Morgunblaðið - 31.12.1955, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐIÐ
Laugardagui 31. des. 1955
r w
Attræður 7. jan:
Sr. Sigurbjörn Á. Gíslason
Iðnframleiðshan "55
Hluti úr jyrein Páls S. Pálssonar
FYRSTA sirm, er ég sá Sigur-
björn var 29. júní 1896. Var ég
þá að basla við að ná inntöku
í Latínuskólann. Sýndi ég manni
þessum latneska stílinn, er ég
hafði lokið við þá um morgun-
inn. Sá ég, að honum leizt ekki
á blikuna. En samt fór svo, að
ég komst inn í skólann, og varð
því svo frægur að vera skólabróð
ir Sigurbjörns einn vetur. Var
ég við skólauppsögn 1897, og
horfði með aðdáun á hina nýju
stúdenta. Sé ég þetta fyrir mér
og gleymi því ekki, er þeir gengu
fram í þessari röð: Jón Þorláks-
son, Sigurjón Jónsson, Sigurbjörn
Ástvaldur Gíslason, Árni Páls-
son og ég á eftir þeim 16 í viðbót.
Þarna horfði ég með aðdáun
á afburða námsmenn. Þannig
leysti Sigurbjörn öll próf af hendi
með mestu ágætum.
Allir kannast við síra Sigur-
björn. En einu hljóta menn um
leið að hafa veitt athygli. Hvað
er það? Siguibjörn hefir sýnt
það og sannað, að hann hefir
verið hæfur til margvíslegra
starfa. Stærðfrííðin hefir trúlega
fylgt honum, svo að áreiðanlegt
er, að hann hefði getað orðið
verkfræðingur, og svo vel hafa
tölumar raðast niður í heila hans,
að hann hefði getað orðið banka-
stjórí, og óhælt hefði „verið að
fela honum forustu á sviði fjár-
málanna. Það er ljóst af ævisögu
hans, að hér hefir verið á ferð
dugmikill athafnamaður og ósér-
hlí/inn vinnuví singur.
En það vita þeir, sem þekkja
hann, að þó að hann hefði beitt
kröftum sínum að umsvifamiklu
veraldarstarfi, 5g farist það vel,
þá hefði þó slíst aldrei til fulls
svarað hans ir nstu þrá. Ávallt
hefir hann veiið reiðubúinn að
starfa að hinu marga nauðsyn-
lega, en aldre gleymt því, að
aðalatriðið var, að hann af alhug
opnaði sál sírr. fyrir hinu eina
nauðsynlega.
Þess vegna h ;fir hann, frá því
að námsferli lauk og fram að átt-
ræðisafmæli, /erið sístarfandi
innan íslenzki. kirkjunnar, og
hefir um lan gan aldur verið
þjóðkunnur þjónn kristinnar trú-
ar, og víða erlendis er starf hans
í miklum metu n haft.
Vorið 1900 luku 5 guðfræði-
prófi, og eru 2 þeirra enn á lífi,
síra Sigurbjörn og síra Fr. Frið-
riksson. Að loknu prófi hélt Sig-
urbjörn til námsdvalar í Dan-
mörku, Noregi og Svíþjóð. —
Kynntist hamt þar blómlegu
trúar- og safnaðarlífi, og var bað
hin heitasta þra hans að fá tæki-
færi til þess ac vekja menn hér
heima til star 'andi trúar. Hélt
hann, er hann var kominn hing-
að heim, margar samkomur, og
flutti mönnum boðskap trúarinn-
ar með eldlegum áhuga. Skiftust
menn í flokka, með og móti, en
slíkt sýnir, að íiér var um líf, en
ekki kyrstöðu að ræða.
Oftsinnis fór hann til annara
landa og komst í kynni við
marga merka raenn, og bar með
sér áhrifin hingað heim. Ferðað-
ist hann oft ura Norðurlönd, fór
til Kanada, var í Berlín, Buda-
Pest, og á ýmsum öðrum stöðum,
þar sem rætt var um mál kristin-
dóms, talað um menningar- og
uppeldismál, u:n starf til hjálpar
börnum og unglingum, bindindis-
starf og margvísleg líknarstörf.
