Morgunblaðið - 06.09.1956, Blaðsíða 9

Fimmtudagur 6. sept 1956
MORCUNfíL 4Ð1Ð
9
Kaupmannahafnarbréf
Pillur við lömunarveiki — Gcigvænleg slys á körnuni —
Rússar gefa Dönum fallbyssur — Cestir úr 1001 nótt
Kaupmannahöfn í ágúst 1956.
AHINNI nýafstöðnu barna-
læknaráðstefnu í Kaupmanna
höfn, fjölmennustu læknaráð-
stefnu, sem haldin hefur verið
á Norðurlöndum, voru 2.000 lækn
ar, og þar voru haldnir nálega
400 fyrirlestrar. Af þessu má
ráða, að þarna var talað um mörg
efni.
GÓÐUR ÁRANGUR AF
BÓLUSETNINGU.
M.a. var rætt um bóluefni
við
ELDHÚSIÐ HÆTTULEGAST.
Eldhúsið er sá staður á heim-
ilunum, sem er börnunum hættu-
legastur. Þar næst svefnherberg-
ið. Nýtízku húsgögn og hrein-
gerningarefni hafa aukið stór-
kostlega þá hættu, sem börnun-
um er búin, ef ekki er varkárlega
að farið. Líka var bent á þá miklu
hættu, sem stafar af meðölum,
þar sem þau eru oft geymd
þannig, að börn geta náð í þau.
Bent var á, að sumir eru td.
svo óvarkárir, að þeir hella með-
ulum úr meðalaflöskum á mjólk-
urflöskur.
Albert Sabin hefur framleitt pill-
ur til varnar lömunarveiki.
lömunarveiki. Skýi't var frá
því, að í Danmörku hafa rúmlega
2 mii.’jónir manna verið bólusett-
a. .ö Salk-bóluefninu. Eru nú
að , ínaði 25.000 bólusettir á dag.
RÚSSNESKT HERSKIP í
HEIMSÓKN
Þrjú rússnesk herskip, nefni-
lega beitiskipið „Ordzhonikidze"
og tvö minni skip, komu sem
kunnugt er í opinb. heimsókn til
Kaupmannahafnar í byrjun þessa
mánaðar. Þau eiga öll heima í
Eystrasaltsflotanum, en hann fer
nú ögn minnkandi, af því að
Rússar flytja herskip frá Eystra-
salti til íshafsins.
„Ordzhonikidze" er 12.800 smá-
lestir að stærð. Skipið er 220 m
langt og á því er 1.000 manna á-
höfn. Það var þetta skip, sem
flutti þá Búlganín og Krúsjeff
til Bretlands, þegar þeir fóru
þangað í opinbera heimsókn á
síðastliðnu vori.
Golovko aðmíráll tók á móti
dönskum og erlendum blaðamönn
um í einum af sölum beitiskips-
ins. Sagði hann m.a._ frá þvi, að
í rússn. flotanum væri fjögurra
ára þjónustutími. (Danska komm
únistablaðið „Land og Folk“
Fannst þeim allt vera mjög ódýrt
í Danmörku, Þeir verzluðu þó
ekki mikið, virtust ekki hafa efni
á því.
Rússnesku sjóliðarnir skoðuðu
m.a. Friðriksborgarhöllina í Hille
röd. Þar er gosbrunnur í hallar-
garðinum. Þegar Rússarnir komu
þangað, þá furðuðu þeir sig á því
að sjá, að vatnið í gosbrunninum
var rautt. Einhver hafði litað það,
áður en Rússarnir komu. En þeir
vissu ekki, hvernig þeir áttu að
taka þessu, hvort þetta var gert
þeim til heiðurs eða til þess að
gera gys að þeim.
AF SLÓÐUM 1001 NÆTUR.
Fjórir „sheikar" frá Bahrein-
eyjunni í Persaflóa eru nýkomnir
til Kaupmannahafnar, nefnilega
krónprins eyjunnar sheik Isa bin
Sulman al Khalifah,_bróðir hans,
mágur og frændi.
