Morgunblaðið - 31.12.1955, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐÍÐ
Laugardagur 31. des. 1955 |
Miðhærinn er kjami höfuðstaðarins og j Búnabrskólanuiti á Hvanneyri
ður það um ófyrirsjáanlega framtíð fir unnið merkt brautryðjendastarf
IT’IN'S OG skýrt var frá í blað-
ILi iftti 1'Jgse.r varð bæjarstjórnin
öll sammála um staðsetningu
RáðhússiRs við norðurenda Tjarn
aýínnar. Þó ýmsir bæjarfulltrú-
ar hefðu augastað á öðrum
») öguieikum vildi þó enginn
-ekerast úr leik þegar um var að
ræða að sameinast um þá niður-
ftföðu, sem borgarstjóri hafði lagt
ti5.. í umræðunum í fyrradag kom
margt fram varðandi Háðhúsið
dg skal hér vikið nánar að nokkr-
Um atriðum, úr ræðu borgar-
niijóra.
féxÆKB KÁÐHtSSINS
Hugmyndir manna um stærð
Ráðhússins hafa á síðustu ár-
M.m tekið miklum breytingum,
cins og borgarstjóri tók fram í
ræðu sinni. Fyrir einum áratug
vakti fyrir mönnum að byggja
feiknastórt hús. Þegar farið var
að athuga húsnæðisþörf Reykja-
vjkurbæjar og stofnana hans
köm í Ijós, að ef byggja ætti yfir
þetta allt undir einu þaki, þyrfti
Ráðhúsið að verða geypi-stórt.
Kn brátt fóru menn að hugsa um
nýjar leiðir.
Eins og borgarstjóri tók
fram er reynsla ýmissa ann-
1 arra borga á þann veg að ekki
hefur tekizt að byggja slík
ráðhús yfir margháttaða starf
semi bæjanna, þannig að þau
yrðu ekki von bráðar of
þróng. Slík varð reynslan í
Stokkhólmj og Kaupmanna-
höfn, svo nefnd séu dæmi og
brast þó ekki stórhug þar til
að hafa húsin sem myndar-
legust. Það er erfitt að byggja
eitt hús, sem rúma ætti um
, langa framtíð alla starfsemi
svo ört vaxandi bæjarfélags
eins og Reykjavík er.
Taldi borgarstjóri að 25 þús.
rúmmetra hús væri nægilega
s|órt sem ráðhús.
' Þegar búið var að koma sér
tóður á það meginsjónarmið, sem
ráða ætti stað hússins var fyrst
líhnt aS rannsaka ýtarlega hvaða
etaður væri heppilegastur.
Þeir, sem hafa haldið fram
miðbænum, eins og hann er
nú, telja að þar sé nú miðstöð
athafnalífs bæjarins, þar eru
' j viðskipti mest og þar eru
( helztu byggingar rikisins stað-
settar. í þessum bæjarhluta er
einnig Tjörnin, sem er að allra
dómi einn fegursti blettur
bæjarins.
Loks koma hin sögulegu sjón-
t<urtnið. Það er á svæði gamla
bæjarins, sem talið er að bær
Ingólfs Arnarsonar hafi staðið
Og þar stóðu einnig Innréttingar
Skúla fógeta, sem urðu upphaf
Ifins íslenzka höfuðstaðar, í
Jk: irri mynd, sem hann er nú.
ar margar minningar úr sjálf-
V;ð gamla bæinn eru líka tengd-
ctæðísbaráttu þjóðarinnar, þar
Voiu þeir fundir haldir, sem
mest áhrif höfðu í þeirri bar-
áttu og þar var og er Alþing
háð.
Það er því ómótmælanlegt
að kjarai höfuffstaðarins er
enn í gamla bænum og verður
það um ófyrirsjáanlega fram-
tíð. Hins vegar taldi borgar-
stjóri að athugun á sköpun
nýs bæjarkjarna annars stað-
ar ætti áð halda áfram alveg
óháð því, þó Ráðhúsið yrði
staðsett i gamla bænum.
TJÖRNIN —
JPRÝBI REYKJAVÍKUR
Borgarstjóri tók fram að allir
bæjarfulltrúar og bæjarbúar yf-
frleitt mundu vera sammála um
að Tjörnin væri prýði bæj-
arins. — Sagði hann það vera
rn tt álit. að ef Ráðhúsið yrði stað-
fiett við Tjömina mundi þaS ýta
Undir fegrun hennar, en þar væn
»r 'kil verkefni. Menn horfa mjög
f að skerða Tjömina að nokkr-
Um mun frá því sem nú er. Út
af þessu hefur sú uppástunga
komið fram að hafa ekki akveg
jrfir Tjörnina, eins og nú er,
Ur ræðu Dunnars Thoroddsen
borgarsfjéra í fyrrakvöfd
I
GÆR kvaddi skólastjóri Búnaðarskólans að Hvanneyri, Guð«
mundar Jónsson, og Verkfæranefnd ríkisins, blaðamenn á fund
sinn og skýrðu þeim frá starfi Búnaðarskólans og ýmsum tilraun-
um. sem gerðar hafa verið á vegum hans og Verkfæranefndarinnar
á árinu, sem er að liða.
