Morgunblaðið - 01.03.1955, Page 7

Morgunblaðið - 01.03.1955, Page 7
Þriðjudagur 1. marz 1955 MORGUNBLAÐIÐ 7 Rekstrartekjur ríkissjóðs urðu d s.l. dri 537 milljón krónur Oráðstafaður greiðsluaf- gangur er nú 19 milif. kr. Eysteinn Jónsson fjármálaréSherra getur bráðabirgóayfiriit um atkomu ríkissj. '54 Eysteinn Jónsson fjármálaráðherra gaf Alþingi, í gær, yfirlit til bráðabirgða um afkomu ríkissjóðs árið 1954. Samkvæmt þessu yfirliti urðu rekstrartekjur ríkisins á s. 1. ári 537 millj. kr. og fóru 94 millj. kr. fram úr á- ætlun á fjárlögum og urðu því 42 millj. kr. hærri en fjár- lög gerðu ráð fyrir. Tekjuafgangur á rekstrarreikningi varð því 89 millj. kr. Um greiðsluafgang ríkissjóðs er það hins vegar að segja að hann er um 35 millj. kr. Áf því fé hefur þegar verið ráðstafað 16 millj. kr. til Ræktunarsjóðs og fisk- veiðasjóðs, svo að eftir verða 19 millj. Taldi fjármálaráð- herra. þessa fjárhæð hafa þurft að vera hærri, til þess að vega á móti ofþenslu í fjárhagskerfi landsins, hvað þá ef ríkissjóður ætti að vera þess megnugur að hjálpa til að leysa þau fjáröflunarvandamál, sem fastast knýja á. 'Ar Annars var afkoma ríkissjóðs á s. 1. ári dágóð, en þó ekki nógu góð þegar litið er á þá miklu þenslu, sem nú er í þjóðarbúskapnum, sagði fjármálaráðherra. I HVAÐ FARA UMFRAMTEKJUR Fjármálsráðh. rakti það í hvað umframtekiurnar fara. Þær urðu eins og fyn segir 94 millj. kr. og á 20. gr. fjárl. um 3,7 millj. kr. eða samtals rúmar 97 millj. kr. — Greiðsluafgangur er um 35 millj. kr. Hefur 62 millj. kr. því verið ráðstafað í stórum dráttum sem hér segir: 1) Gréitt samkvæmt sérstökum ákvörðunum og heimildum Al- þingis í lögum, þingsályktunum og á 22. gr. fjárlaga. 24,5 MIULJ. KRÓNA. í þessu er fólgið m. a.: 1 millj. kr. til Sementsverk- smiðju, 810 þús. kr. til Flug- málaframkvæmda, 3,8 millj. kr. lán til atvinnuaukningar, 300 þús. kr. lán til sölufélags garðyrkjumanna, 600 þús. kr. aukið hlutafé í Skallagrími h. f. Þá er einnig falið í þessu launauppbætur og uppbætur á lífeyri opinberra starfsmanna sem Alþingi samþykkti fyrir jól, einnig 2 millj. kr., sem lagðar voru til hliðar vegna byggingu nýs stjórnarráðshúss og 700 þús. kr. lagðar til hlið- ar til vitabygginga. 2) Vegna rikisábyrgða umfram fjárlög 4,5 millj. kr. Hér er um að ræða m. a. greiðslur lána fyrir Áburðar- verksmiðjuna 949 þús. kr. og vegna vanskila á togaralánum 2,5 millj kr. varð því að grípa til þess ráðs að bæta nokkuð úr með ríkis- fé. — 19 MILLJ. ÓRÁÐSTAFAÐ Eftir verða því að lokum sem óráðstafaður greiðsluafgang- ur 19 millj. kr. Sagði fjár- málaráðherra að þetta væri því miður smávægileg fjár- hæð. Hefði hún sannarlega þurft að vera meiri til þess nð _ t-£ vega á móti þeirri ofþenslu ■ 1» mí|íIIi§J i fjárhagskerfi landsins, sem mjög verður vart. Fjárhæðin þyrfti að geta gengið til þess að grynna lítið eitt á lausa- skuldum og til framkvæmda- sjóðs, sem geymzt gæti þang- að til mikil þörf væri fyrir hana. Slíkt myndi styrkja pen ingakerfið, vinna móti verð- hækkunum og verða drjúgt til atvinnujöfnunar og aukinna framkvæmda þegar til lengdar lætur. HREKKUR SIÍAMMT Ennþá ljósara, sagði fjármála- ráðherra, að það yrði að fyrning- arnar væru of litlar eftir þetta góða ár, þegar athuguð væru óll þau fjáröflunar- og greiðslu- vandamál, sem verið er að glíma við. Nefndi hann nokkur dæmi. Sparifjárbæturnar sem þarf að greiða lögum samkvæmt, fyrirsjá anlegt er að meira fé þarf í raf- orkuáætlunina, Ræktunarsjóður 3) Umframgreiðslur vegna og Fiskveiðasjóður eru févana, niðurborgana á verðlagi, sem hef .fjárþörf er brýn til íbúðalána í ur aukizt aðallega vegna fram- | sveitum, kauptúnum og kaupstöð leiðsluaukningar a mjolkur afurð um ógreitt er mikið té til skóla. um 5,4 millj. kr. 4) Umframgreiðslur vegna vegaviðhalds 4 millj. kr. 5) Aðrar umframgreiðslur bæði á lögboðnum útgjöldum og rekstrarliðum 18 millj. kr. 6) Aukið rekstrarfé ríkisstofn- ana 4,3 millj. kr. Er þar aðallega um að ræða rekstursfé fyrir A- fengisverzlunina, vegna þess að gæzluvistarsjóður var tekinn úr höndum hennar og þurfti hún þá annað rekstursfé í staðinn. 7) Greidd gömul skuld vegna viðgerðar á strandferðaskipinu Heklu 1,3 millj. kr. Þetta yfirlit, sagði fjármála- ráðherra, sýnir að Alþingi hef- ur sjálft fyrirfram ráðstafað 24,5 millj. kr. af umframtekj- unum. 38 millj. kr. hafa farið í ríkisábyrgð, vegaviðhald, niðurgreiðslur, aukið rekstrar fé o. s. frv. 16 MILLJ. TIL RÆKTUNAR OG FISKVEIÐASJÓÐS Eftir er greiðsluafgangurinn sem nemur rétt um 35 millj. kr. Af því fé hefur nú þegar verið varið 16 millj. kr., til Ræktunar- sjóðs og Fiskveiðasjóðs, eða 8 millj. kr. til hvors. Var þessum tveimur sjóðum, sem eru meðal hinna þýðingarmestu lánsstofn- ana, mjög fjárvant í haust og bygginga. Fjár er þörf til að endurbyggja brýr og reisa sjúkra hús. Þetta eru aðeins nokkur dæmi, en ekki tæmandi upptaln- ing og verður ekki mikið úr 19 milljónum andspænis þessum verkefnum. Benti fjármálaráðherra sérstak lega á það, að greiðsluafgangur hefði getað orðið allmiklu meiri en raun er á, ef Alþingi hefði ekki með löggjöf og með því að samþykkja heimildir, ráðstafað fyrirfram samtals 24,5 millj. kr. STJÓRNARANDSTÆÐINGAR HYGGJA LÍTT AD FRAMTÍÐINNI Að lokum minntist Eysteinn Jónsson fjármálaráðherra á þá undarlegu afstöðu stjórnarand- stæðinga, að telja það til ódáða, ef greiðsluafgangur verður. Taldi hann það furðulega afstöðu, þe§- ar litið væri á öll hin óleystu verkefni. VERÐUR STARF RÍKIS- STJÓRNARINNAR EYÐILAGT? Það eru til öfl í þessu þjóð- félagi, sagði hann, sem telja sig geta sett verðbólguhjólið — Kingsol-strandiB Eivsteinn Jónsson, Framh. af bls. 1 til bæja, til að láfa vita, livo björg unarhorfur væru slæmar, ef ske kynni að skip gætu nálgast og hægt væri að bjarga af sjó. Til þess kom þó ekki, enda mun það hafa verið ófært með öllu, sást það glögglega þegar birta tók. Björgun skipbrotsmannanna |brezku gat hafizt klukkan hálf sjö í morgun. — Var þá mikið fallið út, en veðrið og brimið hið sama og gekk stöðugt yfir togarann, sem sneri framstefni að landi. — Það voru skipverjar, sem skutu björgunarlínu í land og tókst björg unarsveitarmönnum strax að ná henni. Gekk björgunin slysalaust, þótt hún væri bæði erfið og hættu leg, sökum stórbrims. Skipverjar virtust ekki hafa fest strengnum, sem björgunarstóllinn var dreginn á, í skipið, heldur slökuðu þeir á honum i hvert sinn, sem maður fóv frá borði í stólnum. Gerði þetta alla björgun stórum vandameiri. Veltust skipbrotsmennirnir um í brimgarðinum og voru lengst af í sjó milli skips og lands, en það voru um 100 metrar. af stað aftur, þrátt fyrir greiðsluhallalausan ríkisbú- skap og eyðilagt allt það sem áunnizt hefur síðustu árin í þá átt að auka fjármálakerfi HRESSTIR 1 BILUNUM Jafn óðum og búið var að ná mönnunum í land, voru þeir sett- ir upp í bila, sem björgunarleið- landsins, grafið undan vertf. j angurinn hafði komið með og þav gildi peninganna og írú var emmg til taks heraðslækmrinn manna á því að leggja fyrir hér að K.rkjubæjark austr, Ulfur fé. Geta stöðvað þá aukningu Ragnarsson Voru skipbrotsmenn innlenda fjármagnsins, sem bresstir