Morgunblaðið - 06.02.1958, Side 16

VEÐRIÐ
Norðaustan kaldi og léttskýjað

31. tbl. — Fimmtudagur 6. febrúar 1958
Felumynd
afbrotanna. — Sjá bls. 9.
Aðkallandi að snúa sér að
virkjun auðlindanna
- segja iðnrekendor á 25 ára af mæli FÍI
ÞAÐ ER NÚ í fyllsta máta tímabært fyrir íslendinga að snúa sér
að hagnýtingu þeirra auðlinda sem í landinu eru, jarðhita og fali-
vötnum, sem orðið gætu undirstaða iðnaðar sem gæti tryggt ís-
lendingum sambærileg lífskjör við háþróaðar iðnaðarþjóðir, því að
iðnaður er undirstaða þess að maðurinn geti veitt sér ýmislegt
umfram brýnustu nauðsynjar.
A Ólafsfirði unnu Sjálfstæðismenn mikinn sigur í bæjarstjórnarkosningunum. Hér er mynd af
hinum nýkjörnu Sjálfstæðismönnum í bæjarstjórn þar. I fremri röð eru aðalfulltrúar f. v.: Ás-
grímur Hartmannsson, Jakob Agústsson, Þorvaidur Þorsteinsson og Sigvaldi Þorleifsson. Vara-
fulltrúar standa að baki f. v.: Magnús Gamalíelsson, Sigurður Guðmundsson, Guðm. Þór Bene-
diktsson og Jónmundur Stefánsson, sem kemur í stað Gunnars Björnssonar, sem er fjarverandi.
Friðunarráðslafanirnar fyrir 5 árum hafa
bjargað ýsu- og skarkolasfofnum við landið
Samlal við Jén Vinsson fiskifræðing
HER við land var um ofveiði að ræða á ýsu og eins skarkola og
fullvíst má telja að þær ráðstafanir sem íslendingar gerðu er þeir
ickuðu uppeldisstöðvum þessara tegunda fyrir allri togveiði hafj
bjargað þessum fiskstofnum.
Það sem hér hefur verið sagt
er í dag skoðun stjórnar Félags
íslenzkra iðnrekenda, sem stend-
ur nú á merkum tímamótum, því
að í dag eru liðin 25 ár frá því
að þessi landssamtök voru stofn-
uð.
Boðaði stjórn F. í. I. blaðamenn
á sinn fund í gær, þar sem rifjuð
var lauslega upp saga félagsins,
störf þess að iðnaðarmálum ís-
lendinga á þessum aldarfjórðungi
Sveinn Valfells, formaður Fél.
ísl. iðnrekenda hafði einkum orð
fyrir stjórnarmönnum. Benti
hann m.a. á að þrátt fyrir ýmsa
erfiðleika á uppbyggingu iðnað-
ar hér á landi, m.a. vegna óraun-
særra skattalaga, væri staðreynd-
in sú, að stöðugt meiri fjöldi
landsmanna ætti nú afkomu sína
undir iðnaði og benti hann á að
hér í höfuðstaðnum væru um
40% bæjarbúa starfandi í ýmsum
iðnaði. Hann kvaðst vilja full-
yrða að reynslan hefði nú leitt í
AKRANESI, 3. febr. — Nýr bæj-
argjaldkeri, Sigurður Haral'is-
son frá Fáskrúðsfirði, er tekinn
til starfa í bæjarstjórnarskrifstof
unni, en fráfarandi bæjargjald-
keri hyggst Ijúka námi í endur-
skoðun og er farinn til Reykja-
víkur. — Oddur.
í DAG klukkan 5 síðdegis kemur
hin nýkjörna bæjarstjórn Reykja
víkur saman í fyrsta sinn. Bæjar-
stjórnarfundurinn verður haldinn
í nýjum fundarsal í húsi bæjarins
að Skúlatúni 2.
Á fundinum fer fram kosning
borgarstjóra Reykjavíkur, bæjar
ráðs og ýmissa nefnda.
Undanfarið hefur verið unnið
að því að fullgera fundarsal þenn
an, sem er hið mesta listasmíði og
hinn smekklegasti í alla staði.
Hefur húsameistari hæjarins,
Einar Sveinsson, séð um frágang
á salnum. Eru þar góð sæti fyrir
bæjarfulltrúa, þægilegir áhorf-
Reykvíkingnr
hlaut 2ÖÖ þús.kr.
f gær var dregið í 2. flokki Vöru-
happdrættis SÍBS. Dregið var um
250 vinninga, að fjárhæð samtals
500 þús. kr. Hæsti vinningurinn,
200 þús kr., kom á miða nr.
48281 og var hann seldur í
Reykjavík, í umboði Austurstræti
9. Aðrir hæstu vinningarnir kornu
á eftirtalin númer.