Gunnar Thoroddsen
borgarstjóri.
heldur aðeins gangbraut, en þa
mundi Tjörnin stækka fyrir aug-
að þegar tvískipting hennar um
Skothúsveg yrði minna áberandi
en nú er. En um þetta mál er
ekkert afráðið, heldur er hér að-
eins um uppástungu að ræða,
sem raunar er ekki ný. Flatar-
mál vegarins, sem nú liggur yfir
Tjörnina er næstum því hið
sama og það, sem Tjörnin mundi
skerðast þegar vikið við Vonar-
stræti yrði tekið undir Ráðhúsið.
UMFERÐIN GEGNUM BÆINN
í sambandi við byggingu Ráð-
hússins hafa menn hugleitt um-
ferðarmál gamla bæjarins. —
Hringbrautin hefur á síðustu ár-
um létt mjög mikilli umferð af
gamla bænum. í ráði er að
breikka síðar Suðurgötu og
Kirkjustræti og opna það austur
í Lækjargötu, en þá mundu þess-
ar götur taka við mun meiri um-
ferð en.nú er.
Við Ráðhúsið sjálft yrðu all-
góðir möguleikar á myndun torgs
og bílstæða, en vafalaust má bú-
ast við að bílar verði geymdir
neðanjarðar, undir húsi eða torgi.
Framtíð Vonarstrætis er enn
óleyst spurning og verður ekki
ákveðin fyrr en nánari tillög-
ur liggja fyrir um gerð húss-
ins. Borgarstjóri tók fram að
gömlu timburhúsin þrjú við
Vonarstræti mundu hverfa, en
þau eru Iðnó, Búnaðarfélags-
húsið og svo gamli Iðnskól-
inn. Þegar þessi hús hverfa
myndast miklð opið svæðL
Einnig gat borgarstjóri í ræðu
sinni um, pð skipulagsnefnd hefði
lagt til, að ekki yrðu leyfðar end-
urbyggingar húsa milli Dómkirkj
unnar og Vonarstrætis.
Það, sem hér liefur verið rak-
ið, eru nokkur atriði úr ræðu
borgarstjóra í fyrradag, þegar
hann hóf umræðurnar um stað-
setningu Ráðhússins á fundi bæj-
arstjórnar.
ABRIR MÖGUEEIKAR
Eins og kom fram í umræð-
unum og skýrt var frá í blaðinu
í gær, höfðu ýmsir bæjarfulltrú-
ar haft aðra staði í huga, en
þann, sem nú var sameinazt um.
Dr. Sigurður Signrðsson
bftr. (S) gat t. d. um, að hann
hefði lengstum haft augastað
á svæðinu fyrir sunnan Tjörn-
ina. En jafnframt tók hann
fram að vegna nálægðarinnar
við flugvöllinn, væri útilokað
um ófyrirsjáanlegan tíma að
ákveða byggingar á því svæði.
Dr. S. S. taldi að fróðir menn
um flugmál mundu sumir
vera þeirrar skoðunar að fiug-
völlur, á þeim stað, sem híinn
er nú, væri ekki til frambúð-
ar, en ef völlurinn hyrfí opn-
uðust nýir möguleikar í bygg-
ingu bæjarins til suðurs.
Vegna þeirrar óvissu, sem er
um þetta atriði er ekki unnt
nú að reikna með þessu svæði,
en niðunrstöðu þarf að fá um
stað fyrir Ráðhúsíð og menn
þurfa að sameinast um þann
bezta stað, sem völ er á, sagði
dr. S. S.
Hrotur
á háaloftinu
Á AÐFANGADAG jóla halda
blöðin jafnan hétíðlegt á þann
hátt að þá birta þau ekki deilu-
greinar um stjórnmál heldur
snúa sér að öðru, sem betur hæf-
ir hátíðaskapi almennings.
Þjóðviljinn heldur þessa reglu
þó ekki frekar en verkast vill
og á síðasta aðfangadag birti
blaðið mikla langloku um ræðu
þá, sem borgarstjóri flutti á næt-
urfundinum um fjárhagsáætlun
bæjarins fyrir skömmu.
