Morgunblaðið - 23.05.1956, Blaðsíða 2

2
MORCUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 23. maí 1956
af sér?
Prentsmiðja
Morgunblaðsins
Frh. af bls. 1.
Til þess að hægt yrði að byggja
á þessum stað hús eins og skipu-
lagsyfirvöidin höfðu ákveðið að
þar skyldi standa, varð að sam-
eina tvær lóðir þar, Aðalstræti 6
og 6B. En eigendur þeirrar síðar
nefndu voru erfingjar stofnenda
Vélsmiðjunnar Héðins.
A þessum stað er nú framtíðar-
húsakynni Morgunblaðsins risin.
Eigendur hinna sameinuðu
lóða komu sér saman um að
byggja húsið í sameiningu.
Síðar hafa svo eftirfarandi
fyrirtæki gerzt aðilar að bygg
ingu þessari.
Málflutningsskrifstofa Ein-
ars B. Guðmundssonar o. fl.,
Sölusamband íslenzkra fisk-
framleiðenda og Sölusamband
hraðfrystihúsanna.
Samtals eru það því fimm
aðiljar, sem að byggingu húss-
ins standa.
Byrjað var að byggja húsið
sumarið 1951. En margvíslegar
tafir og hindranir hafa orðið á
vegi byggingarinnar. — Verður
saga þeirra ekki rakin hér.
Á ÞREM HÆÐUM
OG f KJALLARA
Aðalstarfsemi Morgunblaðsins
í þessu nýja húsi verður í kjall-
ara og á þremur hæðum í aftari
hluta byggingarinnar.
í kjallara verður pappírs-
geymsla blaðsins. Á næstu hæð
fyrir ofan, sem er í götuhæð,
verður prentvélarsalur og við
hlið hans afsteypusalur. — Fyrir
enda prentvélarsalarins verður
einnig papírsgeymsla.
Þegar kcmið er upp á næstu
hæð tekur við setjarasalur. Þar
verður blaðið sett á fimm setn-
ingarvélar og einnig brotið um,
þ. e. efninu raðað upp í síður.
Ennfremur er þar þrykkivél, þar
sem mót verða tekin af síðunum
í pappa.
í enda hússins á þessari hæð
verður afgreiðsla blaðsins. Verð-
ur gengið inn í þarin hluta þess
frá Fischersundi.
Á næstu hæð fyrir ofan setjara
salinn, sem er þriðja hæð, verða
ritstjórnarskrifstofur blaðsins. —
Inngangur að þeim liggur í gegn
um framhúsið frá Aðalstræti.
í framhúsinu, sem snýr út að
Aðalstræti, verða auglýsinga-
skrifstofur á fyrstu hæð. Þar verð
ur einnig veitt ýmis konar fyrir-
greiðsla við viðskiptamenn blaðs-
ins, kaupendur þess og auglýs
endur. Loks verður blaðasala á
þessari hæð.
Á næstu hæð þar fyrir ofan
verður bókhald og framkvæmdar
stjórn.
BÆTT OG HRAÐVIRKARI
VINNUBRÖGÐ
Með hinum nýju tækjum, sem
Morgunblaðið hefur nú tekið í
notkun í prentsmiðju sinni, fá
vinnubrögðin þar allt annan svip
en áður. Möguleikarnir til þesi
að bæta starfsemi þess og þjón-
ustu við lesendur sína og aðra
viðskiptamenn aukast. Hér verð-
ur í stórum dráttum dregin upp
mynd af því, hvernig blaðið verð-
ur til við hinar nýju aðstæður í
prentsmiðju þess.
Þegar efninu, sem sett hefur
verið í blýdálka í setningarvél-
unum hefur verið raðað upp í
blaðsíður og vandlega frá þeim
gengið I umbrotinu eru síðurnar
teknar, tvær og tvær saman, og
gert af þeim mót í pappa. Er það
gert í sérstakri þrykkivél (mat-
rixroller), sem stendur í setjara-
salnum á 2. hæð. Vaxborið pappa
spjald, sem er dálítið rakt, er lagt
ofan á blýsíðurnar. Yfir það er
síðan rennt rúllu með um 490
tonna þrýstingi á fertommu.
