Morgunblaðið - 18.12.1957, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐ1Ð
Miðvik'udagur 18. des. 1957
Sannleikurinn um
Ef tir
GEORGES
SIMENON
Þýðing:
Jón H. Aðalsteinsson
25.
(Bébé 2b,
oncje

„Ef ég elskaði þig ekki, hefði ég
aldrei gifzt þér“.
Af því leiddi, úr því hann hafði
gifzt henni....
Ljósræma myndaðist og stækk-
aði. Óhrein nátthúfa og hárklemm
ur komu í Ijós.
— En Francois þó! sagði Je-
anne, þreytulega. Þú hefðir átt að
taka eitthvað svo þú gætir sofnað.
í heilan klukkutíma hef ég hlust-
að á hvernig þú stynur og byltir
þér í rúminu. Hérna skal ég gefa
þér nokkra dropa. Drekktu nú!
Ef þessu heldur áfram, líður ekki
á löngu unz við verðum öll jafn-
taugaveikluð og vesalings systir
mín.
ÁTTUNDI KAFLI.
— Gerið svo vel og fáið yður
sæti, herra Donge.
Og Boniface lögfræðingur lét
langa stund líða í fullkominni
þögn, eins og hann væri þegar
kominn í réttarsalinn, gerði þögn-
ina enn áhrifameiri með því að fá
sér duglega í nefið og horfa á
Francois Donge eins og prófessor
horfir á nemanda, sem er að ganga
til prófs.
— Við höfum víst sézt hjá mág
konu minni, frú Desprez-Mouligne,
er það ekki?
— Það hefur ekki verið ég held-
ur Felix bróðir minn.
Hann hafði sennilega farið að
taka í nefið vegna þess að ekki
mátti reykja í ráðhúsinu. Hann tók
í nefið án sýnilegrar nautnar. —
Neftóbakskornin settust í grátt
skeggið og á hálsklútinn. Emb-
ættisskikkjan var slitnari en dæmi
voru til. Neglurnar voru ósnyrtar.
Hann gerði í því að koma sóðalega
fyrir sjónir eins og það væri
merki um góðar gáfur.
Druslulegasta og ijótasta vinnu
kona í borginni hafði hleypt
Francois inn. Drungalegur gang-
urinn var málaður í marmarastíl,
en liturinn var sem á gamalli
billjardkúlu, og allt húsið angaði
af uppþvottalykt.
Boniface lögfræðingur var
ekkjumaður. Eina dóttir hans var
krypplingur. Skrifstofan var
skuggaleg og húsgögnin svört, en
þó var eins og honum hefði fund-
izt hann þurfa að bæta á drungann
því hann hafði látið lita neðri hlut
ann af gluggarúðunum.
— Ef þér hefðuð verið kærandi
í málinu eða kallaður af ákæru-
valdinu, hefði ég auðvitað ekki beð
ið yður að koma hingað.
Francois var jafnvandræðaleg-
ur og utan við sig eins og daginn
sem hann byrjaði í skólanum. —
Þetta var fyrsta samband hans við
umheiminn, og skrifstofa lögfræð-
ingsins var þögul eins og biðsalur
inn í ráðhúsinu. Honum fannst
hann vera afbrotamaður, sem
Boniface lögfræðingur byggi sig
undir að yfirheyra miskunnar-
laust.
Gólfábreiðan var slitin, skrif-
borðið rykugt, og óþefur gamals
lofts fyllti herbergið.
Lögfræðingurinn tók upp nef-
tóbaksklútinn með sömu elskulegu
hægðinni, stakk nefinu í hann og
snýtti sér svo hvein í, þremur, fjór
um, fimm sim.um, athugaði árang
urinn, og braut hann síðan vand-
lega saman aftur.
