Morgunblaðið - 02.04.1955, Blaðsíða 5

Laugardagur 2. apríl 1955
MORGVNBLÁ9IB
ft
Fullkomin slökkvitæki eru öruggustu brunavarnirnar. í mörgum
kaupstöðum eru nú fyrir hendi vel útbúnir slckkviliðsbílar. Á mynd
inni sézt einn slikur fyrir utan verkstæði það, sem útbýr og dreiíir
um landið alls konar slökkvitækjum. Verkstæðið er í Hafnarfirði.
Btíinavsstííaeffhlit ríkisins 25 ára:
Brunavarnir í 48 kaup-
stöðum og kauptúnum
Bmnavamir gerbreyttar frá því er va.r
Tcgarinn var
landi er
ISJORETTI var í gærdag
tekin fyrir rannsókn á
strandi togarans Jóns Bald-
vinssonar, er fórst við Reykja
nes aðfaranótt fimmtudagsins.
Yíirmenn skipsins komu allir
fyrir réttinn, svo og hásetar
þeir er við stýrið voru þessa
nótt. Eftir réttarhöldin í gær
má nokkuð af því ráða, hvað
olli því að togarinn strandaði.
Togarinn var á siglingu af Sel
vogsbanka um nóítina. Stefn-
an var seti á Reykjanesviíann.
Svo virtist áheyrendumvið sjó
prófin, að stefnu togarans fyr-
ir Reykjanesi hafi verið breytt
of seint eða með öðrum orð-
um, að togarinn hafi þá verið
kominn of nærri ströndinni,
með þeim afleiðingum að hann
strandaði. Ratsjá skipsins var
í ólagi.
kominit of nærri
ar brevEf
fðgarans Jéns
SKIPSTJORI EKKI A
STJÓRNPALLI
Skipstjórinn, Þórður H.jörleifs-
son, Bergstaðastræti 71, kom
BRUNAVARNAEFTIRLIT RIKISINS er 25 ára um þessar
mundir. f því tilefni buðu forráðamenn þess blaðamönnum 1 fyrstur fyrir dóminn, en Bene-
suður í Hafnarfjörð til þess að kynnast starfsemi eftirlitsins, en ' dikt Sigurjónsson fulltrúi borg-
þar er verkstæði og innkaupadeild brunavarna hér á landi. Eftir-
litsmaður brunavarna er Erlendur Halldórsson, og sér hann um
rekstur og veitir forstöðu verkstæði því í Hafnarfirði, sem fyrr
greinir. Þar er smíðað yfir slökkviliðsbíla, brunastigar smíðaðir,
saumaðir vatnspokar, sem taka 1200 lítra, til brunavarna í sveit-
um, og yfirleitt gert allt, sem gera þarf hvað viðkemur bruna-
vörnum hér á landi.
MIKIÐ STARF FRAMUNDAN
Geir Zoéga, vegamálastjóri,
sem er yfireftirlitsmaður bruna-
varna, skýrði fréttamönnum
nokkuð frá starfsemi brunavarna
eftirlitsins, en það hefir sem að
líkum lætur, mjög mikilvægu
hlutverki að gegna í sambandi
við brunavarnir. — Það var árið
1907, sem fyrst voru sett lög hér
um brunavarnir í kaupstöðum og
kauptúnum. En þau voru að
mörgu leyti mjög ófullnægjandi,
reyndar var um enga reynslu í
þeim efnum að ræða á þeim tíma.
Það var ekki fyrr en 1928 að
veruleg bót fékkst á þessum mál-
um, en þá var fenginn hingað
norskur maður til þess að kynna
sér brunavarnamál hér og gera
tillögur um betri skipan á þeim
málum en verið hafði. Var þessi
maður fenginn hingað samkvæmt
ósk Brunabótafélags íslands, en
það félag og brunavarnaeftirlitið
hafa frá fyrstu tíð unnið saman.
Samkvæmt landslögum hefir
Brunabótafélagið greitt allan
kostnað af starfi Brunavarnaeft-
irliai ríkisins. Þá skýrði Geir
Zoéga frá því, að nú væri svo
komið, að 27 kaupstaðir og kaup-
tún utan Reykjavíkur, hefðu
komið brunavörnum sínum í við-
unanlegt horf.En þótt mikið hefði
áunnizt á þeim árum, sem eftir-
litið hefir starfað, væri margt
ógert enn í þeim málum hérlend-
is. Brunavarnir í kaupstöðum og
kauptúnum, þar sem eldhættan er
mest, eflast þó .stöðugt með
hverju árinu sem liði, og væri
vonandi, að ekki liði á löngu þar
til er þeim málum væri komið í
það horf, sem viðunandi mætti
teljast. Gat hann þess, að lítið
hefði enn verið unnið að bruna-
vörnum í sveitum landsins, kaup
staðirnir og kauptúnin látin
ganga fyrir vegna meiri eldhættu
þar, svo sem fyrr greinir, en
allt stæði þó til bóta hvað sveit-
irnar snerti. Væri nú t. d. búið
að koma á brunavörnum í tveim-
ur sýslum landsins.
