Morgunblaðið - 26.11.1955, Page 10

10
tnxrRGUNBLAÐlB
Laugardagur 26. nóv. 1955
Krisfmann
Gubmundsson:
Lék ég mér í túni.
Eftir Gest Guðfinnsson.
FYRIR þremur árum kom út
fyrsta bók Gests Guðfinnssonar,
„Þenkingar“. Hún þótti kftin
vænlegasti vorgróður og vakti
athygli, enda mjög svo athyglis-
verð. Nú er komin út önnur bók
höfundarins: „Lék ég mér í túni“,
snoturt kver, sem enn gefur fög-
ur fyrirheit, þótt ekki sé um
mikinn vöxt að ræða frá fyrri
bókinrú. Skáldið hefur þó lært
vandaðri vinnubrögð og náð
meiri leikni í meðferð ríms og
máls, — er sem sé á öruggum
framfaravegi, og má það teljast
gott, því vel var byrjað. Gestur
er nú þegar mjög snoturt skáld,
en hann mun enn vaxa og gera
miklu betur, — ef ekki skortir
þrek og vilja og þann sjálfsaga
sem nauðsynlegur er.
„Lék ég mér að blómum“, er
fyrsta kvæðið, en prýði þess er
ferskur einfaldleiki og vandað,
óþvingað form en alla bá kosti er
ríkulega að finna í bókinni. —
Næst er „Grasa-Torfi“, góð
kviða, óða til íslenzkrar náttúru,
vel gerð. Þá er lítil perla, sem
nefnist: „Skipið siglir sinn sjó“.
„Skipið siglir sinn sjó.
Fuglinn kveður og fer.
Og margt hverfur mér
um mikinn sjó.
Gín við ómælið eitt,
þrýtur spurningu og spá.
Og allt, sem ég á
er ekki neitt“.
„í Kerlingarfjöllum" er einnig
Ijómandi laglega gert. „Landvörn
vor“, — tvö síðustu erindin ágæt,
en það fyrsta sleifarlega unnið.
— „í ókunnu þorpi“ er brugðið
upp mjög vel gerðri mynd, og
vinnan vönduð:
„Framundan liggur ládautt
glampandi hafið,
lognsléttur sjórinn, djúpið
sólslikju vafið,
blíðlátt og kyrlátt, fagurt
fiskimanni.
Fjallið rís voldugt að baki, hinn
trausti granni.
Þorpið ber keim af seltu, eim
af angan
akurmoldar og jarðar við víkina
og tangann“.
„í vörn“ er eitt af þessum
kvæðum, sem allmörg ung skáld
telja sér skylt að skemma bækur
sínar með, til þess að koma sér í
mjúkinn hjá vissum aðilum, og
þarf ekki að fjölyrða um það.
„Verkfail" er af sama tofa. Bæði
léleg.
„Guðsdýrkun“ er lítið ljóð, en
gott, — seinna erindið perla:
„Mörg bæn í barnstrú hefst
frá brjósti dauðlegs manns
og hjóðskraf hjartans ber
til Hans,
sem enginn veit hver er“.
Stórvel gert er kvæðið „Sjó-
vellingur“, eitt hið bezta i bók-
inni «g eitt af þeim, sem vekur
stórar vonir um framtíð skálds-
ins. — Hressandi og vel kveðið
er: „Sjö daga átti ég sæla“.
Skáldið hefur gengið á fjöll og
KMENNTI

haft gott af því. ætti að gera það
lem oftast!
„Gekk ég á marga gnýpu
í góðviðri og lofaði drottinn,
heilL og hjartasæll.
Sár var að sönnu hæll.
Gerðist grön sprottm".
„Undrið" er enn ein smáperla,
gerð af mikilli list. — „Bóka-
ormur" gott, en nokituð kald-
hamrað. — „Sælt er pað blóm“
er eitt af beztu kvæðunum, ljúft
af ómi lýrunnar, listræn tök. —
„Heimferð" ber voti þeirrar
ágætu hófsemi, sem höf. er í blóð
borin. j— „Heiður íslands", —
ágætt! Svona á að gera þetta, ef
verið er að því á annað borð!
Ferskt og áhrifamikið er: „Að
Eyvindarkofa“; þó hefði mið-
erindið mátt vera betur orkt; í
rauninni hefði mátt sleppa því
alveg, kvæðið hefði þá verið
heilsteyptara.
Mörg fleiri snotur kvæði eru í
bókinni, t. d.: „Ég bið yður for-
láts“, „Lát drjúpa regn“ og „Ég
er óskin“. — En það af ljóðun-
um, sem lesandinn man lengst
verður kannske „Stúlkan við
lindina“. Það er ekki gallalaust,
önnur kvæði bókarinnar eru bet-
ur kveðin, en það á sér einhvern
þann galdur, sem gleymist ekki
að sinm.
Með þessari bók og „Þenking-
um“ — hefur Gestur Guðfinns-
son áunnið sér allveglegan sess
á skáldaþingi, og nú þarf engan
spámann til að segja fyrir um
glæsilegan skáldferil honum til
handa!