Ranir hafa ýmis viðskipti við
þessa eyju. Skip A. P. Möllers
taka þar olíu, þegar þau eru á i
ferð á þessum slóðum. Eyjabúar
kaupa m.a. þurrmjólk og bjór af
Dönum. Og Glob prófessor við
Árósaháskóla hefur 3 síðastliðna
vetra fengizt við fornfræðilegar
rannsóknir á eyjunni.
Þegar heimstyrjöldinni síðari
lauk, kom brezkur maður Bibby
að nafni, til Danmerkur. Hann
Aliir sem ekki eru meira en 40 heldur því fram, að það sé alltof
ára að aldri geta fengið bólu- j mikið að hafa 16 mánaða þjón-
semingu ókeypis. Eru læknarnir ustutxma í Danmörku).
ánægðir með árangurinn. Bólu-
efjiið hefur reynzt skaðlaust og
veitir góða vörn gegn veikinni.
Salk var ekki á þessari ráð-
etefnu. En þar var bandaríski
vísindamaðurinn Albert Sabin.
Skýrði hann þarna frá nýju efni,
sem hann hefur framleitt til varn
ar við lömunarveikinni. Það er
ekki búið til úr dauðum eða ó-
virkum vírum eins og Salk-bólu-
efnið heldur úr lifandi vírum.
Þetta nýja efni getur fólk tek-
ið inn í pilluformi. Sabin vonar,
að það veiti langvinnt ef til vill
ævilangt ónæmi fyrir veikinni.
Hann hefur reynt það á mann-
eskjum, en rannsóknum hans á
verkunum þess er ennþá ekki
lokið.
SLYSIN ERU VERST.
Þótt hlustað væri með athygli
á þessar upplýsingar, þá var það
annað mál, sem vakti meiri eftir-
tekt, jafnvel meiri en allt annað,
sem um var talað á þessari ráð-
Hans hátign krónprinsinn af Bahrein, Isa Bin Sulman A1 Khalifah
með kúffíu úr gulli á höfði.
var þá í liði Montgomerys en'
hafði áður verið á Bahrein-eyj-
unni. f Kaupmannahöfn kynntist
hann danskri stúlku, giftist henni
og fékk stöðu hjá Glob við Ár-
ósaháskóla. Hann vakti áhuga
Aðmírállinn var spurður um
brezka froskmanninn Crabb, sem
hvarf, þegar „Orzhonikidze" var
í Bretlandi. Golovko sagðist
engu geta við það bætt, sem- í
blöðunum hefði staðið um þetta.
VOPN GEFIÐ.
Aðmírállinn færði Dönum vopn
að gjöf, það voru tvær 300 ára
gamlar fallbyssur, sem voru á
skipi Vítusar Berings, þegar það
strandaði á Beringeyjunni árið
1741.
Danir sýndu vitanlega Rússun-
um alla þá kurteisi, sem erlendir
gestir í opinbei'ri heimsókn geta
búizt við. Það var séð um, að þeir
gætu skoðað Kaupmannahöfn og
nágrennið. 20 túlkar voru þeim
til aðstoðar. Þarntf voru samtals
1.500 rússneskir sjóliðsmenn.
Þeir báðu um að sjá listasöfn,
sérstaklega langaði þá til að sjá
Thorvaldsensafnið. Sögðu túlk-
arnir, að Rússunum hefði geðjazt
Karl Kortsson skipaður
dýralæknir á Hellu
HINN 24. ágúst s.l. skipaði landbúnaðarráðherra dr. Karl Kortsson
Hellu héraðsdýralækni í Rangárvalla- og Vestur-Skaftafells-
sýslum, en dr. Karl hefir verið settur héraðsdýralæknir í þessu
umdæmi frá 22. maí 1950.
Dr. Karl Kortsson er þýzkur
að ætt, fæddur í Saxlandi 17. okt.
1915 i borginni Crimmitschau, en
þar var faðir hans borgardýra-
læknir. Hann lauk stúdentsprófi
1935 og stundaði síðan nám við
dýralæknaháskólann í Hannover
. „ - * ... bezt að því, þótt þeir hefðu séð
stefnu. Það voru upplysmgar um I , . L , ... ..