Um áratugi hefir sira Sigur-
björn ferðazt hér um landið og
í óþreytandi kiistilegri starfsemi
flutt fagnaðarerindið í kirkjum,
samkomuhúsum og á heimilum
margra manna.
Hve margir eru prestarnir, sem
hann hefir heimsótt? Hve mörg
eru bréfin frá hendi hans og hve
margar bækurnar, sem hann hef-
ir útvegað?
Um mörg ár hefir hann starfað
að útbreiðslu erlendra bóka, sem
hafa yerið mörgum prestum og
safnaðafólki til ómetanlegrar
hjálpar. En því skal þá heldur
ekki gleymt, að hann hefir
sjálfur ritað margar bækur,
skrifað fjöldamargar greinar í
blöð og tímarit. — Ritstjóri
„Bjarma“ var hann um langt
skeið, og hvort sem menn voru
honum sammála eða ekki. hlutu
menn að játa, að rituðu máli
hans fylgdi hinn hressandi,
vekjandi blær. Það má .með
sanni segja, að sira Sigurbjörn
hefir aldrei hræðst baráttuna.
Honum hefir látið það vel að
vera bardagamaður, og aldrei hef
ir hann farið í felur með trú
sína og sannfæringu. Vopnunum
hefir hann beitt til sóknar og
varnar. Það var mönnum ljóst á
umræðufundum, að hér var glað-
vakandi maður, sem talaði af því
að hann trúði.
Mörg eru verkefnin, sem síra
Sigurbirni hafa verið falin.
Kennari var hann um margra ára
skeið við Vélstjóraskóla íslands.
Auk þess hefir hann haft kennslu
á höndum í Kvennaskólanum og
i Verzlunarskólanum. Sæti hefir
hann átt í Barnaverndarráði,
verið féhirðir Líknarsjóðs ís-
lands, formaður „Samverjans“, í
Framkvæmdanefnd Stórstúku
íslands, í sunnudagaskólanefnd
Þjóðkirkjunnar, í stjórn kristni-
boðsfélaga, og í rúm 30 ár hefir
hann verið formaður í stjórn
Sjómannastofunnar í Reykjavík.
Ég er í mikilli þakkarskuld við
hann, er ég minnist þess starfs,
er hann um fjöldamörg ár vann
í þarfir Dómkirkjusafnaðarins.
Var hann formaður sóknarnefnd-
ar og sýndi það í verki, að hann
í öllu vildi heill safnaðarins.
Störfin eru margþætt og iðju-
laus getur síra Sigurbjörn ekki
verið. Honum er það áhugamál,
að trúin sé starfandi. Það starf
hans hafa margir séð.
Ef þú leitar að minnismerkinu
um síra Sigurbjörn, þá skalt þú
heimsækja Elli- og hjúkrunar-
heimilið „Grund“. Þar getur þú
séð starfandi prest sem aldrei
liggur á liði sínu, en ætíð er
brennandi í áhuganum. Á þeim
stað geymist fögur saga um hið
fórnfúsa starf brautryðjandans.
*Það var heilladagur síra Sigur-
björns, er hann 27. júní 1902
kvæntist hinni ágætu konu sinni,
frú Guðrúnu Lárusdóttur. Þá
sannaðist það í ríkum mæli, að
góð kona er gjöf frá Drotni. Þar
var í kærleika vakað yfir heim-
ili, yfir börnunum og aftur börn-
um þeirra.
Sár harmur var að síra Sigur-
bimi kveðinn, er kona hans og
tvær dætur voru með skyndileg-
um dauða burtu kallaðar. —
Hvernig snerist síra Sigurbjörn
við þessari þungu raun? Þá sást
trúin, sem stenzt prófið. Sást þá
sem oftar, að þeir, sem vona á
Drottin, fá nýjan kraft.
