Morgunblaðið - 12.01.1957, Qupperneq 9

Laugardagur 12. jan. 1957
MORGUNBLAÐIÐ
9
Bandaríkjamaður segir í grein
í tímaritinu Mercury:
Ekki undarlegt þó að
Islendingar hati okkur
Eftir G. L. Rockwell
Greln þessl, sem hér er laus-
lega ]>ýdd birtist í janúar-
hefti bandaríska tímaritsins
Mereury. Hvað sem um grein-
ina verður að öðru leyti sagt,
er víst, að flestir verða ósam-
mála ýmsiu, sem þar segir, og
er Morgunblaðið þeirra á með
al. Augljóst er, að höfundur
spillir málflutningi sínum með
staðlausum öfgum, en þrátt
fyrir öfgarnar eru athyglis-
verðar hugleiðingar í grein-
inni.
Greinarhöfundur stcndur
með nafni sínu við það, er
hann skrifar, hvort sem mönn-
«m geðjast það eða ekki, og er
auðsjáanlega slík alvara, að
rétt er, að íslendingar eigl
þess kost að dœma um grein
hans í heild, enda mun hún
víða fara og móta skoðanir
margra, er lítt þekkja til okk-
ar mála.
¥
BLÁSTURSGÖNGIN eru þýð-
ingarmikil fyrir tilraunir flug-
vélaframleiðenda, eftirmynd af
borg er þýðingarmikil fyrir um-
ikrðarmálasérfræðing, sýnis-
horn af málmgrýti er þýðingar-
mikið fyrir námuverkfraeðing-
inn. Og smáþjóðin íslendingar er
merkilegt rannsóknarefni fyrir
þann sem kynnir sér sósíalis-
mann.
Hugmyndir marxismans, sem
hafa verið marga áratugi að naga
sig inn I undirstöður vestrænna
þjóða, hafa heltekið þessa afkom-
endur víkinganna, sem áður
trúðu og treystu á sjálfa sig. Nú
er svo komið á einum manns-
aldri, að þær hugmyndir hafa
breytt mörgum manninum af
hetjuþjóð í fólk, sem um of hef-
ur verið dekrað við, er drykkfelt,
dýrkar velferðarríkið, sækist eft-
ir öryggi, en varpar af sér allri
ábyrgð og afsakar aðgerðarleysi
sitt til að gera nokkuð til varnar
landi sínu með hinu aldagamla
viðkvæ&i hugleysingjans „að það
er alveg vonlaust að veita mót-
spyrnu, því að við erum of litlir
og veikir".
HÆTTAN I.IfilN HJÁ
Sjáið þið bara íslenzka æsku
nútímans, sem lætur sér sæma,
að ungir bandarískir menn verji
hana, þegar hætta er á ferðum,
en sem rís síðan upp með djörf
ar. Við höfum réttilega hyllt
okkar eigin pílagríma fyrir karl-
mennsku þeirra, er þeir lögðu
út í veður og skógarþykkni Nýja
Englands og námu land í Massa-
chusetts. ímyndið yður þá hvílíkt
karlmennskuþrek og áræði til
þess þurfti 800 árum fyrr, að
nema iand á berum eldfjallakletti
að stærð eins og Indiana, sem
liggur fast upp að heimskauts-
baug, — land sem er næstum allt
hulið eilífum jöklum, allur trjá-
gróður af því skafinn eftir ofsa-
storma sem ná 160 km. hraða á
klst. og hvína yfir Norður-
Atlantshafið á vetrum, land sem
býr yfir engri auðlegð utan fisk-
aflans sem er mikill í ísköldu haf
inu.
Eina ræktanlega landið er
strandlengjan og vaxtartiminn
er hörmulega stuttur. Það þarf
sannarlega karla í krapinu (og
líka konur í krapinu) til að nema
land á slíkum stað. Það þurfti
fólk sem ekki lét bugast af erfið-
leikunum, fólk sem hvorki af-
sakaði sig né var með kveinstafi.