Enn eitt atriði olli því að
Francois leið ekki sem bezt. Hann
hafði aldrei leitað til Boniface,
hvorki sem ráðgjafa né sem um-
boðsmanns í þeim málum þar sem
lögfræðingur var nauðsynlegur. 1
þess stað hafði hann snúið sér til
ungs lögfræðings, sem Boniface
hafði sjálfsagt takmarkað álit á.
Honum fannst hann þurfa að af-
saka sig. Þetta var ófyrirgefan-
legt. Boniface var eini reglulegi
lögfræðingurinn í borginni, sá
eini sem bar nafn með rentu, virt-
Ur af öllum betri borgurum, og
þekkti betur til einkamála þeirra
en nokkur skriftafaðir.
— Tengdamóðir yðar er fædd
Chartier, er það ekki? Það er
skemmtileg tilviljun, en ég þekkti
hana lítils háttar þegar ég var ung
ur. Hún átti bróður, Fernand, sem
var liðsforingi við riddaraliðssveit
ina í Saumur, þar sem frænka
mín bjó. Þessi frænka mín hafði
erft jarðeign nálægt búgarði
Chartiers. Chartier eldri var skatt
stjóri. Ég man að hann var gigt-
veikur. Hvað viðvíkur Fernand
Chartier, þá lenti hann í klandri
vegna spilamennsku í Monte
Cax-lo, og hann dó á unga aldri í
nýlendunum. Var yður kunnugt
um það?
— Já, lítils háttar.
Fyrir framan Boniface, hálffal-
in undir loðinni og ekki meira en
svo hreinni hendinni, lá Ijósleit
skjalamappa, sem á stóð „Donge-
málið“. Það var þar sem Bébé. ...
— Og hvað viðvíkur þessum
Donnei'ville, sem, sem tengdamóðir
yðar giftist.... Ef mig minnir
rétt, kom hann einhvers staðar að
noxðan, frá Lille eða Roubaix.
Hann var verkfx-æðingur, og strax
eftir giftinguna fékk hann stöðu í
Tyx-klandi. Um þær mundir var
Eugénie Chartier einhver allra
fallegasta stúlkan í byggðarlaginu.
Hann opnaði dósirnar og lokaði
þeim aftur. Francois hugleiddi
hvenær hann mundi komast að efn
inu. Skyndilega skipti lögfræðing-
urinn inn á rétta línu.
— Þér skiljið, herra Donge, að
það sem er erfiðast við þetta mál,
er vopnið, sem skjólstæðingur
minn valdi. Dómur getur litið
mildum augum á skammbyssuskot
eða hnífsstungu, enda þótt dóm-
ararnir hér úti á landsbyggðinni
séu miklu strangari en í Pai-ís.
En þeir sýna enga miskunn, þegar \
eiturbyrlun er annars vega/r! Og
takið vel eftir, að vissu leyti hafa
þeir alveg rétt fyi'ir sér. Það er
nærri ðgerlegt að halda því fram,
að eitui-byrlun sé ekki gerð að yf-
irlögðu ráði. í andaitaks geðshrær
ingu er hægt að hleypa af skoti
eða grípa öxi og beita henni. En
það er erfitt að ímynda sér geðs-
hræringu, sem er það stei'k og var-
ir það lengi, að hægt sé að útvega
sér eitur, bíða eftir hentugu tæki-
færi og framkvæma að lokum nauð
synlegar undirbúningsaðgei'ðii'.
Hann fékk sér í nefið, án þess
að líta af Fi'ancois, sem iðaði í
stólnum. Þetta var vissulega í
fyrsta skipti sem hann tapaði ger-
samlega sjálfsörygginu. Hann var
ekki lengur sá, sem hann hafði
verið. Hann kannaðist hvorki við
viðburðinn, Bébé né sjálfan sig í
þessu „Donge-máli“, eins og það
kom honum fyrir sjónir úr möppu
lögfræðingsins.
