Morgunblaðið - 22.08.1957, Qupperneq 12

MORGVNBLAÐ1Ð
Flmmtudagur 22. ágúst 1957
• A
i
i
ustan
Edens
eftir
John
Steinbeck
111 I
„Vandi er vel boðnu að neita",
Sagði frú Baco.., en beindi svo orð
um sínum til barnanna: „Krakk
ar, nú er alveg hætt að rigna. —
Farið þið út og leikið ykkur“. —
Rödd hennar var svo valdsmanns-
leg, að börnin flýttu sér út úr stof
unni — Aroi. fyrstur, því næst
Cal og Abra síðust.
3.
Inni í stofunni sat hr. Bacon í
mestu makindum og krosslagði
fæturna fram á gólfið: — „Þetta
er góð jarðeign, sem þér eigið
hér“, sagði hann. — „Hvað er hún
víðlend?"
„O, hún er talsvert stór“, sagði
Adam. — „Ég á líka landið hinum
megin við ána. Þetta er mesta
kostaland".
„Eigið þér bá allt landið hérna
megin við þjóðveginn?" spurði hr.
Bacon.
„Já, ég á það. Það liggur við
að ég skammist mín fyrir að játa
það. Ég hef vanrækt það meira
en skyldi. Ég hef látið það falla
í órækt".
Bæði hr. og frú Bacon horfðu
á Adam og hann fann að hann
varð að gefa þeim einhverja full-
nægjandi skýringu á því, hvers
vegna hann hafði látið svo gott
land falla í órækt.
„Ég er víst fremur latur mað-
ur“, sagði hann. — „Og faðir
minn hefur sennilega gert mér
bjarnargreiða, þegar hann lét eft
ir sig svo miklar eignir, að ég gat
lifað góðu lífi án þess að gera
handarvik". Hann leit niður fyr-
ir sig en fann það jafnframt
greinilega að hann hafði vaxið í
áliti hr. Bacons við þessi síðustu
orð. Það var ekki leti ef hann var
ríkur maður. Einungis hinir fá-
w — Fram til þessa hef ég
aetíð verið félagi þinn, Markús.
Sa nú er nóg komið.
□_--------------------□
Þýðing
Sverrn Haraldsson
□---------------------□
tæku voru latir Einungis hinir
fátæku voru fávísir. Ríkur mað-
ur, sem ekkert vissi og ekkert
kunni var annað hvort skemmdur
eða sjálfstæður.
„Hver annast um drer.gina?"
spurði frú Bacon.
Adam hló: — „Þá umönnun
sem þeir hljóta og hún er nú ekki
neitt sérlega mikil, eiga þeir Lee
að þakka".
„Lee?“
Adam var farið að leiðast all-
ar þessar spurningar: — „Ég hef
aðeins einn mann í þjónustu
minni", sagði hann þurrlega.
„Er það Kínverjinn, sem við
sáum áðan?“ Frú Bacon virtist
bæði hneyksluð og forviða.
Adam brosti. Hún hafði gert
hann dálítið órólegan í fyrstu, en
nú færðist notaleg ró yfir hann
aftur. — „Lee ól drengina upp,
'. fæðingu þeirra og til þessa
dags og hann hefur annazt mig“,
sagði hann.
„En hafa þeir aldrei haft af
neinni móðurumhyggju að segja",
spurði frú Bacon.
„Nei, það hafa þeir ekki haft“.
„Aumingjarnir litlu", sagði hún
með hluttekningu.
„Þeir eru kannske dálítið í-
tamdir", sagði Adam — „en ég
held að þeir séu hraustir og það
er fyrir mestu. En nú er Lee að
fara frá okkur og þá veit ég ekki
hvað við eigum að gera“.
Hr. Bacon ræskti sig digur-
barkalega, áður en hann sagði: —
2) — Ég skil ekki, hvað hef-
ur komið fyrir þig. Að þú skulir
aetla að fara að vinna fyrir þessa
leiðinlegu Lovísu.
„Hafið þér nokkuð hugsað um
uppfræðslu son yðar?“
„Nei — ég hef nú ekki ákveðið
neitt um það, enn sem komið er“,
sagði Adam.
