Morgunblaðið - 08.03.1957, Qupperneq 6

6
MORCUNBLAÐ1Ð
Fostuclagur 8. marz 1957
HLUSTAÐ Á ÚTVARP
PRESTARNIR OG
PASSlUSÁLMARNIR
Lestur Passíusálma er nú haf-
inn, og er gott til þess að vita,
enda öllum hollt á að hlýða það
orð andagiftar, er þeir hafa að
geyma, þó hrygðarefni sé.
En hvar eru prestarnir? Þcir,
kennimennirnir koma lítið til
sögunnar, þá Passíusálmarnir eru
lesnir í Ríkisútvarpið. En það
ættu þeir einmitt að gera. Ekki
endilega þannig, að einn og sami
prestur þylji kvöld eftir kvöld
í sama tón sinn lestur, heldur
einmitt, að fleiri en einn, og
fleiri en tveir, komi til skiptis
og lesi upp, hver á sína vísu,
svo að lestur Passíusálmanna
þessi kvöld verði blæbrigðarík-
ari — með ýmsu móti, með
ólíkum en áheyrilegum röddum,
og ungir og gamlir freistist til
þess að fylgjast með: Hver ætli
lesi nú í kvöld, og hvernig verð-
ur hans túlkun? Annars er ekk-
ert á móti því, að leikmenn láti
þarna líka til sín heyra, eins og
til dæmis núna, er Magnús frá
Skörðum les, vel á sinn hátt, þó
að lesturinn verði nokkuð til-
breytingarlaus til lengdar.
NÝJA ÚTVARPSSAGAN
Nýja útvarpssagan, sem séra
Sveinn Víkingur les, svo prýði-
lega að vanda, virðist fara vel
af stað. Höfundur hennar er
Pearl S. Buck, hin ágæta, ame-
ríska Nóbelsverðlauna skáldkona
(1938), sem velþekkt er og vinsæl
hér á landi fyrir margar góðar
skáldsögur frá Kína (Gott land,
Austanvindar og Vestan, Útlaginn
o. m. fl.). Nú rætist ósk hlust-
enda, því að margir höfðu ein-
mitt hug á því að heyra séra
Svein Víking lesa aðra útvarps-
sögu, eftir að hann las, við al-
menna hrifningu, útvarpssöguna,
„Ástir piparsveinsins". Nú er eftir
að vita, hvort „Synir trúboðanna"
fá eins hrifið hjörtun og Kar-
lotta!
UM HELGINA
f þættinum Um helgina þótt
sumum allósmekklegt efnisval
og fráleitt, er þeir umsjónar-
mennirnir létu gamlan fjármála-
„speking" bölva og ragna í tæk-
ið og afhjúpa óþægilega ber-
skjaldað sitt sálarlíf. Þó ein-
kennilegt megi virðast höfðu þó
aðrir gaman af þessari tegund
glettni. Þeirra kímnigáfa er víst
óvenju þroskuð. En svo að vikið
sé að öðru: Þeir umsjónarmenn-
irnir sofa ekki á verðinum og
hafa oft gott lag á þvi að lofa
hlustendum að fylgjast með því,
sem er að gerast í kringum okk-
ur. ... Þegar Bolludagurinn
var í vændum, fóru þeir til dæm-
is í heimsókn til bakara og töl-
uðu við börn, sem voru að búa
til bolluvendi. Einnig var til-
hlýðilegt, er þeir fengu próf.
Magnús Má, til þess að segja okk-
ur útvarpshlustendum frá ýmsu
fróðlegu í sambandi við föstu-
inngang. . . . Já, það eru breyttir
tímar frá því er áður var, er
fullorðna fólkið, þessar vanstilltu
sálir, hýddu börnin duglega fyr-
irfram af því að ekki mátti leggja
hendur á þau á lönguföstu. Nú
gera börnin rúmrusk á bolludag-
inn, flengja sjálf þá fullorðnu
Og fá fyrir bollur með súkkulaði
og rjóma eða fé í stórum stíl.
Það var annars laglegt, sem kom
fram í samtalinu við bakarann,
að nú vildi varla nokkur leggja
þá iðngrein fyrir sig lengur að
verða bakari, og af hverju? Af
því að þeir þurfa að vakna svo
snemma á morgnana, hetjurnar!
