Morgunblaðið - 18.01.1958, Blaðsíða 6

6
MCRCVNBLAÐIÐ
Laugardagur 18. jan. 1958
— Dagsbrún
Fraifth. af bls. 1
ræðumaður til umráða 10 mín-
útur, en síðar á fundinum var
ræðutíminn styttur um heiming.
Fyrstur tc/k til máls, Guð-
mundur J. Guðmundssun, starfs-
maður Dagsbrúnar. Rakti hann
sögu félagsins til ársins 1956 og
forystu félagsins í kjaramálum
fyrr á árum. Hins vegar minntist
hann ekki einu orði á starfsemi
þess síðustu 3 misseri eða srjórn-
arþróunina á þeim tíma. Ekki
vék hann heldur á neinn hátt að
þeim málum, sem kommúnistar
ætla að beita sér fyrir í þágu
Dagsbrúnar,er þeir skyldu ganga
með sigur af hólmi í kosningun-
um um helgina. Bar ræða Guð-
mundar þess vott. að kommún-
istar óttast mjög fylgistap maðal
verkamanna.
Flokkshagsmunir að leiðarljósi
Þá tók til máls Þorsteinn Pét-
ursson framsögumaður B-listans,
lista lýðræðissinna. Benti hann í
ræðu sinni m.a. á, að öll barátta
kommúnista innan verkalýðs-
hreyfingarinnar væri það mið-
uð að efla pólitisk áhrif flokks
þeirra og vinna síðan skipulega
að því að rýra kjör verkalýðsins
til þess að geta setið að völdum
með það höfuðmarkmið að
sundra efnahagskerfi þjóðarinnar
og þjóna erlendum hagsmunum.
Þorsteinn lagði sérstaka
áherzlu á, að þrátt fyrir öll fyrir-
heit ríkisstjórnarinnar um að
KOSNINGASKRIFSTOFA Sjálf-
stæðismanna á Suðurnesjum er
í Sjálfstæðishúsinu í Keflavík og
er hún opin dagiega frá kl. 10 til
10. — Sími 21.
Sjálfstæðismenn á Suðurnesj-
um er hvattir íil að hafa sam
band við skrifstofuna og gefa
henni upplýsingar varðandi kosn
ingarnar.
kjör verkamanna skyldu ekki
rýrð, væri það nú staðreynd, að
kaupmáttur launa hefði stórlega
minnkað í tíð núverandi ríkis
stjórnar, eins og komið hefð;
fram í útreikningum hagfræð-
inga kommúnista á þróun kaup-
gjaldsmála, síðan „ráðherraverk-
fallið“ var háð 1955.
Nýjar álögur
í hinum almennu umræðum
tók m.a. til máls Gúðmundur
Nikulásson. Hann minnti m.a. á,
að kommúnistar í stjórn Dags-
brúnar hefðu margsinnis fullyrt
á félagsfundum, að kjör verka-
manna myndu ekki rýrna. Við
vitum bezt sjálfir, sagði Guð-
mundur, hvað var satt í þessum
fullyrðingum og munum vísitölu-
skerðingu, skattaálögur og kaup-
bindingu.
Er Guðmundur hafði talað og
auk þess 3 kommúnistar fyrir
utan framsögumennina voru
kommúnistar orðnir svo uggandi
um hag sinn á fundinum, að þeir
gripu til þess ráðs að stytta ræðu
tíma hvers manns um helming.
Félagsmál vanrækt
Eftir það tók fyrstur til máls
Magnús Hákonarson. Ræddi hann
um félags- og menningarmál
Dagsbrúnar og benti á, hve stjórn
félagsins hefur vanrækt þau Skv.
lögum félagsins ber stjórninm að
beita sér fyrir, að haldnir séu
fyrirlestrar fyrir félagsmenn og
annarri fræðslustarfsemi sé hald-
ið uppi. Á þessu sviði hefur þó
ekkert verið gert.
Dagsbrún dregst aftur úr
Kristínus Arndal benti m.a. á,
að vegna aðstöðu sinnar sem f jöl-
mennasta verkalýðsfélag landsins
ætti Dagsbrún að vera í fylkingar
brjósti í hagsmunabaráttu verka
manna. En undir stjórn kommún
ista væri nú svo komið. að ýmis
minni og veikari félög annars
staðar á landinu hefðu fengið
verulegar kjarabætur og það ár.
verkfalla, og það á sama tíma og
Dagsbrúnarstjórnin hefur haldið
að sér höndum til að þóknast
kommúnistum í ríkisstjórn.
Kommúnista ræða ekki
lanuamál
Jóhann Sigurðsson kvað það
einkenna málflutning stuðn-
ingsmanna fráfarandi Dags-
brúnarstjórnar, að þeir forð-
úðust að ræða um Iaunamál.
