Morgunblaðið - 17.03.1955, Síða 8

Morgunblaðið - 17.03.1955, Síða 8
8 MORGVNBLAÐIÐ Fimmtudagur 17. marz 1955 orgmiWaMfojjJ Útg.: H.f. Arvakur, Reykjavík. Tramkv.stj.: Sigfús Jónsson. Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgOarm.) Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá Vigur. Lesbók: Árni Óla, sími 3045. Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson. Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla: Austurstræti 8. — Sími 1600. Áskriftargjald kr. 20.00 á mánuði innanlanda. í lausasölu 1 krónu eintakið. Rætt v/ð dr. med. Helga Tómasson um Róandi lyf v/ð geðsjúkdómum Largactyl og serpasile voru fyrst tekin í notkun hér á landi árið 1952. Aumlegur skopleikur EINS og kunnugt er svaraði miðstjórn Framsóknarflokks- ins fyrir skömmu tilboði Alþýðu sambandsstjórnarinnar um mynd un vinstri stjórnar, með fyrir- spurn um það, hvaða þingstyrk- ur væri hugsanlegur bak við slíka stjórn. Hefur ekkert heyrzt um það ennþá, hverju stjórn A.S.I. hafi svarað þeirri fyrirspurn. En í gær gerðust þau „stórtíð- indi“ að Alþýðublaðið birti svar miðstjórnar Alþýðuflokksins við vinstristjórnarbeiðni Alþýðusam bandsins. Er tvennt athyglisvert í svari hennar. í fyrsta lagi það, að Alþýðuflokkurinn lýsir yfir því, að hann hafi þegar fyrir all- löngu skipað nefnd til þess að ræða við Framsókn um mögu- leika á myndun ríkisstjórnar „lýðræðissinnaðra íhaldsandstæð inga“. f öðru lagi er það greini- legt, að miðstjórn Alþýðuflokks- ins telur að frumkvæði Alþýðu- sambandsins um slika stjórnar- myndun sé í fyllsta máta óviðeig- andi og raunar hreinn slettireku- skapur. Er m. a. komist að orði á þessa leið um það í svarbréfi hennar: „Miðstjórnin sér hinsvegar ekki, á hvern hátt Alþýðusam bandið, sem er samband stétt- arfélaga fólks úr öllum stjórn- málaflokkum, gæti veitt sltkri stjórn stuðning, þar eð aðeins stjórnmálaflokkar og einstak- ir þingmenn geta séð ríkis- stjórn fyrir þingfylgi“. Með þessum ummælum er hreinlega tekið undir ummæli Mbl. í Reykjavíkurbréfi s.l. sunnudag. Þar var á það bent, að Alþýðusambandið sé fyrst og fremst ópólitískt samband verkalýðsfélaganna í landinu, sem byggð séu upp af fólki úr öllum flokkum. Forysta þess um myndun ríkisstjórnar sé því hrein fjarstæða. Af bréfi sambandsstjórnarinnar megi greinilega marka, hversu ó- svífnir kommúnistar og band- ingjar þeirra séu i misnotkun sinni á þessum hagsmunasam- tökum launþega í þágu póli- tískra klíkuhagsmuna sinna. Undir þessa skoðun Morgun blaðsins hefur miðstjórn Alþýðu- flokksins tekið á ótvíræðan hátt. Er auðsætt, að hún er ekkert hrifin af brölti forseta Alþýðu- sambandsins, sem hún fyrir nokkru hefur hálfrekið úr flokkn um, m. a. vikið honum úr verka- lýðsnefnd flokksins. Hjá því getur varla farið, að aimenningur í landinu sjái nú orðið, hversu aumlegan skopleik hinir svokölluðu vinstri flokkar leika um þessar mundir með hjali sinu um myndun vinstri stjórnar. Framsóknarflokkurinn lætur mið stjórn sína lýsa yfir einlægum fögnuði og ánægju með störf núverandi ríkisstjórnar. Jafn- hliða staglast Tíminn á því, að stjórnarsamvinna við Sjálfstæð- isflokkinn um öll þau miklu fram faramál, sem ríkisstjórnin hafi komið í framkvæmd og sé að und irbúa framkvæmd á, sé hreint „neyðarúrræði“. Þrátt fyrir ánægju sína með afrek stjórnar- innar lýsir Tíminn því þó yfir s.l. sunnudag, að ómögulegt sé að koma neinu góðu máli fram í samvinnu við Sjálfstæðismenn. Loks verður