Morgunblaðið - 19.03.1957, Síða 20

Veðrið
Austan og NA kaldi. skýjað.

65. tbl. — Þriðjudagur 19. marz 1957.
Hver hefur xnálað þessa mynd og hvaðan er hún? — Þeir, sem
gætu gefið upplýsingai um þetta eru beðnir að hringja í síma 4220.
Verulegur fjöldi hrein-
dýra er fallinn eystra
Egi|sstöðum, 18. marz.
ÞAÐ er ekki vitað hve mörg hreindýr hafa fallið undanfarna
daga, en Egill Gunnarsson eftirlitsmaður með hreindýrunum,
sagði í símtali við mig í kvöld að vitað væri að nú þegar væri
verulegur fjöldi fallinn.
Farmannadeilan :
Hœkkanir skv. nýju
allt að 8 prósenf
Sjómenn samþykktu með
naumum meirihluta
IFYRRADAG var haldinn fundur í Sjómannafélagi Reykjavíkur
um hina nýju samninga á kaupskipaflotanum og voru þeir
samþykktir með 76 atkv. gegn 67 atkv. Ekki var leitað samþykkis
sjómanna á hafi úti.
Skipin eru nú ýmist þegar farin eða að búast til brottfarar.
Hér á eftir verður gefið nokkurt yfirlit um helzíu breyíingar,
sem felast í hinuin nýju samningum. Er þar um að ræða ýmsar
breytingar á friðmdum og kaupi, sem munu nema allt að 8%
hækkun.
samnmgunum
Hér má bæta því við að eftir
fregnum af Út-Héraði að dæma,
þá telja bændur þar að milli 50
og 100 dýr séu fallin þar, en tal-
an geti líka verið hærri.
I gærdag fór Björn Pálsson
flugmaður í könnunarflug á sinni
litlu flugvél austur á Hérað. á
vegum hins opinbera. — í gær-
kvöldi er hann kom aftur til
Reykjavíkur, kvaðst hann ekki
geta gefið nánari uppl. um för
sína þar eð hann hefði ekki kom-
ið nógu snemma til þess að skýra
frá því í stjórnarráðinu, hvað
fyrir augu hans bar. En Björn
sagði þó, að ástandið væri mjög
alvarlegt.
í gærdag leit inn á ritstjórnar-
skrifstofu Morgunblaðsins Júlíus
Jónasson frá Vífilsnesi í Hróars-
tungu. Hann kvaðst vilja taka
undir orð Friðriks bónda Stef-
ánssonar á Hóli í Fnjóskadal hér
í Mbl. á sunnudaginn, um að
nauðsyn beri til að senda héðan
flugvél með gott úthey, ef vera
kynni að það gæti bjargað hrein-
dýrunum frá hungurdauða. Júlí-
us sagði að menn skyldu hafa
það hugfast* að bændur eýstra
væru ekki aflögufærir á hey sín,
eftir svo langan innistöðukafla.
Júlíus sagði frá þvi að vetur-
inn 1950 hafi hreindýrin leitað
niður í byggð, en þá voru harð-
indi mikil. Komu dýr heim undir
bæi og brutu þar upp hey, t. d.
í Hjaltastaðaþinghá og eins í
sveit hans Hróarstungu, en þetta
sýnir að í slíkum þrengingum
hreindýranna, þá kernur allt að
notum og ég er þess fullviss,
sagði Júlíus, að gott úthey gæti
komið að fullum notum, því það
er líkast því graslendi, sem er á
hreindýraslóðunum.
Að lokum sagði Júlíus frá því
að í haust er leið hefðu bændurn-
ir á Vaðbrekku og Aðalbóli í
Hrafnkelsdal, náð tveim kálfum
og sagðist Júlíus ekki vita betur
en þeir væru báðir lifandi og á
gjöf þar.
MILiLILiANDA SKIFIN
Vinnutími er styttur þannig að
ei legið er í íslenzkri höfn á
laugardegi losna sjómenn við
vinnuskyldu að vetrinum, sem
nemur 4 klst. Þegar legið er í
heimahöfn, þurfa sjómenn ekki
að mæta fyrr en kl. 8 f. h. í stað
kl. 7,30.
Slysatrygging sjómanna er og
aukin.
Þessir liðir samantaldir munu
nema um 4% kauphækkun. —
Þetta á við Eimskipafélag ís-
lands, venjuleg flutningaskip
SÍS, „Jökla“ h.f. og Eimskipafé-
lag Reykjavíkur.