Helga Bárðardóttir.
Eftir Sigurjón Jónsson.
Útgáfa höfundarins.
SIGURJÓN JÓNSSON hefur
náð mikilli leikni í því frásagn-
arformi sem hann hefur valið
síðari skáldsögum sínum. En það
form er afar vandmeðfarið, því
svo stutt er þar frá mundangs-
hófinu út í hreina vitleysu, að
naumast er fært öðrum en Snill-
ingum að rata þá götu rétt —
og jafnvel þeir hafa skriplað! —
Er því ekki svo mjög um það að
sakast, þótt höf. hafi í þessari
bók mistekist á köflum, en það
heíur honum, þótt margt sé ann-
ars vel um söguna.
Verkið fjallar um Helgu dótt-
ur Bárðar Snæfellsáss. — En því
miður fara þau mæðgin bæði,
aðalpersónurnar, mjög úr reip-
unum hjá höfundi. Lesandinn
trúir ekki á þau, og — það sem
verra er — hann verður blátt
áfram leiður á þeim. Bárður
gamli á til dæmis að vera fyrir-
mynd að drengskap og hetju-
hætti, en saga hans hefst þó á
því, að hann myrðir tvo saklausa
pilta, bróðursyni sína. Lesandinn
fær andstyggð á þessum karli
frá byrjun, og loks skilur höf.
við hann sem htilmótlegan
ágirndarsegg, sem lætur þagga
niður í sér með litlum gullmola.
Ósamkvæmnin í þessari persónu-
lýsingu er furðuleg hjá svo þjálf-
uðu skáldi sem Sigurjóni.
Betur gerð persóna er Ármann
í Ármannsfelli, en þó nokkuð
dauf. Einna bezt hefur höf. tekizt
með Skeggja Skinna-Bjarnason
— og þó hvergi nærri vel! —
Sennilegri svipmynd er brugðið
upp af Hjalta Skeggjasyni.
En hafi höf. mistekist flestar
persónulýsingar, þá eru atburða-
lýsingar margar því betri. Þær
sætta lesandann við galla bók-
arinnar, svo og málsmeðferðin,
sem er skemmtileg og hressandi.
Frásagnargáfa Sigurjons Jóns-
sonar er mikil og sérstæð og það
er ómaksins vert að kynnast
henni. Sagan af Helgu Bárðar-
dóttur er spennandi og skemmti-
leg aflestrar, þrátt fyrir marga
galla.
Þriðja Árna-bókin eftir
Ármann Kr. Einarsson
UT ER KOMIN þriðja bókin í flokknum um Árna í Hraunkoti
eftir Ármann Kr. Einarsson. Eru þetta unglingabækur, sem
fjalla um framtakssaman dreng, sem lendir í ýmsum ævintýrum.
Höfundurinn hefur nýlega samið við Gyldendals-bókaútgáfuna 1
Noregi um útkomu bókaflokksins í Noregi. Kemur f>’rsta bókin
þar út í vetur.
í hittiðfyrra kom fyrsta bókin
um Árna í Hrauntúni. Nefndist
hún Falinn fjársjóður. Sagði þar
frá slæmum félagsskap, sem Árni
lenti í, í Reykjavík og var hann
sendur í sveit. Kynnist hann þá
góðu fólki í Hrauntúni og verður
til þess að finna heitt vatn í jörðu
sem gerbreytir fjárhagsafkomu
þess.
TÝNDA FLUGVÉLIN
Önnur bókin kom út í fyrra og
nefndist hún „Týnda flugvélín".
í henni var sagt frá því, þegar
Árni fann ýmis konar mikilvæg
skjöl í enskri hernaðarflugvél,
sem hafði farizt á jökli. Kom
hann þeím til rétíra aðila. Hafa
báðar þessar bækur orðið met-
sölubækur.
S¥FR
Aðalfundur S.V.F.R. verður haldinn mánudaginn 28.
nóv. n. k. I Breiðfirðingabúð (niðri), kl. 20,00.
DAGSKRA:
Venjuleg aðalfundarstörf
Lagabreytingar
Onnur mál
STJORNIN
Málverkasýning Guðmundar frá Miðdal er nú búin að vera opin
eínn dag í vinnustofu hans. Skólavörffustig 43. Geysiaðsókn hefur
veriff allan tímann er sýningin hefur veriff opin, en einna mest i
gær. Frá upphafi hafa selzt 22 málverk og ein höggmynd. Meffal
þeirra málverka er selzt hafa eru Hrafnaþing, olíumálverk er
Menntamálaráð keypti og málverk frá Austur-Grænlandi, er
ameriskt safn, Demart Museum Oradell N. Y. keypti. Myndin
hér aff ofan er af einu af högglistaverkum Guffmundar er á sýning-
unnit eru, og heitir Hinn eilífi Olympíueldur.
