það þvæst auðveld- , inu. Þinginu er heimilt að bera
lega og þornar fljótt, en það hef- ( fram og ber fram tillögur þar
ur sína ókosti. T.d. grotna nylon- að lútandi, en forsetinn og utan-
gluggatjöld, sem hanga fyrir sól- 1 ríkismálaráðuneytið bera ábyrgð
ríkum glugga og nylon kjólar og á mótun utanríkisstefnunnar og
skyrtur eru ónothæf í miklum framkvæmd hennar.
hita og ef raki er í lofti. Þótt J
nylon-efnið sé sterkt, er það
slepjulegt í þvotti og teygjast vill
á saumunum og trosna út frá
þeim.
Gerfiefnin reynast vel ef þau
eru ofin saman við ull, bómull og
silki, í réttum hlutföllum.
framleiðsla þeirra
— Bækur og heimiíi
Framh. af bls. 20
En fullnaðarprófs í skólunum. Ég
er enn á hafði það fyrir sið á barnales-
nokkru tilraunastigi og óvarlegt stofunni, að kveðast á við börn-
að trúa algerlega auglýsingunum in. Voru það helzt þau börnin,
um þau.
JjiiKARntM J’onsscn
LÖGGILTUR SKJALAbTOANDI
• OG DÖMT01K.UR IENSIUJ «
SXftKJUBTOLI - szmz 81655
EGGERT CLAESSEN o*
GtSTAV A. SVEINSSON
liæstaréttarlöginenn,
Þórshamri við Tcrnplarasund,
Sími 1171.
er nýkomin voru úr sv.eitinni, er
stóðu eitthvað í mér. Er leitt til
þess að vita, ef þessi gamli, þjóð-
legi siður, að kveðast á, er að
leggjast niður. Hann örfar dóm-
greind barnanna og skilning á
hagortu máli, auk þess sem fer-
skeytlan á marga undraheima,
sem ýmsra geymast sýnum og vel
sé þeim, sem verði á, vaka yfir
seimi þínum, segir gamla vísan
og ég vil bæta við, að „sjaldan
sé góð vísa of oft kveðin."
Laufey Vilhjálmsdóttir.
Jœ/gfceUfge/'ðui
WEGOLIN
ÞVÆR ALLT :