Kannske Færeyingar fáist þá til
þess að leysa af hólmi íslenzka
bakarasveina, eins og íslenzka
fiskimenn? Og skósmíðanemana?
Einhvern tíma var líka í þessum
þætti talað við skósmið, sem
sagði að, varla fengist lengur
nokkur ungur maður á þessu
landi, til þess að leggja fyrir
sig skósmíðar. En hverfum frá
starfsviði íslenzkra karlmanna og
þeirra vandamálum. Það, var ný-
stárlegt að heyra, er þeir félagar
brugðu sér í klaustur og heim-
sóttu Carmelsystur í klaustrinu
að Jófríðarstöðum við Hafnar-
fjörð. Nunnurnar þar létu sér
ekki blöskra að fara á fætur kl.
6 á hverjum morgni og fórna
síðan öllum stundum Drottni til
dýrðar, með sjálfsafneitun, föstu
og fyrirbænum, sjálfum sér og
öðrum til sáluhjálpar. Það var
innilegur hátíðarblær yfir heim-
sókninni, og huggun að heyra,
að ekki þarf að vorkenna nunn-
unum, þó lokaðar séu í dökkum
klæðum innan grárra klausturs-
veggja. Þær una glaðar við sitt,
ljúfar og hláturmildar; meira en
sagt verður um margan manninn,
sem lifir í allsnægtum í hringiðu
lífsins.
ALÞINGISMENN
f ÚTVARPI *
Alþingismennirnir hafa fjöl-
mennt í útvarpið að undanfömu
og talað um daginn og veginn,
og er vel til fallið, að hlust-
endur fái að heyra fulltrúa okk-
ar á þingi flytja hógværlega
mælt mál um hugðarefni sín. Út-
varpshlustendur þekkja annars
mest málflutning þessara forráða-
manna þjóðarinnar, er hinir skap-
meiri úr þeirra hópi koma fram
í eldhúsdagsumræðum og „þurfa“
að rífa æruna hver af öðrum
eftir því sem unnt er, og tala
þá jafnan meira um hrakfarir
andstæðinga undanfarin ár, en
láta sig minna skipta nútíð og
framtíð. Að öðrum alþingismönn-
um ólöstuðum, er talað hafa í
þessum þætti, finnst mér frú
Ragnhildur Helgadóttir, alþm.,
hafa borið af, verið til sóma sinni
stétt sem kona og alþingismað-
ur, með skýrum og skilmerkileg-
um flutningi og skynsamlegu vali
verkefna, er hún af skilningi tók
til meðferðar á þeisum vettvangi.
KVÖLDVAKA ÍSLENZKRA
HAFNARSTÚDENTA
Kvöldvaka Félags ísl. stúdenta
í Kaupmannahöfn um mánaða-
mótin síðustu, er lesin voru gömul
bréf fslendinga, sem geymd eru
í dönskum söfnum, var allmikil
og merk. Mátti þar kynnast áhuga
málum ýmissa mætra manna á
þeim tímum (1848—51) á sviðum
stjórnmála, atvinnumála og
menntamála, skoðunum þeirra og
óskum, er nú hafa meira en rætzt.
Þeir Sverrir Kristjánsson, sagn-
fræðingur, og Ólafur Halldórs-
son, cand mag., völdu bréfin, sem
lesin voru og sáu um þáttinn, en
auk þeirra komu þarna fram
margir ágætir upplesarar.
LEIKRIT EÐA ERINDI
Það tíðkaðist um tíma í vetur,
að flutt væru endurtekin leikrit
á sunnudögum eftir hádegisút-
varpið, og var það án efa mjög
vinsælt. Hitt má þó ekki van-
meta, að oft hafa verið flutt góð
erindi í útvarpinu á þessum
tíma. Þó nokkuð langt sé um lið-
ið, mætti til dæmis minnast á
tvö merk erindi um „Kristindóm
og trúarbrögð“, eftir dr. Friedrich
Heiler, guðfræðiprófessor í Mar-
burg, athygilsverð erindi, til
íhugimar andans mönnum og
áhugamönnum á sviði trúmála,
þýdd og vel flutt af sr. Jóni
Auðuns, dómprófasti.
MÓÐURMÁLIÐ, STÍLL
OG EFNI
Jakob Benediktsson, magister,
mælti um daginn í sínum þætti
athyglisverð orð um þýðingar
Þessi mynd er tekin við bryggju á Akureyri af nýjum bái, sem
Ólafsvíkingar hafa látið smíða í Skipasmíðastöð KEA á Akureyri.
