Morgunblaðið - 18.09.1955, Page 8

8
MORGUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 18. sept. 1955
K.Í. Arvnlrur, RcykjavCfc,
Fí*mkv.stj.: Sigíús Jónsson.
Ritstjórl: Valtýr Stefánsson (óbyrxSsrsa.)
Stjómmálarltatjóri: SigurBur Bjarnason (ri Tljpft
Iicsbók: Arni Óls, síml 8049.
Auglýstnfar: Arni GarBsr Kristlnssos.
Ritstjorn, auglýsingsr og afgreiSsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Askrrftargiaid kr. 20.00 á mánuði lnaaBÍaads.
I íeusssölu 1 kráaa aintakH.
Úk DAGLEGA LÍFINU
E'
íþróftirnar eru
áhrifamesta
HVERNIG á að vernda íslenzka
æsku fyrir solli og óreglu,
áfengi, tóbaksnautn og öðrum
hættum, sem hið unga þéttbýli
hefur skapað? Þessari spurningu
heyrist oft varpað fram. Jafn-
hliða eru gefnar ófagrar lýsingar
á hegðan margs ungs fólks,
drykkjuskap þess, óreiðu og af-
brotum.
Við skulum viðurkenna það
strax, að vínhneigð íslenzkra
unglinga er fullkomið áhyggju-
efni. Það er sorglegt tímanna
tákn að mikill fjöldi ungs fólks
innan við tvítugsaldur skuli
neyta áfengis sér til skaða og van
virðu.
Því verður heldur ekki neita,
að taumlaus skemmtanafýsn mót
ar í alltof ríkum mæli félagslíf
ungs fólks í landinu. Vitanlega
eru skemmtanir nauðsynlegar og
sjálfsagðar, ekki sízt fyrir ungt
fólk. En á þeim verður að vera
eitthvert hóf. Og skemmtanir,
sem sífellt eru tengdar áfengis-
nautn veita enga sanna gleði eða
tilbreytingu. Þær gera fólkið að-
eins að þrælum óhollra venja.
En þróttur og athafnaþrá æsk-
unnar verður að fá útrás. Það
væri firra að ætla sér að bæla
hana. En hún getur fengið útrás
með öðrum og hollari hætti en
taumlausum skemmtunum og
notkun skaðlegra nautnalyfja.
Eitt stærsta viðfangsefni þeirra,
sem stýra uppeldismálum okkar i
dag er einmitt að leiðbeina unga
fólkinu að þessu leyti.
Sú æska, sem nú er að vaxa
upp í landinu er óvenjulega glæsi
leg, hraust og dugmikil. Batnandi
lífskjör þjóðarinnar hafa þegar
haft geysileg áhrif á hana. ísiend-
ingar eru að stækka, hækka og
eflast að líkamlegu atgerfi.
Þessum þrótti má ekki sóa
í surtarloga menningar-
snauðra og skaðlegra lífs-
venja. Æskan verður að varð-
veita hann og ávaxta sér
sjálfri og þjóðfélagi sínu til
blessunar og hamingju.
Hollasta
tómstundaiðjan
Um það verður naumast deilt
með rökum, að íþróttirnar eru
hollasta tómstundaiðjan, sem
æskan á nú völ á. Þessvegna velt-
ur mikið á því að skólarnir veki
áhuga barnanna á iðkun þeirra.
íþróttirnar eiga ekki að vera
neinum unglingi þungbær skylda,
heldur sönn skemmtun eða drengi
legur leikur.
Við eigum þessvegna að
leggja allt kapp á að glæða
áhuga skólaæskunnar, allt frá
sjö ára bekkjum barnaskól
anna upp í Háskóla íslands,
fyrir iðkun íþrótta. Þær eru
áhrifamesta úrræðið, sem við
eigum í dag til þess að ala upp
andlega og líkamlega hrausta
kynslóð.
Hinn íslenzki skóli þarf að rót-
festa þá skoðun í hugum æsku
sinnar, að iðkun fagurra íþrótta
sé ekki síður skemmtun en dvöl
á gildaskálum við reyk og drykk.
íþróttirnar skapa hreysti og ham-
ingju, áfengið og tóbakið hrörn-
un og ógæfu.
