Morgunblaðið - 01.03.1955, Qupperneq 8

8
MORGUNBLAÐIB
Þriðjudagur 1. marz 1955
usiMiifrift
Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 20.00 fi mánuði innanlands.
í lausasölu 1 krónu eintakið.
MerMiegum ófungu núð
í varnurmólum Vestur-Evrópu
17. þing BSRB í Melaskóia í gær
MEÐ fullgildingu neðri deildar
vestur-þýzka þingsins á Parísar-
samningnum hefur merkilegum
áfanga verið náð í varnarmálum
Vestur-Evrópu. Dyrnar hafa nú
verið opnaðar fyrir raunhæfri
þátttöku 50 milljóna Þjóðverja í
þeim öryggisráðstöfunum, sem
hinar vestrænu lýðræðisþjóðir
hafa talið lífsnauðsynlegar til
varðveizlu frelsis síns, Efri deild
Bonn-þingsins á nú aðeins eftir
að fullgilda samningana af hálfu
Vestur-Þýzkalands. En þar hefur
dr. Konrad Adenauer tryggan
meirihluta fyrir þeim.
Atkvæðagreiðslan um samn-
ingana í neðri deild þingsins var
mikill sigur fyrir stefnu Aden-
auers. Aðild Vestur-Þýzkalands
að Evrópubandalaginu og varnar
bandalagi lýðræðisþjóðanna var
samþykkt þar með 150 atkvæða
meirihluta. Saar-samningurinn,
sem mestur styrr haf ði staðið um,
var samþykktur með 61 atkvæðis
meirihluta.
Hinn vestræni heimur fagn-
ar þessum úrslitum. Mikil-
vægur og sterkur hlekkur hef-
ur bætzt í varnarkeðju lýð-
ræðisþjóðanna. Atlantshafs-
bandalagsrikin eru nú orðin
15 að tölu. Upphaflega voru
þau aðeins tólf. Síðan bætt-
ust Tyrkland og Grikkland í
hópinn og nú loks Vestur-
Þýzkaland.
Um það getur engum lýðræðis-
sinnuðum og friðelskandi manni
bandazt hugur, að Atlants-
hafsbandalagið er ein merki-
legustu samtök, sem sagan getur
um. Þegar yfirgangur og ofbeldi
kommúnista undir forystu Rússa
ógnaði friði og öryggi í heimin-
um mynduðu þjóðir, sem skyldar
eru að menningu og stjórnarhátt-
um bandalag til verndar heims-
friðnum, og sínu eigin frelsi og
öryggi. Sárbitur reynsla hafði
kennt þessum þjóðum, að ekkert
nema hinar traustustu varnir
geta hindrað ofbeldissegginn í að
hefja árás á friðsama nágranna
sína.
★
Síðan hafa hinar vestrænu
þjóðir haft nána samvinnu
sín í milli um eflingu land-
varna sinna og uppbyggingu
landa sinna. Af þessari sam-
vinnu hefur mikill og
merkilegur árangur orðið. —
Stríðshættan hefur stórminnk
að í Evrópu. Ofbeldisöflin
hafa gert sér það ljóst, að árás
þeirra gæli ckki leitt til sig-
urs þeirra eins og málum er
nú komið. Hún hlyti þvert á
móti að haía í för með sér
ægilegan ósigur þeirra,
Við slíkar aðstæður voga
kommúnistar sér ekki að hefja
árásarstríð á hendur vestrænum
þjóðum.
Við Kyrrahaf eru varnir lýð-
ræðísþjóðanna veikari og samtök
þeirra yngri. Af því leiðir að þar
er heimsfriðnum nú aðalhættan
búin. En einnig þar er það komm
únískt einræðisríki, sem friðnum
ógnar.
Heimurinn á Atlantshafsbanda
lagi lýðræðisþjóðanna mikla
þökk að gjalda. Það hefur stöðv-
að sókn hins austræna ofbeldis,
hindrað árásir, sem allt bendir
til að hefðu orðið upphafið að
nýrri heimsstyrjöld. Til þess að
geta haldið áfram, að vernda
heimsfrið'nn þarf það alltaf að
vera öflugt og viðbúið. Það má
aldrei slaka á árvekni sinni.