„Maðurinn minn telur menntun
mjög nauðsy.ilega", sagði frú
Bacon.
„Menntunin er lykillinn að fram
tíðinni", sagði hr. Bacon.
„Hvers konar menntun?" spurði
Adam.
Hr. Bacon hélt áfram: —
„Menntun er vald. Um það getur
engum blandazt hugur“. Hann
hallaði sér áfram í áttina til
Adams og sagði I lágum trúnaðar-
róm: — „Úr því að þér yrkið ekki
jörðina sem skyldi, hvers vegna
leigið þér hana þá ekki og flytjið
til borgarinnar — þar sem mikið
er af góðum skólum fyrir dreng-
ina yðar?“
„Adam var að því kominn að
svara: — „Hvers vegna nægir
yður ekki að hugsa um það sem
yður kemur við?“ en hann sá sig
um hönd og sagð: aðeins: „Fynd-
ist yður það góð hugmynd?"
„É" held að ég myndi geta út-
vegað yður góðan landsseta",
sagði hr. Bacon. — „Þá hafið þér
tekjur af eigninni, jafnvel þótt
þér væruð búsettur annars stað-
ar“. —
Þegar hér var komið samræð-
unum, truflaði Lee þær með því
að koma inn og bera te á borðið
með óþarflega miklum fyrirgangi.
Hann hafði heyrt nægilega mikið
b -ot af samræðunum, til að vita
að Adam leiddist þær. Hann var
næstum viss um það, að þessum
gestum geð.iaðist ekki að te, en ef
svo væri ekki, þá myndi þeim á-
reiðanlega ekki smakkast það te
vel, sem Lee hafði búið þeim til.
Og þegar Bacon-hjónin drukku
það og luku r'iklu lofsorði á til-
búning þess, vissi Lee að þau
myndu hafa eitthvað sérstakt í
hyggju. Hann reyndi að mæta til-
liti Adams, en tókst það ekki.
Adam sat og starði niður á gólf-
teppið.
„Maðurinn minn hefur setið í
skólanefnd í fjöldamörg ár“,
sagði frú Bacon — en Adam
heyrði ekki orð hennar né það sem
á eftir var sagt.
Hann sá fyrir sér stóran hnött,
sem hékk og sveiflaðist í grein á
einu eikartrénu hans. Og án nokk
urrar skiljanlegrar ástæðu minnt
ist hann skyndilega föður síns, þar
sem hann haltraði um á tréfætin-
um og barði í- hann með göngu-
stafnum. Hann sá fyrir sér harð-
leitt, hermannlegt andlit föðurins,
þegar hann kallaði synina til æf-
inga og neyddi þá til að bera þung
ar byrðar, til bess að stæla herð-
arnar og bakið. Adam fannst
hann finna til bakpokans með
þungu steinunum. Hann sá hæðn-
islega glottið á Charles — Char-
3) — En Markús ríður þög-
ull úr hlaði.
4) — Af hverju skyldi hann
Markús hegða sér svona. Hann
les — með köldu, hættulegu aug-
un og ofsafengna skapið. Skyndi-
lega ' langaði Adam til að sjá
Charles. Hann ætlaði að fara og
heimsækja hann, einhvern tíma
bráðlega — og oaka drengina með
sér. Þessi hugsun fyllti hann svo
miklum ákafa, að hann sló á lærið.
Hr. Bacon þagnaði í miðri setn
ingu og leit spyrjandi á Adam.
„O, afsakið", sagði Adam vand-
ræðalega. — „Ég mundi bara
skyndilega eftir dálitlu, sem ég
hef vanrækt að gera“.
Bæði hr. og frú Bacon biðu þol-
inmóð og hæversk eftir nánari út-
skýringu frá hans hendi og Adam
hugsaði með sér: „Hvers vegna
ekki? Ekki ætla ég að sækja um
starf sem fátækrastjóri. Ekki er
éf í neinni skólanefnd. Hvers
vegna ekki?“ Hann sagði við
gesti sína: — „Ég minntist bara
þess að ég hef gleymt að skrifa
bróður mínum í meira en tíu ár“.
