Morgunblaðið - 10.12.1955, Blaðsíða 9

Laugardagur 10. des. 1955
MORGVNBLAÐIÐ
9
Frá Ursula Bruns kennir Jarp frá Víðidalstungu að stökkva yfir hindranir. — Jarp þykir gaman
að stökkva og hann hræðist engar hindranir, segir skáldkonan i skýringu með myndinni.
„Smiar myndir" jófsbók
sm eiargir mum fapa
EIN ER sú bók, sem hvað mesta athyglí mun vekja á bókamark-
aðnum fyrir þessi jól. Það er bókin „Gamlar myndir", sem
kemur á markaðinn í dag. Það er safn ljósmynda úr söfnum elztu
Ijósmyndara á íslandi. „Þetta er minningabók, litil bók í leit að
liðnum tíma“, segir í formála Vilhjálms Þ. Gislasonar, sem einnig
hefur skrifað myndatextana.
ir MARGIR MUNU ÞEKKJA
MANNVIRKI
„í henni eru sundurlausar
myndir, en samt ekki sundur-
leitar að sama skapi“, segir og í
formálanum. „Þeím er það sam-
eiginlegt, að þær eru samtíma
vitnisburður um ísl. líf og ís-
lenzka hætti í nokkra áratugi
fyrir síðustu aidamót og rétt
eftir þau“.
Víst er að þetta verður bók
miðaldra og aldraðs fólks. —
Myndir bókarinnar eru teknar
í umhverfi, sem slíkt fólk þekk-
ir — á bernskudögum margra
núlifandi manna.
it MÆLIR BEZT MEt)
| SÉR SJÁLF
„Myndimar eru margvíslegar,
: bæði úr bæjum og sveitum. Þær
lýsa daglegu lífi og atvinnuhátt-
um, skemmtunum og andlegu
lifi. kirkju og kristnihaldi og
þinghaldi, þær sýna híbýli og
búninga, tízku, verklag; hátíðir
og mannamót, ferðalög, verzlun-
arhætti og veitingahús, heyskap
og sjósókn og fiskverkun, bygg-
ingar og brúarsmíð, samkvæm
islíf, ný og gömul mannvú'ki,
marga staði, sem síðan hafa skipi.
um svip. Þær sýna gömul andlit,
mörkuð af erfiði og áhyggjum
daglegs strits og erils, eða
glampandi af gleði hátiðarinn
ar eða af ánægju þess, sem vef
er gert eða fagurt er séð, hvort
sem það er fé í rétt eða fiskur
á reit, nýr hjólhestur eða nýtt
stórhýsi, vakur gæðingur á
ferðalagi eða, nýir bátar á sjó“,
segir í formála. En mest og bezt
mælir bókin með sér sjálf.
Islenzku hestarnir eiga hjarta mitt
Falleg myndabók írá Þýzkalandi
BÓKABÚÐ Braga Brynjólfsson-
ar hefur á boðstólum nýja þýzka
myndabók, sem er að mörgu leyti
sérstæð. Aðalefni bókarinnar eru
73 afburðagóðar myndir af hest-
um og mönnum og hestum sam-
an. Af þessum 73 myndum, eru
milli 30 og 40 af íslenzkum hest-
um, og erti þær ýmist teknar hér I
é fslandi eða í Þýzkalandi.
Höfundur bókarinnar er þýzka \
skáldkonEin, Ursula Bruns, sem
skrifað hefur nokkrar mjög vin-
sælar unglingabækur, þar sem
lýst er heilbrigðu og ævintýra-
legu sveitalífi unglinga og sam-
vistum þeirra við dýrin, aðallega
Siesta. Skáldkonan er sjálf snjall
„,hestamaður“, og lýsir hún í
bókinni mjög skemmtilega kynn-
um sínum af íslenzkum hestum,
sem hún hefir fengið sérstaka ást
á.
Á þessu ári hefur hesturinn
okkar verið kynntur mjög ýtar-
lega í Þýzkalandi. Þessi fallega
bók er einn liðurinn í því kynn-
ingarstarfi. Sumar myndir bók-
arinnar eru úr kvikmynd, sem
þýzka kvikmyndatökufélagið
„ARCA-FILM“ lét gera s.l. vor.
Er myndin gerð eftir skáldsögu
eftir frú Bruns, og koma íslenzk-
ir hestar þar mjög við sögu. En
frúin sjálf tamdi hestana til
myndatökunnar og kenndi leik-
urunum meðferð þeirra. Mun
þessi kvikmynd vera væntanleg
hingað bráðlega og verður sýnd
í kvikmyndahúsi háskólans hér.
