Morgunblaðið - 06.05.1955, Blaðsíða 2

2
MORGUN BLAÐIÐ
Föstudagur 6. maí 1955
Þingmenn gátu ekki horið - V-Þýskaland
tram erlend nöfn umsœkj-
enda um ríkisborgararétf
Ný mannanafnalög í vændum
Framh. af bls. 1
ana, áður en deilur Frakka og
Þjóðverja um Saarhéraðið hefðu
endaniega verið útkljáðar.
Hernámsstjórn Frakka í Bonn
sleppti í dag 34 þýzkum herföng-
um úr haldi. Skýrði hún svo frá,
að aðeins 18 þýzkir stríðsglæpa-
menn væru nú fangar Frakka.

JARNI BENEDIKTSSON dómsmálaráðherra upplýsti það
á fundi Efri deildar í gær, að hann hefði gengizt fyrir
i i H Því að tveir valinkunnir menn endurskoðuðu mannanafna-
lögin. Kvaðst ráðherrann vonast til að geta lagt fyrir næsta
Alþingi frumvarp að nýjum mannanafnalögum.
Ráðherrann upplýsti þetta í sambandi við frumvarpið um veit-
íngu ríkisborgararéttar, en þau voru í gær samþykkt úr Efri deild-
iiini og endursend Neðri deild. Eru nú í frumvarpinu skráðir 69
vpentanlegir nýir ríkisborgarar. Urðu í Efri deild eins og áður í
lípðri deild nokkrar umræður um það ákvæði, að hinir nýju ríkis-
borgarar skyldu taka upp íslenzk heiti.
S/ys í tyrrinótt:
3 H S BÍL SEM
14
i
h
í heillaóskaskeyti til dr. Aden-
auers, lauk brezki forsætisráð-
herrann, Anthony Eden, miklu
lofsorði á hugrekki hans og þol- | stolið var, gjöreyðilagðist.
gæði. Bauð hann V.-Þýzkaland
velkomið á þessum sögulega degi
í flokk vestrænna þjóða þar, sem
FYIÍRINÓTT lentu tveir ungir sjómenn í næturævintýri, sem
þeir munu sennilega lengi minnast. Þeir voru í bíl með drukkn-
um manni. Ökuferöinni lauk suður í Kópavogi, er bílnum hvolfdi,
en rétt áður taldi annar mannanna sig hafa séð, að hraðamælir
bíisins stóð á 140 km hraða. — Annar mannanna er í spítala, eií
bílstjórinn lá í gærdag í taugaáfalli heima hjá sér. Bíllinn, sem
Forsaga þessa máls er sú, að
mennirnir tveir eru báðir skip-
' 3
TfHM'.Nn HEITI OFRAMBERAN-
Ijé Á ÍSLENZKU
feað sem liggur að baki þessu á-
kjí'æði, sem sumir þingmenn virð-
aít ekki enn skilja, kom mjög
gieinilega fram á óbeinan hátt í
þingsalnum í gær. Framsögumað-
u p allsherjarnefndar, Lárus Jó-
hftnnesson skýrði frá því að Efri
d^ild vildi bæta nokkrum mönnum
vjð á frumvarpið. I skýrslu sinni
um þetta, varð sjálfur framsögu
maðurinn, að viðurkenna, að hann
kýnni ekki að bera fram hin út-
lcindu nöfn þessara umsækjenda,
eÁ þau voru ungverska nafnið
„Recskés" og hollenzka nafnið
,,^ciuw“. Framburður beggja þess
ajal nafna mun vera með öðru
jrióil heldur en stafsetning bendir
tfl i—
Þegar Bernharð Stefánsson bar
fram breytingartillögu við ákvæð
i<l sem var samhljóða breytingar-
■tillögu Gylfa Þ. Gíslasonar um að
lina nokkuð á ákvæðinu um nafn-
hreytingu, var skorað á hann að
hera fram þessi tvö útlendu nöfn,
sóm hér var sagt frá, en hann ját-
aði að hann gæti það ekki, enda
vpri hann hvorki lærður í ung-
vérsku né hollensku.
TVÆR UMSÓKNIR
Á SÍÐUSTU STUNDU
Lárus Jóhannesson hélt ýtarlega
f ramsöguræðu fyrir frumvarpinu.
Hann gat um þær meginreglur,
sem allsherjarnefndir beggja
deilda hefðu orðið sammála um og
a,ð í samræmi við það væri bætt
inn tveimur umsækjendum, en um
sóknir frá þeim hefðu ekki komið
fyrr en eftir umræðu í Neðri deild.