___marSt i Kaupmannahofn. — Þexr
hin tíðu slys meðal barna.
Fyrir 10—20 árum voru smit-
andi sjúkdómar tíðasta banamein
barna. En nú er þetta víða orðið
öðru vísi. „Slysin eru orðin hættu
legasti „sjúkdómurinn" á bernsku
árunum", sagði sænski læknirinn
Ragnar Berfenstam.
GEIGVÆNLEG SLYSATALA,
Á ráðstefnunni var skýrt frá
því, að 40 af hverjum hundrað
börnum sem fæðast verða fyrir
slysum. Sum bíða bana og önnur
meiðast. í Bandaríkjunum valda
slysin tvisvar sinnum fleiri dauðs
föllum meðal barna innan 5 ára
en 10 hættulegustu barnasjúk-
dómarnir samanlagt. Og i skand-
ínavisku löndunum verða slysin1
1,400 börnum að bana á ári, og1
nokkur hundruð þúsund meið-
ast. Það var tekið fram, að hægt
væri að komast hjá 95% af öll-
um þessum slysum, ef gætilega
væri að farið.
Umferðaslysum fjölgar stöðugt.
En samt sem áður er svo ástatt
í Bandaríkjunum, að ekki nema
18% af slysunum koma fyrir und
ir berum himni.
fóru vitanlega líka í verzlanir.
Vatnsskortur orðinn
tilfinnanlegur í
^líótsdal
SKRIÐUKLAUSTRI, 3. sept. —
í dag er hér blíðviðri og hiti,
suðvestan gola. í gærdag fór hiti
í nær 23 stig um hádegið. Ágúst-
mánuður var allur óvenju kald-
ur og komu nokkrar frostnætur
og sá mjög á kartöflugrasi og'
gjörféll það sums staðar, en stend
ur sæmilega enn þar sem hærra
ber og í halla. Uppskera mun
verða léleg úr görðum enda eru
of miklir þurrkar búnir að vera
og víða að verða vatnsskortur.
— J. P.
og lauk þaðan embættisprófi og
doktorsprófi 1940. Doktorsritgerð
in fjallaði um hrossarækt. í her-
sandi og aðstoðarmaður hans,
yfirdýralæknis við handlækn-
ingadeild sjúkrahúss fyrir hesta
hersins. Árið 1942 lauk dr. Karl
þjónustu gegndi dr. Karl störfum
fénaði sem sérgrein og 1945 og
1946 var hann 2. borgardýra-
læknir í Flensborg, Schleswig-
Holstein, og frá þeim tíma og þar
til hann fluttist til íslands, var
hann starfandi dýralæknir og
framkvæmdastjóri fyrir gervi-
sæðingastöð í Holstein. Á þess-
um tíma lauk dr. Karl sérprófi
héraðsdýralækna og samdi frum-
varp til laga til að hefta út-
breiðslu sjúkdóms er olli fóstur-
láti kúa, einnig hefur hann ritað
greinar í vísindarit og þá aðal-
lega ritað xxm súrdoða og krampa
doða í kúm. Hinn 1. sept. 1954
var dr. Karl skipaður vararæðis-
maður Sambandslýðveldsisins
Þýzkalands fyrir Árnes-, Rangár-
vplla- og Vestur-Skaftafellssýsl-
ur. Kvæntur er dr. Karl Maríu
Róbertsdóttur og eiga þau fjögur
mannvænleg börn — h.
Globs á þessari eyju. Hefur Glob
fengizt þar við uppgröft á göml-
um bæ frá dögum Abrahams.
Þessir fjórir arabisku höfðíngj-
ar hafa nú skoðað Kaupmanna-
höfn síðastliðna daga. Við mót-
töku á „Sölyst“ í Klampenborg
gafst blaðamönnum færi á að
heilsa upp á þá.
