Morgunblaðið - 16.01.1958, Blaðsíða 11

Fimmtudagur 16. janúar 1958
MORCUN BL AÐIÐ
11
Gís// Halldórsson, arkitekt:
Stórfellt átak t húsnœðismálum undir
Á UNDANFÖRNUM árum hef-
ur Reykjavík verið í örum vexti,
svo örum að íbatala bæjarins
hefur tvöfaldazt á síðustu 20 ár-
um. Það má því segja að á þess-
um skamma tíma hafi hér mynd-
azt nýtízku borg úr bæ þeim er
hér stóð rétt fyrir stríð. Þessi
þróun stafar bæði af ört fjölg-
andi bæjarbúum, svo og af tals-
verðum fólksflutningum til bæj-
arins. 'Að sjálfsögðu hefur þessi
fjölgun íbúa hér skapað nokkra
örðugleika á sviði húsnæðismála
og hefur af þeim sökum verið
nokkur skortur á íbúðum að und-
anförnu.
Þessi skortur hefur ekki bein-
línis stafað afþví að of lítið hafi
verið byggt, heldur miklu frem-
ur af því að hér hefur rikt sú
velmegun að þeir sem bjuggu
áður í of þröngu eða lélegu hús-
næði hafa nú haft ráð á að
stækka nokkuð við sig. Á þann
hátt hafa allmargar eins og
JfÁxjtcir-'
forystu Sjálfstœöismanna
stríðslokum. Á línuriti hér að
neðan sést hvernig þróunin hef-
ur verið á hverju ári frá 1945.
Fram til ársins 1954 er rúmlega
byggt fyrir þá fjölgun íbúa á
hverju ári, en eftir það verður
aukning húsnæðis mun meiri en
sem henni nemur.
Sýnir þetta ljóslega að hér
hefir gerzt undravert átak í hús-
næðismálunum undir öruggri
forystu Sjálfstæðisflokksins.
Strax og sýnt var að íbúða-
skortur væri hér nokkur í stríðs-
lok tók bæjarstjórnarmeirihluti
Sjálfstæðismanna það upp á
stefnuskrá sína að leysa þennan
vanda, í samráði og samvinnu við
borgarana.
Þetta var gert m. a. með því
að stærri hverfi voru nú skipu-
lögð en áður og gerð bygging-
Í94íli94t i9i7 i94B Í9-Í9 i9fO i9Jiíi9J2 Í9J3 Í9SÍ ÍS5SÍ93<S iió'/
Línurit þetta sýnir muninn á aukningu húsnæðis og fólksfjölg-
un frá ári til árs 1945—1957. Reiknað er með að 4—5 einstakl-
ingar búi að mcðaltali í hverri íbúð sem byggð er á þessum
tíma.
tveggja herbergja íbúðir horfið,
en lélegar íbúðir rifnar eða tekn-
ar fyrir geymsluhúsnæði.
Að þetta er staðreynd, sést
bezt á því að á árunum 1945—
1957 voru í Reykjavík byggðar
6548 íbúðir, en á sama t íma
hefur fólksfjölgunin orðið um
22500 manns. Meðalfjölskylda er
hér um 4—5 manns, svo hér hef-
ur verið byggt á þessum árum
fyrir um það bil 29500 íbúa. Hér
hefur því verið byggt fyrir um
7000 íbúa umfram þá fjölgun
sem orðið hefur í bænum frá

arhæf á svo skömmum tíma, sem
hægt var, síðan var lóðum út-
hlutað í þessum hverfum til ein-
staklinga og félaga. Þá var t. d.
Hlíðahverfið skipulagt, en í því
einu búa nú fleiri íbúar, en í
nokkrum bæ utan Reykjavíkur.
Jafnframt þessum framkvæmd
um, hóf nú bærinn sjálfur bygg-
ingaframkvæmdir fyrir þá sem
minna máttu sín. Þessi hús voru
ýmist byggð til þess að selja þau
með hagkvæmum kjörum, eða
sem leiguhúsnæði fyrir þá, sem
ekki höfðu bolmagn til þess að