Hefir kvikmynd þessi hlotið
mj.ög lofsamlega dóma í þýzkum
blöðum og tímaritum, og hefur
„leikur“ íslenzku hestanna vakið
mikla athygli. Af þessu er ljóst,
að frú Bruns sýnir ást sína til
íslenzka hestsins og aðdáun á
honum myndarlega, bæði í orði
og í verki
Bókin, sem heitir „Ponies“, er
mjög ódýr, eftir þvi, sem slíkar
mvndabækur geta verið, kostar
aðeins kr. 45.00. Hún mun gleðja
islenzka hestamenn og hestavini,
Islenzk æska, sem á og erfir
þetta dásamlega dýr, sem íslenzki
hesturinn er, mun hafa yndi af
að fletta blöðum bókannnar.
íslenzku hestarnir eiga hjarta
mitt, segir hin þýzka skáldkona.
Það er okkur, sem kvöddum gæð-
ingahópinn á hafnarbakkanum í
Reykjavík fyrir nokkrum árum
mikið gleðiefni, að nokkrir úr
hópnum hafa lent hjá henni. Og
þeir hafa reynzt íslandi góð land
kvnning,
S. Bj.
BÍLDUDAL, 8. des.: — Tíð hefur
verið sæmileg hér fram til þessa,
en í dag er bylur og skafmold og
lýtur út fyrir norðaustan garð.
Allar skepnur hafa verið teknar
í hús fyrir nokkru.
Rækjuveiðin hefur gengið nokk
uð treglega undanfarið en sjó-
veður hefur oft verið sæmilegt.
Mun veiðunum samt haldið áfram
eitthvað fyrst um sinn. — Friðrik.
N óbels verðlaunaútgáf a
Heimsljós,
Kárasonar
ITILEFNI af því að Halldór
Kiljan Laxness mun í dag
veita viðtöku bókmenntaverð-
launum Nobels í Stokkhólmi,
sendir Bókaútgáfan Kelgafell frá
sér í tveim bindum skáldverkið
Heimsljós.
Heimsljós er raunverulega önn
ur útgáfa af sögu Ólafs Kárason-
ar Ljósvíkings, sem kom út á ár-
unum 1937—1940.
í fyrra bindinu era Kraftbirt-
ingartTljómur guðdómsins ( í
Jrumútgáfu Ljós heimsins) og
saga Olafs
.j
igs
Höll sumarlandsins. f seinna bind
inu eru Hús skáldsins og Fegurð
himins.
Mikill fjöldi bókmenntamanna
telja þessar fjórar sögur í hinu
mikla ritverki Kiljans um Ólaf
Kárason Ljósvíking, bezt skáld-
verka Laxness. — Er sannarlega
viðeigandi að Helgafell, sem ann-
ast útgáfu á verkum Nobels'-‘erð-
launaskáldsins, heiðri það með
útgáfu Heimsljóss á þessum degi.
Hvort bindið er rúmar 300 blað-
síður.
Fréftir úr Mikia-
holhhreppi
BORG í Miklaholtshreppi, 30.
nóv. — Undanfarið hefur verið
einmuna góð veðrátta, marga
góð uppbót á hið stutta og rosa-
sama sumar. Um síðustu helgi
brá til frosta, komst þá frostið
upp í 7—9 stig Celsius.
Sauðfé er nú sums staðar kom-
ið á hús.
Háhyrningum hefur skotið hér á
land með ströndinni. Hafa þeir
allir sennilega orðið fyrir
sprengjukasti. Að Stakkhamri,
Krossum og Kirkjuhóli hefur
þessum háhyrningum skolað á
land.
Undanfarið hafa bændur hér í
héraðinu verið að leggja inn hjá
oddvitum lánsbeiðnir vegna ótíð-
arinnar s.l. sumar. Hvggst ríkis-
stjórnin lána bændum á ó-
þurrkasvæðinu 12 millj kr„ sem
verja á til fóðurbætiskaupa. Eru
þessi lán til 6 ára með 5% vöxt-
um. Heldur finnast þetta kaldar
kveðjur og lítil hjálp öllum þeim
vændræðum, sem bændur á þessu
óþurrkasvæði hafa orðið að þola
i sumar vegna ótíðarinnar. Þegar
aðalbjargræðistími bóndans
bregzt algjörlega, og fyrirsjáan-
legt er að allir bændur á þessu
svæði verða að skerða bú sín all-
verulega og framleiðslumöguleik-
ar verða því mjög takmarkaðir.
Hér um slóðir hefur mjólkur-
framleiðslan minnkað það mikið
að mjólkurbíllinn fer nú tveim
ferðum færra í viku, heldur en
verið hefur undanfarið. Hefur
kúnum fækkað það mikið Afleið-
ingar þessa vonda sumars marka
bung snor á bændur þessa lands,
framleiðslan minnkar og fram-
kvæmdir að sama skapi..
Margir bændur mutv hafa eitt-
hvað trev’st á bær tillögur, sem
aðalfundur Stéttasamn bænda
beindi til ríkisstjórnarinnar
vegna hins alvarlega ástands. En
fátt eitt höfum við bændur feng-
ið að hevra ennþá sem miðar í
bá átt. að eitthvað af tillögum
st.éttasambandsins néi fram að
eanaa. sem cæti orðið váranleg
aðstoð við búreksturinn. — Páll.
