Morgunblaðið - 17.12.1955, Blaðsíða 2

MORGLnBLAtílB
Laugardagur 17. des. 1955
Haeða borgarsfjéra
Frh. af bls. 1
mikið og merkilegt starf, fái við-
urkenningu, 10 þús. kr.
RTARFSE.MI
ÍIJ.IHEIWILISIXS
Fjórði og fimmti liður er við-
víkjándi Elliheimilinu Grund. í
rnörg ár hefur það haft 8 þús. kr.
»rekstursstyrk í fjárhagsáætlun.
Er nú lagt til, að styrkurinn verði
hækkaður í 50 þús. Þá hefur
stofnunín einnig sótt um bygg-
ingarstyrk að upphæð 500 þús.
kr. Það er vegna þriðju viðbygg-
ingar Elliheimilisins. í greinar-
jgirð frá forstjóranum segir m.a.:
F.yggingarkostnaður síðustu 10
ór», þ, e. við starfsmannahús,
> ottahús og 3 viðbyggingar, hef-
ur orðið 6 milljónir, en til áhalda-
kaupa hafa á sama tíma farið
I -1 milljón. Stofnkostnaður er
Jjví 7 ¥> millj. kr. Af þessari upp-
hæð hefur bæjarsjóður Reykja-
víkur lagt tií sem óafturkræft
framlag, 2V2 millj. Á þessu 10 ára
t-mabili hefur vistarplássum fjölg
að úr 174 i 350. Þar segir enn-
fremtir, að enn vanti tilfinnan-
íega áhöíd og geymsluhús til
,;to-fnunarinr.ar, fólkslyftu og
margvísleg áhöld og húsgögn
vegna fjölgunar vistmanna.
Bæ.jarfulltrúar Sjálfstæðis-
flokksins viðurkenna það mikla,
— ég vil segja ómetanlega gagn,
óíin þessi stoímin vinnur bæjar-
féfaglnu og henni er á marga
íund stjórnað af mikilli prýði.
Geggjum við til, að veittar verði
200 þús. kr., sem fyrri greiðsla.
Kvenfélag Hvítabandsins hefur
;;ótt um lán til að koma upp Ijósa-
stofu og liggur fyrir umsögn
foorgarlæknis um það mál. Hann
gerir grein fyrir, hvað gert hefur
verið á undanförnum árum í
foessum málum, Ljósastofur eru
1 skólum og í hinni nýju heilsu-
v'Tndarstöð. Gert er ráð fyrir, að
Kvenfélag Hvítabandsins, sem
hefur haídið uppi slíkri starfsemi
til mikils gagns á undanförnum
árum, fái hluta af húsi Sumar-
gjafaf við Fjalihaga, sem ætlað
er að hefja byggingu á sem fyrst.
Bygging þessa dagheimilis er
ekki hafin, fjárfestingarleyfi ekki
fengið að því er ég bezt veit. Við
teijum sjálfsagt að líta á umsókn-
ina með velvilja, en ekki tíma-
foært að taka upp fjárveitingu nú.
Mub málið koma til bæjarráðs og
bæjarsfjornar síðar á árinu, ef
möguíeifcar að öðru leyti verða
ó framkvæmdum.
Af öðrum breytingartillögum
frá bæjarfulltrúum Sjálfstæðis-
flokksins vil ég geta tillögu um
að Slysavarnafélagi íslands verði
veittar 10 þús. kr. vegna öryggis-
útbúnaðar við höfnina.
SrNHLAUGAR OG SUNDHOfofo
Þá eru breytingartiilögur varð-
andi rekstrarhalla Sundlauga og
Sundhallar og gjaldskrá þessara
rúofnana. Sparnaðarnefnd teíur,
nð hinn síaukni kostnaður við
sundlaug og sundhöll réttlæti
nokkra hækkun á aðgangseyri, en
hann hefur verið óbreyttur í 4 ár.