Annars er nefndinni það mjög á
móti skapi, að það sé verið að
dengja inn umsóknum um ríkis-
borgararétt fram á síðustu stundu
TTMSÓKNARFRESTI EKKI
SKF.YTT
Bjarni Benediktsson dómsmála-
ráðherra tók til máls. Hann benti
á, að dómsmálaráðuneytið hefði
gert tilraun til að setja þeim mönn
um ákveðinn umsóknarfrest, sem
vildu koma til greina um að fá
ríkisborgararétt. En fáir hefðu
gefið sig fram innan þess tíma,
enda hefðu nefndir Alþingis, sem
um þetta mál fjalla síðan ekki
sett neinar hömlur við umsóknum.
Þetta kvað ráðherrann ekki gott
fyrirkomulag, því að veiting ríkis
borgararéttar væri svo þýðingar-
mikið mál, að nauðsynlegt væri að
tækifæri gæfist til ýtarlegrar at-
hugunar á högum umsækjenda. í
stað þess að slík raunhæf athugun
færi fram, hefðu nú fram á síð-
ustu daga verið að koma umsókn-
ir, svo tíminn til athugunar væri
lítill sem enginn.
UM NAFNBREYTINGAR
Um nafnabreytingarnar mælti
ráðherrann einnig nokkur orð. —
Hann kvaðst efnislega vera á móti
linkindartillögu Gylfa, sem Bern-
harð bar núna fram í þessari
deild. Ef það er ætlunin á annað
borð að láta útlenda menn breyta
nöfnum sínum í íslenzkt horf, þá
er miklu vænlegra, að þeir geri
það sjálfir, heldur en í öðrum lið.
Þá minntist Bjarni einnig á
það, að í rauninni væri ekki meira
fyrir hina nýju ríkisborgara að
taka upp íslenzkt heiti, heldur en
fyrir Islendinga sem til útlanda
flytja, sem neyðast jafnan til að
taka upp hinn útlenda nafnasið.
STEFÁN EÐA STEPHAN
Það væri einnig undarleg mót-
bára, sem Gylfi Þ. Gíslason hefði
komið með á móti þessu, að Step-
ban G. Stephansson hafi ekki
þurft að breyta sínu nafni erlend
is. Hver maður sem sér nafn
skáldsins, sér einmitt að hann
breytti nafni sínu til erlends sið-
ar. Er það hlálegt að röksemdin
snýst þannig gersamlega á móti
því máli, sem hún átti að sanna.
Vestur-Þjóðverjar tsekju nú sæti verjar á m. b. Hólmaborg frá
sem jafnréttháir aðilar. | Eskifirði. Kom báturinn til Hafn-
Brezki utanríkisráðherrann arfjarðar í fyrrakvöld. Eins og
I MacMillan lét svo ummælt í neðri sjómanna er tíðum siður, fóru
' deild brezka þingsins, að síðari þeir að skemmta sér um kvöld-
• tíma kynslóðir myndu álíta þenn- «ið, og um klukkan 2 um nóttina
’ an atburð þáttaskil í sögu Ev-j fóru þeir frá borði og upp á
rópu. Brezka stjórnin myndi nú 1 Strandgöti'. en þar veifuðu þeir
róa að því öllum árum að í bíl, sem nam staðar samstundis
stofnað yrði til fjórveldafundar
til að ræða við Ráðstjórnina öll
þau miklu heimsvandamál, er
biðu úrlausnar.
Herbert Morrison, fyrrverandi
utanrikisráðherra úr verka-
mannaflokknum, fagnaði þessum
ummælum MacMillans og kvaðst
vona, að V-Þýzkaland tæki virk-
an og snaran þátt í viðleitni
Vesturveldanna til að varðveita
frið í heiminum.
♦ ♦ ♦
Dulles, utanríkisráðherra
Bandaríkjanna, lét svo um-
mælt í dag, að ef til vill nálg-
aðist sú stund, er kommún-
istar myndu taka upp meiri
sáttfýsi í viðskiptum sínum
við vestrænar þjóðir. Yfirlýs-
ingin um endurheimt fullveldi
V-Þýzkalandds kveður upp
dauðadóm yfir þeirri stefnu,
er Ráðstjórnin hugðist fram-
fylgja í V-Evrópu.
— Aíbinqi
Síysavarnavika SVFÍ:
Björgunarsyning við Naut
hólsvík n.k. sunnudag
ASUNNUDAGINN kemur hefst í Reykjavík slysavarnavika, sem
SVFÍ, Flugbjörgunarsveitin í Reykjavík og 53. Sjó- og flug-
björgunarsveitin á Keflavíkurflugvelli standa að. Hefst vika þessi
nieð fjölbreyttri sýningu á Reykjavíkurflugvelli kl. 4 e. h. n.k.