Sigldi báturinn vestur frá Akureyri sunnudaginn 3. marz s.l. —
Báturinn ber nafnið Jökull og er 55 tonn að stærð.
tungu, tók m. a. til meðferðar
og talaði um þær lágmarkskröf-
ur, er gera yrði til þeirra, sem
taka sér fyrir hendur að þýða
bækur. Væri fróðlegt að fá meira
að heyra um þetta efni við tæki-
færi.
MÁLRÓMUR OG ™áL-
FLUTNINGUR
Arnór Sigurjónsson, ritstjóri,
talar um Daglegt mál og heldur
því vonandi áfram enn um hríð,
að kynna okkur íslenzka tungu
og hvetja aldna og unga til ást'-
erlendra bókmennta á íslenzka 1 ar og virðingar á íslenzkri tungu
slíriúar úr
daglega lifinu
Við sorphreir ;um!
NÝLEGA spjallaði við mig hús-
móðir, sem flutt er hingað
til bæjarins frá Akureyri.
Henni þykja vinnubrögð sorp-
hreinsunarmanna bæjarins held-
ur skrýtin og skýrir svo frá:
Þegar þau hjónin komu hingað
til bæjarins fluttu þau með sér
búslóð sína og annað góss, sem í
eigu þeirra var. Utan um verald-
legar eigur þessara ungu hjóna
var mikið bréf, hálmur og ann-
að umbúðaefni. Húsmóðirin
unga bar umbúðirnar og pappa-
kassana út að ruslatunnunni og
hugði sem von var að sorphreins-
unarmennirnir myndu hirða það
á daglegri göngu sinni. En það
gerðu þeir ekki og þegar hún
innir þá eftir hverju það sæti,
svara þeir því til, að það sé ekki
í þeirra verkahring að taka ann-
að en það, sem í tunnunum sé.
en ekki það, sem hjá þeim liggi.
Þetta er vel skiljanlegt, segir
húsmóðirin, því h'ugsanlegt er að
þarna geti verið um þunga hluti
og lítt meðfærilega að ræða, t.
d. frá byggingu nýrra húsa. En
í þessu tilfelli finnst mér, segir
hún, að hinir hraustu karlmenn
hefðu vel getað tekið til hend
inni og fjarlægt þetta hálm- og
pappírsrusl. Og satt að segja, er
það mikil nákvæmni að fara svo
eftir reglugerðinni um sorp-
hreinsun í bæjarlandinu, já næst-
um prússnesk smásmugusemi.
íslendingar erlendur
blaðamatur.
ÞAÐ er orðið alloft, sem ís-
lenzkir menn og konur
lendis og tímaritum og eitt dæm-
ið um það að íslendingar eru
að komast inn á alþjóðaleiðir.
Hitt verður að játast, að stund-
um eru tilefni ærið misjöfn að
voru kæru landa er getið í
heimsblöðunum, og er skemmst
að minnast fregna frá réttarhöld-
um í New York, er íslenzkar
stúlkur gáfu þjóð sinni ærið und-
arlegt siðferðisvottorð í hjú-
skapar- og skírlífismálum.
En íþróttamennirnir og skáldin
hafa tvímælalaust orðið okkur
bezt landkynning erlendis. Þar
hefir hróður íslands risið hæst
á undanförnum árum og fært
mörgum manninum í fjarlægum
löndum heim sannin um það, að
á íslandi býr engin moldarkofa-
þjóð. Það eru kannske einhverj-
ir til sem vanmeta slika land-
kynningu, og segja sem svo, að
ekki skipti máli hvað sé um land-
ið og þjóðina skrifað í erlend
blöð. En það er herfilegur mis-
skilningur.
Blöðin móta almennings-
álitið.
ÞAÐ eru blöðin, sem móta mest
almenningsálitið í öllum
löndum, og það sem þar er til
hróss um íslendinga sagt verður
til þess að móta skoðanir annarra
þjóða á landinu. Það er meðal
annars þess vegna, sem við eyð-
um stórfé í það að hafa sendi-
herra og íslenzka upplýsingaþjón
ustu með erlendum þjóðum. Þeir
íslendingar, sem erlendis fara,
hljóta líka alltaf að vera full-
trúar þjóðar sinnar að því leyti
verða blaðaefni í stórblöðum er-i til, að eftir þeim eru aðrir dæmd-
ir. Það leiðir af eðli málsins,
hvort sem þar er um víðkunna
menn, sem blaðamatur kunna að
reynast eða aðeins alþýðumað-
urinn á ferðalagi.