Á þessurh tíma hafa orðið miklar
kauphækkanrr, sérstaklega á
þessu ári vegna ákvarðana um
álag fyrir vaktavinnu. Það er
lagt til, að gjaldskrá Sundlaugar
Og Sundhallar hækki eins og
greinir í þes;Um tiliögum. Þó að
JÍ>ær verði samþykktar, fer því
fjarri, að þessi aðgangseyrir hafi
hækkað nokkuð til jafns við ann-
oð verðlag í landinu frá sti-íðs-
fo.sTjun. Þessar breytingar á gjald
skránum þýða það, að reksturs-
halfi Sundhaliarinnar gæti lækk-
að úr 1 millj. niður í 850 þús., og
, ‘iidfauga úr 370 þús. í 260 þús.
f- IXFÓNÍUin, JÓ.MS VEITIN
Þá flytjum við 6 bæjarfulltrú-
ar úr fjórum flokkum, tillögu um
að sfyrkur fií Sinfóníuh!jómsveif
arinnar verði hækkaður úr 200
J>ús. í 400 þús. Flutningsmenn
vilja leggja sitt lið til þess, að
hún starfi áfram,
ÞEIR GETA EKKI KOMIÐ
FBAM FYRIR MEIRI HfoUTA
BÆJARBÚA!
Hér liggja fýrir margar tillög-
ur frá minnihluta flokkunum,
sem segjast nú raunar vera full-
trúar meiri hluta bæjarbúa!
Hér er um ákaflega mikinn
misskilning að ræða, að þessir
sex- cða sjömenningar hafi um-
boð frá meiri hluta bæjarbúa til
að stjórna saman málefnum
Reykjavfkurbæjar. í fyrsta lagi
höfðu þessir frambjóðendur fjög-
urra ílokka enga samstöðu í síð-
ustu ' bæjarstjórnarkosningum,
ekki sameigiillega stefnuskrá,
engan samning um sarostjórn
bæjarins, :— þvert á móti ætluðu
þeir að reita hárið og rífa augun
hver úr öðrum. Ég fletti hér í
gömlum blöðum, frá bæjarstjórn-
arkosningunum og les þar hinar
fagurlegu lýsingar þeirra hvers
á öðrum. Málgagn Þórðar Björns-
sonar, Tíminn, gefur Þjóðvamar-
mönnum svólátandi vitnisburð:
„Þeir eru aðeins pólitísk himpi-
gimpi, frækingar, flautaþyriar og
skjáhrafnar“. Málgágn sósialista
sagði að „alveg sérstaklega hefur
hið illa fengna þingmannalið
Framsóknar -alltaf unnið gegn
hagsmunamálum Rvíkur“. — Al-
þýðublaðið ságði, að kommúnist-
ar væru gjörsamlega einangraðir
og ósamstarfshæfur flokkus, sem
ekki kæmi til greina að vinna
með. Og Frjáls þjóð lýsir Alþýðu-
flokknum svo: „Nú hefur Alþýðu
flokkurinn kastað grímunni og í
Ijós kemur hin gamla ófrýnilega
ásýnd flokksins, mörkuð djúpum
rúnum pólitískrar græðgi. Hvern
fýsir að ganga undir það merki“.
•
Undir þessum merkjum
gengu þessir fiokkar fjórir til
kosninga. Það er algerlega
snúið við staðreyndum þegar
sagt er, að þeir kjósendur,
sem kusu hvern þessara flokka
hafi með atkvæði sínn óskað
eftir, að þeir tækju stjórn mál
efna bæjarins sameiginlega í
sínar hendur. Þessi fuilyrðing
hefði vcrið nær sanni, ef þeir
hefðu verið allir á einum lLsta,
og lýst yfir, að þeir ætluðu að
starfa saman. Það gerðu þeir
ekki, enda er vitað, að hefðu
þeir verið allir á einum lista,
hefði sá listí fengið miklu
færri atkvæði en þeir hlutu
aiiir til samans: Margir Fram-
sóknarkjésendur hefðti neitað
að kjósa slíkan bræðing undir
forustu kommúnista. Sama er
að segja um ýmsa kjósendur
Aiþýðuflokksins. Og ég býst
við, að einhverjir kjósendur
kommúnista hefðu líka hikað
við að kjósa lista með jafn
sauðsvörtu afturhaldi á og
Framsókn er að þeirra dómi.
Er ekki vafi á, að með sani-
eiginlegum iista hefðu þessir
flokkar ekki nærri náð heltn-
ingi kjósenda.