Hann benti á, að enginn af ræðu
mönnum kommúnista hefði
minnzt á 6 vísitölustigin, sem tek
in voru af launþegunum í upphafi
stjórnarferils núverandi rikis-
stjórnar. Enginn hefði heldur
talað um afdrif álitsgerðar þeirr
ar, sem Alþýðusambandið sendi
ríkisstjórninni skömmu síðar og
því síður hefði verið minnzt á
svarið við henni: hundruð millj-
óna í nýjum álögum. Jóhann
minntist sérstaklega á þátt Eð-
varðs Sigurðssonar, ritara Dags-
brúnar, í þessum málum. Var
hann aðalforystumaðurinn í því
að rýra kjör Dagsbrúnarmanna
af þóknun við núverandi vald-
hafa.
Jóhann vék síðan að því. hvað
launþegar ættu í vændum, er að
því kemur að jafna greiðsluhalla
fjárlaganna. Þeim ráðstöfunum á
reyndar að halda leyndum þar
til þing kemur saman í íebrúarj
en vitað er, að þá verður gripið
til nýrra skattaálagna eða
gengisfellingar.
Annríki og ofríki
Jón Hjálmarsson svaraði ýms-
um atriðum úr ræðum kommún-
ista á fundinum. Henti hann m.a.
gaman að kvörtunum Guðmund-
ar J. Guðmundssonar, Dagsbrún-
arstarfsmanns, um annríki á skrif
stofu félagsins.
Gunnar Erlendsson benti m.a.
á, að tilgangslaust væri fyrir
verkamenn að bera upp nokkrar
tillögur á fundum Dagsbrúnar
eða við stjórn þess. Hversu nyt-
samar sem þær eru, sagði Gunnar,
eru þær hundsaðar af ráðamönr.
um Dagsbrúnar, þvi að vegna of-
ríkis kommúnista má ekkert sam
þykkja á Dagsbrúnarfundum
nema það, sem frá þeim sjálfum
kemur.
Kjósum B-listann í Dagsbrún!
Síðastur tók til máls af hálfu
I lýðræðissinna, Baldvin Baldvins-
shrifar úr
dagiega lífinu
y
Bréf frá ungum
kjósanda
VELVAKANDI hefur fengið
eftirfarandi bréf.
Ég var að fá bréf frá „Æsku-
lýðsnefnd Alþýðubandalagsins“.
Ekki veit ég, hvers ég á að
gjalda, en bréfið var skemmti-
lega fullt af ambögum, og get
ég ekki stillt mig um að minnast
á eina.
í bréfinu er það sem sé upplýst,
„að almennur frjáls kosninga-
réttur á sér ekki langa sögu hér-
lendis og stendur þó fsland í
fremstu röð meðal þjóða heims
í þeim efnum“. Skárra gæti það
verið, nú er ísland orðið að þjóð.
hingað til hefur verið talið, að
þjóð byggi land, en ekki að þjóð
væri land. Þetta orðalag komm-
únistanna á sér samt eðiilega
skýringu, þegar skyggnzt er í
hugskot bréfritaranna landið
er þeim fyrir öllu, þjóðir skipta •
ekki máli. Þeim er fyrir öllu að
skipa íslandi undir kommún-
íska stjórn, þjóðina er þeim skít-
sama um, hana má flytja til
Síberíu, ef svo ber undir eða
kæfa hana á annan hátt. En land-
ið, landið er þjóð. Alkunna er,
hvernig farið var að í Eystra-
saltslöndunum, heilar og hálfar
þjóðir voru fluttar i útlegð, fjöl-
skyldum tvístrað og tortímt, en
löndin byggð að nýju af trúum
og dyggum kommúnískum þegn-
um, svo að þau standa enn. Aftur
á móti er þar enginn almennur
frjáls kosningaréttur. í alræði
öreiganna gerist hans ekki þörf,
þar eru allir á einu máli —
skyldi einhverjum detta annað í
hug og segja frá því, ja, þá
hverfur hann bara, og fólkinu er
sagt honum líði vel, þörf hafi
verið fyrir starfsorku hans ann-
ars staðar, kannski í þessum
heimi, kannski ekki, við því fást
engin svör.
En víkjum betur að almennum
frjálsum kosningarétti og því,
hvernig kommúnistar — á ís-
landi kaila þeir sig sem stendur
Alþýðubandalagsmenn — snúast
við honum. Lítum á hinn al-
menna frjálsa kosningarétt í Dags
brún, þar er fjölda félagsmanna
meinaður kosningaréttur, þó að
þeir greiði full gjöld til félagsins.