— Skjólstæðingur minn hefur
þar að auki verið það ógætin að
viðurkenna, að hún hafi útvegað
sér eitrið þremur mánuðum fyrir
morðtilraunina. Þekkið þér Roy,
opinbei'a ákærandann? Ég get
ímyndað mér, hvað hann fær út úr
þeirri játningu. Leyfist mér að
spyrja hvernig þið hafið gengið
frá fjármálum ykkar?
— Við höfum ekki gei't kaup-
mála.
Hann svaraði kurteislega og með
hljómlausri röddu, alveg eins og í
skólanum. Hann var órór. Hér í
þessu herbei'gi með svöi't húsgögn,
óþrifalegt skraut og litaðar rúður,
sem endui'köstuðu Ijósinu á und-
arlegan hátt, var honum ómögu-
legt að laða fram myndina af
konu sinni, hvað þá skuggann
hennar.
— Óskipt bú. Það auðveldar
mér ekki málið. Á hve mikið virðið
þér eignir yðar?
— Það er erfitt að segja um
það.
En, svona um það bil?
— Ef maður neyddist til að
selja fyi'irvaralaust, þá yrði sút-
unai-verksmiðjan vei'ðlítil. En
ostagerðin með því landi sem fylg
ir og byggingum og efni hefur
kostað yfir tólf hundruð þúsund.
Loks. ...
— Hve miklar tekjur hafið þér
af þessu öllu?
— Við bræðurnir fáum nálægt
sex hundruð þúsund franka til
samans.
DAGBÓK
ÖNNU FRANK
í ágœtri þýðingu
séra Sveins Víkings
er hugnæmur og göfgandi lestur fyrir
aldna sem unga.
Bókmenntagagnrýnendur sem og aðrir er
lesið hafa, ljúka einróma lofsorði á þessa
heimsfrægu bók. Dagbók Önnur Frank
hefur verið með bezt seldu bókum erlendis
og virðist einnig ætla að verða hér á landi.
Tryggið yður eintak tímanlega, því
uppiagið er á þroium.
Útgefandi
M A R K U S Eftir Ed Dodd
YOU HAD SOME
TROUQLE OM
YOUR UASTTRIP?
... ANYTHING
SERIOUS?
ON THE OTHER
HAND, IT'S JUST AS
WELL THAT MARK
KNOWS WHAT HE
MIGHT RUN INTO /
1) — Lentuð þið í einhverjum
vandræðum? Vár það alvarlegt?
— Nei, ekki sérlega alvarlegt.
Ég varð að reka einn leiðsögu-
manninn fyrir það hve drykk-
felldur hann var.
2) — Og hann heimtaði að fá
greitt fyrir allan leiðangurinn.
— Hann hét Króka-Refur og
hann olli okkur miklum erfiðleik
um.
3) — En það er víst óþarfi að
vera að rekja þetta. Króka-Refur
er víst farinn burt úr Alaska.
— Það er rétt að segja Markúsi
þetta og vara hann við.
— Alveg rétt, þið eruð í félagi.
En við getum virt yðar hlut í eign
unum á rúmlega tvær milljónir. Á
kærandinn mun segja þrjár.
— Ég skil ekki, hvað þetta kem
ur málinu við, skaut Francois inn
í hógværlega.
— Hvað þessar tölur snerta mál
skjólstæðings míns? Þér vitið auð-
sjáanlega ekki að níutíu og fimm
prósent af öllum eitux-byi'lunum
stafa af fégi'æðgi, herra Donge. 1
hin fimm skiptin er um að ræða
konur, sem vilja losna við óæski-
lega eiginmenn til að giftast elsk-
hugum sínum. Það er algengt í
sveitinni; bðndakonan, sem vdll
giftast vinnumanninum, grípur
gjarna til rottueiturs í þv£ skyni
að vei’ða ekkja.
Vasaklúturinn birtist og hávað-
inn endurtók sig. Boniface lögfi'æð
ingur varp öndinni léttar, þagði
andartak og virti gest sinn fyrir
sér.
