Morgunblaðið - 18.10.1957, Page 9

Föstudagur 18. október 1957
moRcrnvnf 4ðið
9
ísafjarðarflugvöllur brátt byggðu
N/ flugstöðvarbygging reist á Reykja-
vikurflugvelli og ratsjá tekin i notkun
BLAÐAMAÐUR Mbl. átti nýlega
viðtal við Gunnar Sifiurðsosn,
varaíormann Flugráðs. Innti
hann Gunnar eftir fréttum af því
hvaða framkvæmdir hefðu helzt
verið fierðar i flugmálum í sum-
ar á vegum Fiugmáiastjórnarinn-
ar.
★
Eitt höfuðmálið á því sviði,
er að mjög aðkallandi er nú að
leysa flugvallarþörf ísafjarðar og
reyndar Vestfjarðanna allra. Hef
ir að undanförnu farið fram ítar-
leg rannsókn á því hvar hentug-
ast væri að byggja ísafjarðar-
flugvöll. Koma þar tveir stað-
ir til greina, annaðhvort Bol-
ungarvík, sem er um 14 km. frá
ísafirði eða Skipeyri í Skutils-
firði, rétt við kaupstaðinn. Á
báðum stöðunum eru aðstæður
erfiðar og aðflug ekki nema úr
einni átt í Skutilsfirði, en sjúkra-
flugvellir eru þó bæði þar og í
Bolungarvík. Nú er unnið að
endanlegri athugun áður en stað-
setning verður ákveðin. En það
þarf að byggja flugveili víðar á
Vestfjörðum, m.a. á Þingeyri i
Dýrafirði, á Patreksfirði og end-
urbæta Hólmavíkurflugvöllinn.
Víða unnið að flugvallagerð
Hvað er um flugvallagerð ann-
ars staðar á landinu að segja?
— í sumar var Akureyrarflug-
völlur lengdur um 150 metra, í
1550 metra. Þar er nú einnig unn-
ið að smíði flugturns og síðar
flugstöðvarhúss og verður hann
fokheldur nú í haust, en vænt-
anlega tekinn í notkun á næsta
ári.
í fyrra var byrjað á flugvall-
argerð við Húsavík og gerður 400
metra völlur 30 m breiður i
Aðaldalshrauni. í sumar var
hann stækkaður í 1000 metra og
gerður 50 metra breiður. Douglas
vélar geta nú sezt á vellinum og
mun Flugfélagið fara reynslu-
flug einhvern þessara daga.
í Vestmannaeyjum hefir verið
haldið áfram endurbótum á flug-
vellinum og lengingu hans. Hefir
verið sprengt úr Sæfelli austan
megin við völlinn og hann lengd-
ur um 150 metra. Er hann nú
1200 metrár, en áformað er að
endanleg lengd vallarins verði
1300 metrar.
Framkvæmdir hófust í júní í
sumar, við Norðfjarðarflugvöll
en honum hefir verið valinn
staður á Leirunni, þ.e. fyrir botni
Norðfjarðar. Var þá hafizt handa
um að dæla sandi í völlinn með
sanddaelu og er búizt við að það
taki tvö næstu sumur, Ráðgert
er að völlurinn verði 1200 metrar
að lengd og 50 á breidd. Er ráð-
gert að hann kosti 2,8 millj. kr.
Þá er og í athugun flugvall-
argerð á Siglufirði en það er sá
staður auk Vestfjarðanna sem
enn verður að notast við sjó-
flugvélar.
Gunnar Sigurðsson
Ratsjá kemur á
Reykjavíkurflugvöll
— Aðrar framkvæmdir?
— Það er æskilegt, að 1—2
varaflugvellir séu fyrir hendi,
sem hinar nýju Viscount flugvél-
ar geta notazt við. Til þess hefir
verið nauðsynlegt að gera vissar
endurbætur á flugbrautunum til
þess að forðast það að möl og
sandur drægist inn í hreyfla vél-
anna við flugtak og lendingu.
