Morgunblaðið - 15.12.1957, Blaðsíða 12

12
MORCVNBLAÐIÐ
Sunnudagur 15. des. 1957
Utg.: H.f. Arvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Aðamtstjórar: Valtýr Stéíánsson (ábm.)
Bjarni Benediktsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Einar Asmundsson.
Lesbók: Arni Öla, sími 33045
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargiatd ki. 30.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu kr. 1.50 eintakið.
UTAN IIR HEIMI
: 6,400 manns vinna við fram-
leiðslu ELECTRA- Reynslu-
flugið er skammt undan
HÖFNIN - LIFÆÐ REYKJAVÍKUR
AÐ fer ekki milli mála, að
höfnin í Reykjavík er á
margan hátt undirstaða
allra framkvæmda og atvinnulífs
í bænum. Framtíð Reykjavíkur-
hafnar er þess vegna eitt af
stærstu málum allra Reykvíkinga
og raunar hefur það mál þýðingu
á ýmsu vegu fyrir alla lands-
menn. Fyrir 40 árum var Reykja-
víkurhöfn byggð en þegar hún
tók til starfa 1917, voru bólvirki
aðeins 200 metra löng. Síðan hef-
ur jafnt og þétt verið haldið
áfram að byggja höfnina, bæta
við bólvirkjum og bryggjum og
auka athafnasvæði hennar. Nú
í dag eru bólvirki hafnarinnar
orðin um 2800 metra löng. Er.
nú er tími til kominn að gera
áætlanir um verulega framtíðar
stækkun hafnarinnar. Verkefnir.
sem framundan eru í þessu efni.
eru tvíþætt. Annars vegar þarf
að halda áfram af fullum krafti
uppbyggingu þeirrar hafnar, sem
nú er, en þar kemur til greina
að byggja nýjar bryggjur og
stækka aðrar sem fyrir eru. Enn-
fremur eru umferðarmálin í sam-
bandi við höfnina þáttur í því
verkefni, að nýta sem bezt þá
höfn, sem fyrir er.
Annar þáttur þessa máls er
sá að ákveða hvert stefna skuli
um framtíðarstækkun Reykja-
víkurhafnar. Fyrir rúmu ári voru
sérfróðir menn kvaddir til að
gera tillögur um slíka framtíðar-
stækkun og um frekari fram-
kvæmdir við núverandi höfn.
Hefur þessi sérfræðinganefnd
skilað áliti og á grundvelli þess
hafa Sjálfstæðismenn í bæjar-
stjórn nú lagt fram á síðasta bæj-
arstjórnarfundi ýtarlegar tillög-
ur um framtíðarstækkun hafn-
arinnar.
*
Það er ljóst að slík framtíðar-
stækkun hlýtur að verða utan nú
verandi hafnarsvæðis. í sambandi
við það hafa aðstæður verið at-
hugaðar víða í Reykjavik og í
nágrenni hennar. Athugaðir hafa
verið hafnarmöguleikar við
Skerjafjörð, Seltjarnarnes, Akur-
ey, Viðeyjarsund og Eiðisvík. —
Allir þessir staðir hafa verið at-
hugaðir, en niðurstaðan hefur
orðið sú, að næsti áfanginn í
stækkun Reykjavíkurhafnar eigi
að vera á því svæði, sem tak-
markast að vestan að núverandi
höfn og örfirisey, að norðan af
Engey, að austan af skjólgörðum
milli Engeyjar og Laugarness og
að sunnan af strandlengjunni frá
Laugarnestanga að núverandi
höfn. Hér er um mjög rúmgott
svæði að ræða, dýpi er þar nægj-
anlegt og þetta svæði hefur líka
þann kost að það stendur í beinu
sambandi við núverandi höfn,
þannig að segja má að hér sé um
að ræða eðlilegt framhald af
henni. Á þessu svæði eru mjög
miklir möguleikar fyrir rúmgóðu
og auknu athafnasvæði í sam-
bandi við hina væntanlegu höfn.
Hér er eitt aðalatriðið, að góð
not mundu verða af Engey, sem
þá yrði innan hinnar nýju hafnar
eða á takmörkum hennar. Eng-
ey er nú eign rikissjóðs, en borg-
arstjóri hefur farið þess á leit
við ríkið, að það selji bænum
eyjuna og er það mál í athugun.
★
Þegar höfnin næði yfir svo
stórt svæði sem hér er um að
ræða, yrði að gera ráðstafanir
til þess að skýla henni, einkum
fyrir vestlægum og norðlægum
áttum. Til þess verður að byggja
garð milli Örfiriseyjar og Eng-
eyjar, en sú garður mundi verða
um 1,6 kílómetrar að lengd.
