Morgunblaðið - 29.11.1957, Blaðsíða 20

VEDRID
Allhvass suðaustan og rigning.
ictti)f&
Enska úfgáfan
á Gunnlaugssögu ormstungu
Sjá bls. 11.
272. tbl. — Föstudagur 29. nóvember 1957
Aukaniðurjöfnun útsvara í ár með
sama hœtti og verið hefir
Yfirlýsing frá Niðurjöfnunarnefnd
BLAÐINU barst í gær eftirfar-
andi greinargerð frá niðurjöfn-
unarnefnd Reykjavíkur um auka
niðurjöfnun 1957:
Að gefnu tilefni tekur niður-
jöfnunarnefnd Reykjavíkur fram
eftirfarandi:
Samkv. 25. gr. útsvarslaganna
fer aukaniðurjöfnun fram í
júní, september og’ desember ár
hvert, eða á öðrum tíma, ef
ástæða þykir til. Þá skal leggja
útsvör á þá, sem teknir skyldu
hafa verið á aðalskrá, en hefur
verið sleppt. Á aðalskrá tekur
niðurjöfnunarnefnd ekki aðra en
þá, sem eiga bæði heimilisfang
og lögheimili hér í bænum, en
sleppir þar hins vegar þeim, sem
hafa heimilisfang hér í bænum
samkv. þjóðskránni, en telja lög-
heimili sitt annars staðar. Hefur
þetta jafnan verið gert og bygg-
ist á því, að skattstofa Reykja-
víkur hefur engar upplýsingar
um efni og ástæður þessa fólks,
þar sem framtöl þess eru send
til lögheimilissveitar þess, og
yfirleitt ekki fyrir hendi upp-
lýsingar, um hvaða fólk er hér
að ræða, þegar aðalniðurjöfnun
fer fram.
Nú er hins vegar svo ákveðið
í 8. gr. útsvarslaganna, að þar
skuli leggja útsvar á gjaldþegn,
hann hafði heimilis-
að ástæður gjaldþegns eru
þannig, að hann getur ekkert
útsvar borið, svo sem vegna
sjúkleika hans sjálfs eða þeirra,
sem á vegum hans eru, slysa,
dauðsfalla, menningarkostnaðar
eða annars, sem telja má máli
skipta um gjaldþol hans, sbr. 4.
gr. útsvarslaganna, er útsvar
hans að sjálfsögðu fellt niður.
Er hér um að ræða öldungis hið
sama og á sér stað við ákvörð-
un tekju- og eignarskatts, þar
sem skattar eru áætlaðir í upp-
hafi, en síðar breytt eða felldir
niður samkv. upplýsingum, sem
skattayfirvöldunum berast, svo
annað
sem um sjúkleika eða
þess háttar.
Deilt hefur verið á nefndina
fyrir það, að við aukaniðurjöfn-
unina í ár hafi útsvar verið áætl-
að á nokkra einstaklinga, sem
síðar hafi reynzt vera sjúkir eða
við nám. Samkv. framansögðu
liggja til slíks eðlilegar og skilj-
anlegar orsakir.
Að lokum skal tekið fram, að
aukaniðurjöfnun í ár fór fram
með sama hætti og verið hefur
og mælt er fyrir um í lögum.
Hefur aldrei áður verið deilt á
niðurjöfnunarnefnd af slíku til-
efni.
Undir þetta rita allir nefnd-
armenn, þeir Guttormur Erlends-
son, Haraldur Pétursson, Björn
Kristmundsson, Sigurbjörn Þor-
björnsson og Einar Ásmundsson.
Skreið fyrir 51 millj. kr.
fiutt út árið 1956
Aðalfundur Samlags Skreiðar-
framleiðenda haldinn i gær
AÐALFUNDUR Samlags Skreið-
arframleiðenda fyrir starfsárið
sem nann ftaföx heimiiis- 1956 var haldinn í Tjarnarkaffi
fang samkv. manntali næst á 1 2 3 fimmtudaginn 28. nóv. og var
undan niðurjöfnun. Er í þeim 1 hann fjölsóttur. Fundarstjóri var
efnum farið eftir þjóðskránni, ' sigurður Ágústsson, alþm., og til
sem Hagstofa Islands semur. Er ! ,, , , , ....
jafnan í bænum mikill fjöldi ,vara Jon Árnason, frkv.stjorx.
fólks, sem hefur hér heimilis- . Fundarritarar Bragi Eiríksson, ís
fang og atvinnu, en sendir fram- j leifur A. Pálsson og Böðvar
töl sín þangað, sem það telur sig I Bragason. Formaðurinn, Óskar
eiga lögheimili. Vafalaust er, að
leggja ber útsvar á slíka gjald-
þegna hér, sbr. 8. gr. útsvars-
laganna, sem vitnað var til hér
að framan.