það deginum ljós- ara af svari Framsóknar við vinstristjórnarbeiðni Alþýðusam bandsins, að hún telur hana út í hött, og tekur afstöðu til hennar í samræmi við þá skoðun. Svo koma vesalings krat- arnir og setja ofan í við fyrr- verandi formann sinn,-1 sem þeir nýlega hafa rekið úr verkalýðsnefnd flokks síns og segjast sjálfir hafa tekið frum- kvæði um myndun vinstri stjórnar með því að hefja við- ræður við Framsókn um stjórn arsamvinnu fyrir nokkrum vikum! | Þannig elta þessir flokkar sitt eigið skott. Almenningur í land- inu horfir á þennan leik undr- | andi og með fyrirlitningu. Svo augljós er loddaraskapurinn, ! fálmið og sundrungin. Það væri annars ekki úr vegi, að beina þeirri fyrir- spurn til Alþýðublaðsins, við hvað átt sé í svarbréfi mið- stjórnar Alþýðuflokksins þeg- ar talað er um „lýðræðissinn- aða íhaldsandstæðinga“? Eru kommúnistar taldir með í þeirri fríðu fylkingu? En Al- freð Gíslason, sem nýlega var rekinn úr Alþýðuflokknum? Er Hannibal, sem rekinn hef- ur verið úr verkalýðsnefnd flokksins, e. t. v. einn af þeim „lýðræðissinnuðu íhaldsand- stæðingum“, sem Haraldur og Gylfi telja nú nauðsynlegt að myndi ríkisstjórn með? i Vonandi lætur Alþýðublaðið ekki undir höfuð leggjast að i svara þessum fyrirspurnum taf- | arlaust. Almenningur á kröfu á svari við þeim. I Bevan reklnn ÞINGFLOKKUR brezka Verka- mannaflokksins hefur nú tekið þá ákvörðun að víkja Aneurin Bevan úr þingliði flokksins. Kemur sú ákvörðun engum á óvart. Bevan hefur um langt skeið gengið gersamlega í ber- högg við yfirlýsta stefnu flokks síns í hinum þýðingarmestu mál- um. | Grundvallarmunurinn á stefnu hans og hinni yfirlýstu stefnu Verkamannaflokksins er í því fólgin, að Bevan hefur viljað ganga lengra í framkvæmd hins fræðilega sósíalisma en mikill meirihluti flokksbræðra hans. í utanríkismálum hefur hann enn- fremur hallazt meira að sam- vinnu við Rússa en þeir Attlee og Morrison, höfuðleiðtogar flokks- ins. i Óhætt er að fullyrða, að bar- átta Bevans og klofningur sá, sem hann hefur valdið í röðum Verkamannaflokksins hafi þegar i valdið flokknum miklu tjóni og álitshnekki. íhaldsmenn hafa getað notað hann sem grýlu gagn vart þeim stóra hópi kjósenda flokksins, sem enga trú hefur á einlægni Rússa í alþjóðlegri sam- ; vinnu. Það er einnig alkunnugt, að mjög mikill hluti Verka- mannaflokksins telur skynsam-1 legra, að farið sé frekar hægt í baráttunni fyrir áframhaldandi þjóðnýtingu. Það kemur nú til kasta mið- stjórnar flokksins að taka á- I kvörðun um, hvort hún vill gera Bevan algjörlega flokks- rækan. En miklar líkur eru til að sú ákvörðun verði tek- in. — UNDANFARIÐ hafa birzt í ís- 1 lenzkum blöðum greinar, þýddar úr erlendum ritum, er fjallað hafa um læknislyf við geð- sjúkdómum. Af greinum þessum hefir mátt draga þá ályktun, að hér væri um algerar nýjungar á sviði læknavísindanna að ræða. í tilefni þessa hefir Mbl. leitað upplýsinga hjá dr. Helga Tómas- syni, yfirlækni á Kleppi. Kom þá í ljós, að lyf þessi hafa verið not- uð hér á landi í nokkur ár. ★ LARGACTIL OG SERPASIL Er hér um að ræða tvennskon- ar lyf: Largactil eða chlorproma- zine og serpasil eða Rauwolfia serpentina Largactil var upphaflega sett saman í Frakklandi og reynt þar á árunum 1949 til 1952. Var það fengið í fyrstu hingað til lands- ins sem nafnlaust sýnishorn til reynslu. Var í fyrstu álitið, að lyfið hefði fyrst og fremst lam- andi áhrif á vissar taugastöðvar, en síðar kom í ljós, að