En hugleiðið þið nú, að það var
ekki nóg, að þessu fólki tækist að
draga fram lífið á þessu harða
landi. Þetta ótrúlega fólk kom
upp hjá sér bókmenntum og svo
glæsilegri þjóðmenningu, að
jafnoki hennar hefur hvergi fund
izt í heiminum. Sérhver íslend-
ingur getitr lesið og skrifað og
margir þeirra eru lærðir málarar
eða tónlistarmenn eða mynd-
höggvarar eða eitthvert sambland
af þessu öllu. Það vekur undrun
útlendinga, að ganga inn í ó-
hrjálegan kofa fiskimannafjöl-
skyldunnar og sjá olíumálverk
skreyta alla veggi, — listaverk
sem fiskimaðurinn sjálfur og
fjölskylda hans hafa málað!
í Reykjavík, höfuðborginni, er
Þjóðleikhús, sem setur upp full-
komnar óperusýningar. Þær sýn-
ingar eru ekki sóttar aðeins af
lítilli yfirstétt, heldur af öllum.
Hægt væri að tilfæra mörg slík
dæmi, en það er nóg að taka það
fram, að þjóð, sem er búin slíkum
gáfum og staðfestu, að hún getur
komið á fót slíkri menningu við
svo óhentugar aðstæður hefur
það, sem hún þarf, til að
lifa sem sjálfstæð þjóð. En þegar
svo illa fer fyrir henni, að henni
fer að hnigna og stefna beina leið
okkar eigin bannlög), sem leiða
menn eða jafnvel neyða menn til
lögbrota. Aðaldæmið um þetta
eru skattalögin, sem eru brotin
af öllum öðrum en þeim, sem
ekkert eiga, og annað dæmi eru
lögin sem banna öl (þó maður
geti fengið bezta fjreyðandi bjór
á heimilum margra íslenzkra
embættismanna). Lika kemur
það fyrir við og við, að sala
áfengis á samkomustöðum sé
bönnuð og þá sjást flöskurnar
liggja við fætur þeirra, sem eru
að skemmta sér. Satt að segja
þykir það vera einn bezti kostur
íslenzkra stúlkna, ef þær hafa
með sér nógu stórar handtöskur,
til að fela stórar flöskur.
Útbreiddasta einkennið eru þó
almenn viðhorf þjóðarinnar,
Marxiskur hugsunarháttur hefur
teygt sig inn í hvern krók og
kima þessa lands, svo að jafnvel
sá flokkur sem er minnst til
vinstri, Sjálfstæðisflokkurinn,
(íhaldsflokkurinn) stuðlar að
þjóðnýttri læknisþjónustu, ríkis-
einokun, og styður allar þær
áætlanir sem venjulega standa á
stefnuskrá verkamanna og
vinstri flokka. Þar næst koma
þrír flokkar æ lengra til vinstri,
þar til við komum að kommún-
istum, sem hafa kringum 25%
þjóðarinnar að baki sér.
..... - , , út á hinn alþjóðlega öskuhaug,
r að.’*e™amS' Þá höfum við gott dæmi um af-
hð.ð“ hverfi þegar a brott, — =
þegar hun heldur að hættan sé
liðin hjá! Það er erfitt að trúa
því, að þetta séu frændur hinna
öjskrandi víkinga, sem ögruðu
Atlantshafinu í opnum bátum og
fundu jafnvel okkar heimsálfu
löngu áður en Kolumbus var
uppi.
Fáir staðir á jörðinni sýna eins
glöggt og ísland, hvert verður
hlutskipti þjóðar, sem glatar eig-
inleikum framtaks, aga og spar-
semi. En íslenzka þjóðin hefur
glatað þessum eiginleikum, sem landvarnir
stuðlað hafa að þjóðlegri menn- '
kigu og í staðinn hlýtt á sírenu-
söng öryggis, lauslætis og óhófs.
Hinar furðulegu andstæður eru
enn augljósar milli elztu núlif-
andi kynslóðar fslendinga, sem
reisti og hélt við einni fíngerð-
ustu menningu heimsins, og hinn
ar ungu kynslóðar, sem fer á
markaðstorg kommúnista og sós-
íalista-flokkanna til að sjá hver
býður þeim mest fyrir ekki
neitt.
Til þess að skilja þær stórkost-
legu breytingar sem orðið hafa á
íslandi, einkum vegna marxískra
hugmynda, er nauðsynlegt að
kynna sér liðna sögu þjóðarinn-
leiðingar sósíalismans, sem að-
eins þeir sjá ekki, sem ekki vilja
sjá.