Þau undruðust bersýnilega
þessa játningu hans og litu hvort
á annað, svo að lítið bar á.
Lee hafði aftur hellt í bollana.
Adam sá að hann blés út kinnarn-
ar og heyrði hann skríkja lágt af
ánægju, þegar hann var kominn í
öruggt Skjól frammi á ganginum.
Bacon-hjónin kærðu sig ekkert
um að ræða nánar við Adam um
samband þeirra bræðranna. Þau
vildu vera tvö ein sem fyrst og
tak? það þá til rækilegrar athug-
unar.
Lee sá það af hyggjuviti sínu
að svo myndi vera. Hann flýtti sér
að leggja aktygi á hestinn og
aka litla vagninum að húsdyrun-
um.
4.
Þegar Abra, Cal og Aron fóru
t, staðdæmdust þau í litla, yfir-
byggða forskyggninu og horfðu á
regndropana, sem féllu og fossuðu
niður úr krónubreiðu eikartrján-
um. Skýfallið var liðið hjá og
þrumuhljóðið heyrðist úr fjarska,
e- rigningin virtist ætla að halda
áfram.
„Konan sagði okkur, að það
væri hætt að rigna", sagði Aron.
„Hún leit ekki út“, svaraði Abra
skynsamlega. — „Þegar hún tal-
ar, gáir hún ekki að neinu".
„Hvað ertu gömul?" spurði Cal.
„Tíu ára“, sagði Abra. — „Næst
um ellefu".
„Ha“, sagði Cal borginmann-
lega. — „Við erum orðnir ellefu
ára. — Bráðum verðum við tólf
ára“.
Abra ýtti hattinum aftur á
hnakka. Hann var eins og geisla-
baugur um höfuð hennar. Hún var
falleg, með dökkt hár í tveimur,
þykkum fléttum. Hún hafði hátt
og hvelft enni og augabrýnnar
voru jafnar. Með tlmanum myndi
hún fá snoturt söðulnef, enda þótt
það líktist nú lítilli kartöflu. En
tvennt myndi alltaf haldast ó-
breytt í svipmóti hennar og ein-
kenna hana: Hakan var festuleg
og munnurinn fallegur með þykk-
um, ljósrauðum vörum. Brúnu
augun voru hvöss og greindarleg
og laus við allan ótta. Hún horfði
beint framan í drengina, beint í
augu þeirra og nú gætti ekki leng-
ur þeirrar feimni er hún hafði
gert séi upp inni í stofunni.
„Ég trúi því ekki að bið séuð
tvíburar", sagði hún. „Þið eruð
ekkert líkir".
hlýtur að hafa einhverjar leynd-
ar ástæður.
— Æ, pabbi. Við skulum ekki
tala um það, Markús er farinn og
hann kemur ekki aftur.
„Jú, við erum það“, sagði Cal.
„Það erum við“, sagði Aron.
„Sumir tvíburar eru ekkert lík-
ir“, fullyrti Cal.
„Það eru margir tvíburar ólík-
ir“, sagði Aron. — „Le» hefur
sagt okkur hvernig því er háttað.
Ef tvíburamir koma úr einu eggi,
eru þeir líkir. En ef eggin eru
tvö, þá eru þeir ólíkir".
„Við erum tvö egg“, sagði Cal.
Abra brosti og hafði gaman að
hugarburði þessara sveita-
drengja. — „Egg“, sagði hún. —
„Ha, ha, egg“. Hún hló ekki hátt,
en kenning Lees riðaði til falls og
svo kollvarpaði hún henni gersam
íega. — „Hvor ykkar er steikt
egg?“ spurði hún — „og hvor lin-
soðið?"
Drengirnir litu vandræðalegir
og ráðþrota á hana. Þetta var í
fyrsta skiptið sem þeir kynntust
h'nni ósveigjanlegu rökfræði kon-
unnar, sem er ósigrandi jafnvel,
og kannske alveg sérstaklega, þeg-
ar hún er röng. Þetta var þeim al-
veg ný reynsla, æsandi og hræð-
andi.