Eins og sagt er í upphafi, er
þessum gjaldþegnum sleppt af
aðalskrá, en á þá lagt samkv.
ákvæði 1. tölul. 25. gr. útsvars-
laganna. Með því að gjaldþegn-
ar þessir senda nefndinni engin
framtöl né gera á annan hátt
grein fyrir tekjum sínum og eign-
um, er niðurjöfnunarnefnd skylt
að beita ákvæðum 5. gr. útsvars-
laganna, þar sem tekið er fram,
að ef gjaldþegn telji ekki fram
tekjur sínar og eignir, skuli nið-
urjöfnunarnefnd „áætla honum
ríflegar eignir og tekjur, svo að
áreiðanlegt megi telja, að hann
vinni ekki á því, að halda upp-
lýsingum fyrir nefndinni". Sams
konar ákvæði, en þó strangara,
er í 35. gr. laga um tekju- og
eignarskatt, og beita skattayfir-
völdin því gagnvart þeim, sem
ekki telja fram, á sama hátt og
niðurjöfnunarnefnd gerir við
aukaniður j öf nunina.
Þegar kærufrestur eftir auka-
niðurjöfnun er liðinn og framtöl
og aðrar upplýsingar um hagi
gjaldþegnanna hafa borizt, er
áætlunarupphæðinni breytt, ef
ástæða er til. Ef í ljós kemur,
Jónsson, útgerðarm., Hafnarfirði
gaf ítarlega skýrslu um starf Sam
lagsins og verður hún birt hér í
blaðinu. Samlagið hafði selt
skreið til Útflutnings fyrir um
51. millj. króna af framleiðslu
ársins 1956 er hartnær öll hafði
verið greidd í sterlingspundum.
Frkv.stj. Jóhann Þ. Jósefsson,
Síldarafli Akranes-
báfanna
AKRANESI, 27. nóv. — Hingað
komu i dag 18 reknetjabátar,
með samtals tæpar 1KI0 tunnur
af síld. Aflahæstir voru þessir
þrír: Keilir 167 tunnur, Höfrung-
ur 134 tunnur og Sigrún 104
tunnur.
Bátarnir fengu síldina ýmist
í Miðnessjó eða úti í Skerja-
dýpi. Síldin er misjafnari nú
en þegar hún fór fyrst að veið-
ast. Hún er bæði söltuð og fryst,
meira þó söltuð.
Samanlagður afli bátanna í
gær var 940 tunnur. Engir bát-
ar fóru út í dag, vegna þess að
veðurspá var slæm. —Oddur.
alþm. las upp og skýrði endur-
skoðaða rekstrar- og efnahags-
reikninga Samlagsins fyrir starfs
tímabilið og voru þeir samþykkt-
ir.
Stjórn Samlagsins var endur-
kosin, en hana skipa:
Aðalmenn:
Óskar Jónsson, Hafnarfirði,
Jón Gíslason, Hafnarfirði,
Ingvar Vilhjálmsson, Rvík,
Sveinbjörn Árnason, Garði,
Ólafur H. Jónsson, Reykjavík,
Sigurður Ágústsson, Stykkish.,
Ásberg Sigurðsson, ísafirði,
Lúðvík Jósefsson, Neskaupst.,
Varamenn:
Ásgeir Stefánsson, Hafnarfirði,
Ólafur Jónsson, Sandgerði,
Jón Jónsson, Hafnarfirði,
Jóhann Sigfússon, Vestm.eyj.,
Jón Árnason, Akranesi,
Karvel Ögmundsson, Njarðvík,
Guðmundur Jörundsson, Akur.