í árbyrjun 1876 fæddist síra
Sigurbjörn. Var hann nýársgjöf
foreldrum sínum. En hann hefir
á liðnum árum verið gjöf íslenzku
kirkjulífi til eflingar.
Á áttræðisafmæli hans skal
þakkað fyrir þessa gjöf með því
að biðja honum þeirrar blessun-
ar, að á honum megi rætast orð
heilagrar ritningar: „Um kvöld-
tíma mun vera bjart“. Heill sé
síra Sigurbirni, bömum hans og
ástvinum öllum.
Guðspjallið, sem tilheyrir ný-
ársdegi, afmæli síra Sigurbjörns,
er styzta guðspjall ársins, en
mjög efnisríkt, því að það bendir
oss á nafnið, sem er hverju nafni
æðra. Það nafn skal vera letrað
yfir dyrum hins nýja árs og fram-
tíð allri.
Ég veit, að vinur minn og
starfsbróðir hefir á liðnum árum
glaðst í birtunni, sem Ijómar frá
hinu heilaga nafni Drottins. Þvi
skal afmælisósk minni vera lýst
með þessum orðum:
Það heilagt nafn á hverri tíð
oss hvöt er blíð
að heyja gott í heimi stríð.
Bj. J.
Sesselja
í Skógum
uai iðnuðinn 1955
KEXFRAMLEIÐSLA ]
3 verksmiðjur framleiddu 836
tonn af kexi.
SÆLGÆTIS FR AMLEIÐ SL A
5 verksmiðjur framleiddu 198
tonn af suðu- og átsúkkulaði.
5 verksmiðjur framleiddu 80
tonn af karamellum.
j 5 verksmiðjur framleiddu 78
tonn af brjóstsykri.
7 verksmiðjur framleiddu 96
tonn af konfekti.
4 verksmiðjur framleiddu 18
tonn af lakkrísvörum og öðru
sælgæti.
2 verksmiðjur framleiddu 12
tonn af iðnaðarsúkkulaði.
KAFFIBRENNSLA OG
KAFFIBÆTISFRAM-
LEIBSLA
3 verksmiðjur brenndu og möl-
uðu 673 tonn af kaffi og 2 verk-
í smiðjur framleiddu 178 tonn af
kaffibæti.
SMJORLIKIS-
FRAMLEIÐSLA
7 verksm. framleiddu
tonn af smjörlíki.
2107
GOSDRYKKJA-
FRAMLEIÐSLA
2 verksm. framleiddu 1.445.000
lítra af gosdrykkjum.
1 versm. framl. 14.624 lítra af
saft og ávaxtasafa.
1 verksm. framl. 853 stk. af
karlmannanáttfötum.
5 verksm. framl. 126648 pör aí
alls konar skóm.
1 verksm. framleiddi 10600 pö-r
af inniskóm.
KEMfSKUR IÐNAÐUR
Áburðarverksmiðjan framl.
18.500 tonn af áburði.
4 verksm. framl. 320 tonn af
þvottadufti.
4 verksm. framl. 294 tonn af
blautsápu.
1 verksm. framleiddi 16 tonn
af trélími.
2 verksm. framl. 5 tonn aí
kertum.
1 verksm. framleiddi 3,7 tonn
af bóni.
4 verksm. framl. 64,5 tonn af
handsápu, stangasápu og fleirl
sáputegundum.
i 2 verksm. framleiddu 1370 L
af málningu og lökkum.
BYGGINGARVÖRU-
FRAMLEIÐSLA
Steypustöðin framleiddi 55
þús. m2 af steinsteypu.
1 verksm. framl. 100250 vikur-
holsteina og 27.920 m2 af vikur-
plötum til einangrunar.
2 verksm. framl. 700 tonn af
gosull.
1 verksm. framl. 15000 m2 af
steinullarplötum.