6unnudag.
t’Tan't af bls. T
fræðsludeildir við gagnfræða-
skóla. Er þetta ákvæði einkum
sett til hagshóta sveitunum,
þar sem mikill skortur er á
iðnaðarmönnum, — aðallega
bvgginga-iðnaðarmönnum. —
Skal iðnfræðsludeildin þá kost
uð af sömu aðiljum og í sömu
hlutföllum og gagnfræðaskól-
inn.
UNDIR STJÓRN
MENNTAMÁLARÁÐHERRA
Er frumvarpið var í Efri deild
var sú breyting gerð við það skv.
tilmælum iðnaðarmálaráðherra,
að menntamálaráðherra skyldi
fara með yfirstjórn iðnskólanna
í stað iðnaðarmálaráðherra, sem
veið hefur. Þykir þetta eðlilegt
þar sem iðnfræðsludeildirnar eru
140 KM. FERÐ
Þeir báðu bílstjórann að aka
sér til RevKjavíkur. Hann kvað
ekki á sér standa að aka þeim,
en leigugjaldið yrðu þeir að borga
fyrirfram kr. 140,00. Sjómenn-
irnir gerðu það, og síðan hófst
ökuförin og var ekið tii Reykja-
víkur og um götur bæjarins all-
góða stund.
Á LEIÐ SIIÐUR
Báðir voru sjómennirnir við
skál og hafði annar þeirra með
sér fulla vínflösku. Bílstjórinn,
sem þeir þekktu ekki, tók þátt
í drykkjunni með þeim. Nú vildu
sjómennirnir fara til Hafnar-
fjarðar aftur, og ók bílstjórinn
þá út úr bænum, suður Hafnar-
fjarðarveg.
Þeir voru báðir í framsæt-
inu hjá bílstjóranum. Annar
sjómannanna, Pétur W. Jen-
sen, hafði orð á því við bíl-
stjórann, að hann æki nokkuð
hratt. Bað hann um að fá að
stíga út úr bílnum, því að
sér hafi ekki litist á blikuna.
Bílstjórinn neitaði. Þá greip
Pétur Jensen til þess ráðs að
snara sér yfir stólbakið aftur
í bílinn Rétt áður hafði hann
tekið efíir því, að hraðamælir-
inn stóð á 140 km.! Pétur
kvaðst hafa lagst niður á gólf-
ið um leið og skorðað sig þar.
Nokkru síðar tókst bíllinn á
loft, um leið og hann fór út
af. Fór bíllinn í loftköstum
langa leið áður en hann nam
staðar.
verksummerkin
Pétur Jensen fór þegar að leita
félaga síns af bátnum, Jóns Árna-
sonar. Hann lá 25—30 metra frá
bílnum, allmikið skorinn á höfði
og var meðvitundarlaus, en kom
lögreglunni þjófnaðinn. Var þílb
inn læstur en kveikjulásinn bil<
aður, og var hægt að setja bílina
í gang án þess að hafa lykil.
Hvort Eggert Kristjánsson,
Höfðaborg 3, hefur stolið bílnum
sjálfur eða hvort aðrir hafa ver-
ið í vitorð' með honum, var ekki
vitað í gær.
Happdrælfi SÍB5
í GÆRDAG var dregið í 5. fl.
Vöruhappdrættis Samb. ísl.
berklasjúkilnga. — Hér á eftir
fara hærri vinningarnir:
Kr.
50.000.00
40270
^ ^ I f—y v Ui ii ‘*— -* V XlrUilUUA iCitiOf -ii i-w
nu hlutar af gagnfræðaskólunum | skömmu síðar til meðvitundar
í gær skýrði stjórn Slysavarna-
Télags fslands fréttamönnum frá
fyrirhugaðri slysavarnaviku, sem
hefjast á n.k. sunnudag á Reykja-
víkurflugvelli með sýningu á ný-
tízku björgunartækjum og með-
íerð þeirra.
NÝR BRIMBjpft&UNARBÁTUR
Sýningin he'fst með ávarpi kl.
4 e. h., en síðan verður nýr brim-
björgunarbátur, sem Kvenna-
deild SVFÍ í Rvík hefur gefið í
tilefni af 25 ára afmæli sínu,
vígður og honum rennt á flot og
Tóið út af björgunarskipum, sem
iminu vera úti fyrir Nauthólsvík-
innf. Hinn nýi björgunarbátur
nefnisf Jón E. Bergsveinsson. —
Björgunúrsveitin úr Grindavík,
en hún hefur bjargað fleiri
mannslífum af sjó en nokkur
önnur björgunarsveit á íslandi,
eða 176 manns samt., mun sýna
björgun skipbrotsmanna í björg-
unarstól, en þegar hún hefur
bjargað fyrsta manninum á land
mun sjúkraflugvél Björns Páls-
sonar lenda á litlu svæði þar hjá
björgunarmönnunum og fljúga á
brott með hann.