það hefir einnig áhrif á vissar stöðvar í heilanum. Lyfið verkar mjög róandi. í mörgum tilfellum batnar sjúklingnum, ef mögulegt er að halda honum rólegum nógu lengi fyrir áhrif largactilsins. Þó er ekki talið að largactilið grípi a ðrótum sjúkdómsins, heldur aðeins stuðli að því, að önnur bataöfl í líkamanum fái notið sin. Þó að sjúklingnum batni á meðan hann notar lyfið, þá eru þau tilfelli miklu fleiri þar, sem lyfið nægir aðeins til að stilla sjúklinginn um stundar- sakir, og gildir þetta einkum XJefvakandi ábrijar: Segja sínar farir ekki sléttar. ÞRÍR smáir“ hafa skrifað mér á þessa leið: „Kæri Velvakandi! Við erum hér þrír, 19 ára, sem biðjum þig að ræða um eftirfar- andi atriði í dálkum þínum, at- riði, sem full þörf er á, að rætt sé um. Við höfum mjög gaman af að dansa og förum því alloft á ýmsa veitingastaði bæjarins, þar sem dansað er. — Við vorum allir því fylgjandi, að vínveitingaleyfi væri komið á í samkomuhúsum, enda þótt enginn okkar smakki vín. En nú eftir afnám haftanna hefur komið í ljós, að stórlega er hallað hlut okkar gosdrykkja- neytenda. Kvartanir. OG „þrír smáir“ bera upp um- kvartanir sínar í eftirfarandi liðum: 1) Nú fáum við ekki lengur borð á sæmilegum stað. Þó að auglýst sé, að borð séu ekki tekin frá, halda þjónarnir flestum borð unum handa þeim, sem líklegastir eru til að kaupa mikið vín. 2) Enn kostar gosdrykkjaflask- an 10 krónur, þrátt fyrir vínveit- ingar. . í............ 3) Dyraverðir neita okkur um inngöngu á „restauration", þar sem við höfum ekki náð 21 árs aldri, á sama tíma, sem vínkærir jafnaldrar okkar, stórir eftir aldri, dansa um gólfið! 4) Þjónar sýna okkur ekki almenna kurteisi. 5) Samkomuhús eitt tekur kr. 15 í inngangseyri á dansleik milli kl. 3,30—5 (innifalið 1 flaska af gosdrykk og fatageymsla) meðan önnur hús hafa aðgang ókeypis. Þeir ölkæru sitja fyrir. UNDANTEKIN dæmi eru tekin af handahófi. Þá getum við nefnt dæmi frá öllum veitinga- húsum þeim, sem við komum í að staðaldri. Ekki hirðum við um að nefna hér nöfn þeirra. Þó myndum við að sjálfsögðu gera það, ef þú eða aðrir vildu fá þau uppgefin. — Virðingarfyllst. — „Þrír smáir“. Þetta er raunasaga ungu pilt- anna þriggja og munu þeir því miður ekkert einsdæmi. Þannig er það alkunna, að stúlkur, sem koma saman tvær eða fleiri á skemmtistað hér í Reykjavík, þar sem vín er veitt, verða iðulega að þola misrétti og skeytingarleysi frá hendi þjónanna, sem sjá rétti- lega út að gott og skemmtilega sett borð muni ávaxta sig betur í höndum ölkærra viðskiptavina, sem ekki sjá í krónuna fyrir dropann. Þetta er staðreynd, sem öllum þeim, sem hér til þekkja, er fyrir löngu kunn. Hún er svo sem alls ekki ný bóla. En engin er furða, þótt þeim, sem verða fyrir slíku ranglæti, þyki súrt í broti, enda algerlega óafsakari- legt framferði af hálfu veitinga- húsanna. Vill sinfóníutónleikana i heild. TÓNLISTARVINUR skrifar: „Gæti ekki okkar kæra Ríkisútvarp séð sér fært að út- varpa í heild tónleikum Sinfóníu- hljómsveitarinnar úr Þjóðleik- húsinu, í staðinn fyrir að skera þá í tvennt og útvarpa síðari hlut anum einhverntíma seint og síðar meir af segulbandi. Ekki er það nú hvort sem er svo ýkja oft, sem þessir tónleikar fara fram, að það ætti að valda óhæfilegri rösk un á hinni daglegu útvarpsdag- skrá. Við, sem einhverra hluta vegna höfum ekki tækifæri til að fara í Þjóðleikhúsið til að vera á tónleikunum fyndist notalegt að geta hlustað á þá í rólegheitum