Aðalendurskoðendur:
Jón Guðmundsson, Rvík,
Jón Halldórsson, Hafnarfirði.
V ar aendurskoðandi:
Guðmundur Jónsson, Garði.
Mikill einhugur ríkti á fund-
inum og voru stjórn Samlagsins
þökkuð góð störf.
Kaupmenn neyðast til að
skammta jólaeplin
ÞÁ eru jólaeplin komin til
landsins. Goðafoss, sem ný-
kominn er vestan frá Ame-
ríku kom með þau. Að því er
Mbl. hefur öruggar heimildir
fyrir, munu kaupmenn ekki
komast hjá því að skammta
jólaeplin á borð viðskiptavina
sinna, því svo miklum mun
minni eru eplakaupin í ár en
undanfarið.
Jólaeplin eru keypt frá Kan-
ada að þessu sinni. Var það að
vefjast fyrir gjaldeyrisyfirvöld-
Afar mikil aðsókn að
skólahljómleikum
VEGNA mjög mikillar aðsóknar
að skólahljómleikum Sinfóníu-
hljómsveitarinnar í Þjóðleikhús-
inu hefir verið ákveðið að hljóm-
leikarnir verði haldnir minnst
fjórum sinnum.
Fyrstu hljómleikarnir eru í
dag kl. 6 e. h. og aðrir þriðju-
daginn 3. des., kl. 6 e. h., þriðju
og fjórðu hljómleikarnir eru
miðvikudaginn 4. des. og föstu-
daginn 6. des., kl. 6,30 báða dag-
ana.
Leikinn verður forleikur að
óperunni Der Freischutz eftir
Weber, Lítið næturljóð eftir
Mozart og loks Pétur og úlfur-
inn, ævintýrasaga eftir Prokof-
ieff. Söguna segir Þorsteinn
Hannesson óperusöngvari, en
stjórnandi þessara hljómleika
Wilhelm Schleuning, ríkishljóm-
sveitarstjóri frá Dresden.
Steinn hreppstjóri
Sveinsson á Hrauni
lálinn
AÐ kvöldi 27. þ. m. andaðist í
Landsspítalanum í Reykjavík
bændaöldungurinn Steinn L.
Sveinsson hreppsstjóri á Hrauni
í Skagafjarðarsýslu, einn af
merkismönnum héraðsins. Þessa
merka bónda verður nánar getið
síðar.
unum og bönkum í langan tíma
að veita leyfi, en á meðan hækk-
uðu eplin mjög í verði, þannig
að loks er leyfið var veitt, voru
beztu eplin seld og mun minna
magn fékkst fyrir þá fjárveit-
ingu sem heimuluð var í þéssu
skyni vegna hækkaðs eplaverðs.
Þá var mjög skorinn niður
hlutur kaupmanna, en SÍS aftur
á móti úthlutað um 30% af heild
arinnflutningnum. Þessi niður-
skruður munar því að kaupmað-
ur hér í Reykjavík, sem fékk 100
eplakassa í fyrra, fær nú aðeins
40. Af því er ljóst að kaupmenn
neyðast til þess að taka upp
skömmtun jólaeplanna til Reyk-
víkinga til þess að reyna að jafna
hinum nauma skammti niður.
Þá hafa þeir einnig ákveðið að
hefja ekki eplasöluna fyrr en um
miðjan desember, einhvern tíma
milli 12. og 15. des. til þess að
eitthvað verði til á heimilum um
jólin, því ef að líkum lætur
verða þau rifin út sem heit brauð
væru.
F ull veldisf agnað-
ur Heimdallar
HEIMDALLUR efnir til full-
veldisfagnaðar í Sjálfstæðishús-
inu kl. 8,30 n. k. sunnudags-
kvöld, 1. desember. Baldvin
Tryggvason flytur ávarp, Krist-
inn Hallsson syngur, Karl Guð-
mundsson flytur skemmtiþátt og
Helga Valtýsdóttir les upp. Að
lokum verður dansað.
Aðgöngumiða má panta í síma
17103, og verða þeir afhentir í
Sjálfstæðishúsinu á sunnudag frá
kl. 2. — Verði aðgöngumiðanna
er mjög stillt í hóf, og er fólki
ráðlagt að tryggja sér miða í
tíma.