Margt er til merkis um það,
að ísland sé á leiðinni út á hinn
alþjóðlega öskuhaug, margt hið
sama og áður sýndi hnignun
egypzkrar, grískrar og róm-
verskrar menningar. Greinileg-
asta einkennið hefur þegar verið
nefnt, að þjóðin neitar algerlega
að verja sjálfa sig. Eins og drep-
ið verður á síðar geta íslend-
ingar sjálfir fullkomlega séð um
sínar. Þegar þeir
neita jafnvel að ræða þann
möguleika vegna smæðar og
ómöguleika á að keppa í nútima
tæknilegum hemaði, þá eru þetta
eintóm undanbrögð. Ef þeir
hefðu bara vilja, þá gætu þeir
það, — en aðeins hugsunin um
„her“-þjónustu veldur hinni
agalausu æsku slíkum hryllingi,
að það væri pólitískt sjálfsmorð
fyrir hvaða stjórnmálaleiðtoga
sem er að stinga upp á stofnun
hers.
Annað sigilt dæmi um þjóðlega
hrörnun er hið aukna virðingar-
leysi fyrir lögunum. í gildi eru
ýmis óraunhæf lög, sem ekki er
hægt að framkvæma (eins og t.d.
SAMFYLKING
VINSTRI MANNA
Það var samfylking þessara
vinstri flokka, sem nýlega mynd-
aði ríkisstjóm. Eiga sæti í henni
kommúnistar og hótar hún að
reka varnarlið Bandaríkjaxma
frá risavöxnu flugstöðinni við
Keflavík, 50 km suðvestur af
Reykjavík. Ef við misstum þessa
marg-milljóna-dollara bækistöð,
þýddi það ekki aðeins, að við
misstum þessa aðvörunarstöð,
sem gæfi okkur 3000 mílna for-
skot eftir flugleiðinni milli New
York og Moskvu, heldur myndu
rauðliðarnir einnig hagnast á
öðrum sviðum. Auk þess yrðum
við að skrúfa í sundur og flytja
sjóleiðina allar þrýstiloftsflug-
vélarnar, sem hægt hefur verið
að fljúga beint til Evrópu á fá-
um klukkustundum yfir Græn-
land og ísland.
Það mun sennilega ekki koma
lesendum Mercury-tímaritsins á
óvart, að sendimenn okkar eigin
utanríkisráðuneytis áttu ekki lít-
inn þátt í þessari furðulegu eyði-
leggingu á harðgerðri þjóð. En
hins vegar er óvíst að margir
skilji eins auðveldlega álíka mik-
ið aðalhlutverk sem nokkrir
hernaðarleiðtogar okkar hafa átt
í þessu.
Þegar íslendingar buðu Banda-
ríkjunum að endumýja setulið
flugvallarins í Keflavík (sem
Bandaríkin höfðu byggt í seinni
heimsstyrjöldinni) samkvæmt
NATO-samningum, þá helltum
við milljónum, milljónum doll-
ara í framkvæmdir, þar á meðal
í margar glæsilegar varanlegar
byggingar. Maður skyldi nú
halda. að eftir svo mikla fjár-
festingu, þá gerðum við það sem
við gætum til að sætta íslend-
inga við ástandið. Þetta var okk-
ur hagkvæmt og samkvæmt
samningnum gátu íslendingar
rekið okkur burt, hvenær sem
þeir vildu. Og samt sendum við
til íslands, sem fulltrúa okkar,
þá lélegustu menn sem hægt var
að ímynda sér.
SLÆM HEGfiUN
Einn sjóliðsforinginn hafði ný-
lega verið dæmdur af herrétti
fyrir slæma hegðun og sýndi
enga iðrun við refsingu.
Það er staðreynd sem menn
þekkja, að margir bandarískir
foringjar á íslandi hafa verið
sekir um framkomu, sem er ekki
aðeins ósamboðin herforingja og
heiðursmanni, heldur ósamboðin
sérhverjum Bandaríkjamanni. —
Til dæmis tók einn af æðri her-
foringjunum upp á sína arma ís-
lenzka fráskilda konu, sem hann
skemmti í húsnæði sínu á öllum
tímum og ók síðan í „einka“-bíl
sínum, sem var merktur „Banda-
ríska flotanum".
Annar náungi tók verulega
fallega íslenzka stúlku úr góðri
fjölskyldu og opinberaði trúlof-
un sína með henni. Síðan skildi
hann við ísland, tárin runnu og
hann lofaði að reyna að fá skiln-
að (sem reyndist vera nauðsyn-
legt, þar sem hann var giftur).