En það er ekki nóg, að hinar
vestrænu þjóðir vinni vel
saman á sviði landvarna- og
öryggismála. Sameiginleg á-
tök á sviði efnahagsmála eru
ekki síður nauðsynleg. Innri
farsæld þjóðanna verður að
tryggja, ekki síður en öryggi
þeirra út á við. Það er vísasti
vegurinn til þess að treysta
grundvöll þess lýðfrelsis og
mannhelgi, sem er hornsteinn
Atlantshafsbandalagsins. |
VanþakklæH
kommúnisla
EINS og menn rekur minni til,
réðist blað kommúnista heiftar-
lega á Hannibal Valdimarsson að
loknu desemberverkfallinu haust
ið 1952. Sakaði kommúnistablað-
ið hann um flumbruhátt og hvers
konar óforsjálni í sambandi við
stjórn vinnudeilunnar og verk-
fallsins. Yfir þessa misklíð slétt-
ist gersamlega á síðasta Alþýðu-
sambandsþingi. Þá hjálpaði
Hannibal kommúnistum til þess
að ná valdaaðstöðu innan þess-
ara heildarsamtaka verkalýðsins
í landinu.
★
Ýmisleg: bendir þó til þess, að
kommúnistar séu nú þegar farn-
ir að gleyma þeirri þakkarskuld,
sem þeir standa í við hennan
liðsmann sinn. Það hefur þannig
vakið mikla athygli að þeir hafa
ómögulega viljað hafa hann í
framkvæmdanefnd þeirrar vinnu
deilu, er rú stendur yfir. Enn-
fremur snerust þeir hart gegn
því, að hann tæki sæti í samn-
inganefnd af hálfu þeirrar verka-
lýðsfélaga í Reykjavik og Hafn-
arfirði, sem sagt hafa upp samn-
ingum sínum. Loks hafa komm-
únistar hindrað að forseti Al-
þýðusambandsins tæki sæti í 10
manna ráðgjafanefnd, sem full-
trúar fyrrgreindra félaga kusu
á fundi sínum s.l. sunnudag.
★
Allt sýnir þetta, að þar sem
kommúnistar sjálfir hafa undir-
tökin telja þeir sig ekki þurfa
á aðstoð þessa ólukkufugls, Al-
þýðuflokksins að halda. Þegar
þá vantar ,iðstyrk á Alþýðusam-
bandsþingi, er gott að geta gripið
til hans og látið hann útvega það,
sem á vantar til þess að komm-
únistar nái takmarki sínu. Þegar
kljúfa þarf Alþýðuflokkinn, þyk-
ir kommúnistum líka gott að eiga
einn flugumanna í þingmanna-
liði hans.
Öðru máli gegnir, þegar þau
félög, sem kommúnistar ráða,
þurfa að kjósa þýðingarmiklar
nefndir. Þá þurfa þeir ekki á
forseta Alþýðusambandsins að
halda.
Þannig nota kommúnistar að-
stoðarmenn sína. Flokkshags-
munir fjarstýrða flokksins,
sitja alls staðar í fyrirrúmi.
17. ÞING Bandalags Starfs-'
manna ríkis og bæja hófst í
Melaskólanum siðdegis í gær.
Bandalagsins setti þingið og
bauð fulltrúa velkomna. End-
urkjörnir voru forsetar síðasta
Bandalagsþings þeir: Helgi
Hallgrímsson, fyrsti forseti,
Björn Jónsson, annar forseti,
og Maríus Helgason, þriðji
forseti. Aðrir embættismenn
16. þingsins voru einnig end-
urkjörnir.
í nefndanefnd voru kosnir:
Andrés Þormar, Þórður Þórðar-
son, Matthías Guðmundsson,
Guðjón Guðmundsson, Pálmi .Tó-
sefsson, Sveinbjörn Oddsson og
Ludvig C. Magnússon. Samþykkt
var tillaga þess efnis, að fulltrúi
starfsmannafélags ísafjarðar
sæti þingið sem áheyrnarfull-
trúi.
• MIKIL ÓVISSA RÍKIR
í ÞESSUM MÁLUM
Gerði formaður nokkra grein
fyrir ályktun síðasta bandalags-
þings um að kallað yrði saman
aukaþing ekki síður en 1. marz
til að flytja mætti skýrslu Banda
lagsstjórnarinnar um viðhorf í
launamálum. Benti formaður á,
að mjög mikil óvissa ríkti í þess-
um málum og erfitt væri að gera
ályktanir um þau, sem gætu
orðið úreltar eftir fáa daga. Kvað
formaður því koma til mála, að
frekari fundum þingsins yrði
frestað, þar til málin lægju ljós-
ar fyrir, t. d. síðast í marz eða í
byrjun apríl.