Fjölbýlishús við Gnoðarvog.
kaupa í svipinn. Síðar hafa marg-
ar af þessum fjölskyldum átt
þess kost að kaupa íbúðarhús-
næði, sem byggt hefur verið á
vegum bæjarins.
Þegar bæjarstjórnarmeirihluti
Sjálfstæðisflokksins, hóf þessa
byggingarstarfsemi, má segja að
brotið hafi verið blað í bygg-
ingarsögu bæjarins. Nú var haf-
izt handa um að byggja stærri
fjölbýlishús en áður hafði verið
gert. Vil ég þar tilnefna fjöl-
býlishúsin við Hringbraut, Skúla
götu og Lönguhlíð.
Siðar var haldið áfram og
borgararnir sjólfir styrktir til
þess að koma upp smáíbúða-
hverfinu, en í þvi einu eru um
600 íbúðir. Jafnhliða byggingu
smáíbúðahverfisins var svo haf-
izt handa um að byggja upp Bú-
staðavegshverfið, en í því eru
248 íbúðir.
Andstæðingar okkar hafa
reynt að gera lítið úr smáíbúða-
hverfinu og talið það dýrt fyrir
bæjarfélagið, þrótt fyrir það að
þeir vita eins og við að nýtízku
bær verður aldrei byggður upp
með fjölbýlishúsum eingöngu.
En þeir vita líka að íbúar þess-
ara húsa munu seint fullþakka
meirihlutanum í bæjarstjórninni
fyrir þá aðstoð sem þeim var veitt
til þess að koma þessu hverfi
upp.
Enda sýndi það átak bezt að
Sjálfstæðisflokkurinn er staðráð-
inn í því að rétta sem flestum
hjálparhönd til þess að koma þaki
yfir sig og sína, og telja það
! einna mikilvægast í viðleitni
I sinni að gera alla bæjarbúa sjálf-
I bjarga um húsnæðisþörf. Þessi
aðstoð var einmitt veitt þegar málum okkar í stjórnartíð Stefáns
harðast kreppti að í byggingar- I Jóh. Stefánssonar.
Framkvæmdir bæiarins
Þegar samningar tókust við
Framsóknarflokkinn um stjórn-
armyndun árið 1953, undir for-
sæti Ólafs Thors, var það gert
nroíS-.i ^nnsrí með þvi skilyrði
o<idil ilUÍiUa.
af hálfu Sjálfstæðisflokksins, að
Fjárhagsráð yrði lagt niður og
leyft yrði að byggja íbúðir af
hóflegri stærð. Jafnframt var
ákveðið að koma lánamálum til
íbúðabygginga á fastan grund-
völl. Við bæjarstjórnarkosning-
arnar 1954 lýsti því Sjálfstæðis-
flokkurinn því yfir, að hann
myndi nota hið nýfengna bygg-
ingafrelsi til þess að stórauka
byggingaframkvæmdir hér í
bænum m. a. m«ð því að hafa

Raðhúsin við Bústaðavcg-.
i v"v“
fleiri byggingarhæfar lóðir til
taks en áður, bæði fyrir félög
og einstaklinga, er byggja vildu
af eigin rammleik, en jafnframt
yrðu hafnar byggingaframkvæmd
ir á vegum bæjarins fyrir þá er
verst voru settir með húsnæði.
Strax að afloknum kosningum
lögðu Sjálfstæðismenn fram í
bæjarstjórn áætlun um víðtæk-
ar byggingarframkvæmdir á veg-
um bæjarins. Áætlun þessi mið-
aði að því að útrýmt yrði á sem
skemmstum tíma öllum herskál-
um og öðru óhæfu íbúðarhús-
næði.
Á Alþingi 1955 voru svo að til-
hlutan fyrrverandi ríkisstjórnar,
samþykkt lögin um Húsnæðis-
málastjórn og veðlán til íbúða-
bygginga. Var hér um almennt
veðlánakerfi að ræða, en auk
þess var í II. kafla laganna sér-
staklega kveðið á um lánveiting-
ar til íbúða er byggðar yrðu í
því augnamiði að útrýma heilsu-
spillandi húsnæði.
Með tilvísun til þessara laga,
lagði bæjarstjórnarmeirihluti
Sjálfstæðisflokksins fram endur-
skoðaðar tillögur um byggingu
600 ibúða á næstu 4—5 árum.
í nóv. 1955 voru tillögur þessar
samþykktar í bæjarstjórn. Byrj-
að var á byggingum við Bú-
staðaveg, en síðan voru reist 144
raðhús við Réttarholtsveg, Ás-
garð og Tunguveg. Við Gnoðar-
vog var ákveðið að reisa 120
íbúðir í 4 hæða fjölbýlishúsum.
Húsin eru 5 að töki hvert með
12 þriggja herbergja og 12 tveggja
herbergja íbúðum. Nú er búið
að úthluta 160 íbúðum og eru
þegar margir af eigendunum flutt
ir í þessar íbúðir. Á næstunni
verður svo enn úthlutað 120 íbúð-
um við Gnoðarvog, en 72 þeirra
verða tilbúnar til afhendingar í
næsta mánuði en hinar 48 síðla
næsta sumars.
Verður þá búið að úthluta 280
íbúðum, rúmum tveimur árum
eftir að áætlunin var samþykkt.
Það er því staðreynd að á næsta
ári verður búið að byggja íbúð-
arhúsnæði á vegum bæjarins
fyrir hverjar 3 af 5 fjölskyldum
er bjuggu í herskálum við síð-
ustu kosningar. Minnihlutaflokk-
arnir hafa viljað afneita þessari
Frh. a bJs. 13.