Morgunblaðið - 27.04.1958, Page 10

10
MORCVNBLAÐIÐ
Sunnudagur 27. april 1958
Bréfkaflar af Norðurlandi
HÉR skeður aldrei neitt segjum Stundum segir hann svo þennan
við stundum sveitamennirnir, ef
við erum spurðir frétta og víst er
um það, að á heimsmælikvarða
eru viðburðir íslenzkra sveita
smáir, en samt er alltaf eitthvað
að gerast, Ijós og skuggar skipt-
ast á.
Tíðarfar og veðurlag hefir löng
um verið algengt umræðuefni Is-
lendinga og er þó af sumum talið
lítið gáfulegt spjall. Þó er það
svo að fátt eða ekkert hefir meiri
áhrif á daglegt líf og afkomu
meginþorra þjóðarinnar en ein-
mitt veðrið. Veturinn, sem er
að líða hefir verið okkur Norð-
lendingum töluvert erfiður og
einkanlega þó verri eftir því sem
austar dregur. Samt er að heyra
að fóðurbirgðir séu allgóðar og
muni duga vel ef eigi verða sér-
stök vorharðindi. Gleðilegt er
það ef fóðrið reynist nóg en vel
megum við muna að sl. sumar
var óvenjugjöfult og hey frá þvj
mikil og góð. Enn þarf því að
herða róðurinn svo við verðum
færir um að taka hörkuvetri eft-
ir meðalsumar.
Ýmsir atburðir verða þó til að
lífga upp á tilbreytingarleysi dag-
anna. Svo var í vetur er bæjar-
og sveitarstjórnarkosningar fóru
fram í kaupstöðum og kauptún-
um. Þá var fylgzt með umræðum
og svo úrslitum þegar þau komu.
Býsn mikil þóttu þegar Framsókn
arliðið afneitaði Hannesi'Pálssym
í umræðum þessum og kallaði
hann bara borgara. Minnir þetta
óþægilega á atburði löngu liðins
tíma þótt ólíkir séu, tímarnir þá
og nú. Síðan hefir Hannes reynt
að rétta hluta sinn með bókaút-
gáfu og blaðaskrifi og virðist orð-
inn ískyggilega voldugur á viss-
um stöðum, þar sem hann lætur
liggja að, að Jón Pálmason og
aðrir þeir, sem styðji Sjálfstæðis-
flokkinn, eigi vísa vist í verri
staðnum hinum megin, bæti þeir
ekki ráð sitt hið snarasta.
Og fyrst farið er að tala um
stjórnmál og blaðaskrif. Mikið er
Tíminn orðinn ergilegur í skapi.
Nú er hann búinn að „úrskurða“
a. m. k. 42% þjóðarinnar „naz-
ista“ eða áhangendur þeirra. —
sama hóp líkjast Suður-Ameríku
„gangsterum“, dettur sumum í
hug að ónefndur ferðalangur hafi
verið fenginn til að gera óvii-
hallan samanburð en óvíst er þó
allt um það. En sízt er furða
þótt frómar sálir sé farið að
dreyma um að losa landið við
eitthvað af þessum ófögnuði
jafnvel þó „spandera“ þurfi til
þess skoti einu eða fleirum.
Og svo er það fréttaritunin til
útlanda. Svo ósvífnir eru íslenzk-
ir fréttaritarar erlendra blaða að
þeir bera hvorki undir Fram-
sókn né Tímann skeyti sem þeir
senda úr landi. Þetta er þeim
mun háskalegra þar sem búast
má við að þeir segi yfirleitt rétt
frá öllu. Vísast verður stjórnin
að koma á ritskoðun, a. m. k.
skeyta- og póstskoðun.