BYGGT IIEFIR VERID YFIR
20 SLÖKKVILIDSBÍLA
Brunavarnaeftirlit ríkisins
starfar á mjög víðtækum grund-
velli hvað brunavarnir snertir.
Eins og að líkum lætur, vinnur
það að bættum brunavörnum í
kaupstöðum og kauptúnum lands
ins. Hefir eftirlitið, eins og fyrr
segir, aðalbækistöð í Hafnar-
ardómara var formaður hans.
Skipstjórinn skýrði réttinum
svo frá, að hann hefði farið af
stjórnpalii um kl. 0,45 um nótt-
ina, en þá hafi 1. stýrimaður ver-
ið kominn á stjórnpallinn. Hafi
hann gefið stýrimanninum upp
hvaða stefnu skyldi sigla, er far-
ið var af Seivogsbanka, og var
stefnan beint á Reykjanesvita.
Á strandstaðnum. Myndin er tekin úr fjörunni undir berginu.
(Ljósih. Mbl. Ól. K. M.)
við kemur brunamálum, og er
Erlendur Halldórsson bruna-
eftirlitsmaður, þar forstöðumað-
ur, en hann er harðduglegur
maður, sem unnið hefir mikið og
gott starf að brunavörnum hér á
landi. Hann var ráðinn umsjón-
armaður brunavarna árið 1934
og hefir haft það starf á hendi
síðan. Aðalsamstarfsmaður hans
er Hans Ólafsson, Hafnarfirði.
Húsakynni brunavarnaeftirlitsins
sem eru við Linnetsstíg, og keypt
voru 1946, eru hin vistlegustu, og
er öllu þar fyrir komið á hinn
ákjósanlegasta hátt, sem ber vott
um hina mestu snyrtimennsku í
firði. Er unnið þar að öllu, sem | Kvaðst skipstjóri hafa sýnt stýri-
manni á kortinu, staðinn, sem
þeir fóru frá. Síðan fór skipstjór
inn af stjórnpalli og kvaðst hafa
sofið til klukkan 3,40, er stýri-
maðurinn vakti hann, en skip-
stjóri var ekki kominn upp á
stjórnpallinn er togarinn strand-
aði.
RATSJÁ f ÓLAGI
Skipstjóri kvaðst hafa tekið;
eftir því er hann kom á stjórn-
pall, rétt eftir að togarinn strand-
aði, að skyggni virtist gott.
Kvaðst hann hafa séð til ferða
mótorbáts er kom fyrir Reykja-
nes. Dýptarmælir skipsins var í
hvívetna. —- Hefir þar verið , gangi. Hafði hann sýnt 55 faðma
byggt yfir 20 slökkviliðsbíla og dýpi siðustu mínúturnar áður en
75 véldælur verið sendar þaðan , togarinn strandaði, en þá hafi
víðsvegar út um landið. Sömu- ! allt í einu snögggrynnt. Skipstjór
leiðis eru smíðuð þar og lagfærð inn upplýsti að ratsjá skipsins
slökkvitæki, sem notuð eru síð-
an á ýmsum stöðum á landinu.
Einn þátturinn í starfi Erlendar
er að feraðst um landið til eftir-
lits, og flytur hann þá með sér
margs konar slökkvitæki.
Geir Zoéga skýrði frá því, að
nú hefðu 48 kaupstaðir og kaup-
tún á landinu fengið slökkvitæki
í einhverri mynd. Einnig gat
hann þess hversu mikilvægt væri
hverjum kaupstað og kauptúni
að hafa vatnsveitur sínar í sem
hefði verið i
mælir í lagi.
ólagi, en dýptar-
SÁ ALLT I EINU
IIVAR SJÓA BRAUT
Þá kom 1. stýrimaður, Indriði
Sigurðsson, Hrólfsskálamel 7, Sel
tjárnarnesi, fyrir réttinn, en
Indriði er 33 ára. — Hann var á
stjórnpalli er togarinn strandaði.
Hann skýrði dómendum í Sjó-
rétti frá því, að hann hefði gert
ítrekaðar tilraunir til þess að
fullkomnustu lagi. Hefði Bruna- | forða skipinu frá því að stranda.
bótafélag íslands komið til móts ■ jjafi þann aut í einu séð í mvrkr-
við ýmsa aðila í því sambandi ogj inu hvar sjóa braut fyrir framan
lánað fé til þess að lagfæra vatns
veitur, þar sem þurft hefir. —
Geta má þess, að lög um bruna-
mál eru frá árinu 1948, en Revkja
vík er þar undanskilin, með því
að höfuðstaðurinn hefir sín eigin
lög í brunamálum.
BRUNABÓTAFÉLAG ÍSLANDS
HEFIR LÁNAD 2314 MILLJ, KR.
TIL EFLINGAR BRUNAVARNA
Eins og áður er sagt, vinnur
brunavarnaeftirlitið og Bruna-
bótafélag íslands saman. Skýrði
Stefán Jóhann Stefánsson, for-
stefni skipsins. Hafi hann sam-
stundis hringt á fulla ferð afturá
bak, en skipið var ekki farið að
taka við sér, er það tók niðri.