BJÖRGUN
MEÐ ÞYRILVÆNGJUM
Næst verður þáttur 53. Sjó- og
flugbjörgunarsveitarinnar af
Keflavíkurflugvelli. Fljúga tvær
þ5'rilvængjur yfir skipin og varpa
gúnimíbát í sjóinn rétt hjá þeim.
Síðan muhu þær bjarga mönnum
með því pð hífa þá upp í taug
Framh. á bls. 12
og sú stefna virðist ríkiandi, að
allir skólar komi undir stjórn
menntamálaráðherra.
FRAMHALDSKENNSLA
Að lokum er í frumvarpinu
merkilegt nýmæli um framhalds-
kennslu í hvers konar iðnaðar-
starfsemi. Skal koma á slíkri
framhaldskennslu við iðnskól-
ann í Reyk.iavík. Verður þetta
eins konar iðnaðar-háskóli og er
hann ætlaður þeim, sem búa sig
! undir meistarapróf eða verk- ...
stjórn í iðn sinni. Verða til dæmis ,Ust^!!n_n
jkenndar sérstakar vinnuaðferðir
og meðferð véla, verkfæra,
áhalda og efnis.
FARSÆLT STARF FYRIR
IÐNFRÆÐSLUNA
Það er fagnaðarefni að heild
arlöggjöf um iðnskólana hef-
ur nú loks fcngið samþykki
Alþingis. Það eru merkileg
tímamót, þegar ríkið tekur nú
við rekstri skólanan. Ber að
þakka iðnaðarmálaráðherra,
Ingólfi Jónssyni, fyrir sérlega
gott starf, er hann hefur nú
komið þessu máli heilu í höfn.
ný. Bílstjórinn hafði einnig kast-
ast út úr bílnum og lá undir hon-
um og var ómeiddur að heita má,
en gat þó ekki losað sig hjálp-
arlaust, enda hafði maðurinn, sem
heitir Eggert Kristjánsson, Höfða
borg 3, fengið slíkt taugaáfall, að
hann mátti ekki mæla.
Skömmu eftir slysið, en klukk-
an var um 4, komu menn að í
bíl. Þeir fluttu mennina þrjá til
læknis, og var gert að sárum
Jóns Árnasonar. Pétur Jensen
hafði sloppið með brákað rif og
sem fyrr segir,
ómeiddur.
Þessi frásögn af slysi þessu er
byggð á skýrslu þeirri er Pétur
W. Jensen gaf rannsóknarlög-
reglunni í gær. Bílstjórinn var
ekki fær til að gefa skýrslu vegna
hins mikla taugaáfalls er hann
hefur orðið fyrir.
Bíllinn, sem er Chevrolet ’48
gerðin, R 1562, eign Gunnars
Guðmundssonar lögfræðings Tún
götu 34, er ónýtur talinn.
Hafði honum verið stolið um
nóttina, og vissi Gunnar ekkert
um hverrag komið var fyrr en
í gærmorgun, er hann tilkynnti
Kr. 10.000.00
15000
Kr. 5.000.00
5982 14191 18898 36873
Kr. 2.000.00
14889 18123 24351 26714 27611
27901 33926 34825 36843 45675
Kr. 1.000.00
2000 2320 3406 4227 7373
8757 11917 22764 24348 27007
31199 40983
Kr. 500.00
439 1512 5135 5260 6668
8377 11865 13587 14558 16283
17044 18666 18876 19836 20598
21745 21789 21955 23551 23938
25041 30051 32396 32852 34354
35277 35771 36651 37918 38934
39355 40524 42907 43014 44187
45631 46104 48199 48509 48970
49263 49338
(Birt án ábyrgðar).
rr *
„Gullnð hliðlð i
síðasla sinn
í kvöld verður 20. og síðasta sýn-
ing á Ieikriti Davíðs Stefánsson-<
ar, Gullna hliðinu, í Þjóðleik-
húsinu. Hefir leikritið notið fá-
dæma góðrar og stöðugrar að-
sóknar, síðan byrjað var að sýna
það á afmæli skáldsins í s. 1. janú-
armánuði. Tala sýningargesta
nemur nú alls 11500, sem sýnir,
að húsfyllir hefir verið svo að
segja á hverri sýningu. Á mynd-
inni að ofan sjást þau Arndía
Björnsdóttir, Brynjólfur Jóhann-
esson og Lárus Pálsson í hlut-
verkum sínum framan við hiff
gullna hlið.