Flutti formaður síðan skýrslu
Prófessor ÓB^fur Bjömssosi tkiiia
ífarlega skýrslu sfjéniarinuar
um viðhorf í launamáium
um viðhorf í launamálum opin-
berra starísmanna og var hún
mjög ítarieg. Gerði hann grein
fyrir, hvað gerzt hefði í launa-
málum síðan síðasta þingi lauk,
og að hve miklu leyti hefði verið
komið til móts við þær kröfur
um launabætur, er síðasta þing
hefði gert.
O FARIF’ FRAM Á LEID-
RÉTTINGU * í FJÓRUM
ADALATRIÐUM
Skýrði formaður frá þeim
fjórum þáttum launamála, er
siðasta Bandalagsþing hafði
farið fram á að :"á leiðrétta:
1. Mikið misræmi á launakjör-
um starfsmanna, bæði innan
Bandalagsins og samanborið við
launakjör annarra stétta. Benti
formaður á að leiðréttingu yrði
ekki kom'.ð á í þessu efni nema
með setningu launalaga.
2. Hækkaðar yrðu uppbætur
á launum opinberra starfs-
manna.
4. Kauptaxtar fyrir eftirvinnu
opinberra starfsmanna yrðu
hækkaðir í samræmi við eftir-
vinnutaxta annarra stétta.
• BRÁDABIRGDALAUSN
í ÞREM ATRIÐUM
Engin leiðrétting hefur enn
fengist um setningu launalaga,
VeU andl óhrifiar:
Þörf róttækra
ráðstafana.
FYRIR helgina barst mér bréf
frá S. S. svohljóðandi:
„Eftir að ég las fregnina um
bílslysið á Ásvallagötunni get ég
hvorki né vil þegja lengur. Sam-
vizka mín knýr mig til að grípa
pennann. Nú hlýtur að vera orð-
ið tímabært að grípa til róttækra
ráðstafana gegn akstursböðlun-
um. Nú orðið opnar maður varla
•dagblað án þess, að þar sé getið
um eitthvert bifreiðarslysið i eða
utan Reykjavíkur, þar sem börn
slasast eða hljóta bana. Og ég get
ekki annað en undrazt það, hve
rólega, eða eigum við að segja
kæruleysislega, feður og mæður
í Reykjavík taka þessum daglegu
tíðindum án þess að koma til
hugar að gera neinar ráðstafanir
til að tryggja líf barna sinna eða
mótmæla þessum aðförum á
opinberum vettvangi.
Samanburður
við aðrar borgir.
ÞAÐ eru að vísu margar bifreið-
ar í Reykjavík í hlutfalli við
íbúatölu, en göturnar eru yfir-
leitt breiðar, nema þá helzt í
Miðbænum og þó er það ekki þar,
sem flest bifreiðaslysin verða —
en það virðist sanna, að ökuníð-
ingarnir aka þar gætilegar, ef til
vill af ótta við að vekja á sér
athveli veefarenda.
Mér er ókunnugt um hlutfalls-
tölu bifreiðaslysa i Reykjavík og
nágrenni, en hún hlýtur að vera
ískyggilega há í samanburði við
aðrar borgir sömu stærðar, t.d.
Stafangurs. Það væri þakkarvert,
ef lögreglan í Reykjavík birti
opinberlega hlutfallstölu bifreiða
slysa í þessum tveimur borgum
og leggi sér svo útkomuna á
minnið. Ef til vill myndu þá ein-
hverjar raunhlýtar ráðstafanir
verða gerðar til að fækka slys-
unum.
Of mild refsing
fyrir ökusyndir.
PERSÓNULEGA álít ég, að refs-
ing fyrir ökusyndir sé alltof
mild hérlendis. Lögreglan í Nor-
egi hefur að mestu horfið frá
sekta-fyrirkomulaginu og í þess
stað tekið upp fangelsisdóma og
ógildingu ökuskírteina og það
hefur gefið góða raun. Eins og
ástandið er hér nú með tilliti til
slysahættu á götum borgarinnar
virðist mér það ljótur blettur á
sóma íslendinga og ólíkt skap-
ferli þeirra að láta við svo búið
standa.
Góðir borgarar! Krefjist þyngri
refsinga fyrir ökusyndir, strang-
ara eftirlits með ökuníðingunum
og tryggið þannig lif barna ykk-
ar. — S. S.“
Til eilífðar?
1/-ELVAKANDI sæll!
„ Reykvíkingum þótti furðu
sæta, hve seint gekk að taka nið-
ur jólaskreytingarnar í Miðbæn-
um eftir hátíðarnar. „Átti að
geyma þær til næstu jóla?“
spurðu menn í gamni — og al-
vöru. Og var það nokkur furða?
