Morgunblaðið - 15.10.1957, Síða 3

3
Þriðjudagur 15. október 1957
MOnCTJlSBl 4T) IÐ
Væntir þess oð fiinno lifiomdá
ó steino
Samtal við Theodor Green
öldungadeildarþingmann
BLAÐAMENN frá Reykjavíkurblöðunum hittu í gser að heimili
bandaríska sendiherrans, öldungadeildarþingmanninn, Theodor
Green, sem er formaður utanríkismálanefndar öldungadeildarinnar.
en hann hefur um langt skeið verið meðal áhrifamestu rnanna um
mótun bandarískrar utanríkisstefnu.
Green þingmaður er orðinn háaldraður maður, 91 árs, en ennþá
svo ungur í anda, að allar líkur benda til að hann bjóði sig fram
til þings, þótt hann yrði 100 ára.
langar okkur i nefndinni til að
kynnast því af eigin raun, hvað
Með þotu á slipsinu
Þrátt fyrir þennan háa aldur
sáu blaðamennirnir enga ástæðu
til að hlífa honum við spurning-
sé að og hvernig sé hægt að bæta
úr því.
Theodor Green öldungadeildarþingmaður og John J. Muccio
sendiherra Bandaríkjanna hér á landi ræða við blaðameun.
Ég þarf ekki að taka það fram,
hélt Green þingm. áfram að við
Bandaríkjamenn álítum Atlants-
hafsbandalagið lífsnauðsynlegt
og að þar undir sé öll tilvera okk
ar komin, að það haldist sem
styrkast.
— Hafið þér haft tækifæri til
að ræða við íslenzka stjórnmála'
menn um samstarfið í NATO?
— Já, mér hefur veitzt sú
ánægja, að tala við íslenzka
ráðherra og ýmsa fleiri áhrifa
menn og það gleður mig, að
þær viðræður eru mjög upp-
örvandi. Þar kom fram lifandi
áhugi á stefnu og starfi NATO.
Ég vildi vona, að ég fengi
sömu undirtektir í öllum hin-
um þátttökuríkjunum, sem ég
heimsæki. Og það er einnig
þýðingarmikið að menn sýni
áhuga sinn ekki aðeins í orð-
um, heldur líka í verkum.
Fyrstu lýðveldin austan og
vestan hafs
Og öldungadeildarþingmaður-
inn hélt áfram:
— Þótt ég hafi ekki dvalizt
hérna lengi, þykist ég þegar hafa
séð, að ísland er dásamlegt land.
Þetta er lítil þjóð, sem hefur
mikil áhrif á alþjóðavettvangi.
Ég kem í rauninni líka frá litlu
landi, það er Rhode Island, sem
ég er fulltrúi fyrir á þingi. Það
er eitt af minnstu ríkjunum í
Bandaríkjunum. Og það er ýmis-
legt sameiginlegt með fslandi og
Rhode Island. Þið voruð fyrsta
lýðveldið í Evrópu og við vorum
einnig fyrsta ríkið í Bandaríkj-
unum, sem lýsti yfir fullu sjálf-
stæði og lýsti sig óháð Englend-
ingum.
íbúarnir í Rhode Island eru
þekktir fyrir það að vera sjálf-
stæðir í skoðunum. Ef einhverri
staðhæfingu er beint að þeim, eru
þeir ekki vanir að gleypa við
henni, heldur hugsa þeir vand-
lega sitt mál og hafa jafnvel til
hneigingu til að svara: „Ég held
ekki“. Það er sagt að litlar þjóð-
ir séu oft svona. Máske eru ís-
lendingar þannig líka, þið vitið
það bezt sjálfir.
Loks var Green þingmaður
spurður: — Hvenær rennur út
núverandi kjörtímabil yðar?
— Á ég að taka þetta sem móðg
un? spurði hann hlæjandi. —
Finnst ykkur ég vera orðinn
svona gamall? Nú það er eðlilegt,
oUKSTEIM
Brauðverð hækkar
um nær 8%
Ekkert stjórnarblaðanna sagði
frá því á sunnudaginn var, að
brauðverðið hefði hækkað þá
daginn áður. Rúgbrauðin t.d. um
nær 8%. Jafnskjótt og bakara-
verkfallinu lauk fyrir rúmum
mánuði sögðu Morgunblaðið og
Vísir frá því, að tilætlunin mundi
vera að bæta bökurunum kaup-
hækkunina, sem um var samið.
Morgunblaðið sagði t. d. hinn 12.
september:
„En nokkurn veginn fullvíst er
andstæðingur minn við síðustu j að ríkisstjórnin hefir gert leyni-
kosningar ætlaði líka að ná sér
niðri á mér með því að halda því
fram við kosningarnar, að ég
væri orðinn svo gamall, að ég
myndi falla frá á þessu kjörtíma-
bili.
En ég svaraði honum þá, að
ég væri hvergi hræddur.