Var greinin þannig úr garði
gerð að líklegast virtist, að
fréttaritari blaðsins hafi hvorki
heyrt ræðu borgarstjóra eða les-
ið. Enda var það svo að þegar
tók að líða á nóttina þar á „háa-
lofti Eimskips“, eins og Þjóðvilj-
inn kallar það, tók fréttaritara
Þjóðviljans að syfja enda stein-
sofnaði hann og hraut svo heyrð-
ist um allan salinn, Er þetta
vorkunn og ekki skýrt frá þessu
til nokkurs hnjóðs fyrir þennan
ágæta blaðamann, heldur aðeins
til skýringar á því hvers vegna
frásögn hans af ræðu borgar-
stjóra er svo fráleit, sem hún er.
Fréttaritarinn telur sig hafa
heyrt þar ýmislegt, sem aldrei
var sagt og mun það stafa af
því að hann er þar að segja frétt-
ir af þvi, sem hann dreymdi en
ekki því, sem raunverulega gerð-
ist á fundinum. Hitt er svo aftur
leiðinlegt hve draumurinn var
vondur en draumfarir þeirra
kommúnista í sambandi við
Reykjavík eru víst sjaldnast
góðar.
Háskálanároskeið
AÐ sumri verður haldið nám-
skeið í háskólanum í Oxford um
alþjóðastofnanir („Problems of
International Organization“). —
Námskeiðið verður haldið dag-
ana 14.—28. júlí, og munu ýmsir
heimskunnir menn flytja þar
erindi. Fjöldi þátttakenda verð-
ur takmarkaður við 50 manns,
og er íslandi heimilt að senda
einn þátttakanda.
Aðrar upplýsingar gefur ut-
anríkisráðuneytið, sem lætur í
té umsóknareyðublöð og tekur
við umsóknttm til janúarloka
n. k.
Veiða fyri
húsin
PATREKSFIRÐI, 30. des, —
Báðir togararnir hérna, Ólafur
Jóhannesson og Gylfi, lágu hér
inni yfir jólin. Lönduðu þeir afla
sínum ekki fyrr en eftir jól, og
er nú búið að vinna hann í
frystihúsinu.
Togararnir fóru á veiðar aftur
í fyrradag og í gær. Veiða þeír
nú fyrir frystihúsin. Veiðiveður
hefur ekki verið gott.
Drangajökull lestaði hér fyrir
skömmu 1800 kössum af frystum
fiski fyrir Ameríkumarkað.
—Karl.
IVIARGIR NEMENDUR 1
Gaf skótastjórinn mjög gott
yfirlit yfir starfsemi skólans og
tilhögun kennslu þar. í vetur
stunda þar 51 nemandi nám og
10 í framhaldsdeild. í vor mun
hún Ijúka tíunda starfsári sínu
— og hefur á þessum tíma braut-
skráð stóran hóp búfræðinga. j
í framhaldsdeildinni er megin-
áherzla lögð á betri og hagkvæm-
ari kennslu með tilliti til vaxandi
tækni.
ATHYGLISVÆRBAR
NIBURSTÖBUR
S.l. sumar voru gerðar marg-
víslegar tilraunir með nýjungar
í landgræðslu og jarðrækt á
vegum skólans. Má þar m. a. geta
vísis að grasafræðigarði, sem
Magnús Óskarsson tilraunafræð-
ingur hefur annazt. Gerðar hafa
verið margvíslegar tilraunir með
tilbúinn áburð. Niðurstöðurnar
úr þeim rannsóknum eru mjög
athyglisverðar —• og mætti þá
einna helzt nefna árangurinn af
tilbúnum áburði, sem borinn var
á starengi. Jókst þar heyfengur-
inn úr 22 hestum upp í 38 hesta
á hektara.
Auk þess voru gerðar svo kall-
aðar rammatilraunir með ýmsan
jarðveg og misdjúpa jarðvinnslu.
I
MERK NÝJUNG
| Tekinn var í notkun nýr tæt-
ari, sem Guðmundur sagðist telja
eitt af því merkasta, sem hingað
til hafi verið tekið til notkunar
við skólann. Er tætari þessi ensk-
ur að gerð, og kvað Guðmundur
hann vera sannkallað undra-
tæki. Var tætarinn notaður bæði
á plægt og óplægt land og reynd-
ist mun betur en herfi þau, sem
hingað til haía verið í notkun
hérlendis.
i.
21261 FITUEINING
Bústofninn á Hvanneyri er nú
um 200 fjér og 75 kýr, en þar
af eru 54 full mjólkandi. Þær,
sem fullmjólkandi voru á s.l. ári
mjólkuðu að meðaltali 3486 kg.
hver, og var fitumagnið 3,97%.
Hæsta mjólkurnyt á árinu, sem
leið, var 5050 kg. og var íitu-
magn mjólkurinnar 4,21% — og
gefa það sem svara 21261 fitu-
einingum.