í KVÖLD kl. 8,30 verður mál-
fundur í Valhöll. Grétar Krist-
jánsson og Ragnar Tómasson
} hafa framsögu um áfengismál.
Prófkosning Sjálfstæðismanna
PRÓFKOSNING um val manna á lista Sjálfstæðisflokksins við
bæjarstjórnarkosningarnar í Reykjavík 26. janúar nk. hófst í gær.
Kjörgögn hafa verið send meðlimum Sjálfstæðisfélaganna í bæn-
um, en aðrir kjósendur í Reykjavík, sem fylgja flokknum að mál-
um, geta kosið í Sjálfstæðishúsinu við Austurvöll. Félagsbundnir
Sjálfstæðismenn, sem ekki fá kjörgögn með skilum, geta einnig
komið þangað og kosið.
Skrifstofan í Sjálfstæðishúsinu er opin sem hér segir: Föstudag
kl. 9—12 og 1,30—7, laugard. kl. 9—12 og 1,30—5, sunnudag kl. 2—4,
mánudag og þriðjudag kl. 9—12, 1,30—7 og 8—10. Á skrifstofuna
ber að senda bréf með kjörseðlum, og skulu þau komin þangað
eigi —. ut en á þrið judag.
Nýjar upplýsingar um gjald-
eyrisbraskið í Moskvu
Rannsókn óumflýjanleg
M B L. benti á sínum tíma á
svartamarkaðsbrask kommúnista
í sambandi við svonefnt Moskvu-
mót og gaf ýmsar upplýsingar
því viðvíkjandi. Ekki þótti dóms-
rnálastjórninni ástæða til að láta
rannsaka málið, enda þótt vitað
væri, að hér væri um stórfelld
gjaldeyrissvik að ræða. — Nú
hefur einn þátttakendanna, Magn
ús Þórðarson stud. jur., rætt um
mál þetta í grein, sem hann skr>f
aði í blaðið í fyrradag og verð-
ur ekki séð, hvernig dómsmála-
stjórnin getur enn þverskallazt
við að láta fara fram rannsókn
í málinu. Upplýsingar Magnúsar
eru nýtt framlag í þessu máli,
sem vakti mikla athygli á sínum
tima. Magnús segir:
í sambandi við þetta og ann-
að í skrifum hans (Hafsteins
Stefánssonar, í Þjóðviljagrein-
um) sakar ekki að rifja eftir-
farandi upp: Að minnsta kosti
tvenn ef ekki þrenn lögbrot voru
framin að þessu leyti.
1. Hver maður greiddi 5500 kr.
þátttökugjald. Yfirfærslnigjaldið
hrökk ekki nema fyrir litlum
hluta þess gjalds, svo að full
ástæða virðist til að rannsaka,
hvað af afganginum hafi orðið,
sem alls nemur mörgum hundruð
um þúsunda, þótt frá sé dreginn
hugsanlegur skrifstofukostnaður
á íslandi, fargjald með Dr. Alex-
andrine og upphæðin á fyrr-
nefndu yfirfærsluleyfi. Hafi féð
komizt í hendiur Rússa eins og til
var ætlazt, hefur það orðið með
ólöglegum hætti. Hafi það ekki
gert það, væri fróðlegt að vita,
hvað um það hefur orðið.
2. Austur í Moskvu stóð öllum
til boða að kaupa rússneskan
gjaldeyri fyrir íslenzka peninga.
Rúblan var og seld á verði, sem
er langt undir opinberri skrán-
ingu.
3. Altalað var, að nokkur þús-
und krónur danskar (og jafnvel
dollarar) hefðu verið seldar á háu
svartamarkaðsverði í skrifstofu
fararstjórnar, áðoir en farið var
austur. Nafn þekkts kommúnista
hé í bænum heyrðist nefnt í sam
bandi við brask þetta, og væri
full ástæða til að athuga mál
þetta, einkum með tilliti til nýrra
upplýsinga um aðferðir danskra
kommúnista við að yfirfæra rússa
gullið í danskan gjaldmiðil. Að
sjálfsögðu verður ekkert um
þetta fullyrt, meðan málið er
ekki rannsakað ofan í kjölinn.