Seft hafa þvi verið flugbrautar-
járn í þessu skyni á flugvöllinn á
Akureyri og einnig er fyrirhugað
að setja slík járn á norðurenda
legt slitlag sett á báða þessa
velli úr malbiki eða steinsteypu.
Þá er í byggingu ratsjárhús
á flugvellinum hér í Reykjavík.
Nýlega hafa tvö fullkomin rat-
sjártæki verið keypt hingað til
lands. Verður annað sett upp hér
í Reykjavík en hér hefir ekkert
ratsjártæki verið til þessa, en
hitt fer til Akureyrar. Ratsjáin
sem verið héfir á Akureyri verð-
ur síðan sett upp í nýju flug-
stöðvarbygginguna á Egilsstöð-
um þegar hún verður fullgerð.
Ný flugstöð í Reykjavík
— Fleiri byggingarframkvæmd
ir á Reykjavíkurflugvelli?
— Já. Aðkallandi er að reisa
hér flugstöðvarbyggingu. í ár
munu fleiri farþegar fara um
Reykjavíkurflugvöll, en Kefla-
víkurflugvöll, eða um 100.000
manns, og sést af því hve nauð
synin er rík á nýrri byggingu.
Teikningu að flugstöðvarbygg
ingu hefir Gísli Halldórsson arki-
tekt gert og vonandi geta fram
kvæmdir hafizt í náinni framtíð.
— En sjúkraflugvellir?
— Þeir hafa nokkrir verið
gerðir í sumar víðs vegar um
land. Þeir Haukur Claessen fram-
kvæmdastjóri flugvalla utan
Reykjavíkur og Björn Pálsson
flugmaður hafa haft umsjá með
gerð þeirra. Meðal annars hefir
verið byggt skýli fyrir sjúkra-
flugvél á Akureyrarflugvelli.
★
Þannig fórust Gunnari Sig-
urðssyni orð um helztu fram-
kvæmdir sem unnar hafa verið í
flugmálunum í sumar, en eins og
Gísli Sveinsson, kirkjuráðsmaður:
KirkjuráðHinnaríslenzku
þjóðkirkju 25 ára
flugvallarins á Egilsstöðum. En | sjá má þá eru enn stærri áform
flugmálastjórnin telur nauðsyn- sem bíða úrlausnar í náinni fram-
legt að í framtíðinni verði varan- ! tíð.
Nýi barnaskólinn á Húsa-
vík liggur undir
skemmdum
Gjaldeyrir hefir ekki fengizt fyrir gleri
i gluggana sem legið hefir á hatnar-
bakkanum í Reykjavík síðan í ágúst
SAMKVÆMT upplýsingum
frá bæjarstjóranum á Húsa-
vík, Páli I»ór Kristinssyni,
liggur við tugþúsunda króna
skemmdum í hinni nýju bygg
ingu Barnaskólans á Húsavík
sökum þess, að gjaldeyrisyfir-
völdin hafa ekki afgreitt gjald
eyri fyrir gleri í glugga skól-
ans. Nauðsynleg gjaldeyris-
og innflutningsleyfi voru feng
in í vetur og glerið kom hing-
að til Iands með fyrstu skips-
ferð eftir að farmannaverk-
fallinu lauk í ágúst í sumar.
Hörð gj
agnrvni f rá kunnum
bandarískum vísindamanni
WASHINGTON — Hinn heims- reka hvern bandarískan vísinda-
írægi vísindamaður, dr. Harold skörung á fætur öðrum úr emb
Urey, sem héfur fengið Nobels- ætti. Jafnframt, heldur Urey á-
verðlaunin, hefur látið þau orð fram, hafði hið frjálsa framtak
falla, að Bandaríkjamenn geti
ekki sízt kennt MacCarthyisman-
tun um það, að Rússar hafa nú
tekið forystuna í geimvísindum.