átlræð
VORIÐ 1875 reistu nýgift hjón
bú á Seljalandi í Gufudalssveit,
og á gamlárskvöldið næsta fædd-
ist þeim fyrsta barnið. Það var
stúlka og var skírð Sesselja.
Faðir hennar, Helgi Björns-
son, frá Berufirði í Reykhólasveit,
var hinn mesti dugnaðarmaður
og ósérhlífinn. Hann hafði ratað
í þá ógæfu að kala á fæti þegar
hann var um tvítugt. Var seint
og um síðir tekið framan af fæt-
inum, en sárið greri aldrei. Þetta
lét hann þó ekki á sig fá, en vann
eins og víkingur og komst vel af.
Átti hann allgott bú þegar harð-
indin miklu dundu yfir 1880—82.
Þá drap vorhret fyrir honum all-
ar ærnar nema þrjár, og tvó
hesta. Hann hafði keypt hlut í
Seljalandi, en varð nú að selja til
þess að geta keypt nýan bústofn.
Bjó hann síðan að Ba:mi og Hof-
stöðum í sömu sveit.
Það mun hafa verið vegna
þrenginga, að Sesselja varð að
fara að heiman undir eins og hún
gat unnið fyrir sér. Réðist hún
þá í vist og var annarra hjú fram
til sextugs. Þá var faðir hennar
látinn fyrir löngu, en móðir í
hárri elIL Var Sesselju nú sagt,
að hún yrði að taka móður sína
að sér, og það var ekki hægt
nema hún yrði sjálfs sín. Og þá
tók Sesselja það fyrir að fara
að búa. Fékk hún fyrst inni í
húsmennsku í Skógum í Þorska-
firði. Svp keypti hún hálfa jörð-
ina og síðan alla jörðina og hef-
ur nú búið þar um 20 ára skeið,
og allt af ein síns liðs síðan
móðir hennar dó. Nú hefur hún
þó selt jörðina afkomendum
Jochums í Skógum, en hefur þar
lífstíðar ábúð. Og hún er alls ekki
á því að hætta við búskapinn,
þótt aldurinn sé orðinn þetta
hár. Hún hefir bæði kíndur og
hesta og heyar fyrir því sjálf og
hirðir það á vetrum En vegna
þess að hún er alein á bænum,
hefir hún undanfarna vetur feng-
ið hús fyrir fénað sinn á öðrum
bæ eftir hátíðar og verið þar
sjálf, þar til fer að vora. En þá
flyzt hún aftur heim að Skógum.
Þess eru víst ekki mörg dæmi,
að sextug kona fari að búa ein
síns liðs og hafi stundáð búskap
í 20 ár með slíkri atorku og
Framh. á bls 1('
JEFJARIÐNADUR
1 verksm. íramleiddi 65.000
metra af vinnuvetlingaefni.
1' verksm. framleiddi 25.000
metra af fóðurefni í fatnað.
1 verksm. framleiddi 7.000 m.
af húsgagnafóðri.
1 verksm. framleiddi 13.000 m.
af ýmsum baðmullardúkum.
2 verksm. framleiddu 99.000
m. af ullardúkum.
2 verksm. framleiddu 57 tonn
af bandi og garni.
2 verksm. framleiddu 38 tonn
af lopa.
2 verksm. framleiddu, 5500
teppi.
1 verksm. framl. 10460 m2 af
gólfdreglum og vann úr 25 tonn-
um af óþveginni ull.
1 verksm. framl. 6000 m af
gangadreglum.
1 verksm. framleiddi 700 kg.
af laskaefni í vinnuvetlinga.
Hampiðjan framleiddi ca 260
tonn af vörpugami og öðru garni.
1 ullarverksm. framleiddu úr
ca 30 tonnum af ull.
1 verksm. framleiddi 1100 næl-
on þorskanet, 700 hrognkelsanet
og hnýtti snurpinætur og reknet
úr 10,5 tonnum af gami.
1 verksm. framleiddi 5835 lóð-
arbelgi.