Sem dæmi um það, hve áhugi
erlendra manna fer sívaxandi á
ferðalögum til landsins er, að
daglega berast Ferðaskrifstofu
íslands í Lundúnum yfir 100 bréf
og fyrirspurnir um ferðalög til
íslands. Flestir fyrirspyrjend-
anna missa móðinn þegar þeir
heyra hve gífurlega dýrt það er
að ferðast hér á landi borið sam-
an við önnur lönd, og forstjóri
ferðaskrifstofunnar, Jóhann Sig-
urðsson, telur það gott, ef tíundi
hluti fyrirspyrj endanna lætur úr
ferðalaginu verða.
N
Skilyrði góðs beina skortir.
ÝLEGA birtist heil myndasíða
Billedblaðinu danska af
íslenzkri yngismeyju, Rúnu
Brynjólfsdóttur, sem nú dvelst í
Kaupmannahöfn. Það er eitt
dæmið og það nýjasta um það,
hve stórblöðin finna fréttaefni frá
íslendingum, en öll slík skrif
miða að því, að auka kynni lands
og þjóðar erlendis. En kynningin
ein nær þó harla skammt.
Vandinn sá er eftir, að skapa
hér þau skilyrði, sem sæmileg
mega teljast til þess að taka á
móti ferðamönnum og veita þeim
góðan beina. Þau skortir enn að
miklu.
Hvað sem til foráttu er fundið
málfari hans, þá er hitt víst, að
margir, sem að tækinu koma, til
þess að flytja erindi, eiga þar
samtöl, eða láta ljós sitt skína
á einn eða annan hátt, hafa
hvorki fallegri talanda né fai-
legri rödd en hann. En málflutn-
ingur hans er viðfelldinn og ber
vott um brennandi áhuga á efn-
inu.
ÓSKAÞÆTTIR UNGA
FÓLKSINS
Það er ástæðulaust að vera að
amast við eða sjá ofsjónum yíir
því, að unga fólkinu eru ætlaðar
nokkrar stundir í útvarpinu að
skemmta sér við nútíma tónlist
og létt dægurlög er það velur að
mestu leyti sjálft. Fullorðna fólk-
ið hefur líka gaman af að heyra
nýjasta nýtt á sviði dægurlaga
og fylgjast með þeim ungu í
þeim efnum. Þriðjudagsþáttur
þeirra Hauks Morthens og Jónas-
ar Jónassonar og danslögin, sem
Ólafur Stephensen kynnir á
sunnudagskvöldum, er hvort
tveggja efni, sem unga fólkið
unir við að hlusta á heima hjá
sér, og þeir, sem um þættina
sjá, eru glaðlegir og skemmtileg-
ir. Þeir fyrrnefndu voru fljótir
að leysa úr þeim vanda, er skap-
aðist af öllu nafnastaglinu, sök-
um hinna fjölmörgu óska sem
þættinum berast. Þeir léku bara
vinsælustu 10 lögin, er um hafði
verið beðið, og slepptu nöfnum,
vonandi viðkomandi að skað-
lausu. Þessir þættir éru eins
konar uppbót á þeirri miklu
vöntun, sem er í dagskrá útvarps-
ins á léttara skemmtiefni.
Vilja f»ra
til Vesfurlanda
JÚGÓSLAVÍA, 5. marz. — Um
400 ungverskir flóttamenn, sem
gefið hafa upp alla von um að
fá leyfi til þess að fara til Vest-
urlanda, hyggjast hverfa aftur
til Ungverjalands — og fara þeir
yfir landamærin á morgun. Þá
munu alls um 1250 Ungverjar, af
um 18500, sem flúið hafa til Jú-
góslavíu, vera horfnir heim aft-
ur. Allir flóttamennirnir hafa
beðið um hæli í lýðræðislöndun-
um — og skýrði talsmaður flótta-
mannahjálparinnar svo frá, að
þess væri vænzt, að allir Ung-
verjarnir, sem eftir eru í Júgó-
slavíu, fengju hæli á Vest-
urlöndum fyrir lok júnímánaðar.