með sjoðheitu kaffi. var að verða traust undirstaða 1 Skipsbrotsmenn, 17 talsms, voru áframhaldandi framfara og fluttir 1 strandmannaskyli Slysa- veimegunai. Þetta telja kom. i varnafélags Islands, sem er . um múnis-ar sig geta nú og máske Það hil u ® hm- f jarlægð f í á gcía þeir það. Þá er að taka ‘ strandstað á svonefndri Skarðs- því, en þung er ábyrgð þeirra, fjöru. Var greiðfært vel um sem fela þeim forsjá mála sand.nn, þar eð jörð er frosin. sinna með þvílíkum hætti,1 sagði Eysteinn að lokum. VILDU EKKl FARA STRAX I LAND nú eru sex ár liðin frá því seinast strandaði1 skip á þessum slóðum. Það var þegar togarinn Barmeð strandaði á útmánuðum 1944. í ÍSLENDINGAR VID SKIPSTJÓRN Togarinn King Sol var stærstS togarinn sem Bretar áttu í stríðsf byrjun, 165 feta langi. — Þegax* Rinoviafélagið lét byggja skipið 1936, hafði Þórarinn Olgeirssott ræðismaður í Grimsby, sem þá var togaraskipstjóri, yfirumsjón með smíði þess, og réði hann m.jög um alla gerð og fyrirkomulag. Hann. varð svo skipstjóri á togaranurú allt fram til þess er heimstyrjöhl in hófst. Var togarinn jafnan afla hæstur Grimsbytogara eðat r.ieð. þeim hæstu. Er stríðið skall á, var togarinn tekinn í þjónustii- flotans. Að striðslokum tók Islond ingur á ný við stjórn á togavan- um og var það Páll Aðalsteinssoú (Pálssonar skipst.jóra), sem nú oi með brezka nýsköpunartogarann Andanes. — Loks má geta þess að það var dóttir Þórarins, sem gaj togaranum nafn er hann rann aT stokkunum. *■ King Sol er þriðji brezki togar- inn, sem ferst hér við land á rúnU um mánuði. Togarinn mun hafa verið á leið til veiða, er hann. strandaði. — Framh. af bls. 2 ÞÁTTTAKA VERKALÝÐSINS í ARÐI ÞJÓDFÉLAGSINS Eg skal ekki rekja ræðu hv. 2. þm. Reykv. frekar. Ég viður- kenni, sem sagt, að það er eðli- legt að hann sem talsmaður þess, að nú sé gerð allsherjar kaup- hækkun í landinu bendi á stað- ina, sem h?egt sé að finna féð á. Það er mjög eðlilegt og mjög nauðsynlegt að þetta sé gert. Ég er ekki í nokkrum vafa um það,' að ef nýsköpunin, sem hófst á tímum nýsköpunarstjórnarinnar og hefur staðið ætíð síðan, hefði náð tilgangi sínum, þ. e. a. s. ef síldarskorturinn og hin óteljandi vandamál, sem af honum hafa irS nú á hjörgun Nokkurt hlé varíi þeirra þriggja manna, sem enn voru uni horð i togaranum. Var skipstjórinn þar, fyrsti stýrimaSur og loftskeytamaður. Vildi skipstjór inn ekki yfirgefa skipiS að svo síöddu og' hélt kyrru fyrir um horS. Komts—mennirnir ekki í land fyrr en klukkan 1,30 í dag og fór skip- stjórinn síðastur frá borði. Voru þá mcnn farnar af strandstaSnum nema Magnús í Kotey ásamt nokkr um mönnum öSrum, sem þar héldu vörS. Kom Magnús heim til sín ásamt þessum þrem yfirmönn- um skipsins klukkan að ganga 4 í dag. 17 Á TVEIMUR BÆJUM Aðrir skipverjar voru komnir að bæjunum Bakkakoti og Langholti. Líður þeim öllum vel eftir atvik- leitt, hefði ekki komið til, þá er um, þrátt fyrir vosbúðina, sem enginn vafi á því að lífskjörin j þeir hlutu við björgunina, eins og gætu almennt verið betri í land- j fyrr er sagt. inu heldur en þau nú eru. j Meðallendingar hafa nú, sem Ég viðurkenni að það er eðli fyrr, lagt sig alla fram um það að legt, að verkalýðurinn fái sinn hlúa að strandmönnum og láta hluta af öllum auknum arði í fara sem bezt um þá, enda eru þeir þjóðfélaginu og að hann láti vanir að taka á móti köldum, ekki ganga á sinn hlut um hröktum og fatalitlum skipbrots- skiptingu þjóðarteknanna. Ég mönnum af strönduðum skipum. viðurkenni það, en ég tel að j ★ ^ ★ það sé svo mikið í húfi, ekki Eftir að skipstjórinn kom uð