Þá er einnig ergelsisefni fyrir
Tímann að Sjálfstæðisflokkurinn
skuli hafa valið fálkann að
flokksmerki og kallar hann jafn-
vel hræfugl. Vafalaust hefir Tím-
inn góðum dýrafræðingum á að
skipa, enda mun það koma sér
vel í þeim herbúðum. Skilgrein-
ing hans á tegundinni má því víst
ekki efa, en meinbægni er hitt
að amast við að flokkur taki sér
merki. Ekki myndu Sjálfstæðis-
menn hafa neitt við að athuga
þótt Framsókn tæki sér að flokks
merki slöngu eða kamelljón. —
Hið síðara væri sannarlega tókn-
rænt fyrir mið-vinstri-flokkinn.
Nokkra athygli vekur ádrepa
sú sem Halldór Kristjánsson send
ir Lárusi Gíslasyni í Tímanum.
Telur Halldór Lárus lítt fallinn
til formennsku í skattanefnd, þar
sem hann telji búfé of hátt metið
til skatts og færir pær röksemdir
fyrir réttlátu mati að fóðurbirgð-
ir frá áramótum séu taldar með
í mati búfjár.
Vafalaust er það rétt hjá Hall-
dóri að þetta er sú hugsun, sem
til grundvallar liggur bak við
matið, en er nú alveg víst að
hún sé sú eina rétta? Skal það
athugað nánar.
Hey og aðrar fóðurvörur eru
a. m. k. sérstaks eðlis sem eign,
eigi á annað borð að færa þær
þannig á skýrslur. Fóðri er eytt
daglega til að halda lífi í búfé,
sem á sínum tíma á að gefa arð.
Sá arður er svo skattlagður og
sú eign, sem af honum myndast,
Sýning ásgerðor og Benedibts
Ásgerður Ester Búudóttir er
mikill vefari. Það sanna þau verk,
er hún hefur valið til isýningar
að þessu sinni. Einnig sannar hún
sé um tekjuafgang að ræða. Nú ' okkur áþreifanlega, að gömul
er það svo að hey er ógoldið kaup ■ íþrótt getur haldizt síung og lif-
bóndans þangað til hann fær arð-
inn af búi sínu og auk vinnu sem
hann hefir sjálfur lagt í búið
verður hann að inna af höndum
margháttaðar greiðslur áður en
kaupið kemur honum í hendur,
og er hér einkanlega miðað við
fjárbú þó að nokkru komi hið
sama út með kýrnar. Þarna er
því verið að skattleggja fyrirfram
og jafnvel tvískatta og munu fáir
telja sanngirni, enda ekki lengra
gengið gagnvart launastéttum en
að draga skatta frá kaupi jafnóð-
um og það greiðist. Mjög er því
vafasamt að meta búfé hærra um
áramót en niðurlagsverð á hausti
segir til. Arður og eignaauki kem
ur svo fram á næsta ári.
En hitt að Lárus Gíslason og
aðrir skattanefndarmenn megi
engar skoðanir hafa á málefnum
og meðferð þeirra, utan þær
sömu og yfirmenn þeirra, er
regla, sem gilt gæti austan járn-
tjalds en tæplega vestan, þar
sem skoðanaeinokun er ekki
komin á. En skyldi það vera til-
viljun að slíkt spjall birtist í
Timanum og er ritað af háttsett-
um Framsóknarmanni.
Búnaðarþing hefir setið á rök-
stólum. Mörg merkileg mál voru
þar rædd, svo sem búnaðarhá-
skóli, jarðvegsrannsóknir og
margt fleira. Er mikið undir því
komið hversu þau mál ráðast,
sem og öll þau mál sem heyra
undir vísinda- og tilraunastörf í
þágu atvinnuveganna. Verði þau
sem giftudrýgst. Hitt sætir furðu
að langar orðræður verði.um jafn
sjálfsagðan hlut og árleg þrifa-
böð á sauðfé. Þá mun og varla
verða almenn ánægja ef knýja
á búfjáreigendur til að lóga
hverju einasta sláturdýri í slátur-
húsum, því tæplega yrði mikill
afgangur af verði sumra þeirra
þegar sláturskostnaður væri
greiddur. H. J.
andi, ef vel er á haldið. Það er
*
I
Y
T
T
T
f
f
T
T
T
T
f
f
f
f
f
♦!♦
Fyrsta sending af
strigaskóm
tekin upp
Kvenskór
stærðk: 34—40
Fjórir litir
frú Finnlondi
í fyrrumálið
Barnaskór
stærðir: 21—27
Þrír litir
ari enn sem komið er, en ég held
samt, að þetta efni hafi ekki þá
möguleika, sem Benedikt gerir
sér vonir um.