M.a.s. segja væri ég ákveðinn
í að bjóða mig fram við næstu
kosningar, hins vegar myndi
ég máske íhuga það betur við
þar næstu kosningar hvort ég
færi fram, því að þá skorti mig
aðeins eitt ár á hundraðið. Eft-
ir þetta hætti andstæðingur-
inn að tala um elli mína.
— Þ. Th.
um. Um sinn virtist hann verða
þreyttur við þurrar pólitískar
spurningar, en þegar tekið var
upp léttara hjal, lifnaði hann
aftur við og lét skemmtileg gam-
anyrði fjúka.
Green er lágvaxinn maður.
Hann ber svip hins vitra öld-
ungs og maður gæti haldið af
lonéttunum sem hann ber, að
hann væri íhaldssamur. En
þegar betur er að gáð hefur
hann sem slipsisnælu eftir-
mynd af þrýstiloftsflugvél af
nýjustu gerð. Er það skemiati-
legt tákn þess að hinn aldraði
maður fylgist með timanum.
Heimurinn hefur minnkað
— Utanríkisstefna Bandaríkj-
anna hefur breytzt mikið á þeim
tíma, sem ég hef setið á þingi,
sagði Mr. Green. Bandaríkjamenn
hafa neyðzt til að fella niður með
öllu fyrri einangrunarstefnu sína.
Það sem veldur því er einfald-
lega, að heimurinn hefur hlaupið
eins og ullartau. Fyrr á árum
var það heilmikil ferð að fara til
Evrópu frá Bandaríkjunum. Nú
getur maður skroppið til Lund-
úna til að borða miðdegisverð.
Vegna þess, hve heimurinn hefur
minnkað, skiljum við nú betur,
að atburðir hvar sem er í heim-
inum geta haff þýðingu fyrir okk
ur, hvort sem þeir gerast í fjar-
lægum Austurlöndum, nálægum
Austurlöndum eða Evrópu.
Ég býst við, að þið hér á ís-
landi hafið einnig kynnzt því,
hve heimurinn hefur verið að
minnka og land ykkar að losna
úr einangrun.
Lifandi áhugi á NATO
Spurt var, hver væri tngangur
heimsóknar þingmannsins.
Hann svaraði:
— Ég er á ferðalagi til allra
höfuðborga NATO-ríkjanna, sem
formaður utanríkismálanefndar
öldungadeildarinanr. Okkur leik-
ur hugur á að kynnast viðhorfum
annarra þátttökuríkjanna til
þessa bandalags og hvernig hægt
muni að efla það. Við trúum á
þá grundvallarkenningu sem
liggur að baki bándalaginu, að
frjálsar þjóðir verði að vinna
saman til að vernda menningu
sína. Við vitum, að það eru að
verki öfl, sem vilja sundra þessu
samstarfi. Við höfum t.d. haft
fregnir af því að sum þátttöku-
ríkin séu með í samtökunum að-
eins af hálfum hug. Þess vegna
Hátíbisdagur Óhába sajnabarins
ÞAÐ VAR FAGURT veður í
Reykjavík um tvöleytið á sunnu-
daginn, er stór hópur Reykvík-
inga lagði leið sína upp Rauðar-
árholtið. Það er venjulega manna
á milli kennt við Sjómannaskól-
ann eða vatsgeyminn, en nú hef-
ur risið þar nýtt og mikið mann-
virki, byggt af Óháða söfnuðinum
til messugerða og félagsstarfs á
fleiri sviðum. Byrjað var að
grafa fyrir húsi þessu um miðjan
júlí í fyrrasumar, en nú er þar
fullgert félagsheimili og kirkja
komin undir þak. Á sunnudag-
inn var hornsteinn kirkjunnar
lagður og félagsheimilið vígt og
af því tilefni mikil hátíðahöld.
Séra Emil Björnsson, prestur
Óháða safnaðarins, messaði í
kirkjunni kl. 2. Hún hefur verið
steypt upp, en tréstoðir standa
enn undir steypumótum í lofti og
glugga vantar. Guðsþjónustan
fór því fram í nokkuð óvenjulegu
umhverfi, en var hátíðleg og hreif
alla viðstadda. Presturinn fjallaði
í ræðu sinni m.a. um hlutverk
I kirkjunnar í þjóðfélagi nútímans.
Hann sagði, að kirkjan ætti mikið
verk að vinna í sambandi við
tómstunda- og félagsstörf safnað-
arfólksins og í samræmi við þetta
væri hluti hinnar nýju byggingar
sérstaklega úr garði gerður sem
félagsheimili. Séra Emil vígði
síðan heimilið og gaf því nafnið
Kirkjubær.
Að lokinni guðsþjónustu tók
formaður safnaðarins, Andrés
Andrésson klæðskerameistari, til
máls. Hann veitti Kirkjubæ við-
töku úr hendi byggingarnefndar,
rakti með nokkrum orðum bygg-
ingarsögu hússins og tilkynnti
síðan, að borgarstjórinn í Reykja-
vík myndi leggja hornstein kirkj
unnar. Las Andrés skjal, sem lagt
var í hornsteininn.