OIÁUSKIPIN
Á olíuskipum hækkar auka-
þóknun til sjómanna úr 5% í
10% en þessi þóknun miðast við
I ráði er að Freuchen
komi hingað í aprílmánuði
ÞAÐ er í ráði að víðkunnur maður leggi leið sína hingað til
Reykjavíkur innan skamrns. Er hér um að ræða landkönnuð-
inn og rithöfundinn danska, Peter Freuchen.
Það fylgdi fréttinni að Stúd-
entafélag Reykjavíkur stæði að
þessari íslandsreisu Freuchens og
væri hugmyndin að hann haldi
hér fyrirlestra.
Peter Feruchen mun vera einn
kunnasti núlifandi landkönnuður-
inn og eru það Grænlandsleið-
angrar hans, sem hann hefur
skrifað allmargar bækur um, er
gert hafa hann svo víðfrægan.
Hann fór með Knud Rasmussen
árið 1906 í hinn mikla leiðang-
ur til Norðaustur-Græniands.
Hann hefur tekið þátt í fjöl-
mörgum leiðangrum þangað og
yfir Grænlandsjökul og einnig
farið í leiðangra um önnur land-
svæði á norðurslóðum.
Bækur hans eru heimskunnar,
gg einnig hefur hann skrifað
mjög í blöð. Fyrsta bók haris,
Storfanger, kom út 1927.
Aðalfundur lðju í kvöld
IKVÖLD kl. 8,30 verður aðalfundur Iðju, félags verk-
smiðjufólks í Rcykjavík, haldinn í Alþýðuhúsinu víð
Hverfisgötu.
Á fundinum mun hin fallna stjórn kommúnista skila af
sér félaginu og leggja fram skýrslu stjórnarinnar og gera
grein fyrir fjárreiðum félagsins.
Hin nýkjörna stjórn mun aftur á móti leggja fram skýrslu,
sem löggiltir endurskoðendur hafa gert um úttekt á eignum
félagsins og hefur heyrzt að í þeirri skýrslu kenni margra
grasa, sem Iðjufélögum mun leika hugur á að kynna sér.
Má því gera, ráð fyrir, að fjölmennt verði á fundinum
og eru Iðjufélagar hvattir til að mæta stundvíslega.
Fyrir um það bil ári tók hann
þátt í getraunaþætti í útvarpi
og sjónvarpi vestur í Bandaríkj-
unum og þá vann Feruchen það
einstaka afrek að svara rétt öll-
um þeim spurningum, sem fyrir
hann voru lagðar, og gekk hann
út úr útvarpssalnum 64,000 doil-
urum ríkari.
Freuchen flúði Danmörku í síð-
ustu heimsstyrjöld og hélt til
Bandaríkjanna, þar sem hann hef
ur búið síðan. Hann er 71 árs.
fastakaupið. Er hér um að ræða
kauphækkun, sem nemur 4,76%.
Á „Hamrafellinu" hækka
kaupgreiðslur sjómanna fyrir að
vera til taks um borð, án vinnu-
skyldu, um helming og er þar um
að ræða 780 kr. launaviðbót á
mann á ái'i, sem er 1,3% kaup-
hækkun.
Aukagreiðsla fyrir hreinsun
tanka hækkar, en slík þóknun
var nú fyrst tekin upp í samn-
inga. Einnig gildir sama um að
stytta vinnuskyldu í höfn og
tryggingar, eins og hjá Eimskip.
Samtals má áætla að útgjalda-
aukning „Hamrafellsins“ sé um
71/2 %. Hjá hinum olíuskipunum
yrði hækkun 6—7%.
SKIPAÚTGERÐ RIKISINS
OG VARÐSKIPIN
Um tryggingar og vinnu-
skyldu í höfn fer eins og hjá
Eimskip. Á minnstu skipunum er
hækkuð aukagreiðsla fyrir tví-
skiptar vaktir um 45 kr. í grunn-
kaup eða um kr. 80.10 á mann á
mánuði. Auk þess eru breyting-
ar til hækkunar á yfirvinnutöxt-
um og má búast við að hækkun
nemi alls um 7—8%. Auk þess,
sem talið er að ofan, urðu nokkr-
ar fyrirkomulagsbreytingar varð
andi samningana í heild.
