Morgunblaðið - 15.12.1957, Blaðsíða 11

Sunnudagur 15. des. 1957
MORGVNBIAÐ1Ð
11
Gunnar Sigurðsson í Seljatungu:
A að gefa bændum eftir
„Óþurrkalánin frá 1955“
AÐ UNDANFÖRNU hefur mátt
lesa í „Tímanum“ greinarstúfa
eftir Bjarna á Laugarvatni, Pái
Zóphaníasson o. fl., þar sem þeir
reyna að andmæla rökum fyrir
því að Alþingi samþykki tillögu
til þingsályktunar, um eftirgjöf
á óþurrkalánum, er veitt voru
bændum á Suður- og Suðvestur-
landi vegna óþurrkanna miklu er
herjuðu það landsvæði sumarið
1955, svo og vegna óþurrka og
harðinda á Austur- og Norðaust-
urlandi 1949—’50, sem flutt er af
Ingólfi Jónssyni og Sigurði Ó.
Ólafssyni. Ætla hefði mátt, að
a. m. k. enginn bóndi yrði til
þess, að andmæla því að ofan-
greind lán yrðu að fullu eftir-
gefin til þeirra, sem þau tóku á
sínum tíma, svo augljós og brýn
var þörf bænda almennt, á Suður-
og Suðvesturlandi fyrir því að
ríkisvaldið léði þeim lið á haust-
nóttum 1955.
Svo sem dæmin sanna er því
þó ekki að heilsa að allir bænd-
ur fögnuðu því að létt væri með
þvílíkum aðgerðum undir með
fjárhagslega þjökuðum stéttar-
bræðrum sínum og þeim á þann
hátt gjört kleift að afmá að
nokkru þá fjárhagslegu byltu er
mikill fjöldi þeirra hlaut vegna
óþurrkanna 1955 og þeirra gengd-
arlausu fóðurbætiskaupa er gjöra
varð veturinn eftir. En ég fullyrði
hiklaust að mikill fjöldi bænda
er lánin tók getur eigi án nýrrar
lántöku innt nú þegar fyrstu af-
borganir af hendi, verði lánin
innheimt á þann máta er lána-
pappírar sögðu í upphafi fyrir
um.
Bjarna skólastjóra á Laugar-
vatni hefir orðið sú reginskyssa á
að gjörast talsmaður fyrir því
að Alþingi samþykki ekki áður-
nefnda þingsályktunartillögu, vit-
andi það ofurvel, að enda þótt
hann, að sjálfs hans sögn, hafi
tekið hallærislán, stendur hann
að flestu eða öllu leyti á allt öðru
stigi með búskap sinn, heldur en
bændur er sams konar lán tóku
og getur því frá sínu sjónarmiði
talað digurt um að endurgreiða
lánið og gefið síðan sjálfum sér
vottorð skilvísi og heiðarleika.
Mér er næst að halda að Bjarni
á Laugarvatni býði ekki af því
tjón að hann rekur bú sitt á land-
svæði því, er almannavald hefir
meðgjörð með, og þarf hann þó
fyrir það eitt ekki að hafa nein
önnur hlunnindi en þau, að hann
er skólastjóri alþýðuskólans og
fær vafalaust sín skólastjóralaun,
sem ég efa ekki að bæti heldur
í búi hans heldur en hitt. Eða
skildu þeir vera margir bænd-
urnir á Suður- og Suðvesturlandi,
utan Bjarna á Laugarvatni, sem
fá fyrir mjólkurframleiðslu sína
krónur 3.33 pr. lítra án
alls frádráttar, svo sem flutn
ingskostnaðar að mjólkurbúi,
sjóðatillög og fleira sem þeir
bændur allir verða að greiða er
leggja alla mjólk sýna inn í
mjólkursamlög sín? Þar við bæt-
ist að fullvíst er að Bjarni hefir
í ofanálag fengið undanfarið
greidda uppbót á mjólkurverði
úr ríkissjóði fyrir þá mjólk er
hann selur á ofangreindu verði,
nú síðast frá 1. sept. 1956 til 1.
okt. 1957 kr. 1,26 pr. lítra. Hefir
Bjarni þá fengið yfir hálfa
fimmtu krónu fyrir líterinn. En
bændur aðeins krónur 2.90
að frádregnum kostnaði. Ein-
hverjum myndi finnast að sinn
hagur væri sýnu betri með að-
stöðu Bjarna, sem er vel með far-
inn eins og eldishestur.
Hversu marga tugi eða hundr-
uð þúsunda, hefir Bjarni þannig
fengið greitt úr ríkissjóði?
En af þessum ástæðum vil ég
draga þá ályktun eina að Bjarni
á Laugarvatni ætti manna helzt
að láta það vera að biðja um að
bændum verði gjört að greiða
þær fjárhæðir er þeir allra hluta
vegna áttu frá upphafi að fá án
endurgjalds, úr því að ríkissjóð-
ur á annað borð sýndi lit á að
deyfa verstu skakkaföllin sem
urðu af völdum hinna dæmalausu
óþurrka sumarið 1955.
Um skrif Páls Zóphoníassonar
varðandi eftirgjöf umræddra
lána er óþarft að hafa mörg orð,
„enda skal svo leiðan forsmá, að
anza honum engu“. Það er þó
víst að allt tal hans um efnaða
bændur er fengið hafi þessi lán,
er algjörlega út í hött og sannar
ekkert um réttmæti þess að inn-
heimta lánin. Páli þessum er ekki
frekar en öðrum mönnum gefið
neitt vit til réttdæmi á því hver
sé ríkastur, en honum hefir ver-
ið gefið annað af mannavöldum,
en það er aðstaða til þess að
leggja sitt lið að því að hækka
svo skattmat á búpeningi bænd-
anna, að þeir verði velflestir ekki
lítið efnaðir þegar lítið er á skatt-
skýrslur þeirra, þó staðreyndin
um peninginn, sem fæst fyrir
gripina, sem leiddir eru til slátr-
unar, sé talsvert á annan veg.
Það er og heldur engin ný tíð-
indi, að Páll Zhópaníasson þyk
ist vilja vera verndari bændanna
og telja sig réttkjörinn til þess
að segja fyrir um hvað sé þeim
hentast og hvað ekki. Hvernig
væru bændur staddir ef P. Z
hefði allt af haft vald til þess að
ráða afurðaverðinu?
Við bændur vitum hins vegar
að þangað eru engin ráð að
sækja og að við finnum bezt
sjálfir hver fjárhagsgeta okkar
er. En hvað er svo um þingálykt ■
unartillögu þeirra Ingólfs Jóns-
sonar og Sigurðar Ó. Ólafssonar
að segja?
Svo sem kunnugt er, fluttu
þessir sömu menn sams konar
tillögu á síðasta þingi en þá varð
endirinn sá, að sá hópur á Alþingi
er styður núverandi ríkisstjórn,
hafði hvorki drengskap né vilja
til þess að fallast undirmálalaust
á tillöguna en viðurkenndi þó
réttmæti hennar og fékk stjórn-
inni heimild til þess að afhenda
Bjargráðasjóði lánin til inn-
heimtu, gaf í leiðinni Austfirð-
ingum eftir sams konar lán og
síðan heimilaði stjórnin Bjarg-
ráðasjóði að innheimta lánin með
ýmis konar afslætti og dilka-
drætti og ef á þyrfti að halda,
að gefa lánin eftir að fullu.
Hér var að mínu viti farin hin
versta leið í þessu máli er hugs-
ast gat.
að fá eftirgjöf skuli sleppa eða
ekki?
Nei, slíkt horfir til ófriðar og
vansæmdar þeim er slíkt hafa
fyrir lagt.
Ég tel því að með endurflutn-
ingi tillögu þeirra Ingólfs og
Sigurðar nú á þessu þingi sé Al-
þingi gefin kostur á að leiðrétta
sín fyrri mistök, gjöra rétt úr
röngu og staðfesta þar með að
þeir fultrúar er þar sitja, og
eiga með störfum sínum að skapa
sér virðingu allra heiðarlegra
manna, hafi augun opin fyrir því
að í atvinnu sem landbúnaði eru
slík sár er óþurrkasumarið 1955
olli, lengi að gróa og að ekki eru
alls staðar örin horfin, þótt síðan
hafi gefizt tvö góðviðrissumur,
sem allir þakka svo sem vera
ber.
Bændum mismunað eftir hvai
þeir á landinu bjuggu og sveitar-
stjórnum öllum á Suður- og Suð-
vesturlandi fenginn sá mesti
vandi er hugsast getur. Eða halda
menn ekki að það verði fjarska-
lega skemmtilegt verk hjá sveita-
stjórnunum að dæma um hvort
þessi eða hinn sem sótt hefir um
Verði hins vegar sú raunin á,
að Alþingi felli eða afgreiði ekki
fyrrnefnda tillögu, bætist enn við
vantraust það er allir sannir
bændur bera til þess meirihluta,
er nú ræður ráðum á Alþingi og
var það þó ærið fyrir.
Gunnar Sigurðsson
Seljatungu.
íslenzk tónverk
prentuð fást næstu daga hjá
Tónskáldafélaginu, Freyjug. 3.
Opið til kl. 10 í kvöld.
Tækifæriskaup
VAUXHALL bifreið, smíðaár 1949, vel með farinn
og í ágætu lagi, selst með tækifærisverði, ef samið
er strax.
Upplýsingar í dag kl. 1—6 e. h. í síma 34488.