— Ég vil taka það fram, að ég
held ekki að því sé þannig varið
í þessu máli. En þar sem við vit-
um ekki, hvemig ákærandinn tek-
ur málið fyrir, vei'ðum við að gera
ráð fyrir öllum möguleikum. Ég
get sagt yður fi'á einu máli.
Martineau-málinu, þar sem einn af
færustu starfsbræðrum mínum
hafði undii'búið vörnina af ýtr-
ustu nákvæmni. En við réttai'höld
in lagði ákærandinn fram spurn-
ingu, sem var þannig að. ...
Köldum svita sló út um Fran-
cois. Ef einhver hefði spui't hann
hvar hann væri, hefði hann tæp-
ast getað svarað því. Honum
fannst hann hvergi vera, hvorki í
tíma né rúmi. Honum leið enn
verr vegna þess að hann hafði þá
ónotalegu tilfinningu að hann væri
á píningai'bekknum. Ógeðfelldur
og órakaður lögfræðingurinn hélt
miskunnai-laust áfi'am með glað-
klakkalegri hi'ollvekjandi raust:
— En, herra Donge, tvær millj-
ónir ei'u peningar! Ég veit ekki
hverjir verða tilnefndir sem dóm-
ai'ax’. En meðal þeirra veröa ái-eið
anlega smásalar, sem hugsa ekki
um annað en að á næstunni verði
þeir að gi'eiða nokkur hundruð
franka; þar geta líka verið dag-
launamenn, sem lifa af sama og
engu. Þegar maður nefnir við
þá aðra eins upphæð og tvær
milljónir.....Svo er annað atriði
sem yður hefur kannske sézt yfir.
aitltvarpiö
Miðvikudagur 18. desember:
Fastir liðir eins og venjulega.
12,50—14,00 Við vinnuna: Tónleik
ar af plötum. 18,30 Tal og tónar:
Þáttur fyi'ir unga hlustendur —
(Ingólfur Guðbrandsson náms-
stjóri). 18,55 Þingfréttir. — Tón-
leikar. 20,30 Lestur fornrita (Ein
ar Ól. Sveinsson prófessor). 20,55
Tónleikar (plötur). 21,30 „Leitin
að Skrápskinnu", getx-auna- og
leikþáttur; III. hluti. 22,10 Iþi'ótt
ir (Sigurður Sigurðsson). 22,30
Frá Félagi íslenzkra dægurlaga-
höfunda: Hljómsveit Magnúsar
Péturssonar leikur lög eftir Hjör-
dísi Pétursdóttur, Gunnar Kr. Guð
mundsson og Jóhannes Jóhannes-
son. Söngvarar: Haukur Morthens
og Sigurður Ólafsson. Kynnir:
Jónatan Ólafsson. 23,10 Dagskrár
lok. —
Fimmtudagur 19. desember:
Fastir liðir eins og venjulega.
12,50—14,00 „Á frívaktinni“, sjó-
mannaþáttur (Guðrún Erlendsdótt
ir). 18,30 Fornsögulestur fyrir
böxm (Helgi Hjörvar). 18,55 Þing-
fréttir. — Tónleikar. 20,30 Kvöld-
vaka: a) Eggei't Stefánsson
söngvari les úr síðasta bindi sjálfs
ævisögu sinnar: „Lífið og ég“. —
b) Magnús Jónsson syngur; Fi'itz
Weisshappel leikur undir á píanó
(ný plata). c) Rósbei'g G. Snædal
rithöfundur les úr kvæðabók sinni
„1 Tjarnarskarði". d) Karl ísfeld
rithöfundur les úr bókinni „Bak
við fjöllin" eftir Guðmund Ein-
arsson frá Miðdal. 21,45 Islenzkt
mál (Ásgeir Blöndal Magnússon
kand. mag.). 22,10 Ei-indi með tón
leikum: Dr. Hallgrímur Helgason
talar um músíkuppeldi. 23,00 Dag-
skrárlok.