Borgarstjórinn mælti síðan
nokkur orð. Hann kvað það til
mikillar blessunar fyrir Reykja-
vík, er upp risu félagsheimili til
kirkjulegrar starfsemi og þakkaði
Óháða söfnuðinum fyrir sérlega
ötult starf við að koma hinni
samning við bakarameistara um
að leyfa þeim annað hvort að
hækka brauðverðið eða að það
skuli greitt niður með framlög-
um úr ríkissjóði".
Sama dag sagði Þjóðviljinn:
„Slúðursaga íhaldsblað-
anna tilhæfulaus
Vísir flytur lesendum sínum
enn í gær slúðursögu íhaldsblað-
anna um lausn bakaraverkfalls-
ins, segist geta „upplýst að þeir
(bakarameistarar) telja sig hafa
loforð verðlagsyfirvaldanna fyrir
því að þeim verði bættur skað-
inn, annaðhvort með hærra verði
eða niðurfelling útflutningssjóðs-
gjalds".
Eins og áður hefur verið skýrt
frá hér í Þjóðviljanum, er eng-
inn fótur fyrir þessu slúðri Vísis
og Morgunblaðsins----------
Þetta hefur Þjóðviljinn síðan
endurtekið, jafnvel þótt Alþýðu-
blaðið léti á sér skilja, að þvílík
, .. ,, . , loforð hafi verið gefin sem Sjálf-
hefm smn tima . Efmshyggjan er stæðisblöðin ^ ^
hm mikla bol nutimans, sagði
borgarstjóri, en minnti jafnframt
á, að fórnfúst starf eins og það,
sem nú hefur verið unnið í Óháða
söfnuðinum kemur miklu til leið-
ar í uppbyggingunni.
Borgarstjóri lagði síðan horn-
stein kirkjunnar, en að athöfn-
inni lokinni var gengið út og í
Kirkjubæ. Þar höfðu safnaðar-
konur veitingar allt fram á sjö-
unda tímann Um kvöldið
var samkoma fyrir safnaðarfólk.
Var þar lýst byggingarstarfinu,
fluttar kveðjur og árnaðaróskir
og sungið. M.a. söng Kristinn
Hallsson óperusöngvari kirkjulög
með aðstoð Fritz Weisshappel.
Þess skal að lokum getið að
húsakynnum í byggingu Óháða
safnaðarins var lýst hér í blað-
inu sl. föstudag.
nýju byggingu upp. Hann minnti
á orð Prédikarans: „Öllu er af-
mörkuð stund . . . . að rífa niður
hefir sinn tíma og að byggja upp
^ —
Andrés Andrésson les skjalið, sem múrað var í hornstein kirkju Óháða safnaðarins sl. sunnu-
dag. Hjá honum standa Gunnar Thoroddsen, borgarstjóri og séra Emil Björnsson.
(Ljósm. Gunnar Rúnar).
Nú hefur reynslan skorið úr.
Verðhækkunin hefur orðið, alveg
eins og sagt var fyrir, enda hafði
henni eða niðurgreiðslu úr ríkis-
sjóði verið lofað.
Ekki tilviljun
Sama daginn og hækkun brauð
verðsins varð birti Þjóðviljinn í
forystugrein þetta eftir kommún-
istablaðinu Mjölni á Siglufirði:
„Komið hefur verið á verð-
lagseftirliti með þeim árangri, að
flestar helztu nauðsynjar almenn
ings hafa haldizt óbreyttar í
verði, enda hefur vísitala sára
lítið breytzt í tíð núverandi
stjórnar".
Víst er það óheppilegt, að ein-
mitt sama daginn og svo óum-
deilanleg nauðsynjavara eins og
brauð hækkaði skyldi Þjóðvilj-
inn hampa þessari fjarstæðu úr
Mjölni. En þó er hér engan veg-
inn um tilviljun að ræða, því að
stöðugar verðhækkanir hafa átt
sér stað undanfarna mánuði. Þær
hafa raunar að nokkru verið fald-
ar með niðurgrciðslum úr ríkis-
sjóði. En nú bætast við nokkur
hundruð milljóna í nýjum skött-
um á almenning, m. a. til að
standa undir niðurgreiðslunum.
Aðrar hækkanir lenda umsvifa
laust á almenningi. í þessu sama
laugardagsblaði Þjóðviljans seg-
ir t.d.:
„Það konj Póstinum á óvart,
þegar hann keypti sér „einn kók“
einn daginn í vikunni, að kókið
hafði hækkað í verði, hann hafði
ekki séð neina tilkynningu eða
auglýsingu í blöðunum um það,
að útsöluverð gosdrykkja ætti að
hækka. Og nú vil ég beina eftir-
farandi spurningum til verðlags-
yfirvaldanna: Hvers vegna er
ekki tilkynnt opinberlega um slík
ar verðhækkanir? Og á hvaða
forsendum byggist verðhækkunin
á gosdrykkjunum? Mér finnst að
það megi ekki minna vera en
fólk fái að fylgjast með þessum
málum----------“.