50 þús. kr. nr. 36106, umboð
Austurstræti 9, 10 þús. kr. nr.
2283, 13094, 21877, 23303, 26510,
30280, 59746. “
5 þús. kr. nr. 3912, 6626, 11782,
22409, 25010, 44616, 47606, 47711,
48328, 56839 og 62803
ljós að íslenzkt iðnverkafólk væri
fyllilega samkeppnishæft við er-
lenda starfsfélaga sína um afköst
og vinnubrögð.
í umræðunum benti Gunnar J.
Friðriksson, varaformaður F.Í.I.
á atriði sem sjaldan hefur verið
bent á opinberlega. Iðnaður sá
sem rekinn er hér í landinu í dag
er aðeins liður í þróun til full-
komnari iðnaðar, sem verður
mögulegur við fullnýtingu auð-
linda þeirra sem felast í orkulind
um landsins. Mönnum hættir við,
sagði Gunnar, að einblína á land-
búnað og sjávarútveg, sem aðal-
atvinnuvegi þjóðarinnar um alla
framtíð.
4|
Með því að veita iðnaðinum í
landinu fulla viðurkenningu sem
einum af höfuðatvinnuvegum
þjóðarinnar og nauðsynlegum lið
til stórstígra framfara og bættra
lífskjara væri vissulega heilla-
drjúgt spor stigið. Virkjun auð-
linda landsins, sem eru okkar
kol og olía er aðkallandi fyrir
þjóðina og sérstaklega þegar hill-
ir undir nýtingu atóm- og vetnis-
orkunnar, sem ef til vill kann að
verða ódýrari orka, en orka fall-
vatnanna og væri þá vissulega
illa komið fyrir þjóðinni, ef okk-
ur hefur ekki auðnazt að virkja
fossa okkar og hveri fyrir þann
tíma, sagði Gunnar J. Friðriksson.
endapallar og vel búnar frétta-
mannastúkur.
Bæjarstjórnarfundir hafa und-
anfarið verið haldnir í „kaup-
þingssalnum“ svonefnda, en þar
hefur verið heldur þröngt um
bæjarfulltrúana.
FRIÐJÓN ÞÓRÐARSON, alþing-
ismaður, sýslumaður Dalamanna,
er nýlega kominn heim úr ferða-
lagi um Bandaríkin á vegurn utan
ríkisráðuneytis Bandaríkjanna,
sem hann tók þátt í, í hópi þing-
manna frá Norður-Atlantshafs-
ríkjunum. Flutti Friðjón fróðlegt
og skörulegt erindi um þessa för
sína í fréttaauka útvarpsins í
gærkveldi.
Friðjón skýrði frá því, að ferð-
azt hefði verið um endilöng
Bandaríkin suður til Texas og
vestur á Kyrrahafsströnd. Einnig
var farið yfir landamærin til
Mexíkó. Tveir leiðsögumenn voru
með í förinni. Fulltrúahópurinn
naut hvarvetna mikillar gestrisni
og vinsemdar og góðrar fyrir-
greiðslu. Ýmsir merkir staðir
voru heimsóttir og skoðaðir, svo
Eitthvað á þessa leið fórust
Jóni Jónssyni, fiskifræðingi, orð,
er Mbl. ræddi við hann um þá
skoðun margra sjómanna og út-
gerðarmanna, að veiðarnar hér
við land væru nú komnar á það
stig að telja mætti að um of-
veiði væri að ræða.
Eftir þeim gögnum og þegar
öll sú vitneskja er lögð fram
sem fiskifræðingar búa yfir um
þorskinn, þá er ekki hægt að
segja með fullri vissu, að um of-
veiði á þorski sé að ræða, sagði
Jón.
Ætti okkur að gefast tækifæri
til þess að ræða það mál síðar,
en úr því farið er að ræða um
ofveiði, þá skulum við ræða um
ýsu- og skarkolaveiðarnar her
sem borgir, landbúnaðarhéruð,
vísindastofnanir og fleira. Skýrði
Friðjón frá komu fulltrúanna á
ýmsa staði og rómaði mjög mót-
tökur allar.
Friðjón Þórðarson komst svo
að orði í erindi sínu:
— Engan hitti ég stríðsæsinga-
mann í Bandaríkjunum, en marga
sem tjáðu mér, að þeir vildu
leggja á sig það, að vinna langan
vinnudag og greiða háa skatta til
þess að geta lifað frjálsu og at-
hafnasömu lífi.
Og að lokum sagði Friðjón: En
eitt af því allra skemmtilegasta
við þessa ferð var það, að þrátt
fyrir mikinn hraða og stranga
áætlun gafst mér kostur á að
hitta nokkra landa, einkum á
Vesturströndinni. Það er alltaf
gaman að hitta íslendinga sem
muna ísland.
við land. — Á báðum þessum
fiskstofnum var um greinilega of
veiði að ræða.