RAUÐI KABARETTINN
En fleira kemur til, sem sýnir
hve fráleitt er, að þessir fulltrú-
ar hafi umboð meiri hlutans. —
Aðalfulltrúi Alþýðuflokksins er
ekki aðili að þessu samstarfi, en
ætla verður, að hann eigi eitt-
hvað af því íyígi, sem leiiti á A-
listanum siðast. Við það bætist,
að hinum fullfrúanum hefur ver-
ið vikið úr flokknum og því tæp-
lega hægt að segja, að hiánn tali
í umboði' Alþýðuflokksms. En 8
bæjarfulltrúar minni hluta flokk
anna og einn varafulltrúi hafa
skníáð upp á sameiginlegaf
breytingartillögur og í þakkar-
skyni fengið birta mynd af sér i
Þjóðviljanum í dag. Hér ertt þati
öll sjö á einni síðu, eins og
skemmtikraftar á kabarettsýn-
íngu. Og nú hafa þau öll sjö úr
rauða kabarettinum upptroðið á
þessum fundi.
HVAR VILJA ÞEIR ,„SPARA?“
En við skulum einnig Éfta á
aðra mynd, myndina af tillögum
þeirra. Þeir vilja „sparnað" á öll-
um sviðum. En hver er sá sparn-
aður? Við skulum taka nokkur
dæmi. Ein tillagan er um að laun
í skrifstofu bæjarverkfræðings
lækki úr 1 millj. 600 þús. kr. í
1 millj. og 300 þús. kr. Við ætlum
að spara 360 þús„ segja þeir. —
Hvað táknar þetta? Á að lækka
laun bæjarverkfræðings eða anrx-
arra, sem með honum starfa? —
Ekki segjast þeir vilja það. Þessi
tillaga þýðír fækkun starfs-
marma, að ségja upp 4-—5 verk-
í'ræðingum.
Á skrifstofu húsameistara
skai lækka iaun um 75 þús.
Hvað þýðir það? Ekki lækka
launin. Það á víst að fækka
þessum starfsmönnum, en
fækkun þýðir að drsga úr eða
seinka verklegum undirbún-
ingi. Minni mannafii verður
til að undirhúa vatns- og hol-
ræsagerð, nýjar byggingar, í-
búðarhús og skóla.
Þessar tillögur þeirra eru
náttúrlega ekki hugsaðar, held
ur gripið til þeirra af handa-
hófi. En ef á að taka þær al-
varlega, þá verða þær til að
seinka margs konar verkleg-
um framkvæmdum hjá bæn-
ttm.
IIRINGANÚNINGIR OG FÁLM
Innheimtukostnaður á að
iækka, um leið og andstæðing-
arnir heimta, að betúr Verðt geng-
ið eftir innheimtu útsvara. Það
sér hver maður, hvers konar
hringavitleysa þefta er. Þórður
Björnsson komst svo að orði, að
það yrði að ganga betur eftir inn-
heimtu úfisíandandi skulda,
einkum útsvara, en um leið legg-
ur hann til, að fækka innheirrrtu-
mönnum hjá bænum. Það er sam-
ræmi í þessum hlutum!
Þá leggja þeír til að fella niður
kostnað við úthlutun skömmtun-
arseðla. Hvað þýðir það? —
Skammtað er smjör og smjörlíki
og stundum mjólk, samkv. ákvörð
un ríkisstjórnarinnar, Skömmtun
arseðlar myndu þá ekki komast
til fólksíris. En stjórnarvöld
landsins skipa bæjar- og sveita-
félögum að annast þessa dreif-
ingu. Þannig eru hinar svoköll-
uðu sparnaðartillögur þeírra, all
ar á þá lund, að ekki verður ann-
að séð eft þeim sé fleygt fram
gersamlega óhugsað, án þess að
gera sér grein fyrir afleiðingun-
um, af samþykkt þeirra, en gott
er að geta gumað af sþarnaðar-
vilja sínum.
AF HVERJU STAFAR
HÆKKUN ÚTGJALDANNA?
Þegar ég heyri hin sterkö orð
sumra bæjarfulltrúanna um grí-
urlega, óhæfílega hækkun á út-
1 gjöldum bæjarins og frtsvarsupp-
hæðinni, þá blöskrar mér, hversu
óvandaðir þeir eru i meðferð
talná. Hver þeirra eftir annan
hefur sagt:
Kaup verkamanna hefnr að-
eins hækkað nm 11% og það
notar Sjálfstæðisflokkurinn
sem átyllu til að hækka út-
svörin um 40%. Athngum
þetta nánar. ,
Kaupgreiðslur bæjarlns
hækka nú frá gildandl fjár-
hagsáætlun af mörgum ástæð-
um. í fyrsta lagi er grunn-1
kaupshækkun hjá verkamönn- ’
um, iðnaðarmönnum ög föst-
um starfsmönnum bæjarins. í
öðru lagi er afnám visitölu-
skerðingar. Eins og kunnugt
er fengu ýmsir starfsmenn
ekki greidda fulla verðlags-
uppbót, hcldur skerta, þannig
að þótt vísitalan væri 159 stig,
fengu sumir greitt samkvæmt
vísitöh* 154 og sumir samkv.