Hvað veldur þessum seinagangi?
í Bankastrætinu hanga enn yfir
höfðum vegfaranda vírflækjurn-
ar af grenisveigunum, sem
prýddu það um jólaleytið. Eiga
þær að vera þarna til eilífðar,
þið góðu menn, sem eigið að sjá
um þessar framkvæmdir? —
Skyldu ekki flestir sammála mér
um það, að slíkur draslaraháttur
og slóðaskapur er höfuðborginni
til lítils sóma — að ekki sé meira
sagt. — Jón í Holtinu".
en bráðabirgðalausn fékkst um
hin þrjú atriðin um s.l. áramót.
Gerði formaður síðan nokkurn
samanburð á kröfum Bandaiags-
stjórnarinnar og þeim leiðrétt-
ingum, er fengizt hefðu:
Uppbætur á laun opinberra
sarfsmanna voru hækkaðar úr
10—15% upp í 20%, og skyldu
þessar upnbætur gilda aftur :“yr-
ir sig til 1. jan. 1954, þó að Banda
lagsþingið hafi ekki farið fram
á, að hækkun þessi gilti nema
frá 1. sept 1954, enda hefði krafa
þessi ekki verið sett fram fyrr
en 11 mánuðum eftir að fjárlög
voru afgreidd á árinu 1954.
Gengið hefði verið *il móts við
kröfuna um uppbætur, að svo
miklu leyti sem sannanir þær,
er Bandalagsstjórni hefði aflað,
leyfðu. Með þeim uppbótum, er
náðst hefðu væru laun í 10. flokki
opinberra starfsmanna nú svip-
uð og laun faglærðra iðnaðar-
manna og væri þetta hlutfall til-
tölulega hagstætt.
Lofað hefði verið endurskoðun
á töxtum, Samkomulagsumleit-
anir í þessu efni væru skammt á
veg komnar, en launamálanefnd
Bandalagsins mundi vinna bráð-
an bug að eins skjótri framvindu
þessara mála og auðið yi'ði.
Jafnframt hefði ríkisstjórnin
lofað, að lögð yrðu fyrir næsta
Alþingi launalög, sem Bandalag-
ið teldi viðunandi.
• VINNA BER AÐ FRAM-
BÚÐARLAUSN LAUNA-
MÁLA
Rakti formaður síðan þær kröf
ur, er ekki hefði fengizt leiðrétt-
ing á. Ríkisstjórnin hefði ekki
talið sér fært að verða við kröf-
unni um fullar vísitöluuppbætur,
né heldur hefði fengizt leiðrétt-
ing um afnám lengingar vinnu-
tímans.
í yfirlitsgerð sinni kvað for-
maður launamálanefnd einkum
leggja áherzlu á, að ekki væri
eltst við bráðabirgðaúrlausnir,
þó að ekki bæri að meta þann
árangur er náðst hefði of lítils,
bæri fyrst og fremst að vinna
að frambúðarúrlausn málsins.
• UM TVO KOSTI AÐ VELJA
Frambúðarlausn gæti orðið
með tvennu móti: 1. Frjálsum
samningsi'étti eins og stéttarfé-
lögin innan Alþýðusambands
íslands hafa. 2. Með því, að
vinny að setningu launalaga.
Kvað formaður fyrri úrlausn-
ina til þessa hafa verið lítið
rædda, þar sem litið hefði verið
á allar aðgerðir til að knýja slíkt
fram sem ólöglegar. Engu að
síður hefði allstór hópur starfs-
manna ríkis og bæja þegar beitt
þessari aðferð, þ. e. verkfræð-
ingar. Mæui segja að auðveldara
væri að krýja fram launahækk-
anir með þessu móti, en frjálsum
samningsrétti fylgdi aíltaf minna
öryggi.
Sagðist formaður telja síðari
leiðina vera þá, er bæri að fara,
enda kæmi setning launalaga
fyrir næsta Alþingi. Æskilegast
væri, að undirbúningi að setn-
ingu launalaga yrði lokið um
má'naðamót maí og júní, svo að
engin tof vrði á að leggja frv. til
launalaga fyrir þingið þegar er
fundir hætust í haust. Með þessu
móti gæti einnig íengizt hagstætt
mat á störfum opinberra starfs-
manna, er verið hefði allt of lágt
til þessa.
Að síðustu ræddi formaður
vaxandi dýrtíð og verðbólgu.
Kvað hann óróann á vinnumark-
aðinum stafa fyrst og fremst af
mikilli efurspurn eftir vinnu-
Framh. á bls. 12