Morgunblaðið - 12.02.1957, Qupperneq 20

Veðrið
Austan kaldi. Skýjað.
35. tbl. — Þriðjudagur 12. febrúar 1957.
Kommúnisminn kvaddur
Sjá grein á bls. 9.
Eitt sterkasta vígi komm.ún.ista
l verkalýhsh.reyfingLmni fallib
Töpuðu nú um helgina Verka-
mannafél. Þrótti á Siglufirði.
Lærdómsríkur sigur fyrir
lýðræðissinna
Siglufirði, 11. febrúar.
HÉR hefir staðið yfir sunnudag
og í dag allsherjar atkvæða-
greiðsla í Verkamannafélagiuu
Þrótti, um ritara í stjórn félags-
ins. Hafa þessar kosningar minnt
mjög á alþingis og bæjarstjórn-
arkosningar, því svo hefur hitinn
verið mikill. Kommúnistar sköp-
uðu ágreininginn með því
að ganga á samkomulag innan
uppstillingarnefndar félagsins
um ákveðna stjórnarmeðlimi.
Á aðalfundi í félaginu nú
í kvöld, voru úrslit kunngerð,
en þessar aðfarir kommúnista
urðu þess valdandi, að Þrótt-
ur, sem verið hefur eitt öflug-
asta vígi þeirra í verkalýðs-
hreyfingunni, féll i hendur
lýðræðissinnaðra verkamanna
sem við þessa atkvæða-
greiðslu studdu kjör Jóhanns
Möller, sem kjörinn var með
tniklum atkvæðamun yfir full
trúa kommúnista. Er þessi
sigur hér í Verkamannafélag-
inu Þrótti mjög lærdómsrík-
ur fyrir lýðræðissinna í verka-
lýðssamtökunum, þegar þeir
aðeins standa saman.
Sem fyrr segir, var algjört
samkomulag um till. uppstilling-
arnefndar, en svo rétt áður en
framboðsfrestur var útrunninn,
gengu kommúnistar á þetta sam-
komulag til þess að tryggja völd
sín í félaginu, en þar hafa þeir
allt frá stofnun haft meirihluta
í stjórn, stilltu þeir upp sér í
sæti ritara í stjórn félagsins.
r
Obreytt kaup-
vísitala
KAUPLAGSNEFND hefur reikn
að út vísitölu framfærslukostn-
aðar í Reykjavík hinn 1. febrúar
s. 1. og reyndist hún vera 186
stig.
Kaupgreiðsluvísitala fyrir tíma
bilið 1. marz til 31. maí 1957
verður því 178 stig samkvæmt
ákvæðum 36. gr. laga nr. 86 frá
1956, um útflutningssjóð o. fl.
Kaupgreiðsluvísitalan verður
því óbreytt áfram frá því sem
hún hefur verið allt frá því í
ágústmánuði fyrra árs. En með
bráðabirgðaákvæðum sem þá
voru sett, var ákveðið að greiða
skyldi 6 vísitölustigum minni upp
bót á kaup heldur en bar sam-
kvæmt gildandi kaup. og kjara-
samningum.
Orðsending frá full-
frúaráði Sjálfsfæðis;
félaganna í Rvík
ÁRÍÐANDI er, að fulltrúar
hafi samband við skrifstofu
fulltrúaráðsins í Valhöll, Suð-
urgötu 39, í dag og á morgun
milli kl. 4—7 e. h.
GUNNAR KOM
Kommúnistum hefur þótt mik-
ið við liggja að vinna þessar
kosningar. Tvö blöð sín hér hafa
þeir eingöngu helgað þessum
kosningum, og svo mikið hefur
þótt við liggja, að hingað norður
er kominn þingmaður þeirra,
Gunnar Jóhannsson, til þess að
fylgja fram sigrinum.
200 ATKV. — 121
Um klukkan 11,30 í kvöld var
skýrt frá úrslitum þessarar at-
kvæðagreiðslu.
Maður sá, sem uppstillinga-
nefnd hafði orðið sammála um
þar til kommúnistar rufu það
samkomulag, Jóhann Möller,
hlaut 200 atkv. Kommúnistinn
Hannes Baldvinsson hlaut 121
atkv. og ógildir seðlar og auðir
voru þrír.
MÁLEFNALEGUR ÓSIGUR
Ósigur kommúnista í Þrótti er
fyrst og fremst málefnalegur, því
Hannes Baldvinsson er meðal
frambærilegustu manna í röðum
kommúnista hér
St.
Munu sfórkostlegar álögur
sliga alla ísl. bókagerð l
Sfuff samfal við Gunnar Einarsson prenf-
smiðjusfjóra um þelfa alvarlega mál.
ISLENZK BÓKAGERÐ virðist standa á tímamótum um þessar
mundir. Á sama tíma sem erlent lestrarefni er flutt inn í
landið í formi bóka og tímarita, virðast svo stórkostlegar álögur,
bíða íslenzkrar bókagerðar, að ekki mun ofmælt að henni sé í
tvísýnu stefnt.