síst þegar jafnstórfelldar kröf Kotey, átti Eyjólfur hreppstjóri ur eru gerðar í þessum efnum tal við liann. Lét skipstjóri óspart- eins Og nú, að það mál verði í Ijós hrifningu sína og innilegt allt að rannsakast miklll ýtar- þakklæti yfir þessari frækilegu Iegar og fyrir að liggja miklu björgun. rækilcgri gögn í þeim efnum ★ ^ ★ heldur en enn liggja fyrir. ÓVÍST UM BJÖRGUN j 1 ráði mun vera að strandmenn- irnir verði fiuttir til Víkur á morg un(þriðjudag). Þegar Magnús í Kotey fór af strandstaðnum, ’ sneri skipið stefni nokkurn veg- i inn beint til lands og virtist lítill sjór kominn í það.Botninn er fín- gerður, sikvikur sandur. Um björgun togarans King Sol er vit- anlega ekkcrt hægt að fullyrða. Enn þá er sama ofsaveðrið og stór Tveir isgarar legftja upp á PaSreksf'rð' PATREKSFIRÐI, 26. febrúar. — Togararnir Gylfi og Ólafur Jó- hannesson hafa að undanförnu lagt afla sinn upp hér, bæði til frystingar og herzlu. Eini dekkbáturinn, sem gerður brim, svo að litlar likur eru til er út héðan, hefur aflað vel að þess að skipið haldist í þessu undanförnu, en hann þarf að horfi á næsta flóði. sækja langt eða suður á mið Ólafs vikurbáta. Góð vinna hefur því SÍÐ4ST FYIRIR 6 ÁRUM verið. | Áður fyrr voru skipströnd mjög Hér hefur snjóað að undan- tíð í Meðallandi. Kom sjaldan sá förnu og eru snjóþyngsli orðin vetur, að ekki strönduðu skip, eitt töluverð. — K.S. eða fleiri á Meðallandssöndum, en hljómsveifðrsnnar SÍÐUSTU tónleikar Sinfóníu- hljómsveitarinnar voru meira við alþýðu hæfi en venja hefir verið. Tel ég þetta á margan hátt vel til fallið og ætti ef til vill að fjölga þeim tónleikum, þar sem leikin eru verk, sem ná til almenn ings, sem lítil kynni hefir haft af sinfónískri tónlist. _ Sinfónía espagnole eftir fransk- spánska kompónistann, Lalo, er ákaflega þakklátt v'erk, samið fyrir einleiksfiðlu og hljóm- sveit. Hér er þó ekki um v'enju- legan fiðlukonsert að ræða, samt er hlutverk fiðlarans geysierfitt, og þarf feikna átak til þess, að skila því með þeim glans, sem höfundurinn ætlast til. Hinn heimsfrægi fiðlari Hubermann, lék það með stálboga og notaði stálstrengi til þess að ná meifi áhrifum. Þorvaldur Steingrímá- son er einn af okkar dugmestp fiðlurum, músikalskur með af- brigðum og vel menntaður, < og er það í fyrsta sinn, sem hanu leikur einleikshlutverk með sveitinni. Leikur hans var geff- feldur og sannur , ef til viíl of látlaus. Það þarf að láta neisf- ana fljúga. Primo Montanari, hinn ítalski söngkennari við Tónlistarskól- ann, söng fjórar aríur af mikiííi kunnáttu og myndugleik. Sr næstum ótrúlegt að sextugift- maður, seni unnið hefur iafri- mikið u.m dagana og Montanari hefir gert, skuli enn eiga slíkan kraft og leiftrandi temperd- ment. Síðesta verkið var „Læri- sveinn galdrameistarans", eftir Dukas. Hljómsveitin hefur fiutt þetta verk áður. Það minnir oft á Richard Strauss og er skemmti- legt þó það hafi okki þann lifandi ilm, sem fram kemur í beztu verkum Stiauss. — Illjómsveit- arstjórinn, Róbert Ottósson, náði góðum tökum á sveitinni og naut verkið sín enn betur en áður. j Það er vafasamt að leita eftir 1 skoðunum fólks um það, hvort ' Ijós" eigi rð vera i nainum eða \ ekki. Ljós á ekki að vera sterk- I ara en það, að ekki trufli áheyr- 1 endur; hinsvegar er myrkur á sama hátt truflandi og sterkt ljós. Meðalhófið er bezt í þess- um efnum. Fögnuður áheyrenda var mikiU og voru cinleikari, einsöngvari og stjórnandi, margkallaðir fram. Einnig hljómsveitin véx hyllt að verðleikum. P. í.-

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.