Ekkert fréttist meira af þessum
manni og það þótt staða hans
væri að vera foringi annarra.
Þetta rnál hefur nú gengið á milli
bandaríska utanríkisráðuneytis-
ins og hermálaráðuneytisins, og
til íslenzka sendiráðsins í Was-
hington, því að svo illa vildi til
að stúlkan var með barni,
TFK
Bandaríska útvarpsstöðin hef-
ir nægilegan styrkleika til þess
að ná til íbúa l^ndsins, en helm-
ingur þeirra býr í Reykjavík.
Stcðin var oft starfrækt margar
klukkustundir fram yfir einu ís-
lenzku útvarpsstöðina. Þess
vegna höfðum við tækifæri til að
vinna okkur miklar vinsældir
hjá íslendingum — með því að
hafa á boðstólum dagskrá, sem
gæti slegið tvær flugur í einu
höggi: uppfrætt hermenn okkar
um fólkið í landinu og lallið
íbúum landsins i geð.
Nokkrar tilraunir sem gerðar
voru í þessu skyni fóru út um
þúfur. í staðinn var útvarpað
stanslausri dansmúsíkk (be-bop)
og sagt að hermennirnir krefðust
þess, en það varð svo aftur til
þess, að viðkvæmir og velmennt-
aðir íslendingar móðguðust. Fað-
ir sem sá dóttur sína hlusta á
„Sloping Around In The 'Sewer'
var ekki líklegur til þess að hafa
góðar taugar til Bandarikjaliðs-
ins.
Með hliðsjón af almennri og
þekktri vinstri hneigð bandaríska
utanríkisráðuneytisins mætti
segja, að það væri að bera í
bakkafullan lækinn að fara að
telja upp óameríska starfsemi
stjórnarerindreka okkar, en það
er þó svo, að margir Bandaríkja-
rnenn virðast ekki gera sér grein
fyrir þessu. Undirritaður hefir
um tveggja ára skeið sótt sendi-
ráðsveizlur í Reykjavík og átt
þess kost að kynnast mörgum yf-
irmönnum sendiráðsins þar, sem
voru ágætir ménn út af fyrir sig.
En samt sem áður á hánn bágt
með að skilja, hvernig við getum
haldið uppi heilbrigðri andstöðu
við kommúnismann í heiminum.
Opinber samstaða með sósíal-
isma og fanatísk vörn gegn ó-
grímuklæddum kommúnisma í
Bandaríkjunum eru svo augljós,
að engum íslendingi getur dottið
annað í hug en við séum sósíal-
istar og kommúnistar að öllu
leyti — nema að nafninu til.
STAKSTflMR
„SANNLEIKURINN“
Pólitískur fulltrúi við sendiráð-
ið sagði t.d. eitt sinn við mig,
að ég skyldi lesa vinstri sinnað
vikublað til þess að kynnast
„sannleikanum“. Þessi maður
varð hamslaus af reiði, þegar
haft var orð á því við hann, að
kommúnistar hefðu start'að við
utanríkisráðuneytið í Washing-
ton. Þær bækur sem hann hafði
upp á að bjóða í „bókasafni“ sínu
voru nákvæmlega það sem Mac-
Carthy sagði, að þær væru og
þarf ekki að fjölyrða um slík*
óamérískt hugarfar, til þess er
það allt of vel þekkt. Maður þessi
varð m.a. stundum svo æstur í
samræðum að hann lagði hendur
á gesti, ef því var að skipta og
þeir voru ekki boðnir og búnir til
þess að gera vinstri viðhorf
hans að sínum málstað. Fyrir
kom, að félagar hans lentu í
slíkum vandræðum með hann, að
þeir urðu að fjarlægja hann.
Þó að aðrir sendiráðsmenn
hafi þurft að fjarlægja blaðafull-
trúann úr veizlum, má engan veg-
inn skilja það svo, að þeir hafi
verið flekklausir menn í peim
efnum, þó að þeir væru reglu-
samir miðað við hann. Töluvert
þurfti til þess að skara fram úr
í drykkjuskap í bandaríska sendi-
ráðinu í Reykjavík. Margir — að
allra æðstu mönnunmn undan-
skildum — drukku drjúgum og
raunar eins og þeir gátu. Þetta
fólk reyndi eftir megni að koma
þeirri almennu skoðun Evrópu-
búa inn hjá fólki, að Hitler væri
endurholdgaðui- í McCarthy og
Frh. á bls. 15.