Halldór Kiljan Laxness
Enn „jólap5jöf6
ENN í dag berst jólaböggull frá
vinstri stjórninni. Nú er það
molasykurinn, sem er í bögglin-
um og hefur þar oiðið nokkur
verðbreyting á!! — Hann hækk-
ar nú úr kr. 4,95 kílóið í kr.
6,35. Hér kemur m. a. til hækkað
verð á erlendum markaði.
Fleiri bögglar ku vera á leið-
ixmi frá vinstri stjóminni.
Sfjórnmálan. Stefnis
HAFNARFIRÐI — Stjórn-
málanámskeið Stefnis heldur
áfram í kvöld í Sjálfstæðis-
húsinu (uppi) og hefst kl. 8,30.
Þá talar Ingólfur Flygenring
Brekkukotsannáll — ný
skáldsaga eftir Laxness
Reykjavikurróman, sem gerist
upp úr sidustu aldamótum
w
Ý SKÁLDSAGA, Brekkukotsannáll, eftir Halldór Kiljan Lax-
ness, kemiu: í bókaverzlanir síðari hluta marzmánaðar. Skáld-
sagan, sem er svipuð Gerplu að lengd, gerist hér í Reykjavík
upp úr síðustu aldamótum. Helgafell gefur bókina út. — Brekku-
kotsannáll er fyrsta bókin, sem út kemur eftir Laxness, eftir að
hann hlaut bókmenntaverðlaun Nóbels.
Blaðið hringdi til útgefanda,
Ragnars Jónssonar, til að spyrja
hvort hann gæti sagt nokkuð
frekar um þessa nýju skáldsögu
Laxness. Ragnar sagði:
— Ég er rétt að byrja að lesa
söguna — komst í handrifið, þar
sem verið var að hreinrita það
og bíð með mikilli óþreyju eftir
að fá að halda áfram.
Eitthvað á þessa leið fórust
Gunnari Einarssyni prentsmiðju-
stjóra orð, er tíðindamaður Mbl.
ræddi við hann í gær um hver
áhrif hinir nýju skattar myndu
hafa á bókaútgáfu hér.
Bókapappír og annað efni til
bókagerðar, er allt undir toll-
skrárliðnum „Pappírsvörur“, en
þessi liður er allstór í innflutn-
ingnum. Þar falla undir hinar
ólíkustu vörur, sem ekkert eiga
skylt við bókagerð. Þessi liður
verður tollaður gífurlega, þann-
ig að horfur eru á, að allt efni
til bókagerðar hér á landi muni
hækka enn um allt að 60%, mið-
að við það sem verðið var á þeim
pappír er notaður var t. d. í jóla-
bækumar. Það þýðir, að bóka-
pappír sem áður kostaði 100,000
kr. í innkaupi, kostar nú allt að
kr. 247,746,94.
Allir sjá af þessu dæmi hvert
stefnir, sagði Gunnar Einarsson,
nema nauðsynleg leiðrétting fá-
ist hér á. Fáist hún ekki, þá
hefur verið skorið á líffæð allrar
andlegrar framleiðslu hér á
landi og grundvelli bókagerðar
hér, svo og útgáfu tímarita, gjör-
samlega svipt burtu. Hin óvand-
aðri tímarit, sem menn hafa
stundum valið nafnið „hazar-
blöð“, munu þó ekki stöðvast,
því að þau eru flest prentuð á
sama pappír og dagblöðin.
Enn er eití atriði, sem eg hefi
ekki nefnt, en þó skiptir miklu
máli. Á sama tíma er innflutn-
ingur erlendra bóka og tíma-
rita ótollaður. Er því hér um
herfilegt misrétti að ræða.
Það má með sanni segja, að
vegið sé nú að hinni andlegu
menningu þjóðarinnar, sem oft
er getið í skálaræðum og verið
hefur lífæð hennar fram á þenn-
an dag.
Hér er um svo alvarlegt mál
að ræða, að mönnum getur ekki
verið alvara í þessu, sagði Gunn-
ar Einarsson að lokum.
FuIItrúor íslunds i Norður-
Iundurúði furnir utun
FULLTRÚAR íslands á fundi Norðurlandaráðs fóru utan í morg-
un með flugvél frá Pan American flugfélaginu, sem hefir
viðkomu í Keflavik. Fundur Norðurlandaráðsins hefst í Helsing-
fors naestk. föstudag og er gcrt ráð fyrir að hann standi í rúma
viku. Sækja hann 15 fulltrúar frá hverju Norðurlandanna, nema
5 frá íslandi. Enn fremur sitja hann allmargir ráðherrar. Ekki
er vitað hvort nokkur ráðherra sækir fundinn af íslands hálfu.
Þetta er í fyrsta skipti, sem fund^g Norðurlandaráðs er hald-
inn í Helsingfors.