Við borð lá að íslandsdeild
in í Leipzig kæmisf ekki upp
Fréttatilkynningu varð að ritskoða
MBL. hefur haft fregnir af því, að við borð hafi legið að orðið
hafi að hætta við uppsetningu íslandsdeildarinnar á Leipzig-
vörusýningunni, því þar hafi að heita mátti vantað allt til all*.

>r Freuch'
Gekk kraftaverki næst að þeim
Skarphéðni Jóhannessyni arki-
tekt og Má Elíassyni hagfræðing,
sem sáu um uppsetningu sýning-
arinnar, skyldi takast það eins og
allt var í pottinn búið þar eystra.
Á kaupstefnu þessari voru það
Rússland og Kínaveldi sem
mest bar á, en það hafði til
umráða stórar byggingar og heilu
landssvæðin. Talsverð þátttaka
var meðal V-Evrópuþjóða, en
þær komu með allt til alls þang-
að austur, og þurftu þvi ekki að
leita á náðir ríkisstjórnarinnar
við uppsetningu sýningardeilda
sinna.
Auk þess sem mikill skortur
var þar í borginni á hvers konar
efnivið, þá komust þeir Már og
Skarphéðinn einnig í hreinustu
vandræði, er þeir þurftu að fó
gerð nokkur myndamót, sem
þeir ætluðu að nota í bæklinga,
sem þar voru prentaðir. Opin-
berir starfsmenn gátu hér engu
bjargað, og varð bæklingurinn
því að koma myndalaus.
Um þessa erfiðleika vissu þeir
félagar ekki, er þeir fóru austur
og umboðsmenn Kaupstefnunnar
hér létu þá ekkert um það vita.
Varð þetta til þess að gjörbreyta
varð ýmsum áætlunum við upp-
setningu íslandsdeildarinnar og
olli það ýmsum vandræðum öðr-
um.
Að lokum fengu þeir nokkur
kynni af prentfrelsinu þar eystra.
Fyrsti atvinmi-
leysisstyrkurinn
greiddur
FYRIR nokkru var greiddur
fyrsti styrkurinn úr atvinnuleys-
istryggingasjóði. Var hér um að
ræða styrk til ungs manns í Dags
brún, er ekki hafði haft atvinnu
frá því í desemberbyrjun og
var honum úthlutað rúmum
2000 kr. Maður þessi á konu og
eitt barn.
Smáfréttatilk. til blaðamanna,
sem gerð var í sambandi við opn-
un sýningarinnaar, varð að fara
gegnum hendur ritskoðunar hins
austur-þýzka alþýðulýðveldis.
Eldur í læknis-
bústað
AKRANESI, 18. marz: — Á laug-
ardaginn kom hér app eldur I
húsi héraðslæknisins hér í bæn-
um, Torfa Bjarnasonar, um kl. 1
síðd.
Kviknað hafði í tróði við heita-
vatnsgeymi, sem undir venjuleg-
um kringumstæðum er kyntur
með næturrafmagni, en er nú
kyntur með kolum vegna raf-
magnsskorts hér. — Slökkviliðs-
menn urðu að nota reykgrímur
við að kæfa eldinn í tróðinu. ÞaS
tók þá tvær klukkustundir að
ráða niðurlögum hans. Reykur
komst ekki upp í íbúð læknisins.
Skemmdir urðu nokkrar af eldi,
vatni og reyk. — O.
„Tíminn" 40 ára
DAGBLAÐIÐ „Tíminn“ minntist
í gær 40 ára afmælis síns með
veizlu að Hótel Borg. Á sunnu-
daginn var afmælisins minnst í
blaðinu með greinum, þar sem
saga blaðsins var rakin.
Fyrsti ritstjóri Tímans var Guð
brandur Magnússon, núverandi
forstjóri. Af honum tók Tryggvi
Þórhallsson síðar forsætisráð-
herra við ritstjórn. Annaðist
hann hana frá 1917—-1927, er
hann varð forsætisráðherra. Þá
tók við Hallgrímur Hallgrímsson
er var ritstj. í rúmlega einn mán-
uð. Tók Jónas Þorbergsson síðar
útvarpsstjóri þá við blaðinu og
var ritstjóri þess til ársins 1930.
Gerðist Gísli Guðmundsson al-
þingismaður þá ritstjóri ,Tímans‘
og annaðist ritstjórnina fram til
ársins 1940. Þá tók við henni
Þórarinn Þórarinsson, sem enn
er ritstjóri blaðsins, nú ásamt
Hauki Snorrasyni, sem kom að
ritstjórninni á sl. ári.