Bætt aðstaða
til íþróttaiðknana
og heilbrigðs félagslífs
F menn eru flatfættir eða hafa
krepptar tær, getur það staf-
að af því að þeir voru látnir
' liggja á maganum á meðan þeir
. lágu í vöggu. Frá þessu segir í
| skýrslu fótlæknis nokkurs, sem
lesin var upp á 5000 manna
í læknaþingi, sem haldið var í
Fíladelfíu í Bandaríkjunum fyrir
nokkrum dögum.
★ ★ ★
Læknirinn, dr. Joseph H. Kite,
frá Atlanta, mælti með því að
kornabörn væru vanin á að liggja
í ýmsum stellingum, og helzt á
hliðinni. Hann sagði að menn
yrðu flatfættir af því að hafa
legið í skökkum stellingum fyrstu
fjóra mánuðina.
„Ungbörn liggja mestan tím-
ann í sömu stellingum fyrstu
fjóra mánuðina“, sagði læknir-
/d
uerfvi
a memt
iL
LlóLCf
inn, „vegna þess að þau geta ekki
snúið sér við. Böm, sem fengið
hafa krepptar tær hafaverið látin
liggja í kné-brjóst stöðu, með
knén upp undir brjóstinu og
mjaðmirnar hátt í loft upp. Þung-
inn kemur á fæturnar, sem snúa
inn“.
„Börn, sem eru flatfætt, sofa
á maganum með fæturnar í sömu
stöðu og sést hjá froskum. Börn,
En við verðum að bæta aðstöðu
æskunnar til þess að verja tóm-
stundum sínum við íþróttaiðkan-
ir. í flestum bæjum og mörgum
sveitum eru að vísu til sundlaug-
ar. Og víðast hvar eru fimleika-
hús tengd hinum stærri skólum.
En það þarf að auka fjölbreytn-
ina í þessum efnum. Hér þarf að
skapast aðstaða til iðkunar hvers
konar knattleikja, úti og inni.
Ennfremur þarf að fjölga sund-
laugum og nota heita vatnið úr
iðrum jarðar til hins ítrasta í
þágu heilbrigðisstofnana og
íþróttaiðkana. Gufubaðstofum
þarf að fjölga þannig að almenn-
ingur, eldri sem yngri, hafi greið-
an aðgang að þeim.
Reykjavíkurbær vinnur nú að
gerð glæsilegs íþróttasvæðis á
fögrum stað í bænum. Verður að
því stórkostleg umbót er því verð
ur lokið. Ennfremur verður nú
byggð ný sundlaug í Vesturbæn- i
um. Mun hún skapa mjög bætta 1
aðstöðu til sundiðkana. Félags- ,
heimili hinna ýmsu íþróttafélaga T y er c,aire Booth Luce> sendiherra Bandaríkjanna í Róma-
félagslegu^starfi íþróttahreyfing- bor^' Hún er að tala við John Foster Uulles utanríkisráðherra _
arinnar. Þar skapast unga fólk- Bandarikjanna. Claire Booth Luce kemur alltaf annað veifið við ir buðu til hátíðarsýningar á
inu aðstaða til þess að sinna ýms- sögu, nú síðast eru menn farnir að tala um að hún eigi að verða „Romeo og Juliu“ í Bolshoi leik-
um áhugamálum sínum og hollri næsti vara-forseti Bandarikjanna. Claire Booth Luce er gift Henry húsinu og dansaði þar aðalhlut-
sem skipta oft um þessar stell-
ingar, geta haft eðlilegar fætur“.
Dr. Kite benti á að börn sem
sofið hefðu lengi í sömu stöðu,
vendust á þessa stöðu, og hún
yrði „þægilegasta stellingin". —
Öll breyting frá henni félli börn-
unum illa. „Hægt er að fá ung-
börn til þess að liggja á hliðinni
með því að leggja kodda við
brjóst þeirra og mjaðmir“, sagði
læknirinn.