Þegar Benedikt notar smá
form og spilandi línur, nær hann
í verk sín hrynjandi, sem er list-
ræn og persónuleg. Óneitanlega
saknar maður þess, að hann skuli
ekki hafa unnið i betra efni en
raun ber vitni, og vonandi gefst
honum taekifæri til að útfæra
sumar þessar hugmyndir í stærri
og veigameiri verk í steint gler.
Hér er gott tækifæri fyrir þá
söfnuði, sem nú standa í kirkju-
byggingum til að fá skreytingar
í sín nýju guðshús. Persónulega
er ég hrifnari af þeim krossum og
Kristsmyndum, sem Benedikt sýn
ir þarna, en því, sem hann hefur
unnið í hreinum abstrakt iorm-
um, og ég efa ekki, að Benedikt
er þeim vanda fyliilega vaxinn
að gera veigamikil verk ' steint
gler. Hann sannar með þessari
sýningu, að hæfileikar hans
stafna ákveðið í þá átt.
Óvenjuleg sýning, sem óhætt er
að mæla með í Sýningarsalnum
við Hverfisgötu.
Vallýr Pétursson.
Ársþing UMSK
35. ÞING Ungmennasambands
Kjalarnesþings var haldið að Hlé-
garði í Mosfellssveit dagana 1. og
2. marz sl. Formaður sambands-
ins, Ármann Pétursson, setti
þingið ög bauð gesti og fulltrúa
velkomna. Gestir þingsins voru
þeir Ben. G. Waage, forseti ÍSI,
Skúli Þorsteinsson, framkvstj.
UMFÍ, og Stefán Ól. Jónsson, leið
beinandi UMFÍ í starfsíþróttum.
Forsetar þingsins voru kjörnir
Lárus Halldórsson, Njáll Guð-
mundsson og Páll Ólafsson, en
þingritarar þeir Gestur Guð-
mundsson og Steinar Ólafsson.
Þingið sóttu 26 fulltrúar frá sam-
bandsfélögunum fimm.
Fórmaður sambandsins flutti
ýtarlega skýrslu um störf sam-
bandsins á liðnu starfsári og
voru þau fjölbreytt og vaxandi á
árinu. Endurskoðaðir reikningar
sambandsins voru lagðir fram og
samþykktir.
Sambandið efndi til héraðs-
móta í frjáslum íþróttum, knatt-
spyrnu, skák, bridge og starfs-
íþróttum. Þá sendi UMSK fjölda
íþróttamanna til landsmóts UMFl
á Þingvöllum sl. vor, þar á meðal
knattspyrnulið og handknattleiks
lið kvenna, sem sigraði glæsilega
á landsmótinu. Er það í þriðja
sinn í röð, sem stúlkur fra
UMSK vinna handknattleiks-
keppni á landsmótum UMFÍ. —•
Sambandið aðstoðaði félögin við
ánægjulegt að vita til þess, að
myndvefnaður skuli vera stund-
aður af þeirri alvöru og smekk-
vísi, sem þessi unga listakona
býr yfir. Hún heldur sannarlega
uppi merki þessarar listgreinar
og er að mörgu leyti beinn arf-
taki Júlíönnu Sveinsdóttur, hvað
vefnað snertir.