Þann garð mætti byggja i áföng-
um. Þessi garður hefði þýðingu
í margar áttir, hann mundi verða
höfninni til skjóls og við innri
hlið hans mundi verða bólvirki
fyrir stór skip. Auk þess mundi
slíkur garður tengja Engey við
land. Þá væri líka nauðsynleg:
að byggja garð hvorn andspænis
öðrum út frá Engeyjarrifi og
Laugarnesstanga, en á milli
þeirra yrði innsigling inn i hina
nýju höfn.
Allt nýja hafnarsvæðið, _sem
gert er ráð fyrir í tillögum Sjálf-
stæðismanna, yrði um 3,5 fer-
kílómetrar að stærð, eða nærri
því 9 sinnum stærra að flatar-
máli heldur en núverandi höfn.
Það er svo sérstakt viðfangs-
efni að skipuleggja þetta hafnar-
svæði sjálft, ákveða hvernig
hólfa eigi það í sundur og hag-
nýta það á annan hátt.
★
Tillögur Sjálfstæðismanna í
hafnarmálunum eru framtiðar-
áætlun, sem er ekki miðuð við
tiltekinn árafjölda, heldur mundi
slíkt verk verða unnið, eftir því,
sem tímarnir krefjast og eftir
þeim aðstæðum í fjárhags- og at-
vinnumálum bæjarins, sem verða
á næstu tímum. Sjálfstæðismenn
hafa með tillögunni markað meg-
instefnúna í þessu stórmáli og
munu vinna ósleitilega að fram-
gangi þess. Stækkun hafnarinnar
er aðeins eitt af þeim stórfram-
kvæmdum Reykvíkinga, sem
Sjálfstæðismenn hafa í huga. En
jafnhliða eru svo mörg önnur
mikilsháttar verkefni.
Reykjavík vex og dafnar. Hún
krefst nýrra og stórra átaka a
fjöldamörgum sviðum. Þau átök
vilja Sjálfstæðismenn gera og er
framtíðarstækkun hafnarinnar
eitt af hinum þýðingarmestu. —
Reykjavík er mesta verzlunar-
borg landsins. Hún er einnig
stórborg, á íslenzka vísu, á sviði
útgerðar og iðnaðar. Til þess að
þessir atvinnuvegir geti haldið
áfram að blómgast, verður að
sjá vel fyrir þörfum þýðingar-
mestu hafnarinnar á öllu land-
inu. Framtíðin gerir þar miklar
og margþættar kröfur, en þeim
kröfum á að fullnægja á þann
hátt, sem bent er til í tillögum
Sjálfstæðismanna. Um þetta mál
þyrftu Reykvíkingar allir að geta
sameinast, þetta er mál þeirra
allra, hvaða flokki, sem þeir til-
heyra, því velgengni höfuðstað
arins byggist að mjög verulegu
leyti á því, að sjálf lífæð bæjar-
ins — höfnin, geti annað þvi
hlutverki í þágu bæjarins og
landsins í heild, sem hún þarf
og á að vinna.

EINHVERN næstu áaga verður
farið í fyrsta reynsluflugið á
fyrstu ELECTRA flugvélinni,
sem smíðuð hefur verið. Það eru
bandarísku Lockheed flugvéla-
verksmiðjurnar, sem ætla að
framleiða ELECTRA og nú þegar
hafa 10 flugfélög gert pantanir
á samtals 141 flugvél. Loftleiðir
eru sem kunnugt er meðál þeirra
flugfélaga, sem hyggjast taka
þessa nýju flugvél í notkun.
Fyrstu flugvélarnar verða afhent
ar á hausti komanda. Um þessar
mundir vinna 6,400 manns að
framleiðslu ELECTRA og áætlað
er, að í framtíðinni nemi mánað-
arframleiðslan 12 flugvélum.
Myndirnar, sem hér birtast, eru
teknar af smíði fyrstu flugvélar-
innar. Efst sjáið þið, að verið er
að festa fremsta hluta búksins,
flugmannaklefann, við búkinn,
sem þá var fullsmíðaður.
Næsta mynd er tekin, þegar
verið var að reyna þanþol búks-
ins. Flugvélinni er ætlað að fljúga
í allt að 30,000 feta hæð, en loft-
þrýstingur í flugvélinni á þá að
verða hinn sami og á jörðu niðri.
Litla myndin er tekin af útbún-
aðinum við enda búksins, sem
notaður er við þessa prófraun,
þegar lofti er dælt úr og í búk-
inn.
Neðst sjáið þið fyrstu ELEC-
TRA flugvélina þar sem hún
stendur fyrir utan verksmiðjuna.
Smíði hennar hefur tekið
1,250,000 vinnustundir.