Enn var samninga-
f undur í nótt
SÁTTASEMJARI ríkisins, Torfi
Hjartarson, virtist í gærkvöldi
ekki hafa í hyggju að slíta sátta
fundi í flugmannadeilunni, fyrr
n annað hvort allt færi í strand,
eða aðilar semdu. Seint í gær-
kvöldi stóð sáttafundur sá enn
yfir, sem staðið hefur nær hvíld-
arlaust frá því síðdegis á sunnu-
daginn.
Eftir þein\. fregnum, sem Mbl.
hafaði í gærkvöldi, af fundum
þessum, þá hafði tekizt að ná sam
kontulagi um kaup og kjör leið-
sögumanna í millilandaflugi (lc!t
skeytamanna og siglingafræð-
inga) svo og vélvirkja. Einnig
voru góðar horfur taldar á sam-
komulagi varðandi kjör flug-
manna í millilandaflugi. Hins-
vegar þá talinn meiri ágreining-
ur um samkomulagsleiðir flug-
manna í innanlandsflugi.
Það voru taldar allgóðar horf-
ur á því að samningarnir myndu
takast í nótt, — en þess jafnframt
getið, að ekki skyldi blaðið telja
það öruggt.
* Hinir þingkjörnu fulltrúar ís-
lands á þessum fundi verða
Bjarni Benediktsson, Sigurður
Bjarnason, Emil Jónsson, Bern-
harð Stefánsson og Einar Olgeirs-
son. Ritari nefndaiinnar er Jón
Sigurðsson fyrrum skrifstofu-
stjóri Alþingis. Situr hann einnig
fundinn.
Þá er um þessar mundir hald-
inn fundur í Helsingfors með
ritstjórum „Nordisk kontakt". en
það er rit sem gefið er út með
þingfréttum frá öllum þingum
Norðurlanda. Meðritstjóri af fs-
lands hálfu er Haraldur Kröyer
forsetaritari.
— Svo að þú gefur út bækur
án þess að lesa þær yfir, Ragnar?
— Já, stundum.
Ragnar hafði ekki annað um
þetta að segja að svo stöddu, og
þar sem Mbl. vildi ekki hafa
það á samvizkunni, að útgefand-
inn gæti ekki haldið áfram að
lesa sitt handrit var samtalinu
slitið.
Kvikmyndastjörnur
ógna veldi kommúnsfa
VÍN, 6. febr. — Fyrir skömmu
skýrði Prag-blaðið „Lidova
Demokracie" frá því, að Ijós-
myndari einn í Prag hefði ver-
ið handtekinn fyrir aðgerðir
„fjandsamlegar ríkinu“. Var
manninum gefið að sök að hafa
selt myndir af vestrænum
kvikmyndastjörnum. — Þetta
mun ekki vera í fyrsta skipti,
sem stjórnir kommúnistaríkj-
anna hafa talið vestrænar kvik
myndastjörnur stofna veldi
sínu í hættu.
Eldur í trésmíðaverk
sfæði
HAFNARFIRBI — Á tíunda
tímanum á laugardagskvöldið
kom upp eldur í trésmíðaverk-
stæði, sem Haukur Magnússon á
að Tunguvegi 3 hér í bænum.
Hafa tveir Reykvíkingar haft
húsnæðið á leigu að undanförnu.
í húsinu, sem er um 70 ferm.,
var mikill reykur þegar slökkvi-
liðið kom á vettvang, og sömu-
leiðis töluverður eldur. Var mjög
erfitt þarna um vik fyrir slökkvi-
liðið, því að vatnsskortur er
mikill við Reykjavíkurveginn og
nærliggjandi götur.
Nokkrar skemmdir urðu á verk
stæðinu, sérstaklega í lofti, og á
timbri, þilplötum og fleira, sem
þar var. Að öðru leyti varð húsið
sálft ekki fyrir miklum skemmd.
um. — Timbrið og húsið mun
hafa verið vátryggt. —G. E.
Drengur brennist
AKRANESI, 11. febrúar — Hér
í sjúkrahúsinu er nú rúmliggj-
andi níu ára drengur sem fyrir
nokkrum dögum skaðbrenndist.
Er hann á batavegi. Heitir hann
Erlendur Sigtryggsson, til heim-
ilis á Vesturgötu hér í bænum.
Erlendur litli var staddur í
kunningjahúsi er þetta skeði.
Hafði hann setið við eldhúsborð,
en á því stóð rafsuðuketill, sem
nýlega var búið að taka úr sam-
bandi og var fullur af sjóðandi
vatni. Er drengurinn stóð upp
dróst stóllinn með honum en
um leið festist snúran frá katl-
inum við stólinn, og steyptist þá
ketillinn yfir drenginn, sem skað-
brenndist frá nafla og niður að
hnjám. Hann var tafarlaust flutt-
ur í sjúkrahúsið og er nú á bata-
vegi. —Oddur.