Þetta verk tekur um 20 sek-
úndur. Að því loknu er hlutverki
þessara blýsíða lokið. Letri
þeirra hefur verið þrykkt á
pappaspjaldið.
Þesar tvær síður heita á prent-
smiðjumáli „formur“. „Formin-
um“ á pappaspjaldinu er nú
smeygt inn í rennu, sem liggur
niður á 1. hæð, þar sem afsteypu-
salurinn og prentsalurinn eru. —
Þar er hann tekinn og skorinn
þannig til á sérstöku borði, að
stærð hans verði nákvæmlega
hin rétta. Með þessu er pappa-
spjaldið með letrinu búið undir
afsteypuna, sem á að taka af því.
Að þeim undirbúningi loknum er
„formurinn" settur í þurrkvél,
sem þurrkar hann.
AFSTEYPAN
Þá er komið að einum þýð-
ingarmesta þætti starfsins í
prentsmiðjunni. Pappaformin-
um er smeygt inn í sjálfa af
steypuvélina, sem er lokaður
stálsivalningur. Bak við hann
stendur blýofn með bráðnu
blýi. Er því síðan dælt inn í
afsteypuvélina, þar sem pappa
forminum hefur verið komið
fyrir. Og nú skapast þarna blý
sívalningur með letri hinna
tveggja síða, sem gengið var
frá uppi í setjarasalnum fyrir
skömmu síðán. Letrið er aftur
komið í blý og hlutverki
pappamótsins er lokið.
Blýsívalningurinn er nú tekinn
úr afsteypuvélinni og hinar tvær
síður eru nú tilbúnar í prentvél-
ina, að öðru leyti en því, að eftir
er að sníða þær til í sérstökum
rennibekk, sem þarna stendur, og
ennfremur þarf að hefla hólk
inn að innan og ,,fræsa“ upp
úr honum. Er það einnig gert í
sérstakri vél. Þegar hér er kom-
ið er blýhólkurinn með hinum
tveimur síðum tilbúinn í prent-
vélina.
í VÉLARSALUNM
Vélarsalurinn er við hliðina á
afsteypusalnum. Þar stendur
prentvélin, sem Morgunblaðið er
búið að eiga síðan árið 1949, en
hefur ekki getað notað fyrr en á
Afsteypusalurinn. Frá vinstri „fræsivélin“, rennibekkurinn og
sjálf afsteypuvélin. Sveinn Óskarsson við rennibekkinn og Hilmar
Þórðarson við afsteypuvélin.
miðju ári 1956, þrátt fyrir til-
finnanlegan vélarskort.
Þegar búið er að steypa og
ganga frá öllum síðum blaðsins,
er blýhólkunum rennt upp á sí-
valninga hinna þriggja vélasam-
stæða, sem prentvélina mynda.
Hver vélasamstæða prentar 8
blaðsíður. Ef prenta á 16 síðu
blað eru aðeins tvær þeirra not-
aðar. Eigi hins vegar að prenta
24 síðu blað eru allar þrjár véla-
samstæðurnar teknar í notkun.
PRENTAR 15 ÞUS.
EINTÖK Á KLST.
Eins og getið var um í upphafi
prentar þessi nýja vél um 15 þús.
eintök á klst. Hraði afkasta henn
ar samanborið við gömlu prent-
vélina byggist á því, að nýja
vélin er „rotation“-vél. — Hún
prentar af sílvalningum, sem snú-
ast stöðugt þar sem prentun
gömlu vélarinnar byggist aftur á
móti á stroki eftir flötum blað-
síðanna.
Þessi nýja prentvél er enn sem
komið er eina vélin af ,,rotation“-
gerð hér á landí. Hún er keypt
frá Goss Printing Press Company
í Chicago. Uppsetningu hennar
annaðist maður frá fyrirtækinu,
ásamt vélsmiðjunni Meitli.
Hérlendis voru engir prentarar
til, sem kunnu meðferð slíkrar
vélar. Blaðið sendi því ungan
prentara, Ólaf Magnússon úr
Reykjavík, utan til þess að læra
stjórn hennar og meðferð nauð-
synlegra tækja í sambandi við
notkun hennar. Með honum mun
m.a. starfa að prentuninni Guð-
björn Guðmundsson prentari,
sem unnið hefur við blaðið í rúm
22 ár, lgngstum að prentun þess.