*
Aðild Islands ú samþykktum
FLUGFERDIN TIL ENGLANDS
Um þessar roundir kemur
þriðja bókin út og nefnist „Flng-
ferðin til Englands“. 1 henni er
Árna boðið til Englands fyrir það
að hann bjargaði skjölunum og að
lokum eignast hann sjálfur flug-
vél.
Ármann Kr. Einarsson er nú
einn vinsælasti höfundur ungl-
ingabóka hér. Hann hefir í hyggju
að gefa enn út fleiri bækur um
Árna í Hrauntúni. Bókaútgáfa
Odds Björnssonar á Akurevri gef
ur bókina út.
EUíS' og kunnugt er gerðist ís-
iand aðíli að Alþjóðavinnumila-
stofnuninni 1945, en stofnun
þessi var sett á fót að lokinni
fyrri heimsstyrjöldinni.
Ein af þeim skyldum, sem að-
ildarríkjum stofnunarinnar er á
herðar lögð, er sú að leggja íyrir
iöggjafarvaldið samþykktir Al-
þjóðavinnumálaþingsins með það
íyrir augum að þær verði full-
giltar af hlutaðeigandi riki ef
unnt er.
Hingað til hefir AlþjóðSvinnu-
málaþingið gert 104 samþykktir
eða sáttmála. Fjalla þessar sam-
þykktír um atvinnu og atvinnu-
leysf, almenn vinnuskilyrði,
vinnu barna og unglinga, vinnu
kvenna, heilbrigði, öryggi og vel-
ferð. verkamanna, félagslegt ör-
yggi, sambúð verkamanna og
vjnnuveitenda og auk þess eru
margar samþykktir um málefni
sjomanna sérstaklega.
ísland hefir til þessa einungis
íullgilt þrjár þessara samþvkkta.
Tvær þeirra fjallaum félagafrelsi
og rétt stéttarfélaga til þess að
gera heildarsamninga, en hin
þriðja er um orlof sjómanna. Tii
samanbui'ðar má geta þess að
Danmörk hefir fullgilt 23 sam-
þykktir, Finnland 37, Noregur 41,
Svíþjóð 35, Bretland 56, Frakk-
íands 73 og Bandarikin 7.
Þessi lága tala fullgildinga ís-
iands gefur út á við ranga hug-
mynd um það, hvar íslendingar
standa á sviði félagsmála og
verkalýðsmála.
Félagsmálaráðherra taldi nauð-
synlegt að athugað yrði nákvæm-
lega hverjar af samþykktum Al-
þjóðavinnumálaþingsins væri
hægt að fullgilda hér á landi án
iagabreytinga og hvað stæði i
vegr fyrir fullgildingu annarra
samþykkta svo að ljóst væri hvar
ísland stæði í þessu efni. Skipaði
toann því í ágústmánuði 1954
nefnd til þess að framkvæma
þessa athugun. í nefndinni áttu
sæti Jón S. Ólafsson, fulltrúi 1
félagsmálaráðuneytinu. Björg-
vin Sigurðsson, framkvæmda-
stjóri Vinnuveitendasambands ís-
lands og Magnús Ástmarsson,
prentari.
Nefndin hefir nú lokið þessu
starfi og látið ráðunevtinu í té
greinargerð um niðurstöður sín-
ar.
Auk þeirra þriggja samþykkta,
sém þegar eru fullgiltar, telur
nefnd'in að fullgilda mætti 12
samþykktir, án þess að lagabreyt
ingar eða setning nýrra laga
kæmi til. Hún gerir þó fyrirvara
um þrjár þessara samþykkta.
Tuttugu og sjö samþykktir tel-
ur nefndin ekki koma til álita að
fullgilda, sumar ve^na þess að
þær eru fallnar úr gildi eða aðr-
ar komnar í þeirra stað, en aðrar
vegna þess að þær snerta einung-
Ls kjör íbúa ósjálfstæðra landa.
Þá eru eftir 62 samþykktir, sem
nefndin telur ekki hægt að full-
gilda og gerii- hún grein fyrir því
hvað standi í vegi fyrir fullgild-
ingu þeirra, hverrar fyrir sig.
í mörgum tilfellum eru smá-
vægileg atriði því til fyrirstöðu
að fullgilding sé möguleg, en í
öðrum tilfellum skortir hér regl-
ur um efni samþykkta, enda þótt
kjör manna hér á landi séu eigi
lakari, en þær ákveða. í mörgum
tilfellum nýtur því íslenzkt verka
fólk eigi verri kjara eða aðbún-
aðar en samþykktirnar gera ráð
fyrir, enda þótt ekki sé hægt að
fullgilda þær.
Ef frumvarp það til laga um
almannatryggingar, sem nú er til
uinræðu á Alþingi, nær fram ajð
ganga, opnar það leið til fullgildj-
ingar á a. m. k. einni mikilvægiji
samþykkt, þ. e. Samþykkt 102 urn
félagslegt öryggi, sem gerð var
Frh. á bls. 12.