FATNAÐARIÐNAÐUR OG
SKÓFRAMLEIÐ SLA
2 verksm. framleiddu 30.182
stk. af manchetskyrtum.
4 verksm. framl. 36.127 stk. af
kuldaúlpum.
6 verksm. framl. 164.753 stk.
af allskonar vinnu-, skjól og
sportfatnaði.
6 verksm. framl. 20.837 sett aí
karlmannafötum.
5 verksm. framl. 4.537 stk. af
karlmannaírökkum.
6 verksm. framl. 10.748 stk.
af kvenkápum og frökkum.
1 verksm. framleiddi 162.996
stk. af baðmullarnærfötum.
3 verksm. framleiddu 4.370 stk.
af karlmannabuxum.
2 verksm. framl. 470 stk.
dragtir.
2 verksm. framleiddu 44.050
stk. af alls konar prjónafatnaði.
2 verksm. framleiddu 22.552
stk. af olíufatnaði og sjóklæðum.
4 verksm. framl. 14.751 dús. af
vinnuvettlingum.
2 verksm. framleiddu 83.522
pör af sokkum.
1 verksm. framl. 4060 stk. og
sett af undirfðtum kvenna.
SKINNA- OG
LEDURIÐNAÐUR
Skinnaverksmiðjan Iðunn sút-
aði 176,000 ferfet af leðri og
loðsk. 13.000 stk. og 7.000 kg. af
sólaleðri.
PAPPA- OG UMBÚÐA-
FRAMLEIÐSLA
Kassagerðin framleiddi 2.7
millj. bylgjupappakassa, til út~
flutnings 60 þús. trékassa og 9*
milj. kartonlöskjur um allskon-
ar iðnaðarvörur til útflutnings
og sölu á innlendum markaði.
Pappaverksm. framleiddi 100
tonn af pappa.
Stálumbúðir h.f. framleiddu
m. a. stáltunnur og minni oliu-
geyma, sem voru 2.8 millj. 1. að
rúmmáli, um 1000 vaska og skál-
ar úr ryðfríu stáli, á þriðja þús,
„flourecent“ lampa og 6.000 ma
hitaflöt af miðstöðvarofnum.
Dósaverksmiðjan framleiddi
1.874.000 dósir úr 170 tonnum al
blikki.
Rafmagnsmótoraverksmiðj a
SÍS framleiddi um 400 mótora
frá V\ hestafli til 25 hestafla að
stærð.
Járnsteypan framleiddi úr 350
tonnum af járni og 35 tonnum
af kopar varahluti í vélar, hluti
til nýsmíði fyrir smiðjurnar,
hluti til rafveitna o. fl.
Ofnasmiðjan framleiddi m. a.
14.100 m2 af miðstöðvarofnum,
1500 venjulega vaska og vaska-
borð úr ryðfríu stáli, 150 stærrf
borð, skápa og rennur fyrir búð-
ir og sjúkrahús, úr sama efni,
15 uppþvottavélar, 50 suðupotta,
og 1000 þvegla.
Amboðagerðin Iðja hefur fram
leitt um 10.000 hrífur og hrífu-
hausa og um 1000 orf úr aluminí-
um.
Stálsmiðjan lauk við smíði
björgunar- og varðskips Norð-
urlands, sem er rúml. 200 smál.
að stærð. Stendur skipið að vísu
enn uppi, vegna vöntunar á vél-
um erlendis frá. Eins og að und-
anförnu hefur Stálsmiðjan einn-
ig framkvæmt margar meirihátt-
ar viðgerðir á togurum og ann-
ast „klössun“ á þeim. Hafin hef-
ur verið undirbúningur að smiðl
60—70 lesta báta úr stáli og verð-
ur bygging þeirra hafin á næsta
ári. Framleiddir voru 111 mið-
stöðvarkatlar og olíugeymar fyr-
ir íbúðarhús og verksmiðjur ca.
350 tonn að rúmtaki.
Framh. á bls. 12