Einnig geti Bandaríkjamenn sótt
stjórn sina til ábyrgðar fyrir
þessa þróun málanna. Sannleik-
urinn sé sá, að vanmat Banda-
ríkjanna á vísindagetu Ráðstjórn-
armanna hafi aukið sofandahátt
á sama tíma og ofstækismönnum
það í för með sér, að ofmargir
kokkar voru látnir eyðileggja
matinn. Hann segir ennfremur,
að Bandaríkjamönnum sé nær
að láta af sjálfsánægjunni og
ofsóknunum og hætta þeim leiða
ávana að hugsa aðeins í pening-
um. — Annar vísindamaður hef-
ur sagt í þessu sambandi: Við
fengum 100 milljónir dollara, en
MacCarthyismans hafi tekizt að ' hefðum átt að fá Vi miljarð.
Síðan hefur glerið í barna-
skólagluggana legið á hafnar-
bakkanum í Reykjavík, og þrátt
fyrir ítrekaðar tilraunir bæjar-
stjórnarinnar, skólanefndarinnar,
alþingismanns Suður-Þingeyjar-
sýslu og innflytjandans hér í
Reykjavík, hefur gjaldeyrir ekki
fengizt til þess að leysa glerið út
allt til þessa.
Nýr barnaskóli hefur verið I
byggingu á Húsavík að undan-
förnu. Lokið er við bygginguna að
utanverðu, nær lokið við að ein-
angra veggi og stendur aðeins á
hinu tvöfalda gleri, sem pantað
var frá Belgíu í fyrra.
Ef norðanhríð kæmi myndu
verða skemmdir í skólahúsinu,
sem næmu tugþúsundum króna,
segir bæjarstjórinn, og það er
mikið happ að á Húsavík skuli
hafa verið slík einmunatíð, að
enn hefur glerleysið ekki komið
að sök. Skólanefndin hafði í huga
að kaupa gler til bráðabirgða i
glugga skólans og loka þeim
þannig meðan oeðið væri eftir
að glerið fengist af hafnarbakk-
anum í Reykjavík, en við það
var hætt í haust sökum þess að
þá kváðust gjaldeyrisyfirvöldin
bráðlega mundu veita gjaldeyri.
Hefði bráðabirgðaglerið einnig
kostað 20—30.000 kr. En það hef-
ur brugðizt til þessa og svörin
sem bæjaryfirvöld og skólanefnd
Húsavíkur hafa fengið hjá gjald-
eyrisyfirvöldunum eru þau að
enginn gjaldeyrir sé til, jafnvel
j þótt svo mikil verðmæti séu í
I húfi, sem hér er um að ræða.
KIRKJURÁB Ilinnar íslenzku
þjóðkirkju var stofnsett með lög-
um nr. 61, 6. júlí 1931.
Eftir tilskilinn undirbúning
samkvæmt lögunum og útgefinni
reglugerð var fyrsti fundur
Kirkjuráðsins haldinn 11. októ-
ber 1932 og hefir ráðið þannig
starfað í aldarfjórðung.
Ný lög voru samþykkt og stað-
fest á þessu ári nr. 43, 3. júní
1957, um Itirkjuþing og Kirkju-
ráð íslenzku þjóðkirkjunnar, og
hin eldri þar með úr gildi felld,
en verksvið ráðsins fært að miklu
leyti undir Kirkjuþingið, eins og
nánar verður gétið.
Um kirkjuráðsmenn var með
lögunum ákveðið, að þeir sky’iu
vera 5: „biskup landsins, 2 guð-
fræðingar, kosnir af sóknarprest-
um þjóðkirkjunnai og kennurum
guðfræðideildar háskólans, til 5
ára í senn, og 2 fulltrúar kosnir
af héraðsfundum til sa’ma tima“.
Biskup skyldi vera sjálfkjörinn
forseti Kirkjuráðsins, en það
kjósa sér varaforseta, og annist
þeir fundarstjórn.