heima hjá okkur — eins og þeir leggja sig. Efnisskráin er oftast þannig valin og niðurröðuð, að þægilegt samræmi sé í henni fyr- ir áheyrandann, sem heyrir þá alla, bæði fyrri og síðari hluta, en slíku er auðvitað ekki að heilsa með útvarpshlustandann, sem heyrir aðeins þann fyrri. — Botninn dettur úr í miðju kafi. — Vildi ekki háttvirt útvarpsráð taka málaleitan mína til vinsam- legrar athugunar? — Tónlistar- vinur“. Ósk bréfritara míns er hér með komið á framfæri. Merkið, sem klæðir landið. um langvarandi eða lítt lækn- anlcga geðsjúkdóma. ★ NOKKUR ÁRANGUR — EN ÓVISS Nokkur árangur hefir sézt af notkun þessara lyfja hér. Bæði heíir sjúklingum batnað og auð- veldara hefir verið að róa óvið- ráðaniega sjúklinga. En ekki er samt hægt að segja með vissu, að árangurinn af notkun þessara lyfja sé meiri en af öðrum lyfj- um, er þegar voru fyrir hendi. - Ef tirköst? í sumum tilfellum getur notkun ? .. V 1* j largactil haft í för með sér tals* verð óþægindi fyrir sjúklinginpj er fyrst og fremst orsakast af þvi^f.'^ að blóðþrýstingurinn fellur mik- , ið. Sjúklingnum er hætt við yíir-'"' liði, ef hann rís upp og getur ekki brugðið eins snögglega við og ella. Einnig getur notkun lyfsíná haft í för með sér nokkr-á^,;'iJ skemmdir á lifrinni og vissU!Í|ííí| heilastöðvum, þannig að lyfið er langt frá því að vera meinlaust ' og nauðsynlegt er að nota þáð undir nákvæmu lækniseftirliti'og í tiltölulega litlum skömmtum, Sa: tími er liðinn, er lyfið var notað í svo stórum skömmtum, að sjúklingarnir gátu varla hreyft'; sig. Fyrst í stað var álitið, að hér væri um „lækningu" að ræða^ en síðar kom í ljós, að það vorui eiturverkanir. Hinsvegar hefir lyfið reynzt mjög gagnlegt til að róa sjúkl- inga, er voru allt að því óvið- ráðanlegir.Hefir lyfið t.d. orðið til þess, að læknar, er mikið notuðu rafrot við óviðráðan- lega sjúklinga, hafa horfið frá notkun þess og tekið að nota largactyl, þar sem það er álit- ið áhættuminna. ★ SERPASIL Serpasil, Reserpin eða Rau- wolfia sev'pentina, er aftur á móti mjög lítið eitrað, þó að það sé upprunalega unnið úr slöngueitri. Hefir það verið notað mjög lengi í Indlandi við alls- konar kvillum, einkum blóðrásar- kvillum, of háum blóðþrýstingi og þess háttar. Lyf þetta barst til Evrópu fyr- ir 8—10 árum og var notað í fyrstu við of háum blóðþrýstingi, Kom þá um leið í ljós, að það hafði róandi áhrif, dró úr kvíða og minniháttar þunglyndisein- kennum, og var því tekið að nota það við geðsjúkdómum. Varla er hægt að segja, að telj- andi eftirköst verði af notkun serpasilis, enda er það mun veik- ara en largactilið. Serpasile er ekki aðeins skaðlítið heldur einnig ódýrt og hefir komið að haldi við fleiri sjúkdóma en ætlað var í upphafi og notkun þess þvi farið hraðvaxandi. Hvað geðsjúkdómum við- vikur grípur það ekki fremur að rótum sjúkdómsins en largactil, en getur stuðlað að bata ásamt öðru, sem kann að vera gert til að lækna sjúk- linginn. — Hvenær voru lyf þessi tekin í notkun hér? — Á árunum 1952 til 1953. Largactilið fengum við frá Frakk landi eins og áður er sagt, en Rauwolfia serpentina frá Bret- landi. — Hvernig hafa læknar hinna Norðurlandanna snúizt við lyfj- um þessum? — Það mun vera notað tals- vert á Norðurlöndum nú orðið, en þó hefir mér skilizt, að við höfum verið allt að því ári á undan þeim. — Hvað er um fleiri samsvar- andi lyf að segja? Framh. á bla. 12

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.