★ ★ ★
300 skurðlæknar tóku þátt í
læknaþinginu, sem hér er sagt
frá. Á meðal nýunga, sem fram
komu á þinginu, þykir sú einna
merkilegust að sýnd var skurð-
aðgerð á maga og var skurðað-
gerðinni sjónvarpað frá sjúkra-
húsi í borginni, á meðan á henni
stóð. Gátu skurðlæknarnir fylgzt
nákvæmlega með aðgerðinni á
stóru sjónvarpstjaldi í fundarsal
sínum. Myndin, sem fram kom á
tjaldinu, var í eðlilegum litum.
Myndatökutækinu hafði verið
komið fyrir beint yfir skurðar-
borðinu í sjúkrahúsinu og því
beint að skurðarstaðnum .
Þessi nýung þykir harla merki-
leg, þar sem auka má alla
kennslutækni til stórra muna*
með notkun sjónvarps.
★
AMEÐAN dr. Adenauer kansl-
ari var í Moskvu gerðist lít-
ið fyrstu dagana, annað en að
„hvor aðili reyndi að koma högg-
um á hinn“, eins og einn af þýzku
fulltrúunum komst að orði. — Dr.
Adenauer kom til Moskvu á
fimmtudag.
En um helgina reyndu báðir
aðilar að breyta andrúmsloftinu
og gera það vinalegra. — Þýzki
kanslarinn bauð öllum leiðtogum
Sovétríkjanna til húss sins, er
rússnesku yfirvöldin höfðu feng-
ið honum til umráða í úthverfi
borgarinnar. — Sovétleiðtogarn-
tómstundaiðju.
Luce, ritstjóra „Time“.
Ut um land allt hafa félags- j------
heimilin einnig unnið stór-1
merkilegt og gagnlegt starf.
Fólkið hefur fengið ný og vist-
leg húsakynni til félagsstarf-
semi sinnar í stað gamalla,
ljótra og óþægilegra skúra og
kumbalda. Hin bættu húsa-
VJJ, andl áhrifar:
vafa bundið,
AÐ er engum
að Suðurnesjavegur er versti
kynni hafa átt ríkan þátt í að þjóðvegur á þessu landi. Kannski
fegra framkomu fólksins. Þau ekki ag fUrða, eins og umferðin
hafa sett allt annan og menn- er á honum. Mér er jafnvel sagt,
ingarlegri svip á samkomur að nýir og góðir bílar hrinji bók-
þess.
Þáttur
almenningsálitsins
Almenningsálitið í landinu
verður að styðja málstað íþrótt-
anna og þroskavænlegrar tóm-
stundaiðju æskunnar. Það verð-
ur einnig að fordæma óreiðuna,
drykkjuskapinn og slarkið, sem
í
staflega niður, ef ég mætti kom
ast svo flatneskjuega að orði,
þegar þeir aka hann. Jafnvel
stóru bílarnir nýju sem sumir
segja, að helzt sé ekki hægt að
aka á minni hraða en 100 km.,
hafa vist misst eitt og eitt hjól
á þessum ágæta vegi. Ég sel það
ekki dýrara en ég keypti það.
anum? Það yrði áreiðanlega til
mikiis hagræðis bæði fyrir Hafn-
firðinga og bifreiðastjórana að
þessum vegarkafla yrði lokið
sem fyrst og þótt málshátturinn
verkið frægasta ballettdansmær
Rússa, Ulanova. Ballettinum lýk-
ur með því að Montague og Capu-
let takast í hendur til sátta. —
Öidungurinn Adenauer reis' þá
úr sæti sínu og greip um hendur
Buiganins marskálks og hélt
þeim hátt á loft. — Áhorfendur
klöppuðu.
★ ★ ★
Daginn eftir var
haldin ár-
segi, að hálfnað sé verk þá hafið degisveizla þar sem Krutschev
er — þá verður aldrei hægt að gaf sig mjög að þýzka jafnaðar-
segja, að hálfnuðu verki sé lokið. mannaforingjanum Carlo Schmid,
sem sýndi þarna að honum var
Þvottabretti
Ð vísu er reynt að halda þess-
. dag ógnar hamingju alltof 111 um holótta vegi við, eins og
margra æskumanna í landi okk- frekast er kostur, en hvernig er
ar. Sú skoðun þarf að rótfestast, hæSt að ætlast tn. að árangur
Mesta furða •
NNARS hefur það áreiðanlega
verið óskemmtilegt verk að
halda veginum við hér sunnan-
lands í sumar. Þeir hafa alls
A’
það leikur einn að drekka
Rússana undir borðið. Adenauer
skálaði fyrir hinu góða sambandi
sem skapast hefði milli hans og
Bulganins, en Krutschev hafði
ekki verið boðlegir sæmilegum gamanyrði
á vör og sagði að
farartækjum, stöðugar rigning
ar hafa séð fyrir því. En þó er
Bulganin væri að segja öllum
fyrir verkum í sambandi við
mesta furða, hvað tekizt hefur myndatöku> en >>hann væri ekki
að lappa upp á þá.