vísitölu 123. í þriðja lagi hef-
ur bæjarstjórn samþykkt upp-
bætur til ýmissa starfsmapna,
og er þá fyrst og fremst að
telja uppbót á vaktavinnu fyr-
ir lögreglumenn, brunaverði
og ýmsa fleiri. I fjórða lagi
hækka launagreiðslar vegna
hækkunar vísitölu.
Vísitalan, sem fjárhagsáætlun-
með var 159, en nú er reiknað
in í desember í fyrra reiknaði
RAFSKINNA 20 ÁRA
Aldrei meira skoðuð en ná‘
RAFSKINNA hefur fyrir löngu^
sannað það, að hún geturl
orðið hversu gömul sem vera skal
og þó ávallt ung og ný. Þessa'
dagana er hún upp á sitt bezta j
og flétfir blöðtím sinum í því
umhverfi, er nafn hennar að
nokkru bendir til. Að þcssu sinni
stendúr húrt fyrir hellisdyrum j
miklum og ævintýralegum, og er '
umhverfið allt vetrarlegt, en þój
jóiaiegt, þvi að tröllin, sem þarna
búa eru að sjóða jólahangikjötið |
sitt, Þau eru kát og hlakka til'
jólanna eins og aðrir, enda hafa
þau að éinkunnarorðum: „Góða
veizlu gera skal".
Þegár Gúnnar Backmann kom
fram með Rafskinrm fyrir 20 ár-
am, litu nventi á þetta sem stund-
argamán eða éins konar leikfang,
sem skemmta mæíti með um ein
jól eða sv'o. En reyndin varð
Önnur. Hugkvsemm höfundar
hefur ekki brugðizt og kaupsýslu
menn sáu brátt að það borgaði
sig að vera með á blöðum Raf-
skmnu. Á fiessum 20 árum hefur
reynslan skarið úr — Rafskinna
er ágætt auglýsingatæki, þegar
hugkvæmni og teiknikunnátta
haldast í. hendur.
Margar af hinum eldri mynd-
um Rafskinnu eru þegar orðnar
kiassiskar, bæði myndir og text-
ar, Og mörg iðnaðar- og verzlun-
arfyrirtæki halda upp á þessar
myndir, noía þær til auglýsinga
í dagblöðum, bíóum o. s. frv. Eða
láta þær hanga uppi á vegg hjá
sér, því þær minna á þátt eða
þætti í þróun fyrirtækisins og
gleðja augað.
Að þessu sinhi hefur Eggert
Guðmundsson Jistmálari teiknað
8kfeytingu i Rafskinnugluggann.
Tryggvi Magnússon gert tröllin,
Jón Kristinsson teiknað mynd-
irnar og Egill Baehmann séð um
Ijósaútbúnað ög uppsetningu.
JólabiaS Veiði-
mannsins komið út
JÓLABLAD Veiðimannsins er
komið út. Margt góðra greina og
smáfróðleikur fyrir veiðimenn er
í hlaðínu. Veiðiskýrslur frá síð-
a3tliðnu sumri ó. fl. o. fl,
Þórarinn Sveinsson læknir á
þama skemmtiíega grein um
Laxá í Þingeyjaraýslu. Sagt er frá
fyrsta þingi ÍCF (Nýstofnað al-
þjóða-kastsamband). — Þá er
skemmtíleg þýðing á hinni frægu
ensku vísu eða sélmi, „Bæn veiði-
mannsins“, eftir H. Á — Margt
stórlaxa er nefnt í ritinu og
myndir af þeiffl o. 3. frv.
Ágætíega prentuð forsíðumynd
í litum prýðir blaðið og Ijósmynd
ir og teikningar ertr góðar.
Þess er getið í Veiðimanninum
að SVFR hafi nú gefið út 6
tegundir af jólakortum handa fé-
Iflgsmönnum og öðrum veiði-
mönnura, til að senda kunningj-
utn sínum á jóiunum.
Undir eind mynd ..,. ......