Þegar athugaðar eru veiðar ýs-
unnar hér við land, voru þær þeg
ar komnar á stig ofveiði fyrir
fyrri heimsstyrjöldina. Skýrslur
brezkra togara um veiðar hér við
land sanna þetta bezt. Ýsuafl;
þeirra var 12 vættir á dag árið
1911. Þegar fyrri heimsstyrjöldm
skellur á 1914 er þetta magn
komið niður í aðeins 5 vættu
á dag.
Á styrjaldarárunum náði ýsu-
stofninn sér furðu skjótt. Skýrsl-
ur brezkra togara sýna að árið
1919 var ýsuaflinn kominn uop
í 21 vætt á dag. Á árunum 1922
til 1937 fellur ýsuaflinn úr þv-í
að vera 243 vættir á 100 togtíma
niður í 71 vætt.
Það sem var ljósast einkeni.i
þess að um ofveiði væri að ræða
var það að sterkir árgangar
máttu sín einskis, alltaf fór ýsu-
aflinn minnkandi jafnt og þeti.
Aftur komst hlé ó meðan síðari
heimsstyrjöld geisaði.
Brezkir togarar hefja hér aít-
ur ýsuveiðar í stórum stil 1946
Fltigsamgöngur
við Vestfirði
Á FUNDI sameinaðs Alþingis í
gær var rætt um tillögu um að
gerð skuli rannsókn á því, hvern
ig flugsamgöngum við Vestfirði
verði bezt og hagkvæmast fyrir
komið. Allsherjarnefnd hafði
mælt með samþykkt tillögunnar,
og skýrði Eiríkur Þorsteinsson á-
litsgerð nefndarinnar, en hann
var sjálfur flutningsmaður henn-
ar ásamt Sigurvin Einarssyni.
Tillagan var að lokum afgreidd
i tmu hljóði sem ályktun frá Al-
þmgi.
og ýsuaflinn er þá 358 vættir á
100 togtíma, ea það sækir strax
í sama horfið. Árið 1953 er afi-
inn kominn niður í 169 vættir.
Þá stigu íslendingar sem kunn-
ugt er mikjð spor, er hin nýja
friðunarlína var dregin.
Nú er það vitað að síðan hefur
ýsustofninn smátt og smátt verið
að rétta við á nýjan leik. Benda
síðustu niðurstöður Fiskideild-
arinnar til þess að hreinlega oé
búið að bjarga ýsustofninum her
við land.
Sömu sögu er að segja um
skarkolaveiðar, en þó sýna þær
enn betur í hvert óefni var kom-
ið fyrir friðunarráðstafanirnar og
svo eftir á.
Bretar sóttu þessar veiðar
mjög fast hér við land á árunum
1922—37. Enn miðum við fisk-
magnið við 100 togtíma togar-
anna og kemur í ljós, að á þess ■
um 15 árum minnkar aflinn ur
56 vættum niður í 18 vættir.
í seinni heimsstyrjöldinni rétti
skarkolastofninn verulega við og
þegar Bretar byrja hér veiðar
aftur árið 1947 er aflamagnið 84
vættir á 100 togtímum. En brátt
hallar á ógæfuhliðina á nýian
leik. Eftir sex ára veiði er aflinn
kominn niður í 26 vættir hjá hm-
um brezku togurum, en 1953
urðu skjót viðbrigði sem rekja
má til friðunarráðstafananna. Ar
ið eftir er skarkolaveiði Breta
hér við land komin upp í 34 vætt
ir, næsta ár 58 og árið 1956 er
skarkolaaflinn kominn upp í ol
vætt. Það er mikill munur á ekki
lengri tíma en þrem árum.
Fiskirannsóknir okkar hér í
Faxaflóa hafa líka staðfest þessa
miklu aukningu á skarkolastofn-
inum. Árið 1953 fengust 100 skar-
kolar á togtíma, en 1956 er tala
þeirra komin upp í 400.
Um það er engum blöðum að
fletta, sagði Jón Jónsson, fiski-
fræðingur, að lokum, að með sí-
fellt stórtækari veiðitækni, má
fullvíst telja að svo væri nú á
þessa fiskstofna gengið, að um
ýsuveiðar væri tæplega að ræða,
í nokkuð svipuðu hlutfalli sem
nú er, hefðu Islendingar ekki
stigið það spor til verndar fisxi-
stofninum sem gert var fyrir rum
um 5 árum.
Fyrsti fundur hinnor nýkjörnu
bæjurstjörnur R.víkur í dug
Fundurinn verður haldinn í nýjum
fundarsal oð Skúlatúni 2.
Friðjón Þórðarson kominn
heim úr för um Bandaríkin