Skyldu því ráða „afturhverf öfl
þjóðfélagsins"? Eða er það liður
í „fórnfúsri baráttu almúgans"
að afsala sér kosingarétti í verka
lýðsfélagi, en greiða samt full
félagsgjöld? Líklega á þetta að
sýna traust það, sem verkamönn-
um ber að sýna Gvendi jaka.
Annað dæmi: kosningalögin.
Hvort skyldi „fórnfús barátta al-
múgans" eða „afturhverf öfl
þjóðfélagsins" hafa lagt blessun
sína á stjórnarskrárbrot hræðslu
bandalagsins eftir síðustu kosn-
ingar?
Að lokum. Mér er tjáð, að einn
ráðherra okkar heiti Hannibal,
og það sé sonur hans, sem skrifar
eigin hendi undir þetta bréf til
hins kæra unga kjósanda. En
drengurinn kallar föður sinn
Hannibral.
Ungur og kær kjósandi.
Ungverjalandsástand
á íslandi?
VELVAKANDI tekur undir það
með bréfritara, að skörin fer
heldur að færast upp í bekkinn,
þegar kommúnistar eru farnir að
tala hjartnæmum orðum um
kosningarétt. Allir vita, að slikt
tal úr þeirra munni er hið versta
fals. Sennilega gætu Ungverjar
bezt allra þjóða borið um það.
Ein af hinum sjálfsögðu kröfum,
sem ungverska þjóðin bar fram
við hina kommúnistísku vald-
hafa, var einmitt um frjáls-
ar kosningar í landinu. En þetta
er sú krafa, sem kommúnistar
óttast mest — þegar þeir hafa
sjálfir tryggt völd sín með óvíg-
um her og öryggislögreglu. Þang-
að til eru þeir með fagurgala og
reyna „að nudda sér utan í“
kosningaréttinn.
Allir ungir kjósendur, sem
neyta atkvæðisréttar síns nú í
fyrsta skipti, vita, að með því
að kjósa Alþýðubandalagið kjósa
þeirr einnig yfir sig Eystrasalts-
og Ungverjalandsástand á Is-
landi. En æskan vill ekkert slíkt
„frelsi". Hún lætur Alþýðubanda
lagskommana sigla sinn sjó og
kýs þann flokkinn, sem einn þor-
ir að spyrna gegn áhrifum komm
únista á íslandi: Sjálfstæðis-
flokkinn.
son. Sagði hann m.a., að menn úr
öllum flokkum hefðu bundizt
samtökum til að berjast gegn
kommúnistastjórninni í Dags-
brún, staðráðnir í því að lyfta
félaginu úr niðurlæginu, og í
þann sess, sem því ber sem fjöl-
mennasta verkamannafélagi
landsins. Skoraði hann á alla and
stæðinga kommúnista að fylkja
sér um B-listann og gera sigur
hans sem glæsiJegastann.
Af hálfu kommúnista töluðu
auk þeirra, sem áður eru nefndir,
4 menn. Greinilegt var að hin rök
studda gagnrýni verkamanna
kom illa við kommúnista, enda
dró mjög niður í klappliði þeirra,
er líða tók á fundinn, og að lok-
um var svo komið. að aðeins
launaðir starfsmenn Dagsbrúnar
héldu uppi vörnum fyrir félags-
stjórnina.
Frambjóðendor
lýðræðissinna
í Dagsbrún
DAGSBRÚNARMENN, sameinist
um sigur B listans. Kosniug hefst
í dag.
í dag og á morgun fara fram
kosningar til stjórnar og trúnað-
arráðs í verkamannafélaginu
Dagsbrún. Lýðræðissinnar hafa
sameinast um að bera fram lista
gegn kommúnistum. Er hann
skipaður þessum mönnum:

Baldvin Baldvinsson, formaður
Gunnar Sigurðsson, vara-forr<’.
Listínus Arndal, ritar’
Agúst Guðjónsson, fjárvnálaritari
"'•gnús Hákonarson, gjaldkeri
Guðm. Jónsson meðstjórnandi Daníel Daníclsson, meðstjórnandi
VARA-STJÓRN:
Tryggvi Gunnlaugsson
Gunnar Erlendsson
Skúli Benediktsson
STJÓRN VINNUDEILUSJÓÐS:
Sigurður Gúmundsson
Guðmundur Nikulásson
Sigurður Sæmundsson
VARA STJÓRN VINNUDEILU-
SJÓÐS:
Þórður Gíslason
Hreiðar Guðlaugsson
ENDURSKOÐENDUR:
Guðmundur Kristinsson
Sigurður Ólafsson
TIL VARA:
Jón B. Sigurðsson