Fwðabók Eggerts ©g BJama, og
Landnáma.
með 176. Þessi hækkun vísitöl-
unnar kostar milljönir fyrir bæj-
arsjóð. 1 fimmta lagl hækkar or-
lofsfé samkv. samningi frá í vor.
í sjötta lagi var samið um at-
vinnuleysistryggingar, sem kosta
6 milljónir fyrir bæjarsjóð á
næsta ári.
Þessir 6 iiðir snerta launa-
greiðsJur. Auk þess kemur vísi-
töluhækkun fram á mörgu fleiru.
T.d. hækkun vistgjaída á spítöl-
Um, elJiheimili, Juekkun á greiðsl
Um fyrir ýmsa þjónustu, hækkun
framlaga til almannatrygginga,
sjúkrasamlags. Bærinn stækkar
jafnt og þétt og margs konar
aukin starfsemi er óhjákvæmileg.
'Á’ "A'
Framhald ræðu borgarstjóra
nmn birtaet í blaðinu síðar.
Þincj! fresfað í dag
SÍÐASTI fundur Alþingis fyrir
jól verður í dag kl. 1,30. Vænt-
anlega vérður þar samþykkt til-
lagan um þingfrestun. Þá mun
forsætisráðherra lýsá yfir frest-
un og kveðjast þingmenn og fara
hver heim til síns heima.
í gær lauk fundum Neðri deild-
ar. Forseti hennar, Sigurður
Bjarnason, óskaði þmgmönnum
gleðilegra jóla og fararheilla og
þess að allir þingmenn deildar-
ipnar mættu heilir hittast 5. jan.,
þegar þing kemur aftur saman,
Einar Olgeirsson þakkaði árnað-
aróskir forseta fyrir hönd þing-
maniia og flutti honum sömu
óskir.
Fundur Efri deildar stóð enn i
nótt, þegar blaðið fór i pressuna,
Hafði deildin þá lokið að af-
greiða launalög, en eftir var að a£
greiða Iögin um bráðabirgðafjár-
greiðslur.
Helga
Hóhonardóttír
skáldsaga eftir nýjan
höfund
NORÐRI hefur sent á markaðinn
skáldsögu eftir nýjan skáldsagna
höfund, Guðrúnu A. Jónsdóttur.
Er hún húsfreyja í Borgarfirði
og borgfirzk að ætt. Seg.ir með
sögunni að Guðrún hafi ekki
lært til skáldsagnagerðar, eni
henni sé sú list í bláð borin acS
kunna að segja svo vel sögu, a<S
hver og einn hljóti að hlusta og
lesa sér til ánægju.
Þessi skáldsaga hinnar borg-
firzku húsmóður er ástarsaga. —,
Það er saga stúlku í íslenzkri
sveit. • |
Kerlasníkir iil
Akureyrar
AKUREYRI, 16. des. — Hér á
Akureyri mun verða mikið um>
dýrðir, fyrir börnin í bænum, á
sunnudaginn kemur. Þá er jóla-
sveinninn Kertasníkir væntan-
legur með flugvél frá Reykjavík
og kemur jólasveinninn hingaíf
sem gestur Flugfélags íslands.
Frá flugvellinum mun Kerta-
sníkir aka í skrautsleða inn i
bæinn allt að Ráðhústorgi, en
þar verður kveikt á jólatrénu
frá vinbæ Akureyrar Randers í
Danmörku. Kertasníkir mun
skemmta börnunum með söng og
gamanyrðum, en í för með hon-
um verður Bragi Hlíðberg
harmonikkusnillingur. — Eitt-
hvað mun Kertasníkir) hafa 3
pokahorninu handa börnunura.
Flugfélag íslands mun efna til
skyndihappdrættis, sem dregid
verður í áður en Kertasníkir
kveður og ekur til sjúkrahússins,
þar sem hann ætlar að heilsa serrj
snöggvast upp á sjúklingana.
□-
-□
YFRLÝSIG !
f BLÖÐUM og tímaritum hafa
að undanförnu bírzt tækifæris-
vísur undir minu nafni, án þess
að ég hafi verið um það spurður,
eða þess getið, að um hnupl væri
að ræða. Skýringar með vísunum
hafa ýmist verið mjög villandi
eða alrangar. Verð ég því hér
eftir að banna algjörlega sfika
útgáfustarfsemi.
Húsavík, 17. 11. 1955.
EGILL JÓNASSON.
□-
-a j
éSEST-:-