MIKTÐ VOTHEY
Meðat þeirra nýjunga, sem
teknar hafa verið upp við skól-
ann má nefna svonefndan mjalta-
vélagutlara, en tæki þetta er not-
að til þess að þvo brúsana innan.
Varmasúgþurrkun revndist vel,
enda var sumarið mjög votviðra-
samt svo sem flesta rekur minm
til. Mikið hey var samt sett í
votheysgryfjur að vanda, og tók
Guðmundur það sérstaklega
fram, að aldrei hefði drepizt
skepna í Hvanneyri úr votheys-
eitrun, þrátt fyrir mikla votheys-
gjöf.
NÁIN SAMVINNA
Að lokum drap Guðmundur á
það, að Búnaðarskólinn hafi að
undanförnu haft samvinnu við
Verkfæranefnd ríkisins um til-
raunir á vinnuvélum og vinnu-
aðferðum. Nefnd þessa skipa þeir
ráðunautarnir Haraldur Árnason
og Björn Biarnason ásamt skóla-
stjóranum sjálfum. Framkvæmda
stjóri nefndarinnar er Ólafur
Guðmundsson, sem er kandial
frá Hvanneyri, en stundaði síðar
búfræðinám í Svíþjóð um tveggja
ára skeið.
NÝ UPFFINNING
Tók Ólafur því næst til máls
og gerði grein fyrir starfi nefnd-
arinnar á árinu, sem er að líða.
Voru ýmsar merkar tilraunir
gerðar — og kvað hann tætar-
ann, sem að framan er getið,
einna athyglisverðastan. Einnig
voru gerðar tilraunir með nýja
plóga, heyblásara og heyþurrk-
unartæki. Má í þvi sambandi
geta þess, að Guðraundur Jó-
hannsson ráðsmaður á Hvann-
eyri hefur fundið upp heyþurrk-
ara, sem Öryggiseftirlit ríkisina
hefur þegar viðurkennt. Notast
hitaorka hans mjög vel og er
hann kynntur með hráolíu og
eyðir 4 lítrum á klukkustund.
Þessi þurrkari er einkar hand-
hægur og tiltölulega ódýr. Kost-
ar hann ekki nema 2500—3000
kr. — Að lokum lét Ólafur þess
getið, að tilraunir hefðu ekki
heppnazt sem skyldi s.l. sumar
vegna hinnar óblíðu veðráttu, ca
næg verkefni væru fyrir hendi,
og sagðist hann vænta góðs ár-
angurs af tilraunum í sumar.
Nýja árið byrjar [
með sunnanátt
ÞEGAR Morgunblaðið spurðisl
fyrir um útlit á veðri yfir ára-
mótin hjá Veðurstofunni í gær-
kvöldi voru þær upplýsingar
gefnar, að útlit væri fyrir sunn-
an átt og þýðviðri seinnipartinn
í dag á Suður- og Vesturlandi.
Einnig spáði Veðurstofan aS
ganga mundi til sunnanáttar og
frostlinu norðan- og austanlandf
á morgun. ,
-------------------- |
Togarar leila hainer
með slasaða menn
PATREKSFIRDI, 30. des. — Upjl
á síðkastið hafa verið mikil brögS
að því að erlend skip hafi kom-
ið til Patreksfjarðar með slasaða
menn. Er þar aðallega um aö
ræða þýzka þogara er stunda
veiðar úti fyrir Vestfjörðum. Má
segja að síðustu viku, hafi veriS
komið daglega með slasaða sjö-
menn hingað. ■—Karl. |
Úthlislun skömmt-
ÚTHLUTUN skömmtunarseðla
fyrir fyrsta ársfjórðung 1956 fer
fram í Góðtemplarahúsinu uppi
dagana 2., 3. og 4. janúar, kL
10—15 alla dagana. SeSlarnir
verða eins og áður, afhentir gegia
stofnum núgildandi seðla greinl-
lega árituðum. |
1
Rafmagnsskömmi-
uninn! affétt frá Laxá
LAXÁ stíflaðist af krapi í hríð-
inni um jólin þar sem hún rennur
úr Mývatni svo taka varð upp raÆ
magnsskömmtun á þriðja í jól*
um. Hefur orkuveitusvæðinu
verið skipt niður í fjögur svæði,
þar sem orkuframleiðsla stöðv-
arinnar verð aðeins 14 af venju-
legri orkuþörf svæðisíns.
Undanfarna daga hefur verið
unnið að þvi, að sprengja krapa-
stífluna, með svo góðum árangri,
að rafmagnsframleiðslan er að
komast í eðlilegt horf.
PATREKSFIRÐI, 30. des. — í
vor mun bótaflota Tálknfirðinga
bætast nýtt skip. Er von á 70
lesta stálbát sem smiðaður hef-
ur verið í Þýzkalandi, þangal
með vorinu. —Karl. j