1. Ijóðabók Hannesar
Péturssonar komin út
Ungl skáld og efniEegt
IGÆR. kom í bókaverzlanir Ijóðabók eftir Hannes Pétursson. —
Hannes hefir vakið mesta athygli þeirra ungu skálda, sem
kvatt hafa sér hljóðs síðustu árin, og hafa Ijóðavinir því beðið
bókar hans með mikilli eftirvæntingu. Hannes Pétursson er korn
ungur maður, rúmlega tvitugúr að aldri ,og er þetta fyrsta ljóða
bókin, sem hann sendir frá sér. Nefnist hún aðeins Kvæðabók os:
eru í henni um 50 ljóð.
EFNILEGT SKALD
Áður hafa birzt nokkur kvæði
eftir Hannes í tímaritum og
vöktu þau strax athygli og sjá
mátti að þar var óvenju efnilegt
skáldefni á ferð. Enn ljósara
verður það við lestur bókarinn-
ar en bíða verður að gera henni
nánari skil þar til síðar.
MORG YRKISEFNI
„Kvæðabók“ skiptist í þrjá
meginkafla. Ber hinn fyrsti heit-
HORNAFIRÐI, 8. des.: — Vegir
hafa verið vel færir hér hingað
til óg snjólétt í austursveitum.
Ö11 vatnsföll eru nú komin á
hald, og vel fær bifreiðum á ísn-
um. Er þess vegna greiðfært um
sveitirnar.
— Gunnar. 1
Hannes Pétursson
ið „Hjá fljótinu." Annar hefir
vísuorð eftir Herman Hesse að
einkunn og er það raunar ljóða-
flokkur með átta Ijóðum. Sá
síðasti heitir „Menn sá ek þá“,
og eru þar kvæði um marga
kunna menn, erlenda og inn-
lenda. Þar er fyrsta kvæðið
„Veginn Snorri", en auk þess
kveður Hannes m. a. um svo
sundurleitar persónur, sem
Djáknann á Myrká, Rilke, Hall-
grim Pétursson, Stefán G. óg
Maríu Antoinette, en það kvæði
er hið síðasta í bókihni.
Eins og sjá má af þeSsú eru
yrkisefni Hanneáar hin fjöl-
breytilegustu, \’iðhorf hans í
kvæðunum erú mörg nýstárleg
og frumleg og málfar þeirra
vairdað.
SKAGFIRÐINGUR AÐ ÆTT
Hannes Pétursson er Skagfirð-
ingur að ætt, sonur hjónanna
Sigriðar og Péturs Hannesson
ar sparisjóðsstjóra á Sauðár-
króki. Hann tók stúdentapróí
frá Menntaskólanum í Revkjavíl
1952, dvaldist eitt ár við háskól
ann í Heidelberg og stundar nú
íslenzkunám við Háskóla fs-
lands.
Frá aðaHutidi Þing-
eyingaiélagsiiK
ÞINGEYINGAFÉLAGIÐ í RviV
hélt aðalfund sinn fimmtudaginn
8. des. Hefur félögum nokkuð
fjölgað á árinu og eru nú rúfn
200. —
Félagið hefur mörg járn í eld-
inum og margt hefur verið gert
á þessu ári. Gefin var út lýsing
Suður-Þingeyjarsýslu eftir Jón
Sigurðsson á Yztafelli og unnið
hefir verið að því að rifa lýsingu
Norður-Þingeyjarsýslu. Mun það
vérk langt komið. Þá hefur og
verið safnað örnefnum um alla
norðursýsluna seinustu tvö sum-
urin. í Heiðmörk á félagið sinn
skóggræðslureit og hafa þar nú
verið gróðursettar rúmlega
17.000 plöntur, auk þess sem
unnið hefur verið að því að rækta
landið og koma í veg fyrir spjöll
af uppblæstri. Þá er og unnið að
undirbúningi að örnefnasöfnun í
suðursýslunni, ennfremur að þvi
að gera kvikmynd er sýni háttu
og þjóðlíf í báðum sýslum. Unn-
j ið er og að undirbúningi að þvt
| að reisa Skúla fógeta minnisvarða
j í fæðingarsveit hans, Keldu-
hverfi. Þá má og geta þess, að í
haust fóru margir félagsmenn til
melskurðar hjá Skarðsfelli á
Landi, en melkornið á að nota til
þess að græða upp Hólssand í
norðursýslunni. Þá má og geta
' þeás að komið hefur til orð:v að
félagið íaki höndum saman :Við
önnur noj'ðlenzk átthagafélög-tíúi
að reisa sámeiginlegt féiagsheihf-
ili í Reykjavík. '• nyl
Framh. á bls. 12