Gremja Örvarodds
Hér í blaðinu í gær var sagt
frá gremju Örvar-Odds yfir því,
að Morgunblaðið skyldi birta orð-
rétt viðtal Hjalta Kristgeirsson-
ar í útvarpinu á aðfangadag.
Reiði Örvar-Odds er sérstaklega
íhugunarverð. Alþýðublaðið sagði
sem sé nýlega frá því, að örvar-
Oddur væri dulnefni Brynjólfs
Bjarnasonar. Aðrir fullyrða, að
Hendrik S. Ottoson og Brynjólf-
ur hafi löngum skipzt á um að
skrifa undir þessu nafni.
En í viðtali Hjalta var einmitt
nefndur maður, Rakosi, fyrrver-
andi einvaldur Ungverjalands,
sem þeim Brynjólfi og Ilcndrik
hefur lengi verið sérstaklega
hugstæður.
Brynjólfs
Hendrik Ottoson segir í bók
sinni „Frá Hlíðarhúsum til
Bjarmalands“ frá ævintýrum
þeirra Brynjólfs og hans með
Rakosi. Voru þeir þá að koma af
alþjóðafundi kommúnista í Rúss-
landi haustið 1920.
Hendrik segir svo frá:
„Norður til Murmask vorum
við fimm saman, sem áttum að
halda hópinn, Svíarnir báðir,
Mathyas Rakosi (sem nú er á-
hrifamesti leiðtogi ungverska
alþýðulýðveldisins), og svo við
Brynjólfur".
Þvínæst segir Hendrik frá því,
að þeir félagar urðu fyrir ýms-
um örðugleikum, er þeir komu
til Noregs. Rakosi hafði þá skil-
ið við íslendingana, en:
„Eitt sinn sá ég manni bregða
fyrir á götu, sem ég þóttist
bera kennsl á, en það var Mat-
hyas Rakosi, sem við höfðum ekki
séð frá því að við fórum frá
Murmansk. Ekki leit hann við
mér og ég ekki við honum".
Sat yfir höfuðsvörðum
Ungverja
í öðru norsku þorpi bar þetta
við, að sögn Hendriks:
„Einu sinni, þegar við vorum
að Iabba niðri við höfn, sáum við
Mathyas Rakosi. Hann gekk til
okkar og spurði okkur vegar á
þýzku. Þetta heyrðu allir nær-
staddir, en svo gengum við af-
síðis og þá sagði hann okkur,
að nú ættum við að vera sam-
ferða, en fólk yrði að halda, að
við hefðum aðeins hitzt af hend-
ingu. Hann var búinn að fá eitt-
hvað vegabréf, en það var víst
ekki vel öruggt, því nú áttum
við að hjálpa honum áfram suð-
ur til Narvik og svara fyrir hann,
ef einhver yrti á hann, en hann
kunni ekkert NorðurlandamáL
Þetta gekk allt skaplega. Við fór-
um með skipi til Narvik (og að-
stoðarmaðurinn) og fengum okk-
ur gistingu þar. Við Brynjólfur
dvöldum þar um sólarhring, en
Rakosi þurfti að ljúka einhverj-
um erindum og gat ekki farið
fyrr en með næstu lest. Þetta fór
nú samt öðruvísi en ætlað var,
því Rakosi var handtekinn af
norsku lögreglunni skömmu eftir
brottför okkar. Hann var fram-
seldur hvítliðastjórn Hortys, sem
lét höfða mál gegn honum og
krafðist dauðadóms, en hann
slapp úr varðhaldinu og komst
austur til Moskvu. Mörgum ár-
um seinna var hann handtekinn
í Búdapest og dæmdur í tíu ára
þrælkunarvinnu. Þegar þessi tiu
ár voru liðin ,var aftur höfðað
mál gegn honum og hann aftur
dæmdur í tíu ára fangelsi. Nú
situr hann yfir höfuðsvörðum
ungversku böðlanna og er áhrifa-
mesti maður Ungverjalands“.
Það sýnir ræktarsemi þeirra
Brynjólfs og Hendriks, að þeim
þykir miður að skjalfest er, að
Rakosi, þeirra gamli samferða-
manni, sé kennt um ófarnað Ung-
verja eins og Hjalti Kristgeirsson
gerði.