Um leið festist það svo að vélin
hreyfði það ekki.
Hinn ungi stýrimaður kvaðst
muna að hann og skipstjórinn
hefðu litið á sjókortið og skip-
stjórinn sagt sér að í þá stefnu
er sigla skyldi væri hún beint á
Reykjanesvita og væri fjarlægð-
in um 35 mílur. Ennfremur lagði
skipstjórinn svo fyrir, að stýri-
maður skyldi vekja sig ef hann
stjóri, frá því, að Brunabótafé- | sæi ekki vitann á eðlilegum
lagið hefði lánað bæja- og tíma, en vitinn ætti að sjást 17
sveitafélögum fé til þess að auka ! mílur undan. Að svo búnu gekk
ferð, eða 12 mílna hraða Hann
sá ljósin frá Reykjanesvita á eðli
legum tíma, og fram til klukkan
þrjú um nóttina siglir stýrimað-
urinn togaranum samkvæmt fyr-
irmælum skipstjóra, en þá breyt-
ir hann stefnunni frá NTV % V
til NV V2 N, án þess þó að gera
skipstjóra viðvart. Og siglir nú
enn í kringum 40 mínútur, en þá
fór hann niður og vakti skipstjór
ann. Fór hann svo strax upp aftu
ur. Þá kvaðst hann hafa lesið á
dýptarmælinn, sem sýndi 54
faðma dýpi. En svo sem
sjö mínútum síðar telur
hann skipið hafa strandað. Allan
tímann hafði verið siglt með fullri
ferð, unz stýrimaðurinn, sem
fyrr segir, sá brotin fram undan,
en þá var allt um seinan. Og sat
skipið fast um leið og það tók
niðri. Menn voru þá að vinna á
þilfari. Á strandstaðnum var
þokuslæðingur, að því er stýri-
maður taldi, einkum við berg-
brúnina. Aðspurður, hvort hann
hefði ekki séð gamla Reykjanes-
vitann, kvað stýrimaður nei við.
Vissi ekki hvort heldur var dimm
þoka eða að ekki hafi logað á vit-
anum. Ekki heldur sá hann
Grindavíkurvitann.
SÁ SVARTAN BAKKA — GAT
EINS VERIÐ ÞOKUBAKKI
Síðan komu fyrir réttinn háset
arnir Ólafur Guðmundsson,
Vesturgötu 9 og Haukur Ilall-
varðsson, Langholtsvegi 84, sem
var við stýrið er togarinn strand-
aði. Hann kvaðst hafa verið með
allan hugann við sitt verk. Hann
hafi ekki gert sér grein fyrir því
að skipið væri að stranda, er
hann allt í einu sá framundan
svartan bakka, það gat eins verið
þokubakki, sem hamraveggur,
sagði hann. Einnig komu fyrir
réttinn Stefán Ágústsson loft-
skeytamaður, Agnar Halldórsson
2. vélstjóri. Loftskeytamaðurinn
kvað bilun þá, sem verið hefði í
radartækinu verið þess eðlis, að
ógerningur var að gera við hana
út í sjó. Það var mótor tækisins,
sem var bilaður. Vélstjórinn kvað
sjó hafa verið kominn inn á gólf
í vélarúmi er hann slökkti undir
kvnditækjum togarans, fáeinum
augnablikum eftir strandið.
Sjóprófum er ekki lokið enn.
brunavarnir sínar. Hefir félagið
lagt fram 3% milljón króna í
þessu skyni til kaupa á tækjum
til brunavarna. Einnig hefir bæja
Framh. á bls. 12
skipstjóri til hvílu.
BREYTTISTEFNU
Stýrimaðurinn kvað togaran-
um hafa verið siglt með fullri
IDAG, laugardag, opnar Bragi Ásgeirsson, listmálari, fyrstu mál-
verkasýningu sína í Listamannaskálanum og verða um 140
myndir til sýnis þar.
Bragi Ásgeirsson er 24 ára
gamall. Nam hann fyrst í Hand-
íðaskólanum og myndlistarskól-
anum fyrir 8 árum og var þar
í 2V2 vetur og naut tilsagnar
þeirra Kurt Ziers, Kjartans Guð-
jónssonar og Jóns Engilberts.
Síðan stundaði hann nám við
•Listaakademíuna í Kaupmamia-
höfn á annan vetur hjá hinum
kunna danska málara Carsten.
Iversen. Að því loknu hélt hann
til Ósló og stundaði nám hjá
Listaakademíunni þar og naut
þar tilsagnar hins fræga iporska
málara, Jean Heibergs, en hann
var skólabróðir Jóns Stefánsson-
ar, en það var einmitt að ráðt
Jóns Stefánssonar og fyrir með-
mæli hans, sem Bragi ‘réðist
þangað til náms. Aðeins 6—8
1 nemendur eru teknir i Listaaka-
Bragi Ásgeirsson listmálari. ' Framh. á bis. 11, ,