HORFT MÓT NÝJUM
TÍMA
Morgunblaðinu eru nú að
skapast mjög hætt starfsskil-
yrði. Nýr vélakostur gerir
stækkun blaðsins mögulega á
næstunni. Hin nýju húsakynni
munu einnig stuðla mjög að
bættri aðstöðu til fullkomnari
þjónustu við lesendur blaðs-
ins og aðra viðskiptamenn. —
Það mun þó sennilega taka
nokkurn tíma að koma prent-
un þess á fullkomlega örugg-
an grundvöll í hinum nýju
vélum. Reynslan verður að
skera úr um ýmislegt er að
því starfi lýtur við gerbreytt-
ar aðstæður.
Morgunblaðið horfir nú
móti nýjum tíma í starfsemi
sinni. Það þakkar þjóðinni
stöðugt vaxandi traust, velvild
og viðskipti um leið og það
lætur þá von í Ijós, að hin
nýja tækni og bættu húsa-
kynni megi gera það færara
um að gegna því mikilvæga
þjónustuhlutverki, sem það
vill vinna í hinu íslenzka þjóð
félagi. <$>-
PARIS og ALSIR, 22. maí —
Háværar raddir eru uppi um, aS
Pierre Mendes-France muni láta
af embætti varafqrsætisráðhferra
í mótmælaskyni við, stefnu stjórn
ar Mollets í Alsír-málunum;. Er
því jafnvel fleygt, að hann muni
segja af sér næstu daga. Yrði
þetta talsvert áfall fyrir stjórn
Mollets, en þó er ekki talið, að
það verði stjóminni að falll. —
Mendes-France er þeirrar skoð-
unar; að franska stjórnin leggi
of mikla áherzlu á, að styrkja
hemaðarlega aðstöðu sína í Alsír
í stað þess að reyna að draga úr
viðsjám milli Araba og Frakka,
sém búsettir erú í Alsír. Frönsk
blöð segjá frá því, að öformlégar
viðræður hafi átt sér stað í
Kaíró milli fulltrúa Frakka og
fulltrúa þjóðernissinna frá Alsír.
Franska stjórnin hefur borið þá
fregn til baka. —Reuter-NTp.
Fréttir í stuttu máli
Egyptar viðurkenna
Pekingstjórn
WASHINGTON, 22. maí—Banda-
ríski utanríkisráðherrann Dulles,
sagði á blaðamannafundi í dag,
að hann harmaði, að egypzka
stjórnin skyldi viðurkenna komm
únistastjórn ICína. Bandaríkja-
menn hefðu samúð með viðleitni
egypzku þjóðarinnar til að öðl-
ast fullt sjálfsforræði, en væru
engan vegin hlynntir því, að
Nasser efldi hagsmuni Ráðstjórn-
arríkjanna og Rauða-Kína. Dulles
skýrði frá því, að fastaráð Atlants
hafsbandalagsins hefði nú til at-
hugunar tillögur um, að hve
miklu leyti bandalagsríkin efldu
stjórnmálalega starfsemi sína —-
m. a. í þeim tilgangi að útkljá
deilur milli bandalagsríkjanna,
t. d. deiluna milli Grikklands,
Tyrklands og Bretlands um Kýp-
ur. Ekki vildi Dulles láta í ljós
álit sitt um þetta að svo komnu
máil.
O—Á'—O
WASHINGTON, 22. maí — Leið-
togi brezka Verkamannaflokks-
ins, Hugh Gaitskell, er nú í
Bandaríkjunum, og heimsótti
hann Eisenhower Bandaríkjafor-
seta í dag. Ræddu þeir alþjóða
vandamál. Gaitskell lagði til að
Eisenhower kæmi til Evrópu og
sæti fund með ráðamönnum
Evrópuríkj anna.
o—Á—o
ALSÍR, 22. maí — Skæruliðar
gerðu frönskum hermönnum fyr-
irsát í dag í Constantinehéraðinu
og felldu þrjá en særðu fimm.
Sautján skæruliðar féllu.
Úr setjarasalnum.
Segir
Mendes-Fronce