að iðkun íþrótta og afrek á því
sviði þyki sómi og séu eftirsókn-
arverð hverjum æskumanni. Að
óreglu og slæpingshætti þyki
hinsvegar skömm og hneysa, sem
enginn heiðarlegur unglingur
vilji iáta orða sig við. I
Sú æska, sem nú er að erfa
landið tekur við því betra og
arðvænlegra en nokkur kyn-
slóð hefur áður gert. Unga
fólkið á í dag kost á góðum,
lífskjörum, mikilli menntun ]
og bjartri framtíð. Það má
hvorki svíkja sjálft sig né for-
feður sína, sem unnu hörðum
höndum að uppbyggingu ís-
lands. Þessvegna hlýtur æsk-
Þjóðvegir steyptir
inn verði boðlegur. Eða hafa'l^í®1^ hljóta að vera farnir að
menn nokkru sinni heyrt þess'IT1 slá- að framtíðarlausnin í
getið, að unnt sé að „halda I ve«amálum okkar er — stein"
þvottabretti við?“ Það er augijóst steyPtlr þjóðvegir. — Auðvitað
eins stór eins og hann sýndist“.
R'
★
máttu
mál, að veginn verður að mal-
bika eða steinsteypa og það sem
fyrst. Allt annað er kák. Það er
að vísu dýrt. En þarna er ekki
um að ræða neinn eyðiveg sem
lagður er vegna þriggja eða fjög-
urra kjósenda — sem gleyma svo
að kjósa þegar á herðir.
Verður að ljúka
spottanum
EINS og þeir geta séð sem eru
svo ólánssamir að þurfa að
aka bílum sínum þenna holótta
krákustíg, var ekki alls fyrir
an að velja þá leiðina, sem löngu hafizt handa um að leggja
liggur til þroska og lífsham- nýjan veg á spottanum austan
ingju en hafna þeirri, sem við Hafnarfjörð. Er það gott og
stefnir til kyrrstöðu og aftur- blessað. En hvílíkur seinagangur
farar. — eða er hætt við að ljúka spott-,
hefði það ægilegan kostnað í för
með sér að steypa helztu þjóð-
vegi landsins. En mundi það ekki
borga sig með tímanum. Kvað
USSAR máttu ekki heyra
Ernest Hemmingway nefnd-
an á nafn um fimmtán ára skeið,
eða frá því fyrir stríð. En nú
biása hinir blíðu Genfarvindar
og Hemmingway er aftur í náð-
inni. Bók hans, Gamli maðurÍDn
mundum við t. d. spara mikinn °B hafið, hefir verið þýdd og geí-
eriendan gjaldeyri sem nú fer in út í Rússlandi.
í að kaupa varahluti? — Gert I
er ráð fyrir, að Sementsverk-1
smiðjan taki til starfa á næstu
árum. Verður ekki annað séð en
þá sé unnt að byrja að steypa
aðalþjóðvegina. Það mundi auð-
vitað taka langan tíma — en
hálfnað er verk þá hafið er.
Merkið,
sem
klæðir
landið.
Trabert sigrar í tennis
NEW YORK: — Tony Trabert
vann meistarakeppnina í tennis
í Bándaríkjunum. Trabert sigraði
Hoad frá Ástralíu 6—4, 6—2, 6—1
og daginn eftir sigraði hann
Kenneth Rosewall 9—7, 6—3,
6—3. Hoad og Rosewall eru báðir
frá Ástralíu og höfðu nokkru áð-
ur sigrað Trabert í keppninni um
Davis bikarinn.