Sheik Isa spjallaði um stund
við gestina. Þetta er glæsilegur
og alúðlegur maður. Hann var
í skrautlegum búningi, bar svarta
skykkju með gullsaumuðum faldi,
| og á höfðinu hvíta silkiskýlu und-
[ ir „kúffíu“ úr gulli.
| — Bahrein-eyjan er í rauninni
j sjálfstætt ríki, sem nýtur vernd-
ar Breta, sagði krónprinsinn. Eyj-
an er ekki nema 50 km löng og
j 16 km breið, íbúarnir 120,000 að
tölu. Þar af búa 50.000 í höfuð-
| staðnum Manama. En þótt þetta
| sé lítið eyríki, þá eigum við
| 10.000 ára sögu að baki okkar.
Bhrein-eyjan var mikil viðskipta-
miðstöð áður en Gamla Testa-
mentið var skrifað.
Frá alda öðli hafa íbúar eyj-
arinnar m.a. lifað á því að kafa
eftir hinum dýrmætu Bahrein-
perlum. En fyrir rúmlega 20 ár-
um fannst mikil olía í jörðu á
eyjunni. Nú nemur olíuframleiðsl
an 1,5 milljónum tonna á ári.
90% af allri þeirri olíu, sem vest-
rænu þjóðirnar notuðu í Kóreu-
stríðinu, kom frá Bahrein-eyj-
unni.
Við höfum svo miklar tekjur
af olíuframleiðslunni, að engir
skattar eru greiddir hjá okkur.
Þó höfum við getað byggt skóla
og sjúkrahús. Þannig hafa skap-
azt hjá okkur nýtízkulegar stofn-
anir, en við fylgjum þó ennþá
mörgum gömlum siðum. Konur
bera slæðu fyrir andliti, og fjöl-
kvæni er leyfilegt, en flestir láta
sér nú 3 konur nægja í stað 50
fyrr á tímum.
Páll Jónsson.
Rússar viðurkenna yfirburði lýð-
ræðisþjóðanna á iðnaðarsviðinu
Golovko aðnuráll sagðist ekkert
vlta «m Crabb
NEW YORK, 4. sept. — New
York Times segir í dag, að svo
virðist sem Ráðstjórnarríkin hafi
tekið bandarískan iðnað og fram-
leiðslu Bandaríkjamanna á tækni
legum sviðum til nákvæmrar at-
hugunar — og ljóst sé, að nú ætli
Rússar að hefja nákvæma eftir-
líkingu á bandarískum iðnaði, til
þess að reyna að reisa rússneskan
iðnað við — og bæta úr því
ástandi, er skapaðist á síðustu
árum Stalins-tímabilsins, en þá
var einangrun Rússlands það
mikil, að Rússar drógust aftur úr
flestum þjóðum á iðnaðarsviðinu.
Mörg rússnesk blöð hafa að
undanförnu birt skýrslur brezku
og bandarísku stjórnanna um af-
komu iðnaðarins í þeim löndum
— og nú virðast Rússar leggja
allt kapp á að líkja eftir lýðræðis-
þjóðunum. En það kostar átak, —
og svo mjög eru málgögn stjórn-
arvaldanna austur* frá hvetjandi
þess, að jafnvel víðlesin tíma-
rit eru farin að viðurkenna yfir-
burði lýðræðisþjóðanna.
I hagfræðitímaritinu „Voprosy
Ekonomiky" segir meðal annars
fyrir skömmu um bandaríska
verkamenn: Mikill hluti banda-
rískra verkamanna er vel efnum
búinn. Þeir eiga sín eigin heimili,
bifreiðir, sjónvarpsteeki, kæti
skápa og önnur slík tæki, sen
auka á heimilisþægindin.
Líklegt er, að efling iðnaðar
ins kosti rússneskt alþýðufól)
enn meiri svitadropa og strit áx
bættra kjara. Það er hins vega
augsýnilegt, að stjórnarvöldii
hyggjast gefa almenningi fyrir
heit um jafn góð kjör og fóll
býr við í lýðræðislöndunum. —
Kommúnistar hafa á undanförn
um árum hins vegar reynt a
telja Vesturlandabúum trú ur
það, að almenningur austan tjald
lifði við mun betri aðbúnað ei
Vesturlandabúar.