Lita.skyn Ásgerðar er einfalt
og upprunalegt. Hún byggir verk
sín í þægilegum og þó sterkum
litum. Efnið .sjálft er látið njóta
sín til fulls, og þannig verður það
sterkur þáttur í sjálfum heildar-
svip verkanna. Allt, sem Ásgerð-
ur sýnir, er algerlega sneytt yf-
irborðs-tildri og villisýnum,
hvergi reynt að gera hlutina að
einhverju, sem blekkt gæti manns-
augað á einn eða annan hátt.
Myndvefnaður Ásgerðar er að
mínum dómi mjög heilsteyptur og
ber einkenni afar vandaðrar
listakonu, sem ekki hefur látið
mikið yfir sér. Það er ekki
ósanngjarnt að segja, að mynd-
vefnaður Ásgerðar sé eitt af því
bezta, sem komið hefur frá yngri
listamönnum hérlendis um langt
skeið. Það er þó fyrst með þess
ari .sýningu, að hún haslar sér
verulega völl. Áður hafði ekki
sézt jafnumfangsmikil sýning á
verkum hennar, og ég held, að
hún hafi ekki fyrr sýnt eins vel,
hve merkilegt starf hún var að
vinna. En eitt verður að muna,
að það tekur langan tíma fyrir j kennslu* og þjálfun í íþróttum og
vefara, að gera eins vel og Ás- j Þjóðdönsum. Þá tók sambandið
Skóbúb Austurbæjar
Laugavegi 100 — Sími 19290
gerður Ester gerir hér. Hún get-
ur sannarlega vel við unað, hvað
árangur snertir.
Benedikt Gunnarsson er þegar
orðinn þekktur málari, en hér kem
ur hann fram með nýja listgrein,
sem ég held, að ekki hafi mikið
sézt af hér áður, þ. e. myndir,
málaðar beint á gler með þar til
gerðum litum.
Það er fagnaðarefni, þegar
ungir listamenn taka ný efni til
meðferðar og reyna nýjar leiðir,
og hér á landi hefði sannarlega
mátt vera meirí fjölbreytni í efn-
isVali myndlistarmanna okkar. —
Nú virðist þetta nokkuð að breyt-
ast, og er það mjög ánægjulegt.
Aðeins verður að gera þá frum-
kröfu, að þau efni, sem notuð eru,
séu þess eðlis, að hæfileikar lista-
mannanna fái notið sín, og að efn
ið sjálft hafi fulinægjandi mögu-
leika.
Benedikt er mikill hæfileika-
maður í myndlist, eins og sýning-
ar hans h.._' bezt borið vitni, og
sú skoðun rýrnar ekki, þrátt fyr-
ir þessa sýningu, en að þessu
sinni finnst mér hann hafa unn-
ið í efni, sem honum er engan
veginn samboðið. Hann er að vísu
nokkuð leitandi í myndgerð þess-
að sér að halda víðavangshlaup
meistaramóts íslands og fór það
fram í Mosfellssveit.
Undirbúningur er nú hafinn að
því að skrá sögu UMSK og er
ætlunin að því verki verði lokið
á 40 ára afmæli sambandsins ánð
1962.
Mörg önnur félagsmál er varða
félögin og sambandið eru í athug-
un og bíða framkvæmda. Marg-
ar ályktanir voru gerðar á þing-
inu, m. a. um íþróttir, starfs-
íþróttir, skógrækt, bindindismál,
íþróttaför til Færeyja, fræðslu-
mál, handritamálið o. fl.
Stjórn sambandsins var öll end
urkjörin, en hana skipa: Ármann
Pétursson formaður, Gunnar Sig-
urðsson varaformaður, Páll Ól-
afsson, Gestur Guðmundsson og
Steinar Ólafsson.
Sambandsþingið var haldið í
boði umf. Aftureldingar í Mos-
fellssveit, er bauð þingfulltrúum,
að loknum þingstörfum, að sjá
sjónleikinn „Grænu lyftuna", sem
leikflokkur félagsins hefur haft
sýningar á undanfarið. Færir
stjórn sambandsins umf. Aftur-
eldingu þakkir sínar og þingfuil-
trúanna fyrir rausnarlegar og
ágætar móttökur.