Verk Davíðs Stefánssonar frá Fagraskógi í fimm binda heildarútgáfu í
skrautbandi. Allar ljóðabækur skáldsins, einnig Ljóð frá liðnu sumri, Sólon
íslandus og leikritin, einnig Landið gleymda, sem ekki hefir áður komið út.
Það er ekki vitað um neitt ljóðskáld í heiminum sem er jafnnátengt þjóð sinni
og Davíð. — Verk Davíðs í hinni nýju heildarútgáfu eru fegursta og varanleg-
asta gjöfin sem hægt er að finna.
Ævisögur Þórbergs og Laxness eru engum öðrum ævisögum líkar í bók-
menntum veraldar og munu ávallt teljast sérstakir viðburðir.
„Vefarinn mikli“ ævisaga Laxness, eftir Hallberg lýsir æsku hans, og er
aðalkaflinn frásögn frá klausturárunum og uppistaða sögunnar bréf og dagbæk-
ur skáldsins. — Stórkostlegt verk. Bókin kostar aðeins kr. 144.00 í fallegu bandi.
Annað bindi ævisögu Þórbergs, Um lönd og lýði, er komið út. Þar segir
enn frá æsku höfundarins og má glöggt merkja að stórviðburðirnir færast æ
nær. Látið ekki henda yður að missa af fyrstu bindunum, sem seljast munu upp
fyrr en varir. Fyrsta bókin „Steinarnir tala“ er enn til. Bækurnar eru bundnar
í smekklegt band og kosta kr. 140.00 hvort bindi.
„Aftankul“, heitir nýja Ijóðabókin eftir Jakob Thorarensen. — Hér birt-
ast ekki aðeins ný ljóð, heldur ferskur skáldskapur.
VEGHUSASTIG

*