„Lee er Kínverji", sagði Cal.
„Nú, svo að skilja", sagði Abra
vingjarnlega. — „Hvers vegna
sagðirðu það ekki strax? Þið eruð
kannske kínversk egg — ég meina,
sko, þessi „plategg", sem þeir láta
í hreiðrin hjá hænunum, svo að
þær fari að verpa".
Hún þagnaði til að vita hver
áhrif orð hennar hefðu. Hún sá
efa og andúð í svip drengjanna,
sem snöggvast, en svo hvarf það
aftur. Allt sem heitið gat mótmæli
og mótþrói, var að engu orðið. —
Abra hafði tekið forustuna.
„Við skulum fara út í gamla
húsið og leika okkur þar“, sagði
Aron. — „Þakið lekur ofurlítið,
en annars er gaman að vera þar“.
Þau hlupu undir regnblautu
eikartrjánum, til gamla Sanchez-
hússins og skutust inn um opnar
dyrnar, sem mörruðu ólundarlega
á kolryðguðum hjörunum.
Þetta gamla hús var orðið
hrörnuninni að bráð í annað
skipti. Stóra stofan, sem náði yf-
ir alla húslengdina, var að hálfu
leyti kölkuð og veggirnir voru
hvítir, þar sem smiðirnir höfðu
lokið verki sínu fyrir tíu árum.
Og gluggarnir með nýju glugga-
grindunum voru enn sem fyrr
rúðulausir. Nýja gólfið var skell-
>. t eftir lekann á þakinu og úti í
horninu var stór hrúga af göml-
um pappa og svörtum pokum með
nöglum sem voru löngu ónýtir af
ryði.
Þegar börnin stóðu í dyrunum
kom leðurblaka flögrandi innan
úr húsinu. Hún sveimaði í lcrókum
og kimum, eins og grár skuggi
og hvarf loks út um einn glugg-
ann.
SHÍItvarpiö
Fimmtudagur 22. ágúst:
Fastir liðir eins og venjulega.
12,50—14,00 „/. frívaktinni", sjó-
mannaþáttur (Finnborg Örnólfs-
dóttir). 19,30 Harmonikulög (plöt
ur). 20,30 Erindi: Hugsað um lít-
ið ljóð (Ólafur Haukur Árnason,
skólastjóri). 21,00 Tónleikar (pl.).
21.30 Útvarpssagan: „Hetjulund"
eftir Láru Goodman Salverson,
IX (Sigríður Thorlacius). 22,10
Kvöldsagan: „ívar hlújárn" eftir
Walter Scott, XXVI (Þcrsteinn
Hannesson flytur). 22,30 Sinfón-
ískir tónleikar (plötur). — 22,10
Dagskrárlok.
Föstudagur 23. ágúst:
Fastir liðir eins og venjulega.
13,15 Lesin dagskrá næstu viku.
19.30 Létt lög (plötur). — 20,30
Um víða veröld (Ævar Kvaran).
20,55 íslenzk tónlist: Lög eftir Ás-
kel Snorrason og Inga T. Lárus-
son. 21,20> Þýtt og endursagt: —
„Hvíta hindin", eftir James Thur-
ber (Málfríður Einarsdóttir). —-
21,45 Tónleika’ (plötur). — 22,10
Kvöldsagan: „Ivar hlújárn" eftir
Walter Scott, XXXVII (Þorsteinn
Hannesson flytur). 22,30 Harmon
ikulög. a) Die Picos leika. b) Sig-
urd Agren og harmonikuhljóm-
sveit hans leika. 23,00 Dagskrár-
lok. —
DURHSCHHRF
RAKVÉLABLÖDIN
hafa farið sannkallaða sigurför um
landið. Reynið fasan durascharf
rakvélablöðin og sannfærist um
gæði þeirra. Þér getið ekki
dæmt um beztu rakvéla-
blöðin fyrr en þér hafið
reyntfasan durascharf.

Einkaumboð:
BJÖRN ARNÓRS SON
Bankastræti 10, Reykjavik
MAKKUS Eítir Ed Dodd