Verkefnj Kirkjuráðsins var:
„Að vinna að eílingu íslenzkrar
kristni og styðja að trúar- og
menningarahrifum þjóðkirkjunn-
ar“ með ýmsum hætti. Og ráð-
gjafaratl væði og tillögurétt hafði
það um margvísleg kirkjumál, en
samþykataratkvæði um ýmis
„innri“ mái kirkjunnar, svo sem
kirkjulegar athafmr ó.fl., ef
prestastefna einnig sampykkti;
loks nokkurt ráðstöfunarvald yfir
tillögðum fjármunum, þó undir
úrskurði dóms- og kirKjumála-
ráðuneytis ef með þyrfti. — Skylt
var að kalla saman fund. einu
sinni á ári, ársfund eða áðaifund,
en aukafundi ella eftir þörfum.
Breyttist þetta brátt í meðförum
á þá lund, að fundir urðu fleiri
á ári hverju, án aukafundarnafns.
Eigi var kirkjuráðsmönnum ætl-
uð ein þóknun fyrir störf sín.
Yfirlit um fundarhöld Kirkju-
ráðs þennan liðna aldarfjórðung,
samkv. gerðabók ráðsins, verð-
ur þannig. Alls hafa verið haidn-
ir 117 fundir, sem verður til jafn
aðar 4—5 fundir á ári, en komu í
reyndinni næsta misiafnt á árin,
flestir urðu þeir fyrstu árin eða
hæsta tala 11 (1932 síðan 9 1933
og 7 1934), en einu sinni eftir
það 10 (1939), þá úr því hæst 5 á
ári og þaðan af færri en meira
magn mála þá afgert á einum
fundi. Fundirnir dreifðust árlega
á alla mánuðina, nfema júní og
júlí —- Þá voru engir fundir haldn
ir. ^
Á þessu tímabih hafa verið 3
aðalforsetar Kirkjuráðs (sjálf-
kjörnir), biskuparnir Jón Helga-
son frá byrjun 1932 og til og með
1938, Sigurgeir Sigurðsson 1939—
1953 og Ásmundur Guðmur.dsson
1954 og síðan. Varaforsetar
(kjörnir) Sigurður P. Sívertsen,
Ásmundur Guðmundsson og Gísli
Sveinsson. En kirkjuráðsmenn
hafa þessir verið í heild, misjafn-
lega langan tima. Af hálfu kenni-
valdsins þeii Sigurður P. Síverts-
sen, Þorstemn Briem. Ásmundur
Guðmundsson, Þorgrímur V. Sig-
urðsson og Jón Þorvarðsson. Af
hálfu leikmanna þeir Matthías
Þórðarson, Ólafur B. Björnsson,
Gísli Sveinsson, Viihjálmur Þór
og Gizur Bergsteinsson. En síðast
frá og með 1954, hafa þessir skip-
að Kirkjuráð saman: Ásmundur
Guðmundsson biskup (aðalfor-
seti), Gísli Sveinsson fv. sendi-
herra (varaforseti), Þorgrímur V.
Sigurðsson sóknarprestur, Gizur
Bergsteinsson hæstaréttardóm-
ari og Jón Þorvarðsson sóknar-
prestur. Núverandi ri+ari Kirkiu-
ráðs (ráðinn) er séra Sveinn Vik-
ingur Þott, eins og áður segir,
Kirkjuráð þetta sé „afnumið"
með nýjum tögum má gera ráð
fyrir, að téðir kirkjuráðsmenn
gegni störfum sem áður, þar til
lögin um Kirkuþing og Kirkju-
ráð koma tii framkvæmda.
Áminnzt lög frá 1957 greina,
hvernig kjósa skal til hins nýj«
Kirkjuþings, en það tilnefnir síð-
an fulltrúa i (hið nýja) Kirkjo-
ráð, sem áður var kjörið sérstak-
lega af tilgreindum aðilum. Skulw
nú skipa Kirkjuráð 5 menn, ein*
og áður, biskup landsins og 4
menn samkvæmt kjöri Kirkju-
þingsins, 2 þeirra (a.m.k.) guð-
fræðingar, og jafnmargir vara-
menn, en kjörtímabil Kirkjuráð*
manna er hið sama og Kirkju-
þingsmanna, 6 ár. Biskup er for- -
seti Kirkjuþings og Kirkjuráðs.
Kirkjuráð hinnar íslenzku
þjóðkirkju hefir öll árin haft með
höndum, rætt og gert ályktanir
um hin margvíslegustu málefni,
varðandi kristni og kirkju lands-
ins, og önnur þeim skyld, og hafa
mörg þeirra komtð til fram-
kvæmda, beinlínis eða óbeinlínn
í löggjöf þjóðarinnar og þjóð-
félagsathöfnum, fyrir atbeina
hlutaðeigandi stjórnarvalda og
fleiri aðila. Þegar á fyrstu fund-
um ráðsins voru teVcin til með-
ferðar t.d. eftirtalin mál: 1. Kirkj
an og æskan. — 2. Kirkjan og
líknarmálin. — 3. Útgáfa bóka og
blaða. — 4. Fjáröflun til kirkju-
legrar starfsemi. — 5. Fjölgun
presta í Reykjavík og prestaKÖll
þar. — 6. Helgisiðabókin. — 7.
Sálmabókarmálið — 8. Notkun
kirkna, — 9 Fermingin ( aldurs-
takmark). — 10. Ferðaprestar. —
11. Störf presta (skyrsiur). — 12.
Hvíldardagshelgin. — 13. Lög-
gilding námsbóka í kristnum
fræðum. — 14. Skálholtsstaður.
Eins og má sjá af þessari skrá,
hafa öll þessi mál komið til meiri
eða minni framkvæmda síðan og
á liðnum árum, enda hafa margir
lagt þar hönd á plóginn, með ein
um eða öðrum hætti og útkoman
borið þess menjar. Og sum þess-
ara mála lágu áfram fyrir Kirkju
ráðinu um fleiri ára bil, unz við-
unandi afgreiðslu hlutu á réttum
stöðum. Ennfremur og á sömu
lund kom til aðgerða hjá ráðinu
fjöldi annarra mála, á mismun-
andi tímum og árum saman, má
þar til nefna styrktarmál, til efl-
ingar kristnih'fj landsmanrta; al-
mennir kirkjuíundir; útvarps-
síarfsemi á kirkjulegum grund-
velli (útvarpsguðsþjónustur m.
m.); kristindómsfræðsla i skól-
um; frjáls kristileg starfsemi; af-
skipti af Hóladómkirkju, bygging
Þjóðkirkjuhúss (fyrir kirkjulega
starfsemi í ýmsum greinum); sam
starf við kirkjufélög íslendinga í
Vesturheimi; kjör presta og em-
bættiskjör; skipun prestakalla;
ráðstöfun fjár úr prestakallasjóði;
prestsseturhús og jarðir; kirkju-
söngur og ráðning söngmálastjóra
Þjóðkirkjunnar; álitsgerðir um
löggjafarfrumv. varðandi presta,
kirkjur og söfnuði öll árin; utan-
farir kirkjumanna; sunnudags-
skóla; löggjöf um Kirkjuþing;
prentun Biblíunnar á íslandi, O.ÍL
o.fl.
Drepið hafði verið á skipun hins
nýja Kirkjuráðs, en það tekur
ekki við nema nokkrum af verk-
efnum hins fyrra ráðs, eins og á
var minnzt; annað hverfur undir
sjálft Kirkjuþin gið. sem hefir
ráðgjafar- og tillögurétt, svo og
samþykktaratkvæði með líkum
hætti og gamla Kirkjuráðið. En
væntan’ega tekst að auka vald
þingsins með tíð og tíma. Nýja
ráðið skal og „vera biskupi til
aðstogar og fulltingis rm að koma
fram þeim málum er Kirkjuþing
hefir samþykkt". Það getur einn-
ig af sjálfsdáðum lagt þau mál
fyrir Kirkjoþing, er það lystir
hverju sinni, enda er kirkjuráðs-
mönnum heimilt að sæKja Kirkju
þing, þótt eigi séu þeir kirkju-
þingsmenn. Kirkjuráðið hefir og
sams konar ráðstöfunarrétt yfir
ýmsum fjármunum til kirkju-
legra þarfa (svo sem prestakalla-
sjóði) sem hið eldra kirKjuráð
o.s.frv.